KLACHT VAN EEN MUG
DROOGTE mexico's grootste
erosie landbouwproblemen
Ontbost
Verzouting
Bijna overal gebrek aan water,
ook in regentijd
KIJKJES IN DE NATUUR
Hoofdprobleem
Zaterdag 18 november 1961 Pagina 4
Maar de grond zelf ziet er mees
tentijds gebarsten uit van de droog
te. Op sommige plaatsen vindt men
hier pas water op 35 meter diepte,
zodat bij gebrek aan kostbare pom
pen de bewoners van die streken
dikwijls een paar kilometer lopen
om water te halen.
Mexico werkt gestaag aan zijn
bevloeiing. Maar het totaal van
kunstmatig bevloeid gebied be
draagt op het ogenblik nog maar
2.276.503 hectaren. Zodat het me
rendeel van het land, dat voor goe
de bebouwing in aanmerking zou
kunnen komen, toch niet als goed
bouwland kan dienen.
Het menselijke drama dat daar
aan vastzit is duidelijk. En het zou
mogelijk zijn geweest dit althans
voor een deel te voorkomen, wan
neer de oorspronkelijk Indiaanse
stammen en later de veroveraars
het land niet op zo'n weergaloze
wijze ontbost hadden.
De Indianen hadden de gewoonte
om een stuk land „schoc/n" te bran
den om er dan mais in te zaaien.
Hetgeen ze tegen de regentijd de
den, dan konden ze in een halfjaar
oogsten. Enkele maanden later en
zonder dat er ooit zoiets als bemes
ting plaats vond, werd er opnieuw
gezaaid. Tot de vrijwel nooit braak
liggende grond uitgeput raakte, de
stammen verder trokken naar an
dere maagdelijke bosgrond en het
hele proces zich opnieuw herhaalde.
En wanneer dit systeem een dui
zend jaar gevolgd wordt, kan men
zich de enorme schade voor het
land indenken.
Weliswaar hadden de Spanjaar
den die hier kwamen, betere land
bouwmethoden, maar bij hen ha
perde het aan wat anders. Zij had
den een manier van land verdelen,
waar ieder met het stuk vruchtbare
vallei dat hem werd toegewezen ook
een strook berghelling kreeg. Die
hellingen placht men nu ook als
bouwland te gebruiken. Dus vielen
weer enorme bossen onder de bijl
en nog wel op hellingen, waar
grond zo nodig moet worden vastge
houden door de bomen. En voor een
Mexico's rotsige bodem.
land als Mexico, dat met rotsen en
woestijnachtige streken en vulka
nen en stenig bergland toch al zo
rijkbedeeld is, was deze aldus voort
gezette ontbossing een ware cata
strofe.
Zandverstuivingen ontstonden en
het in de regentijd met kracht
neerkomende water gutste de kale
bergen af, de goede aardlaag mee
sleurend en in het verdere proces
van erosie de grond uitschurend. De
droogte nam toe met de verminde
ring der wouden die als het waren
waterregelend werken.
De valleien intussen, waarin de
vruchtbare aardlagen van de hel
lingen waren terechtgekomen, vin
gen in regentijd nu ook het veel te
snel neerkomende water op en voer
den al dat kostbaar water daarom
even snel af. En wat erger was:
de daarna spoedig uitdrogende val
lei hield wel de oodemzouten vast
die zeer hoog in concentratie waren
geworden door de daarin terecht-
gekomen aardlagen van de bergen
Dit verzoutingsproces van de groni
werd nu een andere reden voor he;
verloren gaan van goede bouw.
grond.
En deze aaneenschakeling van
ongelukkige feiten waar geen leven
de Mexicaan voor verantwoordelijk
is, bezorgt volk en regering niette
min een hoop misère. Wel wordt
er van alles gedaan om verbetering
in grond en bebouwing te brengen
Ook staan er hoge boetes op bo-
men kappen zonder vergunning
Bossen worden weer aangeplant ei
de regering verstrekt gratis alle ge
wenste landbouwvoorlichting, ter
wijl bovendien de ene na de an
dere reusachtige stuwdam wordt
gebouwd. Maar hoe kan in eet
halve eeuw worden goedgemaakt
wat eeuwenlang werd verwaar
loosd?
Dat is de reden waarom er no-;
zo ontelbaar vele kleine boeren zijn
die ook al hebben ze nu hut
stukje grond, er niets op overhou
den. Men zou hen een groter stul
grond moeten geven, al zou ook da
het probleem niet helemaal oplos
sen. Veel meer dan hes beschikbar!
kapitaal zou nodig zijn voor irriga
tie, plus betere ontwikkeling de
boeren. Maar het eerste is er niet et
aan het tweede wordt naar ver
mogen gewei'kt. Mexico's agrariscl
probleem is van dien aard, dai
alleen de tijd daarin veranderini
kan brengen
vol lid van die maatschappij uiit
te groeien, eu* zelfs leiding aan
te geven?
Duizenden jongeren weten
drommels goed, >dat die maat
schappij haar zware eisen stel
len zal en dat ze er niet ko
men met alleen maar die kantj'es
er af te lopen.
Er komt nog wel iets méér
•kijken op deze wereld, dan lou
ter „pret". Men behoeft geen
verzuurde pedagoog te zijn. om
daar de aandacht op te vesti
gen
En er is daar mag die oude
re wèl dankbaar voor zijn!
nog altijd een groot deel van de
jeugd, die zich daar levendig
van bewust is.
Zodat er heus reden is, om,
ondanks ó/liles, de toekomst met
méér vertrouwen tegemoet te
zien, dan ogenschijnlijk het ge
val is! Zie zo: hiermee heb ik
mijn zegje over het „jeugdpro
bleem" gezegd.
Wie het anders zieit, kome er
mee voor de dag!
FANTASIO
(Van onze correspondent in Mexico)
Toen president Kennedy onlangs over zijn ontwikkelingsplan
voor Latijns-Amerika „Alliantie voor Vooruitgang" spraJc, legde
hij er de nadruk op dat het succes daarvan vooral zou afhangen
van landbouwhervormingen en een betere verdeling van het
grondbezit. Dit is juist gezien en ook in Latijns-Amerika weet
men dit en toch het voltrekken van juist die hervormingen zal
zo langzaam gaan. Maar ook komt er meer bij kijken dan alleen
goede wil en wetsveranderingen voor rechtvaardiger grond-
verdeling.
Mexicohet eerste land in Latijns-
Amerika dat sinds de Mexicaanse
revolutie van een halve eexiw ge
leden een grote hervorming in het
grondbezit heeft doorgevoerd (met
dien verstande dat niemand meer
dan 25 hectaren bevloeid land
mocht bezitten, ofwel 100 hectaren
dor land of 500 hectaren grasland)
is een goed voorbeeld van de grote
moeilijkheden die desondanks blij
ven bestaan.
Tot op vandaag schrijdt het proces
van landverdeling onder de niets-
bezittende boeren gestaag voort en
toch hebben de kleine boeren het
verschrikkelijk moeilijk en worste
len ook de iets meer bezittende
landbouwers met problemen, die
deels een gevolg zijn van Mexico's
historie, deels van klimaat en
bodem en deels ook van gebrek
aan kapitaal en scholing.
De arme kleine boer, de zg. peon,
die men wel onder de „wetbacks"
kan vinden een Amerikaanse be
naming voor de Mexicanen die over
de Rio Grande, de grensrivier tus
sen Amerika en Mexico plegen te
zwemmen om in Amerika werk te
zoeken kan men soms het bitter
verwijt horen uiten, dat er teveel
boeren voor te weinig goede grond
zijn en dat de goede grond eigen
dom van Amerikaanse maatschap
pijen is.
Dit is een Wat simplistisch en
ook onjuist verwijt. Maar dat het
stuk (je) grond van talloze boeren
hun niet genoeg oplevert, is waar.
In menig dorp of gehucht kan men
jonge stevige mannen de hele dag
zien lummelen of slapen in de
schaduw. Het zijn dikwijls zoons
van kleine boeren die ver van de
wereld met fabrieken en andere
mogelijkheden niet aan de kost we
ten te komen. -
Boomloos landschap
in Chihuahua, het gebied van
een noordelijke stad in Mexico.
VERGIS U niet!
Het is heus niet zó, dat on
ze huidige jeugd alleen
maar belangstelling zou hebben
voor de frivole dingen des le
vens. Voor dans en film. voor
patates-f rites en juke-boxes,
voor brommers en voor nozem-
kleding
Naast die langs de straten
slenterende jeugd die 's avonds
niet weet wat te doen, zijn ei-
gelukkig noe talloze anderen,
voor wie de avonduren naast
misschien de televisie nog
wel wat belangrijkers inhouden.
Er is gelukkig ook altijd nog
een jeugd, die drommels goed
weet, dat het opgegeven huis
werk gemaakt moet worden om
in de toekomst iets te kunnen
betekenen. Een jeugd, die inte
resse heeft voor goede boeken,
goede muziek, goede litteratuur,
kortom voor goede ontwikkeling
in elk opzicht.
Laten we ons door de uiter
lijke schijn niet bedriegen: ach
ter de schermen wordt méér ge
daan. dan ge denkt
HET is zo gemakkelijk alle
jeugd onder de zogenaamde
teen-agers" te scharen.
Van dat woord „teen-agers"
word ik eerlijk gezegd soms
een beetje misselijk
Alleen maar aandacht voor
luchtig .„plaatjes-draaien", ver
blindend vertoon van zangertjes
en zangeresjes, die een kort
ogenblik aan het sterrenfiirm-
ment opduiken, om er even snel
weer af te duiken?
Och kom: kijk om U heen en
constateer, dat de jongeren nog
wel iets anders aan hun hoofd
hebben dan juist dat.
Zegt 't u iets. dat in onze
stad een muziekschool is, waar
op niet minder dan 1600 leerlin-
nge ijverig studeren om het
werkelijk tot iets te brengen?
Kijk verder om U heen; daar
zijn tal van „ontwikkelingscur
sussen", voorts de „instuiven"
van het Volkshuis, er is een
bloeiend, gezond sportleven met
o.a ook een groot aantai gym
nastiekclubs, er is die padvin
derij en er is het intensieve
jeugdwerk, dat van diverse ker
ken uitgaat. Slechts een héél
kleine aanhaling uit. een veel
heid!
EN dan: de hobbies.
Ook die zijn belangrijk,
want een mens zonder hob
bies is maar een „half mens".
Het „verzamelen" op ieder
gebied heeft door de eeuwen
heen bij jongeren als ouderen
steeds een voorname rol ge
speeld
En het is er nog niet uit!
Postzegels, suikerzakjes, plaat
jes, sigarenbandjes, lucifermer-
ken. bierviltjes of wat dan ook:
het mag dan allemaal niet zó
belangrijk zijn, maar het is
toch een teken dat er méér
leeft onder de jongens en meis
jes dan een doelloos zwerven op
straat, om de tijd „dooi- te ko
men".
Kijk naar dit plaatje en zie,
hoe geconcentreerd deze jeug
dige verzamelaars bezig zijn hun
„dubbele" exemplaren in te rui
len, om hun collectie steeds
completer te maken.
Dat is maar één facet van wat
er onder hen leeft.
ZO zou ik kunnen doorgaan
om U ervan te overtuigen,
dat de „leegihoófdiigen"
slechts een fractie uitmaken van
alle jongeren.
Dat is per slot een zegen!
Want aan al die jongeren is
de toekomst. Aan hén zal over
zo- en zoveel jaren de maat
schappij zijn toevertrouwd.
Waar zou het met haar heen
gaan, als er niet óók hard ge
werkt werd. om tot een waarde-
-"<"T
Een van Mexico's hoofdproble
men is water, gebrek aan water.
Een Europeaan op reis door het
binnenland van Mexico en geheel
niet op de hoogte met-het feit dat
maar zeven procent van Mexico's
grond op normale wijze voldoende
water toegevoerd krijgt, mist voort
durend de aanwezigheid van water,
zij het in de vorm van meren, wa
tervallen of rivieren.
Op een reis door de noordelijke
Sierra een indrukwekkend, to
taal on-Europees majestueus berg
landschap waren de rivieren die we
zagen, vrijwel droog en dat in
de regentijd!
Door erosie zijn in vele noorde
lijke delen van Mexico landschap
pen ontstaan die herinneringen op
roepen aan de kwellende visioenen
van Hieronymus Bosch steen
landschappen die men op de maan
verwacht te zien en waar wind en
regen de fantastische beeldhouwers
zijn geworden van kolossale rotsge-
staiten, versteende figuien van een
tragisch schouwspel. De tragiek is
dat de grond niets aan die regen
heeft, als gevolg van de erosie.
Illllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Zo hoort het tenminste in onze
familie der Culididae. Eerst
tanken, dan zingen en dan
genieten. Genieten van dat heer
lijke vocht, ons levenselixer, genie
ten van de rust daarna en van
het heerlijke spektakel onder ons,
van de lelijke woorden. Enig! Voor
al de mannen zijn daar sterk in.
Steken, zuigen, vluchten. Ons le
ven staat in het teken van de drie.
Wij zelf bestaan ook uit 3 delen,
een kop, een borststuk en een ach
terlijf. We hebben 3 paar poten en
6 monddelen, en we worden onge
veer 6 mm lang.
Over dat zingen er zijn er in
onze familie, die eerst zingen en
dan tanken. Zeer, zéér riskant, hoe
wel er een sportief element in zit.
Het is zoveel als je slachtoffer uit
dagen, het is ook een strijden met
open vizier. Maar kijk nu eens
naar die plek op het behang, naast
het portret van grootpa! Dat is een
platgeslagen familielid van ons.
Niet mooi voor dat lid, ook niet
mooi voor het behang. Dat is nu
wat ik bedoel met dat risico van te
vroeg zingen. Of van te lang tan
ken, dat kan ook nog. Eén troost,
op dat behang zit altijd nog een
beetje bloed van ons slachtoffer.
Net goed.
Toch.... ik voel me niet goed.
Ik sprietel maar een beetje met
m'n eerste twee poten over m'n kop
en over mijn geveerde antennen,
maar het avontuur laat me koud.
Het laat ons allemaal ijskoud,
zoals we hier met ons dertienen ge
plakt zitten tegen de zoldering, op
de lamp en op grootpa's portret.
Het zit 'm in de temperatuur, het
is de regen, die ons dwarsboomt.
Het is herfstmoeheid en daar is
niets tegen te beginnen. Ik vrees,
dat het met de werkzaamheden dit
seizoen is afgelopen. Het wordt nu
alleen nog maar zoeken naar een
winterkwartier, ergens op een
vorstvrije zolder, in een kelder, een
boerderij, lekker warm boven Ge
koebeesten. Als er maar geen stof
doeken, geen stofzuigers komen,
daarvoor zijn we te teer gebouwd.
Voor de boerderij voel ik het
meest. Die heeft vele voordelen. Al
lereerst heb je je slachtoffers vlak
bij en op een boerenerf is altijd
wel een eendenvijver, 'n stil slootje
of een slecht sluitende regenton.
Voor een bad, dacht u? Kom nou!
Wij steekmuggen baden toch niet,
we zwemmen niet en toch hebben
wij het water nodig. Voor onze na
komelingschap! Niet duidelijk?
Voor onze zuigelingenzorg dan!
En komt men in de lagere tro
pische streken, waar de lucht zwaar
van het vocht is, dan ziet men in de
wijde omtrek evenmin water. Wel
zijn hier wat men „cenote's" noemt
een soort van onderaardse natuur
lijke waterreservoirs en bronnetjes
van hele diep gelegen stroompjes.
Er hing een mus aan het pla
fond. Netjes in het gelid, drie
links en drie rechts, stonden
haar pootjes: haar vleugeltjes, twee
glinsterglanzende, lagen gestrekt
over haar gebogen muggerug. Haar
kopje met bolle facetogen en ge
veerde sprieten wees nadenkend
naar beneden, dus naar boven,
want ze hing aan het plafond.
Naast de lamp, waar een spin zat
te dutten.
De mug dacht na, ze dacht hard
op. zodat duidelijk hoorbaar waren
haar muggegedachten.
Lezer, sla de krant nu maar
dicht, want wat hiervolgt, gelooft u
toch niet. Maar ik bezweer u, dat
ik die mug heb horen mijmeren,
want ze hing precies boven mijn
hoofd in m'n slaapkamer, waar ik
tussen waken en dromen lag in de
schemer van een heel vroege, stille
zondagmorgen. Het uur, waarin de
onmogelijkheden mogelijk worden.
Daar hing de mug en ze medi
teerde: „Ik voel me niet goed, nee
nee, er is iets niet in orde. Er ha
pert iets. Ik hang nu al uren lang
tegen het plafond en pal onder me,
daar ligt mijn levensbron, roerloos,
volkomen buiten westen. Wat een
kans, wat een pracht van een kans!
En ik, mug, ik doe niets, ik hang
maar. Mijn zes benen heb ik ge
drukt op het handwerk van de
stukadoor, dik bekijk de wereld op
haar kop en kom niet in beweging.
Op mijn hoofd heb ik een appa
raat staan, zes instrumenten in een
foedraal verpakt, ach, een juweel
van een steeksnuit, waarmee ik in
een mum door de dikste mensen
huid heen priem. Eventjes blik
semsnel zuigen en dan jiiit zin
gend de deur uit, net op tijd vóór
de mep komt. Zingend! Dronken
van vreugde! Bloeddronken!
illllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
door
Sjouke van der Zee
pietsje speeksel in de wond, anders
wil dat bultje niet opkomen, weet'
u wel? Dat is ons re?u .bewijs van
ontvangst.
En ik, sukkel, ik doe niet°, Geen
opwinding, geen transfusie, niets.
Dan maar weer de lucht in (Ooo!
dat was toch nog net op tijd!)
jiiit! daar gaan we in een
flauwe bocht om de lamp,- oppassen
voor het spinneweb ik haat
die spin, die uitzuiger, er hangen
wel vier muggenlijken in de tou
wen morgen komt de werkster,
lekker! Ziezo en daar hangen we
weer aan het plafond. Maar geen
nagenieten geen bloedbruiloft,
niets!
ook onze repressaillemaatregelen,
oog om oog enzovoort.
Hoe de kleinen aan de kost ko
men? Kijkt u eens naar de teke
ning. Wat een kaken hè. En daar
mee grijpen ze alles aan in de sloot
wat ze maar te pakken kunnei
krijgen, zo klein als ze zijn. Grij
pen, vasthouden en uitzuigen ,ool
weer in drieën. En verder? Als n
uitgelarfd zijn, worden ze een pop
een muggepop, die ook kan zwem
men, en die inwendig een hele ver
bouwing moet ondergaan, voor u
ordentelijke mug wordt. En dan
Dan komen wij te voorschijn. Heer
lijk is dat, zo met je honderduizen
den op het water geboren te wor
den. Eerst nog even een huwelij;
(onze manmuggen leven maar
dagen.nou jaen dan hf
grote avontuur, als we voor b?
eerst ons eigen slachtoffer moge
kiezen, 's Avonds in een tuin, waa
ze bij een lamp zitten te scheme
ren, of op een drassig terreintjf
waar die sukkels een kampeerteritj
hebben opgezet. Of nog mooier, ee
caravan! Daar kun je ze judassen
Wat moet ik nog veel, nog vei
schrikkelijk veel vertellen over or
belangwekkende muggebestaai
Maar werkelijk, ik voel me niet
de fut is eruit. Ik zal m'n gereed
schap maar invetten en dan ma»
wachten tot volgend voorjaar. Jam
mer jammer, wat ligt hij daar gun
stig. So long, vadertje! want di
behangvlek moot worden gewroken
Onthoud je dag!
Wacht, ik wil toch even m'n
benen strekken. Ojee, daar
ga ik al! Kijk. kijk. 't wil
nog best, tip tip tip tegen het be
hang, tip tip langs de spiegel, nog
lager, goed zo, pas op! niet in de
deken blijven haken.Mooi, dat
was een perfecte landing, werkelijk
keurig. Wel wel, hij slaapt ook
nog nee maar, wat een kans
Daar sta ik, hooggebeend.mid -
den in een baardstoppelveld.
Een beetje ongemakkelijk ter
rein, en het waait er ook. Gelukkig
heb ik m'n voethaakjes om scherp
Maar wat heb ik toch? Ik doe
niets, helemaal niets, ik sta maar
domweg tussen de stoppels, met
m'n zuigapparaat nota bene bij me
Wat' heerlijk zou het nu zijn, als
ik gelijk een stierenvechter mijn
degen kon plaatsen, feilloos
meesterlijk. En dan mijn pompspie-
ren op volle toeren en (op 't
nippertje vóór de mep) nog een
Zo zal het voortaan zijn geduren
de de lange winter. Stil zitten
en suffen. Een beetje denken.
Aan het stille boerenslootje en aan
het slecht sluitende regentonnetje,
waarin we het komende voorjaar
onze eieren zullen afzetten. In het
water. Twee a driehonderd per
mugvrouw. Uit die eitjes komen dan
onze kindei'tjes. Ze zijn allerliefst,
onze larfjes. Zo sierlijk en zo be
weeglijk. Kijk u zelf maar eens in
een regenput of in een heideplasje,
daar kunt u ze bij honderden aan
de waterspiegel zien hangen, het
kopje naar beneden, het staartstuk
naar boven. En maar ademen door
een dun buisje.
Er zijn mensen, echte sluwerik-
ken, die een olielaagje op het water
leggen. U begrijpt met welke ont
zettende gevolgen. U begrijpt nu
