Beeldscherm blijft
ook heden donker
AAP VEILIG TERUG
NA RUIMTEVLUCHT
Verolme bouwt zevende
scheepswerf- in PERU
flmtoua
Staking VARA-radio
maar net voorkomen
Verrassend resultaat van tv-staking
Groep-73 richt
vereniging op
Als een bom
Bijna ook
Wereldomroep
Vereniging
Churchill 87
NIET DRIE MAAR TWEE RONDJES
WEERBERICHT
Vluchtverkorting betekende
uitstel bemande ruimtetoeht
(§uc/ ^ÏCtèuws
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1961
No. 30517
LEIDSCH
DAGDLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Sih'gel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Hilversumse correspondent)
Nadat 's middags om vijf uur in ontelbare huiskamers teleurge
stelde kinderkreten hadden geklonken, hebben gisteravond hon
derdduizenden televisiebezitters hun kijkavondje een andere be
stemming moeten geven.
Hun toestel had niets anders te bieden dan een tekstje, de
nuchtere mededeling, dat „door het wegvallen der praktische
medewerking van een deel van het t.v.-personeel" van een nor
male uitzending geen sprake kon zijn.
Twee dagen geen televisie. Weinigen zullen hebben verwacht
dat het besluit der 95 regisseurs, producers en journaalredacteuren
om 48 uur te staken, deze consequentie zou krijgen. De stakers
zelf zeker ook.
Terwijl de leden van de „groep-73" in hun stakingshoofdkwartier „De
Karséboom" te Hilversum, nu eens vergaderden dan weer in kleine
groepjes discussieerden, beraadslaagden achter de gesloten deuren van
de NCRV-studio de besturen van 'de N.T.S. en de omroeporganisaties.
Naarstig werden, zo'bleek aan het eind van de middag uit een cummuni-
qué, de mogelijkheden onderzocht om „onder de thans opgetreden omstan
digheden" televisie-uitzendingen te verzorgen. Daarbij is gebleken al
weer volgens dat communiqué, waarop men geen toelichting wilde ver
strekken dat een verantwoorde uitzending niet was en is te realiseren.
In verband waarmee dus de uitzendingen op woensdag en donderdag
werden afgelast.
niseerd overleg hadden gewezen. Ook
werd de vergadering duidelijk ge
maakt. dat de „groep-73" een solida
riteitsactie allerminst ambieerde.
De stakende en inmiddels voor
twee dagen geschorste televisie
mensen hadden het bericht van dit
besluit, dat als een bom insloeg, nog
niet officieel vernomen.
Op dat tijdstip namelijk verscheen
een twee man sterke delegatie uit
Bussum in „de Karséboom" om te
vertellen, dat het technisch personeel
naar huis was gestuurd. De beide
technici waren in een oogwenk om
stuwd door opgewonden regisseurs,
producers, redacteuren en omroep-
sters. die de tijding zo niet juichend,
dan toch met diepe voldoening ont
vingen. Voldoening ook, omdat men
vreesde, dat het technisch en ad
ministratief televisiepersoneel zich
solidair zou verklaren en ook zou
gaan staken. Dat lag niet in de be
doeling van de stakers. Sectiehoofd
Piet te Nuyl bracht het tegenover ons
nog eens onder woorden:
„Wij hebben getracht de actie zo
correct mogelijk te voeren en te be
perken tot de groep van regisseurs,
producers en redacteuren. Uitgangs
punt daarbij is, dat de demonstratie
moet komen van degenen, die zo'n
grote verantwoordelijkheid voor de
programma's dragen". Een actie op
beperkte schaal, zo is de algemene
mening, is overzichtelijk en het meest
effectief.
Dat neemt niet weg, dat het maar
een haar heeft gescheeld of de sta
king was overgeslagen op de VARA-
radiomedewerkers. In de studio aan
de Heuvellaan had de VARA-groeps-
raad een vergadering belegd, die
uren duurde, en waarbij zeker de
helft van het personeel present was.
Vrijwel unaniem was men vóór een
solidariteitsstaking als protest tegen
de handelswijze van de regeringspar
tijen, die „in de Kamer een liefdes
verklaring afstaken, maar toen het
op stemming aankwam, het radio-
en televisiepersoneel in de kou lieten
staan". Men liet dit stakingsplan
echter varen, nadat de voorzitter van
de VARA, mr. Burger, en omroep-
secretaris Broeksz, een toelichting op
de stand van zaken hadden gegeven
en op de betekenis van het georga-
Ailvert.entlp
De personeelscommissie van de
Wereldomroep heeft gisteren per cir
culaire als haar mening kenbaar ge
maakt, dat een ongeorganiseerde ac
tie, zoals deze nu wordt ondernomen
door personeelsleden van NTS en
omroeporganisaties, onder geen be
ding door de medewerkers van de
Wereldomroep kan worden nage
volgd. Tevens werd erop gewezen, dat
een demonstratieve actie bij de We
reldomroep geen enkel nuttig effect
kan sorteren, daar de luisteraars
hoogstens de indruk zouden krijgen,
dat er een storing was in de ont
vangst. Dit rondschrijven is niet door
alle personeelsleden met instemming
ontvangen. Een aantal van oordeel
dat de personeelscommissie haar be
voegdheden ver te buiten is gegaan
heeft blijk gegeven van zijn gevoe
lens van afkeuring. Onder meer is
opgemerkt, dat de inhoud van de
circulaire juist het tegendeel zou
kunnen bewerkstelligen van wat de
personeelscommissie als wenselijk be
schouwt.
Waarschijnlijk wordt al het radio- en
televisiepersoneel, georganiseerd zowel
als ongeorganiseerd, door de perso-
neelsraad in (nacht) vergadering bij
een geroepen, teneinde omtrent de
gang van zaken en de stand van
zaken te worden voorgelicht. Het ziet
ernaar uit, dat deze bijeenkomst
morgenavond om 11 uur in de Ex
porthal te Hilversum zal worden ge
houden. Vandaag zou hieromtrent
een besluit worden genomen.
NTS-voorzitter E. Schüttenhelm
heeft de hoop uitgesproken, dat het
bij deze tweedaagse actie blijft en
„dat men noch onzerzijds noch van
de zijde der stakers in overwinning-
of verliesstemming verdere stappen
onderneemt".
„Daarbij moet vooral gewaakt wor
den", zo merkte hij .op. „Voor het te
gen de haren in strijken van de
Stichting van de Arbeid en het Col
lege van Rijksbemiddelaars. Hoofd
zaak is, dat de CAO voor het per
soneel er per 1 januari komt".
Het stakende televisiepersoneel is
echter van plan morgen weer aan
de slag te gaan. Volgens Piet te Nuyl
zal men niet staan op terugbetaling
van de beide stakingsdagen. Inmid
dels hebben de stakers wel besloten
uit hoofde van hun specifieke ver
antwoordelijkheid in principe tot op
richting van een beroepsvereniging
over te gaan, die als representatieve
organisatie van allen, die program-
mascheppend ten dienste van de
NTS werkzaam zijn hun professio
nele belangen zowel ideëel als mate
rieel behartigt.
{Knipselprijsvraag
Wij herinneren eraan, dat in- f
f zendingen op onze Advertentie- f
f knipselprijsvraag uiterlijk mor- f
r genmiddag om 2 uur in ons bezit
f moeten zijn.
(Van onze Londense correspondent)
Vandaag viert Sir Winston
Churchill zijn 87-ste verjaardag.
Hoewel men hem de laatste jaren
zijn leeftijd kan aanzien (hij loopt
moeilijk, steunende op een stokje
en ziet er vaak bleek uit) is zijn
gezondheid toch uitstekend.
Wanneer hij in Londen, inplaats
van in Zuid-Frankrijk is, waar
hij een deel van de wintermaan
den pleegt door te brengen, is Sir
Winston bijna dagelijks in het
Lagerhuis, waar hij overigens na
zijn aftreden als premier vijf
jaar geleden alleen nog maar
toeschouwer is.
Wanneer hij zich, tijdens het laat
ste gedeelte van het vragenuurtje, dat
doorgaans het meest belangwekkende
Ls, vooral wanneer Macmillan aan bod
komt om door de Kamer vaak op
scherpe wijze aan de tand te worden
gevoeld, met wankele stappen naar
zijn plaats in het verlengde van de
regeringsbank bege°ft, gaat er neg
altijd een schok door de aanwezigen,
speciaal die op de publieke tribune.
Want al zwijgt Churchill thans in het
openbaar, hij blijft de grote man, die
iedereen aan het dramatische ver
leden en de machtige rol welke hij
daarin speelde, herinnert.
Ook gisteren ging hij, als steeds
gewapend met zijn onvermijdelijke
reuzensigaar, weer naar het parle
ment.
Sinds twee dagen, toen een oude
strijdmakker van hem overleed, is Sir
Winston de enig overlevende officier
van de beroemde cavalerie-aanval ge
durende de veldslag van Omdoerman
in de toenmailge Engels-Egyptische
Soedan van 1898 de laatste van de
grote cavalerie-charges in de mili- j
taire geschiedenis. Churchill vocht
daar onder Kitchener, die de Mahdi j
aan de Witte Nijl versloeg.
Gisteravond is een delegatie I werkbezoek aan ons land. Enige
van de Nieuw-Guinearaad opleden van de delegatie in de
Schiphol aangekomen voor een 1 ontvangsthal.
Halve gebr. kip
f 1.95
Alléén: PETER LEENEN
Gangetje 14
OOK OM MEE TE NEMEN
AFNEMENDE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Aanvankelijk zwaar
bewolkt met nu en dan regen en
een stormachtige tot krachtige zuid
westelijke wind. Later afnemende en
naar west of noordwest ruimende
wind. Mogelijk enkele opklaringen en
iets minder zacht.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
1 DECEMBER
Zon op: 8.25 uur; onder: 16.33 uur;
Maan op: 0.38 uur; onder: 14.04
uur;
Hoogwater te Katwijk te 9.41 en
22.16 uur, laagwater te 4.55 en 17.26
uur.
Dit blad bestaat uit 24 pagina's
(Van onze Rotterdamse
correspondent)
„Het is vrijwel zeker, dat wij
zeer binnenkort kunnen begin
nen met het bouwen van een
scheepswerf te Callao in Peru",
vertelde de heer C. Verolme ons
gisteren op zijn werf te Rozen
burg, nadat hij dezer dagen
terugkeerde van een reis van
tien weken door Brazilië, Argen
tinië en Mexico.
De Peruaanse senaat heeft het
wetsontwerp reeds goedgekeurd
en het moet nu alleen nog het
Congres passeren.
De nieuwe werf komt bij Callao,
niet ver van de hoofdstad Lima, op
de plaats waar tien jaar geleden door
Britten al provisorisch een werf was
aangelegd. Deze zal nu worden ge
moderniseerd. In tegenstelling tot de
werf in Brazilië, ligt de nieuwe aan
een vlakke kust.
De werf bij Callao wordt de zeven
de van het nauwelijks vijftien jaar
geleden opgerichte Verolme-concern.
Drie z\jn er in Nederland in Al-
blasserdam, Heusden en op Rozen
burg en voorts drie in het buiten
land: in Ierland )Cork), Noorwegen
(Sarpsborg) en Brazilië (Jacuacan-
ga).
De investeringen voor de nieuwe
werf worden begroot op 25 miljoen
gulden. De werf zal voorlopig jaar
lijks maximaal vier schepen met een
draagvermogen van 20.000 ton kun
nen afleveren.
Derde schip
Het tweede op de werf in Brazilië
gebouwde schip is dezer dagen te
water gelaten en de kiel is reeds ge
legd voor een derde daar te bouwen
schip, dat het eerste zal zijn van een
speciaal type, bestemd voor de Lloyd
Brasileiro.
Va nzijn bezoek aan Argentinië en
Mexico verklaarde de heer Verolme
ons desgevraagd, dat hij hier vrucht
dragende voorbereidende besprekin
gen heeft gevoerd van „zeer ruime"
aard. Dat betekent, dat het zowel het
bouwen van schepen betreft als
eventueel het stichten van werven.
Verolme heeft meer belangen ge
kregen in de „Vacuum Technik", een
concern in Duitsland, dat machines
op dit gebied vervaardigt. De meer
derheid van de aandelen van deze
onderneming zijn nu in handen van
Verolme en plannen voor uitbreiding
zullen binnenkort worden verwezen
lijkt. Zo bestaat het voornemen in
Canada, de Verenigde Staten en
Zuid-Amerika fabrieken te stichten,
die deze machines zullen vervaardi
gen. Het ligt niet in het voornemen
een dergelijke fabriek in Nederland
te stichten, omdat de machinefabriek
van Verolme te IJsselmonde reeds
met de produktie van deze machines
is begonnen. In februari zal de eerste
machine gereed zijn.
Nederland
En voor wat Nederland betreft: het
afwerken van de beide bouwdokken
is enigszins vertraagd. Zij zijn echter
reeds in vol bedrijf en de totale vol
tooiing kan in januari tegemoet
worden gezien.
Voor wat betreft de relaties van
Verolme met de Amerikaan Dett-
weiler en diens plannen voor het
bouwen van super-passagiersschepen,
die een dienst tussen de V.S. en
Europazouden gaan onderhouden,
zei de heer Verolme. dat deze „voor
lopig in de ijskast zijn opgeborgen"
Er is trouwens thans genoeg te doen
om hieraan voorlopig geen aandacht
te wijden. Maar in de toekomst be
staat het uitvoeren van een dergelijk
plan wel degelijk tot de mogelijk
heden.
De hoop van! de Amerikanen, om nog dit jaar, het jaar waarin
de Russen Gagarin en Titof resp. 1 en 17 maal in een kunstmaan
om de aarde cirkelden, een bemande kunstmaan vlucht uit te voe
ren, is gisteren de bodem ingeslagen.
Van Cape Canaveral werd een Mercury-capsule gelanceerd
met de chimpansee Enos. Deze operatie was bedoeld als generale
repetitie voor de bemande kunstmaanvlucht waarvoor luitenant
kolonel Glenn van de luchtmacht was aangewezen, en die op 5
december was geprojecteerd.
Nadat de lancering van gisteren uitstekend was verlopen, bleek
zich na de eerste omwenteling om de aarde een technische storing
voor te doen in de capsule, waardoor men gedwongen was de
cabine na de tweede in plaats van de derde omwénteling te laten
terugkeren. Deze operatie slaagde en de capsule en de chimpan
see Enos werden behouden geborgen.
Storing bleek na
de eerste ronde
Hoewel er voldoening bestond over
de wijze, waarop de lancering en de
terugkeer verliepen, betekende de be- L.
korting van de vlucht, die een lengte
van 126.000 km en een duur van on
geveer 4 uur had moeten hebben,
een teleurstellende tegenslag, want
er zullen nu nieuwe proeven moe
ten worden genomen voordat een be
mande vlucht kan worden uitgevoerd.
Om 16.09 uur Nederlandse tijd werd op
Cape Canaveral de Atlasraket met
de Mercury-capsule gelanceerd. In
de capsule bevond zich de 5 Vs jaar
oude chimpansee Enos, die tijdens
de ruimtevlucht enige eenvoudige
handelingen feilloos verrichtte. De
fehele lancering verliep vlot, en men
oesterde de hoop, dat het experi
ment volledig zou slagen. De cap
sule bereikte een baan waarvan de
hoogte varieerde van 148 tot 223 kilo
meter. De gemiddelde snelheid be
droeg 26.750 km per uur. Toen de
eerste omwenteling, die 88 minuut
duurde, was voltooid, wees nog niets
er op dat tot een vervroegd einde
van de vlucht besloten zou moeten
worden Volgens de radiografisch
overgebrachte metingen had Enos de
lancering goed doorstaan van schijn
bare gewichtsloosheid. Hij verrichtte
alle handelingen die van hem ver
wacht werden en waarop hij maan
denlang werd getraind.
Kort na het voltooien van de eerste
omwenteling traden echter belang
rijke temperatuursverhogingen in de
cabine op, die waarschijnlijk te wij
ten waren aan het niet goed functio
neren van een omvormer. Men be
sloot toen, tot aller grote teleurstel
ling de vlucht reeds na de tweede
omwenteling te laten eindigen omdat
men vreesde dat na een derde om
wenteling cabine en aap niet behou
den geborgen zouden kunnen wor-
Onrust 111 Oran:
negen (loden
In de Algerijnse stad Oran hebben
zich gisteren ongeregeldheden voorge
daan, die aan negen mohammedanen
het leven hebben gekost. De inciden
ten begonnen toen Algerijnse opstan
delingen aanvallen hadden gedaan op
twee Europeanen, van wie er één
werd gedood. Een menigte Europea
nen trachtte daarop een Algerijn te
lynchen, maar deze man kon door de
politie worden ontzet. Daarna vorm
den zich in vele wijken der stad groe
pen jonge Europeanen, die. op wraak
belust, de Algerijnen te lijf gingen,
met bovengenoemd droevig resultaat.
De brandweer moest zeventig maal
uitrukken. Boven sommige delen van
de stad hingen rookwolken van bran
dende winkels. In de straten lagen
grote hoeveelheden kapotgetrapte
koopwaren.
Ongeveer 200 politiemannen, onder
wie leden van een speciale brigade,
die zich met contraspionage en der
gelijke opdrachten bezighoudt, zullen
naar Algiers worden overgebracht om
de jacht op ex-generaal Salan, de
leider van het zogenaamde geheime
leger, te versterken. Dinsdag werden
in het gebied van Relizane, in West-
AlgeriJe, ongeveer vijftien arrestaties
Genoeglijk heeft het aapje
Enos zich op zijn ligstoel ge
nesteld. Korte tijd nadat deze
foto gemaakt werd, cirkelde het
dier tweemaal om de aarde.
den. Dit zou het ook moeilijk maken,
nauwkeurig deoorzaak van de sto
ring vast te stellen.
De remraketten werden in wer
king gesteld en om 19.28 uur kwam
de cabine, zwevend aan een grote
parachute, 750 km ten zuiden van
de Bermuda-eilanden in de Atlan
tische Oceaan terecht. Een uur en
25 minuten later werd het gevaarte
door een torpedobootjager uit zee op
gevist: Enos bleek zijn beproevingen
goed te hebben oorstaan, ook de zwa
re krachten, die op hem werkten toen
voor de daling zijn snelheid in drie
minuten van bijna 27.000 tot 2200 km
per uur verminderde. De vlucht zelf
had drie uur en 19 minuten geduurd.
Atlas nog in ruimte
Inmiddels bleef de Atlatraket die
de capsule lanceerde nog om de
aarde draaien. Deze zal pas over twee
dagen in de atmosfeer verbranden.
De lancering en de vlucht werden
nauwlettend gevolgd door de Ameri
kaanse ruimtevaarders-in-opleiding,
onder meer Glenn die als eerste
kunstmaan-passagier is aangewezen,
en Scott Carpenter die als zijn plaats
vervanger is gekozen. De tweede be
mande ruimtevlucht zal worden uit
gevoerd door majoor Donald Slay-
ton, tot wiens plaatsvervanger kapi
tein-ter-zee Walter Schirra is be
noemd.
Zondag 3 december
INTERNATIONAAL
CONCOURS HIPPIQUE
te Amsterdam
verricht bij een grootscheeps onder-
zoek naar de activiteit van het ge-
heime leger. Parijs hoopt dat een
„onthoofde" OAS spoedig zal dood
bloeden.
De Franse filmster Brigitte Bar
dot heeft haar advocaten bij de
rechtbank in Parijs een klacht la
ten indienen tegen „poging tot
chantage en geldafpersing" door
de ondergrondse organisatie het
geheime leger, de OAS. Zij heeft
namelijk een gestensilde brief
ontvangen van deze organisatie,
waarin haar een „belastingaan
slag" van 50.000 nieuwe franken
ivordt opgelegd. De filmster heeft
deze brief, vergezeld van haar
commentaar ,aan het tijdschrift
,X.'Express" toegezonden, dat deze
brief in het nummer van vandaag
heeft gepubliceerd. Volgens dit
blad zou dit de eerste officiële
aanklacht zijn tegen dit soort ac
tiviteiten vzr. te O.A.-°
ZWITSERSE HORLOGES
PLESSEN
5 MEIPLEIN 50
Uit het Leidsch Dagblad van
2 Dec. 1861;
Uit Delft wordt berigt, dat
de minister van Binnenl. Za
ken last heeft gegeven aan
den Burgemeester aldaar, om
de vereenigingen van studen
ten des noods met de politie
uiteentedrijven.
Verkiezing van een lid van
den Gemeenteraad op Dins
dag den 3 December aan
staande van 's morgens 9 uur
tot 's namiddags 4 uur. Deze
verkiezing betreft de her
stemming tusschen de heeren
Mr. van Buttingha Wichers
en Mr. J. E. Goudsmit.
