HET EENZAAMSTE
KERSTFEEST
KERSTFEEST
KERSTNUMMER LEIDSCH DAGBLAD
IN AUSTRALIË:
Boeren luisteren in hitte
naar de pedaal-radio
WOORD VAX BEZIXXIXG
(Van onze correspondent te Sydney Jan D. Rempt)
SYDNEY Het grootste, maar ook het eenzaamste kerstfeest
ter wereld zo wordt beweerd wordt telkenjare gevierd
in het hete noorden van Australië. Het is het grootste kerstfeest,
omdat het gehouden wordt over een oppervlakte van meer dan
twee-en-een-half miljoen vierkante kilometer. Het is ook het een
zaamste kerstfeest, want de gasten, die er aan deelnemen, zitten
honderden mijlen van elkaar verwijderd in de „homesteads", de
boerderijen, die liggen te braden onder een bijna verstikkende en
verzengende hitte.
Dat heeft weinig van een kerst
feest weg, zoudt u zeggen, maar het
wordt er wel degelijk gevierd, van
Kaap 'York, het uiterste noordelijke
puntje van het York Schiereiland
tot de rand van de Simpson Woes
tijn in het zuiden, waar het Noor.-
delijk Territorium en. de Staten
Queensland en Zuid-Aitètralië elkaar
ontmoeten. De eenzame tropische
kust van York Schiereiland wordt
omspoeld door de wateren van de
Koraal zee in het oosten en van de
Golf van Carpentaria in het wes
ten. Daar ligt Kaap Keerweer en
daar stroomt de Batavia Rivier.
Daar ligt ook het plaatsje Coen. De
namen herinneren aan onze oud-
vaderlandse ontdekkingsreizigers.
Hier ligt het gebied, waar Willem
Jansz in 1606 de kust van het On
bekende Zuidland zag opdoemen.
Hier ligt, aan de verlaten kust, het
pas ontdekte bauxietgebied, waar
bij Weipa een bronzen plaat in een
granietrots geplaatst een inschrip-
tie draagt, die herinnert aan deze
historische gebeurtenis:
„Hier ongeveer, in het begin
van het jaar onzes Heren 1606,
zag het Hollandse schip Duyf-
ken Jan Lodewykcsz, onder
koopman, O.I.C., Willem Jansz,
schipper) de Australische kust.
Als herinnering aan hen, die
daar toen voeren, werd deze
herdenkingsplaat in 1957 ge
plaatst".
Maar wanneer de „farmers", de
boeren van het hete Noorden,
kerstfeest vieren, verwijlen hun
a/s er een bezoeker komt,
is er meteen een „party'' en dan
slepen we de piano onder de
bomen op het erf
Op de veranda van de home-
stead" groepen inboorlingen
samen om óók een woord op te
vangen.
gedachten noch bij Batavia, noch
bij Coen, noch bij Jan Lodewykcsz
of Willem Jansz. Op hun eenzame
plaatsen, van de geelgroene moe
rassen langs de Golf van Carpen
taria, tot de met stof bedekte prai
riën langs de Diamentina, die heel
of half droog ligt, vieren zij het
feest van Christus' geboorte.
HET CONTACT MET
DE BUREN
Zij zitten aan hun fietspedaal-
radio, uitvinding van Alfred
Traeger, hun middel tot con
tact met de buren, honderd en meer
myl verder. Voor een paar uur, op
25 december, wordt de ether vrij
gemaakt van telegrammen en op
roepen voor de Vliegende Dokter,
van weervoorspellingen en radio
schoollessen, van bedrijfsbood-
schappen. ïnplaats daarvan klinkt
een vrolijke stem. Er wordt gezon
gen en men hoort het klinken van
glazen-bekende klanken van een
kerstfeest.
Het centrum van dit uitgebreide
netwerk van radio- zend- en ont
vangtoestellen over een miljoen
vierkante mijl, is de Dienst van de
Vliegende Dokter, met als radioba
sis het plaatsje Cloncurry. meer
dan 400 kilometer van de dichtst
bijzijnde kust gelegen. In Cloncur
ry klopt de pols van het station
der pedaal-radio's op 260 boerderij
en in dit Noordelijke gedeelte van
Australië. Het ether-oppervlak be
slaat een straal van 650 kilometer
In heel Australië zijn zeven derge
lijke ethergebieden voor de een
zamen in het binnenland, vee-sta
tions met duizenden stuks vee ver
spreid over honderdduizenden hec
taren, maar met slechts hier en
daar een blank gezin.
Twee jaar geleden begon dit ra
dio-kerstfeest voor de eenzamen
met het zingen van kerstliederen
door een plaatselijk zangkoor. De
zang kwam niet altijd goed door,
maar als je driehonderd mijl ver
der weg in de wildernis zit te luiste
ren. neem je het niet zo nauw,
vooral niet als het zweet langs je
gezicht loopt en afdruipt van je
vingers.
Op elk der afgelegen vee-stations
is het beeld hetzelfde: een man en
een vrouw en hun kinderen bij de
pedaal-radio in de smoorhete sche
mer, zich de vliegen, die door een
hoekje of een gaatje van het vlie-
gengaas hebben weten binnen te
komen, van het gezicht vegende.
Zij spannen zich in te luisteren naar
de stemmen en het gelach, dat door
de krakende radio doorkomt. Zij ho
ren iemand roepen „Vrolijk Kerst
feest". De stem komt van een vee
station, dat een koninkrijk op zich
zelf is. Zü komt van honderden mij
len ver,van het zuiden, het noor
den, het oosten of het westen. De
luisteraars horen een piccaninny
(een jonge inboorlinge) van Mor-
nington Eiland in de Golf van
Carpentaria een liedje zingen.
OOK DE ABO'S
LUISTEREN
Op de veranda van de „home
stead" 'hoofdgebouw van de
boerderij» groepen abo's (in
boorlingen) samen om óók een
woord op te vangen. Van Albion
Downs en Hamilton Downs, van Es
sex Downs en Augusta Downs, Mi
randa Downs, Barley Downs e n
Marion Downs, en hoe de veesta
tions verder mogen heten, komen
de stemmen binnen. „Hallo, Albion
Downs, XYZ roep u. Over
Een stem vertelt: „De meeste man
nen, die op de boerderij werken,
komen te paard, per auto, vracht
auto of jeep, met Kerstmis naar de
homestead, 's Avonds roep ik mijn
buren op, over de pedaal-radio. Zij
wonen driehonderd mijl hier van
daan. Ik praat met hen over de
radio en luister naar het feest, dat
door de ether tot mij komt. Als
het afgelopen is, ga ik de maaltijd
voorbereiden voor de volgende dag.
Ik heb een speenvarkentje en ik
maak een plumpudding klaar.
Zelfs in de hitte en in de een
zaamheid houden we vast aan de
gebruiken in de stad. Het is hier
meestal over de honderd graden
Fahrenheit, soms 109 of 110, maar
daar ben ik al aan gewend".
AFGESNEDEN VAN
DE WERELD
eer een andere stem vertelt:
„Ik zit 200 kilometer bu
jullie vandaan. De rivieren
zijn om deze tyd meestal buiten
hun oevers getreden. Het water
stroomt over grote uitgestrekthe
den. Het is een enorme watervlakte.
Al het lage land is bedekt door de
vloed. Wij wonen meestal drie
maanden hier geisoleerd van de
buitenwereld. Daarom is het kerst
feest voor ons het hoogtepunt in
ons bestaan, want dan is iedereen
In de lucht iedereen, dat zijn de
mensen van de 260 boerderijen ver
spreid over een oppervlak van meer
dan een miljoen vierkante mijl".
Maar „iedereen" voelt zich met
Kerstmis gelukkig. Soms. als de
boerderij een vliegveld heeft, en zij
hebben er bijna allemaal één om
de Vliegende Dokter te kunnen ont
vangen in tijden van nood, soms
komt een buurman met z'n eigen
vliegtuigje even overwippen met
Aanbidding der Koningen (houtsnijwerk uit de 16e eeuw).
Kerstmis. Hij woont misschien 400
mijl verder. Maar als er een bezoe
ker komt. is er meteen een, .party".
„Dan slepen we de piano onder de
bomen op het erf en dan houden
we een barbecue", zo vertelde een
stem. (Een barbecue is een vlees
maaltijd in de openlucht, waar het
vlees wordt gebraden of geroosterd
op open vuren).
Van verweg kwam een stem
van een missionaris. Hij ver
telde over het kerstfeest op Mor-
nington Eiland in de Golf van
Carpentaria. „Er worden twee
ossen gebraden en een abo heeft
zich verkleed als kerstman in
kleren van boombast
Op de eenzaam gelegen ho
mesteadsbogen zich de hoofden
weer over de radio, trappelenden
rappe voeten het fietspedaal, dat
de kleine dynamo in beweging
houdt voor opwekking van de
nodige stroom voor he radio-
zend- en ontvangapparaat.
Grage vingers grepen naar de
microfoon: „Gelukkig kerstfeest.
Over
ONGEWILD een gesprek ai-
luisteren is een bezigheid
waarbij men ?ich niet zelden
kan amuseren, toch was het geen
amusement, dat mij ertoe bracht
deze week een gedeelte van een ge
sprek te volgen, waarmee ik niets
te maken had. Ik stond in een boe
kenwinkel en hoorde iemand aan de
boekverkoper vragen: Hebt u een
bundel kerstverhalen voor mij,
maar niet zo christelijk, Christus
moet er niet in voorkomen. De man
van de boekenwinkel zei: zeker,
mijnheer. Maar zijn gezicht kreeg
een wat nadenkende uitdrukking.
Boekverkopers warden dagelijks
voor vreemde opgaven gesteld; deze
opdracht scheen echter een bijzon
der probleem op te leveren. Op dat
moment men ik doorgelopen, ik
weet niet hoe het verder is gegaan,
maar deze vraag, die niet voor mij
bestemd was. heeft me dagenlang
bezis gehouden. Iemand gaat kerst
feest. vieren, bereidt zich daarop
voor, doet inkopen, maar één ding
staat voorop: Christus hoort er niet
bij. Alleen taalkundig is dit al een
(Foto Leldsch Dagblad)
merkwaardige kwestie, kerstfeest
betekent immers Christusfeest. Toch
staat dit geval niet apart. Kerst
feest kan men immers vieren op
velerlei wijze. Leest u de adverten
ties er maar op na; kijkt u maar
eens om u heen naar de etalages in
onze stad. De kranten vertellen dat
in de grote steden kerstbomen wor
den opgericht voor het stadhuis in
Gouda zelfs met echte kaarsen.
Heeft de advertentie niet gelijk, die
met grote letters zegt. kerstfeest is
een feest voor allen.
„Want zie. ik verkondig u grote
blijdschap, die heel het volk zal ten
deel vallen". Dat zijn wooi-den uit
het Lucasevangelie. die ook spreken'
over een feest voor allen. Maar
daa/r staat nog iets bij„U is heden
de Heiland geboren, namelijk
Christus, de Here, in de stad van
David." Kerstfeest vieren zonder
Christus levert niet alleen een taal
kundig probleem op. Het staat er
mee als met onze kerstboom! Los
gezaagd van zijn wortel sterft hij
een spoedige dood. Kan ditzelfde
■niet gezegd worden van de vele
kerstfeesten, die slechts bestaan uit
het oproepen van een bepaalde
sfeer, een stemming? Op zijn best
duurt zo'n stemming enkele dagen
Ulillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
en is dan voorbij. Het wat kille licht
van de nieuwjaarsmorgen doet al
het kunstmatige schijnsel van de
kerstdagen snel verbleken, de elek
trische kaarsen worden weer opge
borgen. Als ons kerstfeest alleen
berust op sfeer dan is het uiterst
kwetsbaar en van kortstondige
aard. Want wat wisselt bij ons zo
gauw als onze stemmingen?
„U is heden de Heiland gebaren,
namelijk Christus, de Here, in de
stad van David." Lucas spreekt over
een ander licht dan onze illumi
natie in de kerstweek. Hij spreekt
over Hem. die zichzelf het Licht
der Wereld noemde. En de evange
list gebruikt een zeer geladen
woord als hij zegt, dat de Christus,
de. Messias, geboren is. Op de
Messias de door God gezondene. 5
de hoop van 'heel Israël gericht. Hij
zal redding brengen. De enige red
ding, die mogelijk is.
De kerk viert het kerstfeest en
belijdt het kind, dat in Bethlehem
geboren werd, als Gods Zoon, ais
onze Heiland. Dat is evenzeer een
geladen woord. Dat betekent dat in
Hem de verzoening van de schuld
der wereld geschiedt. Kerstfeest
ln wezen niet zo een vrijblijvende
festiviteit, als wy dikwijls denken
Het gaat niet om sfeer, om een ze
kere stemming, het gaat God om
de. mensen. Voor hen gaf hij Zijn
Zoon.
Kan kerstfeest wel gevierd wor
den op velerlei wijze? Neen, eigen
lijk slechts op tweeërlei manie.'
zonder Christus of met Hem. B
wens U een goed kerstfeest en hoop
dat u geen kerstverhaal zult S12D
'?zen waarin Hij niet voorkomt.
J. A. Eekho.'.
hervormd studentenpredikani
te Leidei
zal een vreugde zijn na een fikse wandeling door dc frisse
winterkou het huis binnen te gaan, de versierde kerstboom
aan te steken en het oud-vertrouwde feest te vieren van het
Licht, dat mensenharten tezamen brengt.
Zó n stemmige, witte Kerstmis wensen wij allen als
ideaal: sneeuw en ijs in de stille natuur.
Zal het zo zijn?
Vele plekjes rond Leiden zullen er dan zó uitzien. En het
