d'Oranjeboom
De politicus zegevierde
en niet de dictator
luisterrijke gramofoonplaten
van f 6.25 voor 1.S5
1211
Chroesjtsjow was
„harden"slag voor
DAGBLADRECLAME IS NIET TE VERVANGEN
UITKIJKPOST WARSCHAU (2)
VOETGANGERS:
Gunstig advies
rtv-salarissen
Sterk gestegen
invoer
VOETGANGERS:
Coba Ritsema
—85— overleden
Teeltrecht
uitgebreid
BIJ AANKOOP VAN 12 FLESSEN BIER
:>r::
het c°P°elTjRDA
KEUZE UIT
3 FAVORIETE
PLATEN
F 4.30 BENEDEN
DE WINKEL-
fe WAARDE
LEIDSCH DAGBLAD - DONDERDAG 14 DECEMBER 1961
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
Het communistische blok ziet zich geplaatst voor een tergende
vraag, waarop misschien alleen Chroesjtsjow zélf het volledige
antwoord weet. Die vraag tergt omdat het antwoord een van de
sleutels in zich bergt voor de kwestie oorlog-of-vrede. De vraag
luidt: „Waarom heeft Chroesjtsjow op dit moment en op déze
manier tot zijn brute schoksgewijze destalinisatie besloten?" Er
zijn simplisten in het Westen, die het in Nikita Sergeyewitsj'
temperament zoeken: iemand die in de deftige V.N.-zaal met zijn
schoen op tafel slaat, zo redeneren zij, is ook wel tot zoiets in
staat. Maar merkwaardiger nog is dat deze koffiedik-kremlinolo-
gen een antwoord geven op een vraag waarmee de leiders
van de communistische partijen zelf geen raad weten.
Een lid van het Poolse Centrale
Comité, persoonlijk vertrouwensman
van Gomoelka, zei ons: „Wij kunnen
een aantal gissingen maken. Maar
•weten doen wij het niet". Dat bete
kent dat Gomoelka het óók niet
weet. En de Poolse leider staat dich
ter bij Chroesjtsjow -dan welke
andere volksdemocratische chef ook.
Die vraag blijft dus: waarom heeft
Chroesjtsjow verwarring gezaaid in
de harten van communisten over de
gehele wereld door het niets-ontzien-
de, haast ridicuul schijnende uitra-
déren van Stalins naam, tot in de
door bloed geheiligde naam van Sta
lingrad zelf. Waarom heeft hij de
buitenlandse delegaties op het partij
congres niet van tevoren ingelicht
dat er een donderslag op komst was?
Waarom heeft hy in een periode van
grote internationale spanning de een
heid van de communistische bewe
ging op het spel gezet door vrijwel
onverhuld de Chinezen te lijf
te gaan? Waarom heeft hij omder-
wille van de stabiliteit het verleden
niet laten rusten?
Vraagt men Poolse communisten
naar hun interpretatie, dan komt
eerst het officiële antwoord: „De
destalinisatie is niet nieuw, het is een
voortzetting van een proces dat in
1956 op het 20ste partijcongres be
gon". Akkoord, maar het proces is
niet geleidelijk verlopen, het is zon
der waarschuwing, verrassend, geïm
proviseerd haast versneld. Waarom?
Dan komen de gissingen, waarvan
de totale uitkomst moet luiden: de
positie en de politiek van Chroesjt
sjow waren bedreigd! Zijn politiek
het twintigjarenplan en de vreedza
me co-existentie die eenvoudig niet
los van elkaar te denken zijn le
verde meer beloften dan resultaten
op. Zijn toegeven aan de wensen-van-
onderen, meer vrijheid, beter leven,
houdt een latent gevaar in voor
nieuwe uit de hand lopende ontwik
kelingen in de lijn Polen-Hongarye-
Oost-Duitsland.
Molotow-groep
Het was een situatie, waarin de
„harden" elkaar moesten vinden: de
Chinezen, de Albanezen, de stalinis
tische zetbazen in sommige volks
democratieën. En niet te vergeten:
de vijfde kolonne van die coalitie in
de Sowjet-Unie zelf, de Molotow-
groep. Hoe groot die groep is, valt
af te leiden uit het aantal ambtena
ren, officieren en partijfunctionaris
sen, dat door Chroesjtsjows schoon
maak in de laatste vijf Jaar op
wachtgeld is gesteld. Het zyn er meer
dan een miljoen! Deze mensen, die
de stalinistische periode hebben over
leefd door „ja" te zeggen en niets
doen, waren een verlammend ele
ment in het staatsapparaat. Nu ha
ten z\j Chroesjtsjow, evenzeer als de
andere onbekwamen, die nog met de
terreur in hun botten aan hun stoe
len kleven, de man vrezen die weet
dat hij met zo'n bureaucratie niet
het twintigjarenplan kan garande
ren dat de Sowjet-Unie over de
drempel van de communistische
heilsperiode moet duwen.
De Poolse marxisten noemen die
noodzaak om het lamme Sowjetrus-
sische apparaat op gang te brengen
door het dode hout eraf te snijden
een ran de „objectieve redenen" van
de destalinisatie. Maar dat verklaart
nog niet de „timing" van de nieuwe
etappe daarin, niet de vele sympto
men die erop wijzen dat de interne
strijd in Moskou nog tot in het begin
van het congres heeft voortgeduurd.
Worosjilow werd nog in het presi
dium van dat congres gekozen, dat
luttele dagen later het toneel van
zijn publieke vernedering werd.
Er is dus strijd geweest en
Chroesjtsjow heeft die strijd gewon
nen, voorlopig althans. Ifoc? Vermoe
delijk met de methode die zijn hele
politieke carrière boven alles ken
merkt: zijn grote persoonlijke durf
om risico's te nemen en zich tezelf
dertijd een rugdekking te verschaf
fen van groepen, die, om welke re
den ook, verplicht of bereid waren
hem te steunen. De risico's hebben
we al in het begin uiteengezet.
Chroesjtsjow heeft, volgens zijn
Poolse interpretatoren, besloten dat
ze genomen moest worden.
De persoonsverering is niet een
nieuw verschijnsel in Rusland, land
van sterke leiders, tsaren, heiligen
en ikonen. Al zou de internationale
communistische beweging even op
haar grondvesten schudden, de Sow
jet-Unie moest met de bruutste sym
boliek worden duidelijk gemaakt, dat
het stalinisme voor eeuwig dood is.
Derhalve: de rode ikonen van de
muur, het gebalsemde lichaam uit
zijn heilige kelder.
Steun van leger
Chroesjtsjow heeft weer gewonnen,
omdat hij zich niet gemakkelijk ge
wonnen geeft. Het verhaal is bekend,
hoe hij na zijn nederlaag in 1957
in het presidium met behulp van het
leger de uitslag te zijnen gunste wist
om te draaien in het Centrale Co
mité. Misschien zal eens het verhaal
bekend worden, welke tegenstand hij
nu heeft moeten overwinnen. Maar
het is veelbetekenend dat hij de
laatste maanden een serie gebaren
jegens het leger heeft gemaakt: ver
hoging van het defensiebudget, nieu
we missielen, de megaton-bommen,
de nota aan Finland (dekking van
de rechterflank), allemaal zaken die
het hart van generaals deugd doen.
Misschien zelfs valt ook het opheffen
van de uiterste datum in de Berlijnse
crisis in deze categorie: het Russi
sche leger zou kunnen aarzelen een
conflict te riskeren. Slechts zelden
waant een leger zien in koelen bloede
met zekerheid sterk genoeg.
Op wie heeft hij nog meer kun-
Het is verboden binnen dertig me
ter van een zebrapad over te steken.
nen steunen? Op de hem trouwe
functionarissen die nij op hoge par-
tijposten heeft geplaatst, in brede
re zin op de technocraten, de ma
nagers die dank zij hem carrière ma
ken. Op zijn politiek van „vrede en
welvaart" die het volk aangenamer
in de oren klinkt dan Molotows „on-
vermydelyke oorlog".
„Democratie
Het is een merkwaardig fenomeen
dat de machtige leider van het mach
tige Russische rijk zich steeds vaker
als een politicus begint te gedragen
dan als een dictator. Hy ziet zich
verplicht steun te zoeken en in ruil
daarvoor wensen te bevredigen. Het
is op zichzelf een begin van democra
tisering, geen parlementaire democ-
cratie, maar een heperkte democra-
tie-in-feite waarin groepen, zo men
wil klassen of generaties, hun belan
gen gaan verdedigen.
Dat is een samenvatting van de
gissingen van goed-ingelichte men
sen, communisten en niet-com
munist en achter het yzeren gordijn.
Zij klinken plausibel, maar men zou
willen weten hoe concreet en hoe
sterk de potentiële oppositie was, die
Chroesjtsjow tot zijn hoge spel
dwong. Hy mag leider zyn gebleven,
onbetwist is hy niet. Hij zal ten
slotte aanwijsbare successen moeten
behalen, politiek gebruikte maatsta
ven ontleend aan de ervaring.
De vraag of het Westen hem een
succesje moet gunnen om hem in en
de stalinisten (en daarmee een aan
zienlijk groter kans op oorlog) uit
het zadel te houden, is wederom ac
tueel. De these van sommige Weste
lijke hoofdsteden, waaronder Den
Haag, dat de strijd tussen Moskou
en Peking een schijngevecht was om
ons een rad voor de ogen te draaien,
kan nu gevoeglijk in de prullenmand
verdwijnen. De risico's waren te groot
voor een maskerade.
(Van onze Utrechtse correspondent
De looncommissie van de Stich
ting van de Arbeid heeft het Col
lege van Rijksbemididelaars geadvi
seerd over de salarisvoorstellen van
het radio- en t.v.-personeel, die per
1 januari 1962 van kracht dienen te
worden.
De voorstellen van werkgevers en
werknemers, die, op basis van een
herindeling van de funoties, de tota
le salarissom by radio en televisie
met 8 10 procent willen verhogen,
werden unaniem goedgekeurd.
Alleen maakt de looncommissie be
zwaar tegen de voorgestelde kerst
gratificatie vam 2 procent, zy heeft
het College geadviseerd dit deel der
voorstellen af te wijzen.
Volgens de door het Centraal Bu
reau voor de Statistiek samenge
stelde voorlopige gegevens bedroeg
dc waarde van de invoer In novem
ber 1961 f 1.718 min. (v. m. f 1.451
min.), terwyl voor een waarde van
f 1.442 min. (v.m. f 1.332 min.) werd
uitgevoerd.
De uitvoer bedroeg 84% van de
Invoer (v.m. 92%).
De stijging van de Invoer ln no
vember 1961 t.o.v. de overeenkomen-
ue maand van 1960 bedroeg meer dan
het drievoudige van die van de uit
voer, nl. f 238 min. of 16% tegen f 71
min. of 5%.
Het invoersaldo bedroeg sedert
het begin van het jaar f2.601 min.
(jan.-nov. 1960 f 1.730 min.).
U heeft wel voorrang op zebrapa
den, maar het ryverkeer moet óók
eens aan bod komen. Steek dus by
voorkeur -u groepjes over de drukke
zebrapaden: anders ontstaan er irri
terende vertragingen in het ryver
keer, welke automobilisten, brommers
en wielryders in de verleiding zouden
kunnen brenwen, het „toch nog maar
even te proberen", zodat er van uw
bescherming per slot van rekening
weinig overblijft.
Gisteren is in een rusthuis van
vereniging „Pro Senectute" aan
Vondelstraat te Amsterdam op
jarige leeftijd overleden de schildt
Coba Ritsema, een der Amsterdi
sche joffers",
Coba Ritsema, geboren 26 juni li
te Haarlem, was leerlinge van
Kunstnijverheidsschool aldaar en q
deerde later aan de Ryksacadej
voor Beeldende Kunsten te Ams:
dam. Daarna kreeg ze nog aanwijs
gen van haar oudere broer Ja
Ritsema. Vele van haar werken,
stillevens, portretten, bloemen, be
ren tot het bezit van het Stede
Museum te Amsterdam, het muse,
te Dordrecht, het museum
moderne kunst te Den Haag, het 1
Abbe museum te Eindhoven,
Teyier Museum in Haarlem en
Museum Boymans te Rotterdam.
In 1900 verwierf Coba Ritsema
prys van het „Willink van Colli
fonds", in 1910 een bronzen meda
op de internationale tentoonstel!
te Brussel, in 1912 de zilveren c
daille op de stedeiyke tentoonstelt
in Amsterdam en ln 1918 de goud
medaille van H.M. de Koningin
de voorjaarstentoonstelling van l
et Amicitiae. In 1939 werd haari
Prix d'Honneur toegekend op
wereldtentoonstelling te Parys en
1957 de Rembrandtprys van de j
meente Leiden. Coba Ritsema t
ridder ln de Orde van Oranje Na»
(Van de acht „Amsterdam*
joffers" zyn thans nog drie in lev.
n.l. mevrouw Westendorp—Osie
mevrouw BauerStumpf en Jacc
Surie)
Het bestuur van het Produktscb
voor Siergewassen heeft het
recht voor bloemkwekerijprodukj
met zeven procent uitgebreid. D.
uitbreiding wordt zo verdeeld dati
bedryven met de kleinste oppervlai
het grootste, die met de grootste t
pervlakte het kleinste percentage i
brelding krygen. Voor de verscb
lende groottecategorieën zyn de t
breidingspercenteages twaalf, tii
acht en vijf. Afgewezen werd e
verzoek van de provinciale veilinj
in Limburg om extra-teeltrecht r»
beginnende bloemkwekers in Lu
burg.
tscl
tei
Nóg meer gezelligheid in de huiselijke kring! Nóg meer gezelligheid
rond zo'n glas kostelijk bier! De Brouwers van Neêrlands favoriete
bieren presenteren thans een FAVORIETEN FESTIVAL! Drink
Uw favoriete bierspeel Uw favoriete platen. Originele 45 toeren
EP's, speelduur 2x7 min., kosten U slechts f 1.95!
U kunt kiezen uit 3 platen:
Klassiek Palet
Letzter Frühling, E. Grieg
door het Residentieorkest,
o.l.v. Willem v. Otterloo.
Nocture no. 8 in Des,
Chopin - gespeeld door
Alexander Uninsky.
B
Dance time for You
Jan Corduwener en zijn
orkest spelen een medley in
strikt danstempo.
Malando plays Latin-Ame
rican dances.
9enie
*HBk "O
et Z'n ee„
Topper for Teeners
Poppy and her Popcats
spelen en zingen 2 nieuwe
toppers.
Jacky Buiterman ca
orkest spelen Teenager me- t/m 1362
lodies.
VERENIGDE NEDERLANDSE BROUWERIJEN
ROTTERDAM
DEN HAAG
GRONINGEN
KERSTBOOM. KAARSLICHT.
GLINSTERENDE OGEN.
DENNENGEUR. MMMMZALIG!
GOED GEKLEED, GEZELLIG GEKLEED.
NIEUW GEKLEED.
DEUX OF TROIS PIECE,
GEMAKKELIJK.
PLEZIERIG IN BEWEGING!
EEN NIEUWE KETTING.
FINISHING' TOUCH!
BEWONDERENDE BLIKKEN. HEERLIJK
AL DIE BEWONDERENDE BLIKKEN.
WOORDEN VAN WAARDERING,
DANK ZIJ PERFECTE PASVORM.
PLEZIERIGE KLANKEN, VAN HART TOT HART.
HEERLIJK ZO'N KERSTFEEST. IN
DE GROTE MODE BIJ DE GROOT.
BREESTRAAT T/O STADHUIS TEL. 01710-20706
AANGEBODEN
Moderne bovenplanken voor
wentel- of opklapbed vanaf
Eigen handwerk. Twee
persoons wentelbed met boven
plank. compleet f 95.50. Een
pers. f 80 70. Overal gevraagd,
by Wassenaar geslaagd! Jan-
voasensteeg 60, telef. 20143.
Naar de wintersport! Huurt
geen oude te grote of te klei
ne skischoenen ln het buiten
land WIJ verhuren alleen het
beste 0.75 per dag. Sport- en
kampeerparadhs: Van Delft.
Steenetraat 45.
B Nieuwe auto's zonder chauf-
ur. Steeds de nieuwste mo
dellen. Ook Volkswagenbusjes
Wlnterpryzen. Garage Werk
hoven. Maredijk 34 a. tel. 22300
- 32735
S Wordt Uw bed slecht, laat
het dan overtrekken met een
nieuwe damast. In een dag
klaar, 2-pers. vanaf f 26.50, 1-
its. vanaf f 19.50. De Kleine
lnst. Haarlemmerstraat 51.
Telef. 25958.
BFabr. nwe. Citroen 2 CV 1962
gen elk aann. bod Gen. t.v.
In te ruilen. Leldseweg 422.
Tel. 33609.
£3 Te huur aangeboden gem.
zit-slaapkamer. e v. gestof
feerd. Professorenwij k. Brieven
bux. van dit blad no. 13126 k.
Te koop aangeb. kort veu
len bontjasje, maat 5052,
fonkelnieuw, voor de halve
prijs. Tevens herenjas maat 54.
effen donkerbruinvan House
of England, le kwaliteit, als
nieuw, voor halve prijs.
Joh. de Wittstr. 14. Tel. 26190.
B Motorrijwiel, merk Parllla,
350 cc., in zeer goede staat.
T. e. a. b. Joh. de Wittstr. 14.
Tel. 26190.
H Aangeb. gestoff. gedeeltelijk
gemeubileerde kamer, c. v.,
kookgelegenheid. Per 1 Jan. te
Voorschoten. Goede stand. Tel.
070 - 725016.
Te koop aangeboden Vaux-
hall Velox 1952. Motor, lak en
bekl. 1. z. g. st. f 500.Voor
nadere afspraakbr. bur. van
dit blad no. 4770 k.
H He grootste keuze merkhor-
loges Omega. Alplna. Pontlac
en Junghans vindt U by:
W. Brouwer, gedlpl. horloge
maker. Haarlemmerstraat 23.
Tel, 22076. Lelden,
pLsch aquarium, met toebeho
ren. T.e.a.b. Oranjegrachit 33,
Lelden.
Aangeb. Calmlx oliekachel
met Ingebouwde tank, type 11,
1 laar oud. f 200.Te be
zichtigen 1920 uur. Van
Woudenberg, ZoeteVwoudse
Singel 106.
Te koop elektr. wasmachine,
merk Mlele. Prima staat.
Tel. 25301.
Jongeman, in het bezit van
>ewijs A-B-O-D-E, zag zich
fiaarne geplaatst als partlcu-
ler chauffeur of zaterdags be
stellingen weg brengen. Brie
ven bur. van dit blad onder
no. 4699 k.
Te koop een z.g.a.n. winter
jas (heren) corpulent persoon.
Prijs f 36.Te bevragen:
Hogewoerd 01, alhier.
Biedt zich aan accurate
longeman, 23 Jaar .rybewljs B-
E. Zag zloh gaarne geplaatst
als magazijnbediende of ver
tegenwoordigersbranche. Brie
ven bur. van dit blad onder
no. 4714 k.
Duitse krulssnarlge plano,
merk Perzlna, prys f 600. goed
onderhouden. (Geen handela
ren). Te zien tussen 56 uur.
Dr. Lelylaan 12, Lelden.
H Feestartikelen, lied
ndes, lampions, fop*
mutsen fakkels em.
Dane, Haarlemmerstr.
26631.
f| Ook U kunt ln
omen van een klae*
chine. Na le aanbeti.
van f5.- per week.
eens praten by: P. J.
Nieuwe Rijn 46 B.
Paraplu-reparatie
opvouwbare o.a. Knlfl
delstokken, Invalid
rub berdoppen. Paraplu
Van Oerle, Haarlem®
By de Vrouwensteeg
Malson Heere ren
ners en cocktailparH
hors d'oeuvres en sale
Bestellingen „De 6
Rembrand tweg 11,
aan Zee, tel. 01719
Vree wijkstraat 16, W
SRUles in V.W.
euwste model. 's«
8 u. nam. verkeerslef
Desgewenst worden
ln ae moderne talen
Kwak's Verkeerslnst, e
examinator, ZoeterW)
gel 104. Tel. 2280"
Gran!to aanrecht!)»
gootsteen, tegel bodem
ren plug. alle maten,
en triplex board. B«:
palels, Herenstraat
