Soekarno doet een beroep
opNederlandse vrienden'
EENHEID IN KONGO
WORDT HERSTELD
Voorbereidingen voor
2de tv-net begonnen
CIRCUSBRAND UIT
WRAAK GESTICHT
V.S. blijven streven
naar een regeling
Overeenstemming in Kitona:
@uc/ ^Jlïeums
Staatssecretaris in Kamer
WEERBERICHT
Raadselachtig
verlies sleep
AARDBEVING
IN COLUMBIE
De Nero van Niteroi
Opgericht 1 maart 18S0
DONDERDAG 21 DECEMBER 1961
No. 30533
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Dc Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, dr. Soeban-
drio, heeft gisteren tot verslaggevers gezegd, dat president
Soekarno „Brieven aan vrienden in Nederland heeft gestuurd in
een laatste beroep voor een vreedzame regeling van de kwestie-
Nieuw-Guinea door middel van bilaterale onderhandelingen".
„De Indonesische regering is zich bewust van het feit dat onder
het Nederlandse volk de wens leeft voor het zoeken naar een
vreedzame regeling met Indonesië", aldus Soebandrio.
Het Amerikaanse
van Buitenlandse Zaken heeft
gisteren meegedeeld, dat de
V.S. „alles in het werk zullen
blijven stellen" om Indonesië en
Nederland bij elkaar te brengen
voor een vreedzame regeling
van hun geschil over Westelijk
Nieuw-Guinea.
De woordvoerder, Lincoln
White, zei echter op een pers
conferentie dat geen van beide
partijen de V.S. had benaderd
met een verzoek om bemidde
ling.
Dr. J. H. van Roijen, de
Nederlandse ambassadeur in de
V.S., is gisteren voor de tweede
achtereenvolgende dag op het
departement ontvangen voor
besprekingen met Averell Har-
riman, de onderminister van
Buitenlandse Zaken, belast met
aangelegenheden betreffende t
Verre Oosten.
Amerikaanse diplomaten hebben
gisteren opnieuw naar middelen ge
zocht om Indonesië en Nederland
by elkaar te brengen voor onderhan
delingen. Functionarissen van deze
drie landen voerden afzonderlijk be
sprekingen op het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken en
elders ter wereld.
Vernomen wordt, dat te Wash
ington eveneens elke dag overleg
gaande is met Engeland en Australië
Volgens berichten uit Djakarta zou
president Soekarno opnieuw een brief
aan president Kennedy hebben ge-
ministerie schreven maar deze brief is nog niet
in Washington ontvangen. Ameri
kaanse functionarissen verklaarden
te betwijfelen of president Soekarno
en het Indonesische opperbevel wer
kelijk een invasie beogen.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Rusk, heeft
gisteravond op een persconferentie
geweigerd te zeggen of de V.S. be
middeling tussen Indonesië en Ne
derland zouden aanbieden. Hü ver
klaarde dat het vraagstuk in zün
geheel wordt bestudeerd.
ENGELAND:
„GEEN GEWELD"
De Britse onderminister van Bui
tenlandse Zaken, Heath, heeft gister
avond verklaard, dat zün regering
geen reden ziet waarom het geschil
tussen Indonesië en Nederland over
westelijk Nieuw-Guinea niet door
onderhandelingen zou" worden gere
geld.
„Wy zün van mening dat het van
groot belang is dat men niet zal over
gaan tot ^geweld om de kwestie op
te lossen", zo zei hü in het Lager
huis tüdens een debat over de bui
tenlandse politiek.
Resolutie over Korea
De Algemene Vergadering der VN
heeft met 63 stemmen voor 11 tegen
(landen van het communistische
blok) bij 27 onthoudingen (Afri
kaanse en Aziatische landen en Joe-
go-Slavië) een resolutie over Korea
aangenomen, ingediend door de lan
den wier strijdkrachten onder de ba
nier van de VN in Korea hebben ge
streden.
In deze resolutie wordt gezegd, dat
de VN met vreedzame middelen een
verenigd, onafhankelijk en democra
tisch Korea moeten stichten.
Duitse zakenman
staat terecht in
Joego-Slavië
Een Duitse zakenman, de 51-jarige
Hans Kohl, staat in de'Joegoslavi
sche plaats Titovo Uzice terecht we
gens „deelneming aan moord en mis
handeling" tüdens de tweede wereld
oorlog. Kohl zou als lid van de Duitse
leger-inlichtinge/idienst by de ar
restatie van 193 Joegoslaven in de
buurt van Titovo Uzice aanwezig ge
weest zijn. Twintig Joegoslaven wer
den daarby doodgeschoten.
Ook wordt Kohl beschuldigd van
onwettige arrestaties en plundering.
Kohl, een geboren Joegoslaaf die oor
spronkelijk Ivan Kolic heette, werd
in 1938 tot Duitser genaturaliseerd.
Kohl, die ontkent iemand gearres
teerd of geslagen te hebben of aan
enige misdaad te hebben deelgeno
men, werd in maart jl. gearresteerd
tijdens zijn achtste zakenreis naar
Joego-Slavië.
Volgens het Westduitse ministerie
van Buitenlandse Zaken mocht Kohl
na herhaalde verzoeken pas eind no
vember met een vertegenwoordiger
van de Bondsrepubliek spreken nadat
hij in hongerstaking was gegaan.
Hij hoopte dat president Soekarno
duidelijk zou maken, dat de Indone
siërs geen voorwaarden vooraf zullen
stellen voor onderhandelingen. Voorts
gaf hij uiting aan zijn hoop, dat
vruchtbare besprekingen zouden wor
den gehouden.
„Groot-Brittannië heeft gedacht
goede betrekkingen met Indonesië
aan te knopen door middel van toe
nemende handel. Voor het volgende
jaar staat een officieel bezoek van
president Soekarno aan Engeiand op
het programma. Het zal de Britse re
gering ten zeerste spyten als dit alles
op een gegeven moment in gevaar
wordt gebracht door het gebruik van
geweld", aldus Heath.
ONDERHOUD
SOEKARNO-POLLARD
Gisteren heeft Soekarno een on
derhoud van drie kwartier gehad met
luitenant-generaal Pollard, chef van
de Australische generale staf. De ge
neraal heeft een bezoek van 10 da
gen aan Indonesië gebracht.
Ondertussen is de plaatsvervan
gend chef-staf van het Indonesische
leger, generaal-majoor Ahmed Jani,
in Indonesië teruggekeerd na in
Europa en de V.S. orders te hebben
geplaatst voor 30 miljoen dollar aan
militaire uitrusting.
De Indonesische procureur-gene
raal, Kwan, heeft de doodstraf ge-
eist tegen iedereen die schuldig wordt
bevonden aan „economische vergrij
pen", variërend van overvragi-ng tot
smokkelarij, gedurende de actie om
westelijk Nieuw-Guinea te „herwin
nen".
De dagbladen riepen gisteren op tot
acties tegen Nederland. Het linkse
blad „Berita Indonesia" schreef:
,Wij zouden het moeten uitvechten
in het- centrum van de Nederlandse
verdedigingswerken in West-Irian".
Het nationalistische blad „Soeloeh
Indonesia" meende: „Er blijft niets
anders over dan een werkelijke aan
val op West-Irian".
Vervolg op pag. 2
Ministers
confereerden
Een woordvoerder van de
minister-president heeft meege
deeld dat een aantal beschik
bare ministers gistermiddag in
het kabinet van de minister
president een informatief ge
sprek heeft gevoerd over de
stand van zaken in Ned.
Nieuw-Guinea. Deze bespre
king werd gearrangeerd in ver
band met de terugkeer van
minister Luns uit Brussel.
De bespreking heeft ongeveer
anderhalf uur geduurd.
BEWOLKT
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Over het' algemeen
veel bewolking en nevelig, met later
kans op enige regen. Voornamelijk in
het noordoosten en oosten enige da
ling van temperatuur, elders weinig
verandering. Zwakke tot matige wind
Uit noordelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
22 DECEMBER
Zon op: 8.46 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 17.22 uur; onder: 8.42 uur.
Hoogwater te Katwijk: 3.24 en 15.38
uur; laagwater te 11.26 en 23.48 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Regering borduurt
verder op de nota-
reclametelevisie
De technische voorbereidin
gen voor een televisienet in
Nederland zijn reeds op gang
gekomen. Een experimentele
zender is al besteld.
Deze mededelingen kwamen
gistermiddag van staatssecreta
ris Scholten, toen hij in de
Tweede Kamer antwoord gaf
op de vragen, die gesteld waren
over „zijn" deel van de begro
ting van O. K. en W.: kunst,
radio, televisie en sport.
Vanzelfsprekend kon mr. Schol
ten bij het aanroeren van een
hoeede televisienet in Nederland
niet voorbijgaan aan het veelbe
sproken onderwerpreclame in de
televisie.
„De gedachten, die de regering
heeft ontvouwd in de nota over
reclametelevisie zijn niet van de
baan", aldus de staatssecretaris,
die aankondigde, dat in het ko
mende voorjaar de memorie van
antwoord zal verschijnen op het
voorlopig verslag, dat zo kritisch
was gestemd. Deze memorie van
antwoord zal ondertekend zijn
door de staatssecretarissen Schol
ten en Gijzels.
en Scholten hebben het schip van
zieke kapitein Cals veilig door de
branding kunnen loodsen.
(Voor verdere Kamerdebat
zie men elders)
Veerpon t verdween
,zo maar' in golven
Tot hun stomme verbazing hebben
kapitein en bemanning van de
„Loire", een zeesleper van L. Smit
en Co te Rotterdam, gisteravond
hun sleep, een voor de sloop be
stemde veerpont voor wagens,
plotseling en zonder aanwijsbare
oorzaak in de golven zien ver
dwijnen. Het gebeurde in het
Kanaal, bij de Lizard in de buurt
van Plymouth, de haven, waaruit
de „Loire" gisteren was vertrok
ken.
Omstreeks half acht werd de
kapitein opgeschrikt door de
scheepstelegraaf en op de brug
aangekomen, kon hij juist het
zinken van de sleep gadeslaan.
Zoals men van ons van de zijde
der rederij mededeelde, ging het
vaartuig „als een blok" onder.
Er was zeker reden tot verbazing.
Het weer was goed windkracht
amper vier en volgens de in
spectie, die aan de tocht was
voorafgegaan, was het wagenveer
volkomen zeewaardig. Voor zover
men het van de „Loire" af kon
beoordelen, liep alles op rolletjes.
Er waren geen runners aan boord
van de sleep.
Het enige, dat de „Loire" kon doen,
was ijlings de sleepkabel losma
ken, die dus eveneens verloren
ging. De sleper heeft daarop koers
naar Nederland gezet.
Hetwagenveer zou naar Passage
West (Ierland) worden gesleept.
Ter gelegenheid van het hon
derdjarig bestaan van de Raad
van State had gisteren in Den
Haag een zitting van de raad
plaats, welke werd voorgezeten
door Koningin Juliana en bijge
woond door Prins Bernhard. Een
overzicht van de Raad tijdens
deze zitting.
De Amerikaanse ambassadeur
in Leopoldstad, Edmund Gullion
heeft vanochtend bekendge
maakt dat pres. Tsjombe van
Katanga en de premier van de
zentrale Kongolese regering,
Adoela, bij hun besprekingen in
de V.N.-basis Kitona een
akkoord hebben bereikt, dat een
herstel van de vrede in Kongo
omstreeks Kerstmis inhoudt.
De overeenkomst die volgens
betrouwbare bronnen in Leopoldstad
beëindiging van de afscheiding van
Katanga en herstel van de Kongo
lese eenheid inhoudt werd van
ochtend bekend na voltooiing der
besprekingen, die gistermorgen in
Kitona waren begonnen.
President Tsjombe is per vliegtuig
vertrokken naar Ndola, in Noord-
Rhodesië, vanwaar hij vermoedelijk
naar Elisabethstad zal terugkeren.
Ook de delegatie van de centrale re-
Pas als het debat over commerciële
televisie gehouden is, kan er gespro
ken worden over eventuele reclame
boodschappen in de radio, meende
mr. Scholten. Hij zei dit naar aanlei
ding van een opmerking van 'de li
berale mevrouw Van SomerenDow
ner, die radioreclame prefereerde bo
ven verhoging van het luistergeld.
Over de toekenning van televisie
zendtijd aan politieke partijen zei de
bewindsman, dat het redelijk is, dat
de partijen een vergoeding voor de
kosten van de uitzending ontvangen.
Het stelsel van tv-uitzendingen komt
er op neer, dat de kosten uit het
kijkgeld worden betaald. Ook de
kerkgenootschappen krijgen een ver
goeding. Bij de verdeling van de
zendtijd worden alle partijen gelijk
behandeld. Zou er een verdeling vol
gens de grootte van de partijen wor
den toegepast, dan zouden er onbil
lijkheden kunnen ontstaan. Mr.
Scholten wees erop, dat er partijen
zijn, die geen aansluiting by een om
roepvereniging hebben.
Na twee dagen en één middag ver
gaderen heeft de Tweede Kamer gis
teren de begroting van Onderwys.
Kunsten en Wetenschappen aange
nomen, zonder hoofdelyke stemming.
De minister ad interim dr. Klompé
Vandaag arriveert in Rotter
dam het Amerikaanse vliegdek-
schip „Essex", dat wordt ver
gezeld door zes torpedoboot-
jagers. Het eskader zal een
bezoek van tien dagen aan de
w u. Maasstad brengen. Gisteren
en de staatssecretarissen stubenrouch bracht de bemanning van het
l\i c u w-G ii i n ea ra ad
tot gesprek bereid
Soelcarno's rede
maakte weinig indruk
Als de kwestie Nieuw-Guinea door
een driehoeksgesprek tot een vreed
zame oplossing zou kunnen worden
gebracht, dan mag de Nieuw-Gui-
nearaad die mogelijkheid niet met
een weigering by voorbaat torpede
ren. Daarom heeft de delegatie uit
de raad, die in Nederland overleg
heeft gepleegd over de toepassing
van het zelfbeschikkingsrecht, beslo
ten zich tot een gesprek met Indo
nesië bereid te verklaren, „zij het
onder zekere voorwaarden". Zo staat
in het communiqué te lezen, dat de
delegatie gistermiddag bij het ver
trek van 5 van haar leden op Schip
hol uitreikte. Met die voorwaarden
wordt uiteraard gedoeld op het zelf
beschikkingsrecht, zo deelde de dele
gatie mede.
Met staatssecretaris mr. Th. H. Bot
deden de overige acht delegatieleden
het vijftal dat vertrok (mevr. Tokoro,
de heren Poana, Onim, Jouwe en
Tanggahma) uitgeleide. Onder hen
bevonden zich de voorzitter van de
Raad mr. Sollewijn Gelpke, mr. De
Rijke en pater Van de Berg, die al
len later naar Nieuw-Guinea zullen
terugkeren.
De rede van Soekarno had op de
delegatieleden „weinig indruk" ge
maakt. Hoogstens had zij in bepaal-
dt kringen „wat extra spanning te
weeggebracht". Mr. De Ryke meende
dat.de Indonesische president op
nieuw had „gebluft" en de heer Jou
we voegde er aan toe dat het een
nieuwe stap was in Soekarno's cam
pagne tot psychologische oorlogsop
hitsing. „Hij boekt daarmee in Ne
derland in zoverre succes, dat hy hier
vele mensen zenuwachtig maakt. Het
thuisfront is my nog lang niet hecht
genoeg".
Merkwaardig noemde mr. Solle
wijn GelpJce het „dat niemand in de
wereld aanmerking maakt op het
zelfbeschikkingsrecht dat de Papoea's
in oostelijk Nieuw-Guinea van
Australië hebben gekregen, terwijl
over datzelfde recht voor dezelfde
Papoea's in West Nieuw-Guinea zo
veel te doen is".
vliegdekscllip ter hoogte van De delegatieleden geloofden geen
Doggersbank al een groet aan van a,,en dat ..Soekarno ook maar
Alnr!strir,r<r! cenige kans op succes heeft met zün
Nederland. Een luchtfoto van beroep op pro-Indonesische Papoea's
ANP-Foto van het vliegdekschip om de Indonesische vlag op West
toen de bemanning aangetreden Jrr'a0np 6eeï rf
Stond in de vorm van de letters j poea's die aansluiting bij Indonesië
goede kerst"wensen. Het overgrote deel wenst op
den duur volkomen onafhankthik-
I heid.
gering heeft inmiddels Kitona ver
laten.
Gemeld werd, dat de besprekingen
gisteravond in een impasse waren ge
raakt. Hierop deden dr. Bunche, vice-
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties en ambassadeur Gullion aan
beide delegaties buiten de vergader
zaal enkele suggesties, die de onder
handelingen weer op gang brachten.
Een aantal uren later, zo meldden
betrouwbare bronnen, werd overeen
stemming bereikt.
Bijzonderheden van de overeen
komst zijn niet bekend, doch in di
plomatieke kringen gaf men te ken
nen, dat een compromis is bereikt
tussen de unitaristische en de federa
listische standpunten over de Kon
golese eenheid in een toekomstige
grondwet.
De Katangese delegatie in Brussel
heeft gisteren een communiqué uitge
geven waarin gezegd wordt dat ge
zaghebbende kringen in Katanga
hebben gemeld dat minstens 17 Euro
peanen bij de gevechten tussen de
VN-troepen en de Katangese troepen
zijn omgekomen of door soldaten van
de VN zijn vermoord. De delegatie
heeft dit in een radioboodschap, die
uit Elisabethstad via Brazzaville naar
Brussel gezonden is, vernomen.
De Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties heeft met 67 tegen 13
stemmen bij 15 onthoudingen beslo
ten een bedrag van tachtig miljoen
dollar toe te wyzen voor de VN-ope-
raties in Kongo voor de periode 1 no
vember j.l. tot 30 juni a.s.
De Algemene Vergadering heeft
met 52 tegen 11 stemmen bij 32 ont
houdingen een resolutie aangenomen
waarin wordt besloten een uitspraak
van het Internationale Gerechtshof
uit te lokken, of de VN-leden ver
plicht zijn hun aandeel bij te dragen
in de kosten van de VN-operaties in
Kongo en het Midden-Oosten.
De Belgische Senaat heeft gister
avond een motie aangenomen om een
bedrag van ongeveer tweëneenhalf
miljoen gulden van de Belgische con
tributie aan de VN niet te betalen
als protest tegen de VN-actie in Ka-
tanga.
De Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties heeft de uitgifte van
een VN-obligatielening ten bedrage
van 200 miljoen dollar goedgekeurd.
Het comunistische blok, Cuba, Frank
rijk en België stemden tegen.
Ruimte-aapje is zoek
De Amerikaanse luchtmacht heeft
gisteravond het zoeken naar het
Rhesus-aapje „Scatback" gestaakt.
Het dier was zoals gemeld door mid
del van een Atlas-raket in een ci
linder in de ruimte gebracht.
De cilinder was ongeveer 9.600 km
tem zuidoosten van Cape Canaveral,
waar de raket was afgeschoten, in
de oceaan terecht gekomen. Een ru
we zee had het zoeken der vliegtui
gen en schepen de gehele dag be-
moeilykt.
De Zuidamerikaanse staat Columbië
is gisteren getroffen door een aard
beving. Volgens de eerste berichten
zijn er 17 doden gevallen en 250 ge
wonden in de steden Armenia en
Sonson, waar de beving het hevigst
was. De bewoners renden in paniek
de straat op. Verscheidene huizen
zijn ingestort.
Verscheidene steden en kleinere
plaatsen in de departementen An-
tiquia en Caldas, in het westen van
het land, werden door de hevige
aardbeving getroffen. Het meest de
steden Sonson, Pereira en Armenia,
alsmede de plaatsen Santo Do
mingo, Abejorral, Narino, Reitiro
en Mesopotamia.
In Sonson kwamen volgens de eerste
gegevens veertien mensen om het
leven maar men vreest dat het
aantal slachtoffers hoger zal zijn.
De omgekomenen woonden een
kerkdienst bij toen de aardbeving
het gewelf van het middenschip
deed instorten. De gelovigen wer
den onder de steenmassa bedolven.
In Armenia werden drie personen ge
dood en verscheidenen gewond. In
Santo Domingo stortten twee to
rens van een kerk in en in Mesopo
tamia werd een politiekazerne ver
woest. Men weet nog niet het aan
tal slachtoffers.
Adilson Marcelino Alves, de
„Nero van Niteroi", heeft
gisteren bekend uit wraak de
brand te hebben gesticht in
het circus te Niteroi. Bij de
brand zijn meer dan driehon
derd Brazilianen, onder wie
vele kinderen, om het leven
gekomen. Alves had twee
medeplichtigen.
De drie mannen zün overgebracht
naar een geheime verblüfplaats,
omdat men bevreesd is voor de
woede van het publiek. Alves heeft
na z\jn bekentenis getracht zelf
moord te plegen door zich uit een
raam te werpen van het politie
bureau waar hü werd verhoord.
Toen een grote menigte vervolgens
het bureau belegerde met de be
doeling de brandstichter te lyn
chen, werden Alves en zün beide
handlangers, wier namen nog
bekend zullen worden gemaakt,
naar en andere plaats overge
bracht.
ilgens de politie hebben de drie
mannen toegegeven een gedeelte
van de circustent met benzine te
hebben besprenkeld, waarna zij de
tent in brand staken. Hun motief
was «Taak, omdat zü voor hun
hulp bü het oprichten van de tent
geen gratis toegangsbewijs hadden
gekregen.
Uit vele delen van de wereld wordt
bloedplasma gezonden voor de ge
wonden van de circusbrand. Vijftig
leden van een circus op Sardinië
hebben bloed afgestaan.
Uit het Leidsch Dagblad van
24 Dec. 1861:
Het klassikaal bestuur van
Leiden heeft na afgelegd
1 examen toegelaten, om te
staan naar de post van cate
chiseermeester, de jongelin
gen W. v. d. Reyden en H.
Veldhuizen.
