Ver. Staten willen strijd
om N.-Guinea verhoeden
„Superschone"J
waterstofbom
TSJOMBE HOUDT
SLAG OM DE ARM
POLITIE ONTRUIMT
AMBONEZENKAMP
Oorlog zou weerslag
voor V.N. betekenen
Menon:Geweld jegens China
bij voorbaat niet onmogelijk5
Ernstige woorden van Stevenson
Beslagen
autoruiten
WEERBERICHT
Pessimisme in Elisabethstad
Mokkend uit krottenoord
Kennedy wil proef met:
OVERLEG
BERMUDA
Rouw in Portugal: dit jaar
geen Kerstmis en Oudejaar
NEEM
DE TIJD OM
GOEDKOOPTE
TELEFONEREN
(§ud
teuws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 22 DECEMBER 1981
No. 30536
LEIDSCH SSÉ DAGBLAD
Directeur: e. a. e. van Dishoec* DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Sineel L Leiden - Glro s'oss
Hoofdredacteur: J. Brouwer f 7.50 per kwartaalf 2.55 per maandf 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze correspondent te Washington)
Amerika beschouwt zichzelf als een partij, die weliswaar indirect,
maar toch zeer nauw betrokken is bij de spanning in het gebied
rond Nieuw-Guinea. Zou het in dat deel van de wereld tot een
strijd komen, dan duchten de Amerikanen twee golven die voor
hen uiterst onwenselijk zijn:
a. opnieuw zou aan de V.N. een zware slag worden toege
bracht, indien de wereldorganisatie machteloos bleek tegenover
agressie;
b. de Sowjet-Unie zou door morele, en eventueel ook materiële
steun aan Indonesië aanzien, invloed en macht winnen bij de
Afro-Aziaten.
Vandaar dat Amerika ernaar moet streven, de strijd om Nieuw-
Guinea te voorkomen; vandaar ook dat de Amerikanen in deze
periode geneigd zijn, bij beide direct betrokken partijen, Nederland
en Indonesië, erop aan te dringen het conflict in der minne te
schikken.
Het spreekt vanzelf, dat zowel Nederland als Indonesië in zijn contact
met. de Amerikanen zijn eigen zienswijze naar voren brengt. Dat van
Amerikaanse kant zekere pressie verwacht moet worden, zien zowel
Nederlandse als Indonesische diplomaten in, en zij zullen trachten te
bewerkstelligen, dat die druk zoveel mogelijk werkt in de richting, die
tij wenselijk achten.
door het op te nemen voor het ge
drag van India. Graag zou het
Kremlin opnieuw een dergelijke kans
uitbuiten, wanneer Soekarno het sein
tot agressie gaf.
Indonesië zou in dat geval, meer
nog dan tevoren, aangewezen zijn op
wapenen uit communistische gebie
den en daardoor zouden de commu
nisten een goede gelegenheid krijgen
hun invloed in Zuidoost-Azië te ver
groten. Ziehier de tweede belangrijke
reden, waarom de Amerikanen moe
ten streven naar een vreedzame op
lossing voor het geschil tussen Ne
derland en Indonesië.
Slot op pag. 2
Eigenbelang
Om echter de Amerikaanse activi
teit; goed te kunnen begrijpen, moet
men zich voor ogen stellen, dat deze
niet in de eerste plaats wordt inge
geven door een partij kiezen tussen
leide partijen. Amerika heeft heel
duidelijk eigenbelang bij het voorko
men van gevechtshandelingen. De
Amerikaanse gedelegeerde bij de VN.
Adlai Stevenson, heeft zeer ernstige
woorden gesproken in de Veiligheids
raad, nadat een Sowjet-veto de ver
oordeling van het gedrag van India
in Goa aldaar onmogelijk had ge
maakt. Stevenson constateerde, dat
men hier het begin doorleefde van
wat voor de VN het einde zou kun
nen betekenen: het aanvaarden van
het recht van de sterkste en de ac
ceptatie van bruut geweld.
Zou er kort na de Go_a-affaire op
nieuw agressie plaats vinden zonder
dat de VN daartegen iets konden
doen. dan zou dat een bijzonder zwa
re slag betekenen voor de interna
tionale organisatie en de huidige
Amerikaanse regering zou het zeker
niet zonder de VN willen stellen, ook
al groeit het aantal sceptici in Ame
rika ten aanzien van de VN ook met
de dag. Kennedy cn Rusk zullen
daarom trachten zulk een tweede
ag voor de VN te voorkomen.
De Sowjet-Unie zou zich populair
kunnen maken bij alle ex-koloniën
Tegen het hinderlijke beslaan van
autoruiten is er een heel eenvoudige
en afdoende oplossing:
neem een schone stofdoek, drenk deze
in onverdunde (u welbekende) Loda-
line en laat hem daarna rustig op
drogen. Zo krijgt u een „geprepa
reerde" doek, die u gemakkelijk in de
auto kunt meenemen. Reeds aange
slagen ruiten veegt u met deze doek
schoon.
U zult wel wat schuimbelletjes zien
ontstaan, maar laat deze rustig
zitten.
Üw ruit blijft lange tijd helder, voor
uw eigen veiligheid en die van het
overige verkeer.
OPNIEUW VORST
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Daling van temperatuur met van
nacht temperaturen om het vries
punt tot lichte vorst. Overigens vrij
'cel bewolking met enkele lichte
sneeuwbuien.
Matige, aan de Waddenkust tijde
lijk krachtige, noordoostelijke of naar
noordoost ruimende wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
23 DECEMBER
Zon op: 8.47 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 18.16 uur: onder: 9.33 u.
Hoogwater te Katwijk te 4.06 en
16.16 uur.
Laagwater te 12.09 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Belgische waarnemers in
Elisabethstad zijn pessimistisch
na de verklaring van president
Tsjombe van Katanga dat de
overeenkomst die hij in Kitona
met premier Adoela heeft be
reikt, eerst nog door het Katan-
gese kabinet en parlement moe
ten worden goedgekeurd. Zij
geloven dat het akkoord deze
goedkeuring niet zal krijgen,
waarna zij een nieuwe strijd
tussen de V.N.-troepen en het
Katangese leger voorzien.
Tsjombe heeft zelf gezegd dat het
nog tenminste tien dagen zal duren
alvorens kabinet en parlement zich
kunnen uitspreken. Hij zei gister
avond bü zijn terugkeer in Elisa
bethstad, dat premier Adoela tijdens
de onderhandelingen iedere keer dat
er zich iets lastigs voordeed naar
de Amerikanen rende om raad te
vragen.
De Kongolese minister van Voor
lichting, Ileo, heeft aan de pers een
door president Tsjombe onderteken
de overeenkomst verstrekt, waarin de
Katangese leider onder meer ver
klaart dat hij de ondeelbare een
heid van de republiek Kongo en pre
sident Kasavoeboe als staatshoofd
erkent, dat de Katangese gendarme
rie onder het gezag van Kasavoeboe
zal worden geplaatst en dat bepaal
de diensten als douane en veilig
heidsdienst onder bestuur van de
centrale regering zullen staan.
Tsjombe en Adoela zijn voorts
overeengekomen, dat parlementaire
afgevaardigden van Tsjombes Cona-
kat-party naar Leopoldstad zullen
komen om zitting te nemen in een
parlementscommissie die belast is met
het opstellen van een nieuwe grond
wet.
President Tsjombe heeft echter
duidelijk een slag om de arm gehou
den. Bij zijn vertrek uit Kitona
sprak hij tegenover verslaggevers
van een „voorlopige overeenstem
ming", waaraan eerst nog kabinet en
parlement hun goedkeuring zouden
hechten. Hij verklaarde voorts, dat
de vijandelijkheden in Katanga zou
den voortduren „zo lang de VN voort
gaan ons aan te vallen".
Een VN-woordvoerder heeft giste
ren in New York meegedeeld, dat de
Katangese troepen de laatste vier
dagen het bestand vier maal had
den geschonden, waardoor onder de
burgerbevolking slachtoffers zijn ge
vallen. Driemaal was op Ethiopische
troepen geschoten, terwijl Katangese
gendarmes een aanval hadden ge
daan op het VN-hoofdkwartier i
Elisabethstad.
Overigens wordt uit Elisabethstad
gemeld, dat de toestand daar weel
een normaal aanzien krijgt. Er was
gisterochtend weer een druk verkeer
op straat en een aantal winkels was
weer open. Op het ministerie van
Prinses-Margriet en Basil Will-
brennink als Maria en Jozef in
een scène van het kerstspel ,.De
ster van Bethlehemdat tijdens
de kerstviering van het Konink
lijk Huis zal worden opgevoerd.
De vier prinsessen spelen mee in
dit stukwaarvan gisteren in het
Paleis op de Dam de generale
repetitie werd gehouden.
Buitenlandse Zaken in Den Haag is
gisteren bericht ontvangen dat de
Nederlanders in Elisabethstad voor
lopig hebben afgezien van evacuatie.
Slot
pag. 2
Het Ambonezenkamp in de
Carel Coenraadpolder in de ge
meente Finsterwolde is gisteren
door de Rijkspolitie ontruimd.
De ongeveer honderd bewoners
en hun bezittingen zijn overge
bracht naar Hoogezand, waar
gestoffeerde woningen voor hen
gereed stonden.
Er hebben zich bij deze ontrui
ming geen incidenten voorgedaan,
hoewel de bewoners steeds geweigerd
hadden hun verblijfplaats te veria
ten, omdat zo meenden zij het
wonen in een Nederlandse omgeving
een assimilatie tengevolge zou heb
ben. die een terugkeer naar een vrij
Ambon in de weg zou staan.
Het woonoord in Finsterwolde was
volgens Nederlandse begrippen ech
ter volkomen ongeschikt voor bewo
ning. Het bestond uit een stelletje
vervallen krotten. Het lag in een ver
laten uithoek, zeven kilometer van
Finsterwolde en 17 kilometer van
Winschoten. De kinderen moesten in
Winschoten op school omdat er in
Finsterwolde niet voldoende ruimte
voor hen bescnikbaar was. Op her
haalde verzoeken om het woonoord
te ontruimen, zijn de bewoners nooit
ingegaan. Ze wilden bij elkaar blij
ven Daardoor moesten huizen, die
in Finsterwolde voor hen in gereed
heid waren gebracht, betrokken wor
den door andere groepen Ambone
zen.
Het ministerie van Maatschappe
lijk Werk maakt zich ook geen zor
gen over de dreigementen, die de
overgebrachte Ambonezen hebben ge
uit („We betalen dan geen belasting
en geen huur"), de lasten zullen
voorlopig nog door het commissa
riaat voor Ambonezenzorg worden
gedragen.
De mannen van de Rijkspolitie,
die gistermorgen het kamp binnen
kwamen,waren gehelmd eer gewapend
met karabijnen. De bewoners zaten
op dat moment in het kerkje p het i
terrein. De politie sloot direct de toe
gang tot de barakken af. De bewoners
moesten in het kerkje blijven, ter
wijl verhuizers begonnen de huisraad
in grote verhuisauto's te laden. De
Ambonezen zaten om vier uur. toen
alle huisraad was overgebracht, nog
in het kerkje. De waarnemend in-
Prinses Paola
verwacht baby
Prinses Paola, de echtgenote
van Prins Albert van België, ver
wacht eind mei of begin juni een
baby, zo is vrijdag officieel in
Brussel bekendgemaakt.
PRIJS VOOR
PROF. VENING MEINESZ
De Columbia Universiteit heeft aan
prof. dr. ir. F. A. Vening Meinesz
uit Amersfoort en aan de Britse geo
fysicus sir Harold Jeffreys geza
menlijk de Vetlesen-prijs, 25 000 dol
lar groot, toegekend als blijk van
waardering voor hun wetenschappe
lijke onderzoekingen, die hebben ge
leid tot een beter begrip van de aar
de. haar geschiedenis of haar be
trekking tot het heelal".
De Vetlesen-prijs is in 1960 inge
steld en genoemd naar een scheep
vaartdirecteur.
Kindje door kokende
melk gedood
(Van onze correspondent)
In het ziekenhuis te Deurne is
het een-jarig zoontje van de familie
Vaes, uit Neerkant <L.) aan brand
wonden overleden, die het kind had
opgelopen toen het thuis een pan met
kokende melk over zich heen kreeg.
De moeder van het kind droeg haar
zoontje op de arm toen de pan met
melk op het fornuis overkookte. Zij
zetten de jongen even neer en de
pan op een stoel om de boel te kun
nen opruimen. Terwijl zij een doek
ging halen trok de kleine de pan van
de stoel en kreeg de gloeiende melk
over zijn gezichtje en bovenlichaam.
Engelse en Amerikaanse ge
leerden zouden een methode
hebben gevonden voor het ver
vaardigen van een „superscho-
ne" waterstofbom, een bom dus
die nauwelijks radio-actieve
neerslag veroorzaakt. President
Kennedy zou op Bermuda pre
mier Macmillan vragen of deze
instemt met het beproeven van
deze bom op de Christmas-eilan-
den in de Stille Oceaan die aan
Engeland toebehoren. De kwes
tie is dringend, omdat uit de
recente Russische proeven ge
bleken zou zijn dat ook de
Sowjet-Unie iets heeft geleerd
van de techniek om een „scho
ne" bom te vervaardigen.
Het overleg tussen Kennedy en
Macmillan op Bermuda is gisteren
begonnen met een voorbereidende
bespreking die vijf uur duurde.
Onder meer is het vraagstuk van,
de kernproeven aan de orde geko
men. Salinger, de perschef van het.
Witte Huis. zei dat in dit verband 1
niet gesproken is over de door dn
V.S en Engeland terzake gevoerd! e
politiek. Door deskundigen werd een
feitelijke uiteenzetting gegeven ov«*r
de jongste Russische proeven.
Gisteren is ook gesproken over «la
kwesties Kongo en Berlijn. Eun
officiële woordvoerder deelde mee,
dat er tussen Macmillan en Kennedy
„volledige overeenstemming" bestond.
Vandaag zouden de kernproeven en
Berlijn weer ter sprake komen.
Waarschijnlijk zou vandaag na
afloop der besprekingen een com
muniqué worden uitgegeven.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zs.ken
heeft gisteren meegedeeld dat minis
ter-president Macmillan en Bands
kanselier Adenauer elkaar zeer waar
schijnlijk half januari in Bonn zul
len ontmoeten. De datum is nc^ niet
vastgesteld.
India zal trachten het grondgebied, dat het aan Rood-China
heeft verloren, terug te krijgen zonder gebruik te maken van
geweld, aldus verklaarde de Indiase minister van Defensie,
Krisjna Menon, gisteren op een persconferentie in New York. Hij
voegde eraan toe, dat hij overigens geweld niet uitgesloten achtte.
India heeft het gebruik van geweld tegenover een land, dat de
Indiase belangen schendt, niet afgezworen, aldus Menon. Hoe
geweld zal worden gebruikt, wanneer en waar, zijn kwesties
waarover regeringen zelf moeten beslissen. Over Goa zei Menon,
dat alle mogelijkheden van onderhandelingen waren uitgeput,
toen India besloot de enclaves binnen te trekken.
India wil gaarne
Portugezen gaan
repatriëren
Portugal zal dit jaar Kerstmis noch
oudejaar vieren. Alle officiële recep
ties en audiënties van de president
zijn afgelast. De straten zullen niet
verlicht worden. Sinds dinsdag brengt
specteur voor de Ambonezenzorg, de
heer E. Dasberg en burgemeester G.
Loopstra van Finsterwolde stapten
toen binnen, vergezeld van elf man
van de Rijkspolitie. De heer Dasberg
vertelde de aanwezigen, dat het kamp
had opgehouden te bestaan. Hij deel
de mede, dat nu van hen verlangd
werd het oord te verlaten. Na enig
gekrakeel gaf men zij het met
kennelijke tegenzin toe. Mokkend
stapten de Ambonezen in de gereed
staande bussen, die onder politie-es-
corte naar het dorpje Foxhol in de
gemeente Hoogezand-Sappemeer re
den. De aankomst verliep eveneens
rustig. Spoedig daarna waren ver
schillende Ambonezen reeds druk in
de weer met het inrichten van hun
nieuwe woning.
de Portugese radio alleen maar klas
sieke muziek of officiële mededelin
gen. In alle steden en dorpen worden
stille optochten gehouden uit protest
tegen de aanval van India op Goa.
Het aantal doden by de strijd om
Goa bedraagt, aan beide zijden te
zamen, ongeveer 50, aldus verklaarde
een woordvoerder van de Indiase re
gering gisteren in Nieuw-Delhi. Over
het algemeen ging de bezetting van
de enclaves zo gemakkelijk, dat de
Indiase strijdkrachten nauwelijks ge
bruik behoefden te maken van ar
tillerie.
Het Indiase ministerie van Buiten
landse Zaken heeft gisteren bekend
gemaakt, dat India .gaarne" Portu
gese onderdanen zal repatriëren in
dien de Portugese regering dit wenst.
Dit geldit- zowel voor militairen als
burgers. Volgens de Indiase regering
hebben ongeveer 3500 Portugese mili
tairen. voornamelijk Europeanen, zich
overgegeven. India is niet voorne
mens Portugezen als gijzelaars vast
te houden voor de 12.000 Indiërs, die
door de Portugese autoriteiten in
Een foto van de ontmoeting in
Kitona tussen president Tsjombe
en premier Adoela.
Mozambique en elders zouden zijn
geïnterneerd. Ambtenaren die bij de
Portugezen in de enclaves in dienst
waren, zullen zoveel mogelijk worden
gehandhaafd maar versterkt met
ambtenaren uit andere gebieden waar
dit noodzakelijk is.
Chroesjtsjow heeft in een telegram
aan Nehroe het volk van India .har
telijk gefeliciteerd met de bevrijding
van Goa, Daman en Dioe".
Het optreden van de Indiase rege
ring met het doel de haarden van
het kolonialisme op haar grondgebied
uit te roeien is rechtmatig en recht
vaardig, aldus Chroesjtsjow in zijn
telegram.
Britse Comet bij
Ankara ontploft:
28 slachtoffers
Een Comet van de British Euro
pean Airways is gisteravond twee mi
nuten na het opstijgen van het vlieg
veld van de Turkse hoofdstad Anka
ra ontploft en brandend neergestort:
28 van de 34 inzittenden hebben het
leven verloren. Vier passagiers zyn
in een ziekenhuis opgenomen. De
vijfde overlevende kon op het vlieg
veld worden verbonden. Van de be
manning van zeven heeft niemand
het ongeluk overleefd.
Met ingang van 1 januari is automatisch
interlokaal telefoneren 1/3 goedkoper,
op werkdagen van 7 uur 's avonds tot
8 uur 's morgens en tijdens het weekeinde
van vrijdagavond 7 uur
tot maandagmorgen 8 uur.
Uit het Leidsch Dagblad van
27 Dec. 1861
Een dronken kerel ging te
Chester in Engeland den vo-
rigen Zondag in de kerk en
riep den predikant toe: ,£eg
ereis dominé, was Adam een
blanke of een neger?" De
rechter heeft hem tot 14 da
gen gevangenisstraf veroor
deeld.
Onder leiding van de hee-
'en ingenieurs J. W. en K. de
Wit, stoomde Zaterdag l.l. de
eerste locomotief langs het
hulpspoor tot het graven van
het bassin van den staats
spoorweg van het Nieuwediep
op Amsterdam; zij heeft tien
wagons, geladen met zand
tegen de helling opgetrokken
en zeer goed voldaan.
