Presenteer Philip Morris
Films van deze
week in Leiden
Leids opgravingswerk in Egypte
verrijkte Museum van Oudheden
125
Gero-casselte
Ds. P. J. Mackaay is in hart
en nieren een zendingsman
SENSATIONELE FILM OVER
RASSENDISCRIMINATIE
Expositie belicht artistieke
naast archaelogische waarde
Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 2 december 1961 Tweede blad no. 30519
In de jaren 1957 tot 1959 werden door het Rijksmuseum van
Oudheden te Leiden opgravingen verricht in Egyptische graf
velden nabij Aboe Roash. Van het omvangrijke materiaal, dat
hier aan het licht werd gebracht, kon dank zij een royale geste
van Egypte een grote collectie aan het bezit van het museum
worden toegevoegd.
De laatste twee jaren is men doende geweest, de nieuwe
aanwinsten te conserveren voorzover nodig in beter toonbare
staat te brengen, te registreren en anderszins te bewerken.
Nu deze werkzaamheden zijn beëindigd, en de collectie defini
tief aan de Egyptische afdeling van het museum is toegevoegd,
rCn bijzonder interessante expositie samengebracht, welke
gistermiddag door prof. dr. N. J. Bakhuizen van den Brink als
voorzitter van de stichting Z.W.O. (welke stichting de opgra
vingen financieel mogelijk maakte) werd geopend.
Daarmee werd niet alleen de vierde educatieve tentoonstelling
van het museum ingeleid, maar ook een openlijke verantwoor
ding afgelegd over de wijze, waarop het museum zich van de in
1957 opgenomen zware taak heeft gekweten. De expositie geeft
een rechtvaardiging voor honderd procent in antwoord op deze
verantwoording.
Twee accenten
Van 5000 jaar her
De expositie onder de titel „Neder
landse opgravingen in Egypte" toont
de bezoeker overduidelijk, dat de or
ganisatoren en uitvoerders van de
expeditie en de bewerking van het
materiaal met vlag en wimpel zijn
geslaagd in hun opdracht.
De opgravingen hebben vooral veel
materiaal aan het licht gebracht uit
de eerste dynastieën, omstreeks 3000
jaar voor het begin van onze jaar
telling aan het licht gebracht uit
verschillende typen graven van uit
eenlopende grootte, deèls vroeger
reeds gedeeltelijk geplunderd voor
het overige in ongeschonden toe
stand aantetroffen. Het grootste deel
van de aanwinsten bestaat uit aar
dewerk- en stenen vazen, die met de
doden in de graven werden meegege
ven, maar ook omvat het andere
gebruiks- en siervoorwerpen van
dikwyls verrassende aesthetische
schoonheid naast archaeologisch-we-
tenschappelijke waarde.
Het is niet mogelijk, op korte ter
mijn in woorden ten volle eer te
doen aan wat hier geboden wordt.
Wij willen ons derhalve in dit arti
kel beperken tot een globale indruk,
om later meer gedetailleerd op de
expositie terug te komen.
Levend beeld
Zoals ook de vorige educatieve ten
toonstellingen van het museum in de
afgelopen jaren (over huis en huis
raad in de Griekse en Romeinse oud
heid, het panorama van de Neder
landse prehistorie, en vierhonderd
jaar Romeinse bezetting) werd de
expositie van het in Egypte verwor
ven materiaal opgebouwd op aan
wijzingen van de heer A. Vermeu
len, die als „lay-out-man" op expo-
sitiegebied hiervoor door het museum
werd aangezocht. Hij is er in ge
slaagd. het vergaarde materiaal als
een levend beeld van de bron van
de rijke Egyptische beschaving te
arrangeren.
Vanzelfsprekend is de tentoonstel
ling in de eerste plaats te danken
aan de veldwerkers, de huidige di
recteur prof. dr. A. Klasens en znjj
echtgenote en het lid van de tech
nische staf van het museum de heer
F. G. van Veen, die de opgravingen
leidden, maar voor de wijze waarop
het verkregen materiaal werd ge-
consérveerd en gerestaureerd en de
manier waarop het thans wordt ge
presenteerd is tevens grote dank ver
schuldigd aan de gehele staf van het
museum en aan de „vormgever" van
de tentoonstelling wiens naam wij
reeds noemden.
De werkploeg bezig bij de op
gravingen op het grafveld 400".
Op de voorgrond enige reeds
geborgen kostbaarheden. Rechts
op de foto prof. Klasens. die de
expeditie leidde.
Uit het tentoongestelde materiaal
spreken sterk twee eigenschappen
van de Egyptische cultuur: ongeë
venaard gevoel voor schoonheid en
de lust om in de bewerking van
weerbarstig materiaal een techni
sche prestatie te leveren.
Het d's mede aan de royaliteit van
de Egyptische autoriteiten te dan
ken, dat een zo gevarieerde en rijke
omvangrijke collectie mee naar Ne
derland kon worden genomen. Deze
vrijgevigheid (terecht beschouwt
Egypte alle bodemvondsten als na-
Zoekt U een
van f 40.— of f 400.—.
v. d. WATER. Haarl.straat 207
heeft het. De Gero.specialist.
In de woestijn
De tentoonstelling is ingericht als
een „wandeling" door de Egyptische
woestijn, verlucht met foto's over het
opgrav'ngswerk, het landschap, de
enrourage in bredere zin, en door
bepaalde montage-effecten zeer rea
listische voorgestelde omstandighe
den waaronder het opgravingswerk
werd verricht.
Vanzelfsprekend vormen de tallo
ze stukken van de 1300 „nummers",
die naar het Leidse museum moch
ten worden gebracht, de kern van
de expositie. Egypte zelf heeft slechts
honderd nummers van het opgegra
ven materiaal geclaimd: vanzelfspre
kend de meest waardevolle unica,
maar toch bepaald niet de grote hap
uit het rijke materiaal, dat is ont
worsteld aan de zand- en steenwoe
stijn.
Nu Nubië
Gistermiddag heeft de voorzitter
van ZWO, welke organisatie finan
cieel deze eerste zelfstandige Neder
landse archaeologische opgraving in
het Nabije Oosten mogelijk maakte,
prof. dr. N. J. Bakhuizen van den
Brink (die tevens Leids theologisch
hoogleraar is) de tentoonstelling of
ficieel geopend.
Hij sprak zijn vreugde uit over het
Leidse initiatief en de activiteit van
het museum, en hoopte dat deze ge
volgd zou kunnen worden door Ne
derlandse opgravinfsexpedities naar
de Nubische woestijn, waar onver
vangbare kunstschatten worden be
dreigd door de economisch noodza
kelijk bouw van een stuwdam. Daar
door zal een stuwmeer van 500 km
lengte ontstaan, dat duizenden ja
ren oude overblijfselen van de grote
Egyptische culturen dreigt te ver
zwelgen. De Unesco heeft verschillen
de activiteiten ontwikkeld, om hier
te redden wat er te redden valt, en
de verwachting is gerechtvaardigd,
dat het resultaat daarvan toe te jui
chen is en dat Nederland daarin een
belangrijk aandeel kan hebben.
De openingsplechtigheid werd on
der meer bijgewoond door de chargé
d'affaires van de Verenigde Arabi
sche Republiek.
De tentoonstelling zal geopend blij-
Iven tot 25 februari.
Kwart eeuw in dienst der kerk
„Heel de wereld Gods akker"
Nu al weer twaalf-en-een-half jaar is ds. P. J. Mackaay, die woensdag
zes december het feit herdenkt, dat hij voor 25 jaar in de landelijke ge
meente Westerhaar (O.) bevestigd werd als predikant der Ned. Herv. Kerk,
zeer nauw betrokken bij alle zendingsactiviteiten van deze kerk. Hij weet
deze activiteiten niet alleen te stimuleren, doch in zijn kwaliteit als
secretaris van de Raad voor de Zending, speciaal belast met de binnen
landse aangelegenheden, ook menige nieuwe bron aan te boren.
Ds. Mackaay, die in hart en
nieren een zendingsman is, en
zich geheel en al aan de zending
geelt, denkt slechts internatio
naal, waarbij er hij hem geen on
derscheid is in blank of bruin.
Een neger uit Nigeria is hem even
lief als een van de kerk ver
dwaalde blanke. Heel de wereld
ziet hij als Gods akker, toaarbij
het zijn vaste overtuiging is, dat
er voor de kerk in alle ivindstre-
ken der aarde nog geweldige kan
sen liggen. Daarbij stelt hij zich
op het standpunt, dat slechts een
kerk, welke waarlijk zending drijft
ook waarlijk kerk is. Kerk emen
ding gaan hand in hand.
Ds. Mackaay, van wiens hand reeds
vele artikelen in ons blad versche-
enn. werd op 28 mei 1913 uit een on
derwijzersgezin' te Ouddorp op
Goeree geboren. Hij bezocht eerst
het hervormd lyceum te Amsterdam
en studeerde daarna verder theologie
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Nadat de heer Mackaay in 1935 door
het provinciaal kerkbestuur van
Utrecht was toegelaten tot de evan
geliebediening in de Ned. Herv. Kerk
en hij van 16 september 1935 tot 1
november 1936 eerst ruim dertien
maanden te Driebergen werkzaam
was geweest als hulpprediker, werd
hij op 6 december 1936 bevestigd als
eerste predikant van de in augustus
1935 gestiohfte hervormde gemeente
Westerhaar in de burgerlijke ge
meente Vriezenveen. Op 29 januari
1939 verwisselde de jubilaris deze
gemeente met die van Nieuw Am
sterdam in de classis Emmen, van
waar hij op 21 november 1943 naar
Casino ,.Ik zal spuwen op
jullie graf" (J'irai cracher sur vos
tombes) is in de eerste plaats een
harde film, vaak schokkend, zel
den aangrijpend. Bij het zien er-
ran kan men zich trouwens moei
lijk aan de indruk onttrekken,
dat dit de voornaamste bedoeling
van de Nouvelle Vague-regis-
seur Michel Gast is geweest: zijn
toeschouwers de ene sensatie na
de andere te bezorgen. Dat hij
het probleem van de rassendis
criminatie in Amerika als middel
daartoe heeft gedegradeerd,
maakt zijn film in hoge mate
aanvechtbaar.
Zwijgend heldendom
Boven middelmaat
Luxor Voor vele Amerikanen
kwam de mededeling, dat ook zij be
trokken zouden worden in het- oor
logsgeweld, dat op het continent was
ontstaan, als een onverwachte slag.
Het leven van één van deze solda
ten. een rijke katoenplanter, is het
hoofdmotief van de film „Zwijgend
Heldendom". Een groep Amerikaan
se soldaten wordt ingezet bij de ver
overing van een eilandje in de Stille
Oceaan op de Japanners. In felle
kleuren toont de film de bittere rea
liteit van een oorlog met conventio
nele wapens. Op nuchtere en zake
lijke wijze is deze episode uit het
leven van de katoenplanter tegen de
achtergrond van geweldige gevech
ten weergegeven. Door vele op het
juiste moment gekozen flashes-back
krijgt het verhaal van de aan zenuw
aanvallen lijdende soldaat gestalte.
Een verhaal, dat door de vele vreem
de nevenfiguren, zoals de geestes
zieke kapitein, die. omdat hij be
vreesd is voor sluipschutters door
zijn manschappen met Waco wenst
te worden aangesproken, nog inte
ressanter wordt. E enoorlogsfilm. die
zeker boven de middelmaat in dit
genre uitsteekt.
„La Notte"
Natuurlijk
geprolongeerd
Studio Natuurlijk is „La Notte"
geprolongeerd. Wij hadden niet an
ders verwacht. Met deze film heeft
de Italiaanse regisseur Michelangelo
Antonioni een ware cinematografi
sche schoonheid geproduceerd. De
kracht van zijn werk ligt niet in de
actie van het verhaal. Integendeel.
in feite gaat de geschiedenis mank
i aan gebrek aan actie. Maar dat ge
mis wordt naar ons gevoel geheel
opgevangen door de weergaloze wijze,
waarop Antonioni de emoties en ge
voelens van de mensen in het drama
het plotseling uiteenvallen van
een huwelijk in beeld heeft ge
bracht. Dialoog en geluid zijn tot een
minimum beperkt. Antonioni vertelt
zijn verhaal slechts met prachtig
gecomponeerde beelden in een lo
gische opeenvolging. Op zeer be
heerste wijze worden de hoofdrollen
Moreau en
die van Haarlem vertrok. Deze zijn
derde en laatste gemeente clien 'e
ds Mackaay tot 28 maart 1949. toen
hij in verband met zijn benoeming
tot één van de secretarissen van de
Raad van de Zending van de Ned.
Herv. Kerk in de Leidse Pieterskerk
door dr. K. J. Brouwer werd beves-
De twee hoofdpersonen uit
,.Ik zal spuwen op jullie graf"
Christian Marquand als Joe
Grant en Antonella Lualdi als
zijn beminde.
Van een zuivere probleemstelling of
een ook maar enigszins de werkelijk
heid benaderend verhaal is geenveVtoikt door Jeanne
sprake, zo zwart-wit zijn de situaties Marcello Mastroianm
rond de hoofdpersoon, de blanke ne- j MarceI1° Mastroianni.
ger Joe Grant, getekend. Niet alleen |I!II||||||||||||||||||||||||!I||||!||||||||||||||||||||||||
zijn vrijwel alle blanken in deze film
kortzichtige en stompzinnige bruten j
waar zij één lijn trekken tegenover
de negers, hun hele doen en laten is
dermate onwaarschijnlijk, dat men
gerust van een vertekening mag
spreken.
Dat de film desondanks buiten
gewoon boeiend is, pleit voor het vak
manschap van Michel Gast, die trou
wens in Christian Marquand een
voortreffelijke vertolker van de
hoofdrol vond. Gast heeft een be
klemmende sfeer weten op te roepen
en zelfs tussen het moorddadige be
gin (de lynchpartij van een neger» en
het gewelddadige einde (de dood van
de hoofdpersoon en zijn beminde)
nog ruimte gevonden voor een serie
humoristische vondsten, misschien
alleen maar terwille van het con
trast. De muziek van Alain Goraguer
in het idioom, waarvan het Modern
Jazz Quartet het patent heeft, is zeer
suggestief.
De hel van Tarawa
Oorlogsverschrikking
REX De naam van het kleine
koraaleiland Tarawa in de Grote of
Stille Oceaan staat met pikzwarte
letters geschreven in de historie van
het Amerikaanse Korps Mariniers.
Bij de landing, die in de Tweede
Wereldoorlog op deze nietige atol
werd uitgevoerd, leden de mariniers
verschrikkelijke verliezen. Duizenden
en duizenden jongemannen vonden
daar de dood door het heftige ver
weer van de Japanse bezetting. Dit
ondanks het feit, dat er op elke
vierkante meter van dit eiland een
bom was gevallen
Daar de filmmakers gretig gebruik
maken van vele oorlogsfragmenten,
lag het voor de hand. dat ook dit
bloedige wapenfeit van de Ameri
kaanse mariniers eens aan bod zou
komen. Regisseur Paul Wendkos
heeft zich, daarbij niet bepaald tot
een strakke weergave van de opzich-
zelf reeds schokkende feiten, maar
heeft er kennelijk terwille van
de verkoopbaarheid van zijn filmpro-
dukt een romantisch tintje aan
gegeven. Maar desondanks zijn de
verschrikkingen van deze door onaf
zienbaar water omgeven „hel" dui
delijk op het witte doek gekomen. De
hoofdrollen in deze oorlogsfilm wor
den vertolkt door Kerwin Mathews,
Julie Adams en Ray Danton.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Lemmy Caution en
verdovende middelen
Eddie Constantine
in volle actie
Trianon De films met Eddie
Constantine blijven veler belangstel
ling trekken, al denken sommige
4.95
5.90
Onberispeliik
bovenal
DAS
Is er een beter,
passender St Nico-
laascadeau denk
baar? Zo'n perfekt
zittende das krijgt
iedere man graag.
Trevira dassen -
met plezier gegeven
- met vreugde ont
vangen. Ze zijn er
in verrassende va
riatie van treffende
dessins. Zie onze
grote sortering.
7.90 r..„....
Illllllllllllllllllllllllllllllllllll
liefhebbers van dit genre met een
zeker heimwee terug aan vroegere
produkties. waarin zijn kracht en
telkens weer verbluffend ingrijpen
meer in het middelpunt stonden. In
nieuwer werk. ook in deze Frans-Ita
liaanse co-produktie. speelt Eddie
natuurlijk de hoofdrol, maar de
„seks" is al evenmin vergeten. Het is
tegenwoordig niiet meer Eddie pur",
zeals voorheen toen de toeschouwer
als het tyare werd uitgenodigd Eddie
volkomen au serieux te nemen. In
deze film wordt soms de indruk ge
wekt. dat de regisseur een loopje
neemt met het verhaal, in dit geval
in de nogal belachelijke figuur van
een Italiaanse inspecteur van poli
tic. Micacci, die in opdracht van
Interpol in Rome. een gangster en
handelaar in verdovende middelen,
Esposito (Eddie!), uit Parijs naar de
Italiaanse hoofdstad moet brengen.
Micacci behoort bepaald niet tot de
sümsten, lijkt het. Maar achteraf
blijkt hij toah niet zo dom te zijn
als Esposito aanvankelijk heeft ge
dacht. En die blijkt trouwens een
heel andere figuur te zijn dan waar
voor de anderen hem hebben gehou
den. De Parijse commissaris behoeft
dan ook tenslotte maar het net over
de „vangst" dicht te trekken. Zoals
gezegd: Eddie is weer volop in actie
en al zal de toeschouwer in het be
gin wat vreemd staan tegenover de
ietwat spottende, met seks geladen
sfeer van dit filmwerk, tenslotte
blijkt onze held toch weer de grote
man, die een stuk van de onderwe
reld oprolt.
De gemaskerde contra
Scotland Yard
Edgar Wallace in beeld
Verantwoording tcerd rechtvaardiging
Advertentie
The cigarette of Quality and Prestige
STUKS
Lido Wie wel eens een detec
tiveroman van de Engelse schrijver
Edgar Wallace in handen heeft ge
had, weet dat hij kan rekenen op
een spannend verhaal en een geraf
fineerde intrige. Naar zijn boek „The
Four Just Men" is ook de bekende
televisie-filmserie „Strijd tegen het
onrecht" vervaardigd. Men heeft nu
weer eens een van zijn boeken op
het witte doek gebracht, waarin veel
van de spanning van het boek be
waard is gebleven. Veel, maar niet
alles. „De gemaskerde contra Scot
land Yard" beslist niet het beste
werk van Wadi ace heeft een ener
verend. veelbelovend begin, maar
komt dan in een wat langdradig mid
denstuk dat een beetje vreemd en
weinig aanvaardbaar in elkaar zit.
De gemaskerde is Iemand, die zich
als kikvors vermomt en van wie
niemand gezicht of naam kent. Hij
en zijn bende zijn experts in in
braak- annex moordpartijen. Scot
land Yard tast aanvankelijk geheel
in het duister. De „Paul Vlaanderen-
achtige" ontmaskering is bijzonder
spannend en maakt bijna alles weer
goed.
Het stuk wordt door Duitse acteurs
nieu onverdienstelijk gebracht hoe
wel zij in de uitbeelding van de
typische „Engelse figuren" wel wat
overdreven te werk gaan.
tionaa! bezit, zodat de expeditie
geen enkel recht op meebrengen van
materiaal kon doen gelden» recht
vaardigt de hoop. dat van Leidse zij
de ook in de toekomst nog eigen ar-
chaeologisch veldwerk in dit gebied
verwacht kan worden.
tigd als predikant in Algemene
Dienst.
Lemelerconvent
BREESTRAAT 114 B
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
Na zijn bevestiging heeft het nog
vier jaar geduurd 28 oktober 1953
voordat ds. Mackaay zich met zijn
gezin in Oegstgeest, centrum van zijn
arbeid, kon vestigen. Ds. Mackaay,
die woensdag a.s. een kwart eeuw in
dienst der kerk is, was één der op
richters van het in kerkelijke krin
gen zo bekende „Lemelerconvent".
De grondslag hiertoe werd gelegd in
zijn eerste gemeente Westerhaar al
waar de „Club van zeven" (uitslui
tend predikanten) vooral in de oor
logsjaren uitgroeide tot een hecht
en degelijk contact. Vanuit Wester
haar later geprolongeerd in Nieuw
Amsterdam werden tal van ille
gale contacten met predikanten ge
legd. Zo werden oa, van hieruit de
toen in Duitsland verboden geschrif
ten van Karl Bartih in het Duitse
Rijk verspreid.
Naast kerk- en zendingspredikant,
was ds. Mackaay in zijn „Nieuw-
Amsterdamse tijd" ook ziekenhuis
predikant. Gedurende vier jaar ging
hij in het Diaconessenhuis te Emmen
één dag per week van bed tot bed.
Ds. Mackaay, die dit zilveren
ambtsjubileum in alle stilte wenst
te laten voorbijgaan: „niet ik ben
iets. maar God is alles", vervult ver
schillende bestuursfuncties. Zo is hij
o.a. lid van het moderamen van de
Nederlandse Zendingsraad en tevens
van de Zendingsstudieraad; voor
zitter van de adviescommissie voor
protestantse uitzendingen van de
Wereldomroep en gedelegeerde voor
het leervioariaat- Als zodanig heeft
hij reeds vijfhonderd stagekandida-
ten een plaats als leervicaris be
zorgd.
Enthousist schaker
In de weinige vrije tijd, welke hem
wordt gelaten, heeft ds. Maekaay
sleehts één hobby: hij is een enthou
siast sehaker en ook voorzitter van
het Leids Schaakgenootschap.
Geveilde percelen
Ten overstaan van notaris N. W.
Holtkamp te Leiden.
Woonihuis met erf Nieuwe Rijn 96
in bod: f7.200, koper C. J L. Cos-
ter te Wassenaar ,q.q. voor: f7.206.
Winkelhal met afz. bovenwoning
en erf Oostdwarsgracht 9/9a in bod:
f C.000.koper: L. van Wijk te Lei
den. q.q. voor: f6.850.
Woonhuis met erf Herengracht 23
in bod: f8.700.is uit de hand ver
kocht.
Notaris mr. S. M. Brandenberg te
Leiden. Huis en erf Haverstraat 47
in bod: f 1.140.koper: H. D. van
Welzert te Oegstgc ,t. q.q. voor:
f 1.210—
Huis en erf Haverstraat 71 in bod:
f 1.760.koper: J. Marks te Leiden,
q.q. voor: f 1.880.—
Ds. P. J. Mackaay
