LA TSJERINA, de vrouw die de Parij se Opera durfde weerstaan Volgens Chroesjtsjow de vijfde schoonste vrouw ter ivereld! Ook West-Duitsland heeft een goochelaar in bankwissels Zaak tegen Kurt Selimelzer komt moeizaam op gang Fel gekleurde liobby HUN LEVEN DRAAIT OM LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 11 NOVEMBER 1961 Eet was een internationale balletsensatie toen in oktober 1958 bekend werd, dat Ludmilla Tsjerina haar contract met de Parijse Opera had ver broken. Dat was kort voor de première van het met spanning verwachte ballet „Atlantic" van Serge Lifar. Velen meenden dat dit een onberaden stap was van een der beroemdste danseressen van onze tijd. Ludmilla Tsjerina bleef desondanks bü haar besluit. Op de dag van de première danste de onbekende Claude Bessy uit Njew York de hoofdrol met groot succes. Maar zü slaagde er niet in om Parjjs te veroveren. De Parijzenaars waren te zeer verbonden met hun lieveling „La Tsjerina", en zij zijn haar trouw gebleven ook, nadat zü brak met de Opera en zich zelfstandig maakte met een eigen ballet. Hoe kwam het tot deze breuk? De grote botsing kwam op een ok toberdag in 1958, toen La Tsjerina in haar balletkostuum van een repe- titie een belangrijke directiebespre- ;j king verstoorde. „De opera brengt ballet in zijn meest volmaakte porm" protesteerde zij, „dit is een kos- Jtuum voor nachtclubs!" Het publiek eist moderne aankleding" gaf de dl- recteur ten antwoord, „ons succes hangt af vanwat het publiek zegt!" Ludmilla was echter niet te kal meren. Zij weigerde haar opvattin gen aan te passen aan die van de Operadirectie. „Is dat Uw laatste woord, Madame?" vroeg de direc teur. „Over tien dagen is de pre mière" zei Ludmilla, „tijd genoeg om over een ander kostuum na te den ken. Ik voor mij hoef niet meer na te denken.De directeur haalde de schouders op. Ongewijfeld meende hij dat het een nieuwe gril was van La Tsjerina en dat deze zich wel tweemaal zou bedenken alvorens haar voordelige contract met de be roemde Paryse Opera te verbre ken. Maar hij vergiste zich: Ludmilla bleef op haar standpunt staan. Toen de directeur niet toegaf verscheurde zij haar contract en stuurde de stukken per aangetekende post aan hem toe, waaruit hij wel moest op. maken dat hij de beste danseres ter wereld verloren had. Directeur Romain lachte en stak een nieuwe sigaret op, maar vroeg zich ondertussen toch wel af hoe hij aan een nieuwe prima ballerina kwam. Hij had toen nog negen da gen en hij rookte vele sigaretten voordat hij op een enigszins behoor lijke wijze voor de dag kon komen voor een zo kritisch publiek als de Parijzenaars, wier smaak op het ge bied van ballet beslissend is voor de smaak van de wereld, die weer van invloed is op de internationale uit wisseling, de deviezeninkomsten en daarmee de staatssubsidies.. Zes uur oefenen Als de directie van de Parijse Opera al had gemeend dat La Tsjerina op haar besluit terug zou komen, vergiste zij zich ten tweede male. Ludmilla reisde naar Londen om een ballet voor de televisie te maken en na haai* terugkeer ging het gerucht dat zij een eigen ballet groep wilde stichten. Met gloeiende Ijver wierp Ludmilla Tsjerina zich op de nieuwe taak, waar zij einde lijk al haar capaciteiten kon ont plooien. Zij hoefde ook niet bang te zijn, want niet alleen weet zij alles van de balletkunst, maar is zij ook choreograpfie, schilderes, actrice en componiste. Toen in maart 1959 de première van haar ballet plaats had in het Sarah Bernhardt-theater in Parijs, liet zij haar troep niet alleen dansen, maar ook spreken. Zij wist een moedige combinatie te maken uit vele keuzen en nam als componist Mikis Theodorakis, een jonge Griek, die in Parijs algemeen wordt ge noemd als „de Strawinski van de toekomst". De ontvangst in Parijs was een matig succes, maar in Lon den, Amerika en Rusland werd haar ballet enthousiast ontvangen. In Moskou overhandigde zü Chroesjtsjow een tekening van eigen hand. Het was een schets uit het ballet „De Vuurvogel" van Igor Stra- winsky, een componist, die op de Russische zwarte lijst staat. Chroesjtsjow nam de tekening met een zuurzoete glimlach aan, maar huldigde aan het souper La Tsjerina als „de vüfde schoonste vrouw ter wereld", zonder daarbü te onthullen wie de andere vier waren Ludmilla Tsjerina heet officieel Monique Tsjemerzine en werd in ok tober 1925 in Parijs geboren. Haar vader was Avenir Tsjemerzine, een Witrussische officier, die ook inge nieur en uitvinder was. De moeder was een Frangaise van bijzondere charme en schoonheid, die een zwak had voor het oude Rusland en die haar dochter naar de „keizerlijke balletschool" in St. Julien des Pau- vres stuurde. Daar leerde het kind op driejarige leeftijd aid e harde discipline van het oude Russische ballet. Vyf jaar later bezocht de Russische prima ballerina Preobra- jesnka deze school en zij zei van Ludmilla „Geef mij dat kind, ik maak van haar een prima ballerina, waar de hele wereld over spreekt!" Nog altijd is La Tsjerina vol be wondering voor deze vrouw, die haar de harde beginselen leerde van de keizerlijke balletschool, een discipli ne die zij haar eigen leerlingen steeds weer bijbrengt. „Alles wat ik ben, heb ik aan haar te danken" zegt La Tsjerina, „vooral die zes uur oefenen aan de barre per dag, on verschillig of daarna zes uur film opnamen of zes uur televisie vol gen De Paus als scheidsrechter Op twaalfjarige leeftijd begon Ludmilla haar carrière in het „Bal let de la Jeunesse"; op vijftienja rige leeftijd was zij eerste solodan seres van het Ballet de Monte Carlo. Met haar prestatie als Julia in het ballet „Romeo en Julia" van Tsjai- kowski verwierf zij internationale bijval. In 1946 trad zij in het huwe lijk met de eerste balletdanser van Serge Lifar, Edmond Audrab, een balletkunstenaar zonder weerga. Toen haar man vier jaar later bij een auto-ongeval het leven verloor, was Ludmilla ontroostbaar. Eerst 7 jaar later hertrouwde zij met de Franse industrieel Raymond Roi, een groot vriend van het ballet, die alleen de filmarbeid van zijn vrouw niet kan waarderen. Hy is van me ning, dat zij met ballet én film meer doet dan zij kan. In één film heeft zij honderd paar balletschoentjes versleten en dat is meer dan vier jaar ballet op tournée vergen. Ludmilla Tsjerina is een van de weinige ballerina's die ondanks alle filmroem een echte ballerina is ge bleven. In de verfilming van „Hoff manns vertellingen" gaf zij onge twijfeld het beste wat ooit op ballet schoentjes voor de filmcamera te zien is geweest. In een film van de „Fledermaus" was zij een misluk king, niet, omdat zij niet goed dan ste, maar omdat zij niet kan zin gen. De zang werd naderhand in de film gemonteerd wat geen succes was, omdat het niet bü haar dans kunst paste. Desondanks is La Tsjerina van succes naar succes gedanst. Haar roem staat buiten elke twijfel en haar kunnen eveneens. Toch raakt zij wel eens in opspraak, welke zij overigens handig weet te ontwijken. Claude Debussy heeft eens een opera gemaakt over de Heilige Sebastiaan. Daarin zou zij de hoofdrol spelen. De Franse opvoeringen verliepen goed: waar het om ging waren ech ter de Italiaanse vertoningen. Tegen haar optreden als de H. Sebastiaan werden van kerkelijke zijde bezwa ren naar voren gebracht, waarna La Tsjerina weigerde te dansen. De Italiaanse president Gronchi kwam vergeefs, „Laat de Paus eerst maar zeggen of hij er zelf bezwaar tegen heef t" zei Ludmilla, „tot zolang wei ger ik de H. Sebastiaan te dan sen Zij keerde terug naar Parijs, waar zij nieuwe triomfen oogstte in een gesproken Russisch ballet op Franse muziek. „Ik dien de hoogste kunst welke bestaat" zegt zij, „die van het gedanste verhaal. En als mijn dan seurs en danseuses soms spreken, dan is dit alleen maar om méér vrienden te werven voor deze hoog ste kunstvorm, die ik ken; het ballet!" (Van onze correspondent in Bonn) STADSNIEUWS Universitaire benoemingen Bij onderscheiden besluiten van curatoren der Leidse Universiteit zijn benoemd of herbenoemd: Mr. J. A. Ankum, tot wetenschap pelijk ambtenaar le klasse in tijde lijke dienst by de faculteit der rechtsgeleerdheid, voor het tijdvak van 1 oktober 1961 tot 1 oktober 1962; H. J. van Hattum, wetenschappelijk ambtenaar in vaste dienst bij de Hortus Botanicus, tot wetenschappe lijk ambtenaar le klasse in vaste dienst; H. Hoogenhout, tot weten schappelijk ambtenaar in tijdelijke dienst bij de biofysica, voor het tijd vak van 1 september 1961 tot 1 sep tember 1962; mevrouw dr. E. A. M. Matricali-van Lamoen, wetenschap pelijk ambtenaar in tijdelijke dienst bij de anatomie, tot wetenschappe lijk ambtenaar le klasse in tijdelijke dienst; C. Offringa, wetenschappelijk ambtenaar le klasse in tijdelijke dienst by de faculteit der letteren en wijsbegeerte, tot wetenschappelijk ambtenaar le klasse in vast dienst; P. J. M. IJpma, tot wetenschappelijk ambtenaar le klasse in tijdelijke dienst bij de geologie, voor het tijd vak van 16 oktober 1961 tot 16 okto ber 1962. Het denken van Socrates heeft ver buiten de Griekse grenzen zijn sporen nagelaten en dat is maar gelukkig. Dat de affaire- Socrates ook een internationale zaak is. is minder prettig. In West-Duitsland bezit men echter in de twijfelachtige zakenman Kurt Schmelzer een figuur, die in een meer dan platonische ver houding tot de wisselmanipulaties van het Socrates-concern stond. Wie is Schmelzer? een betrekkelijk kleine zakenman uit Düsseldorf, die officieel directeur was van de firma Dewah, een export-importbedrüf dat Medische Dienst Leiderdorp: Dokter Blaauwendraad, Koudekerk, Hogewaard 4, tel. 01714 208. Oegstgeest: Dokter J. B. Hugen- holtz, tel. 20390. Voorschoten: Dokter Van Schaik, Juliana van Stolberglaan 62, tel. 3344. Wijkverpleging: Gezondheids centrum, tel. 2177. En dokter Abar- banel, Chopinlaan 32, tel. 3875 (voor eigen patiënten). Wassenaar; Dokter J. C. Römer, Lange Kerkdam 56, tel. 2501. En dok ter J. C. de Neef, Wilhelminaplein 1, tel. 8303. Apotheken: de Wassenaarse Apotheek, Schouwweg 32, tel. 2402. Warmond: Dokter H. A. G. M. Wa lenkamp, tel. 01711—220, zuster Meyssen, Kerklaan 17a, Voorhout, tel. 02532—7796. Ex - medewerkers Radio Veronica voor de rechter Voor de rechtbank te Amsterdam zullen op vrijdag 8 december de ex- technische directeur van de toenma lige VRON (Vry Radio Omroep Ne derland i.o.) en een ex-technicus van Radio Veronica terecht staan. En wel terzake van overtreding van artikel 20 van üe telegraaf- en telefoonwet van 1904. krachtens dit artikel is hij, die radio-elektrische zendinrichtin- gen, al dan niet voor openbaar verkeer bestemd, aanlegt, aanwezig heeft, of gebruikt, zonder de daartoe vereiste vergunning van de directeur-gene raal der PTT, strafbaar met 'n hech tenis van ten hoogste zes maanden of een boete van maximaal f. 1000. Van een veroordeling van deze twee personen zal het afhangen of 23 personen die medeplichtig zouden zijn door het verschaffen van mid delen en gelegenheid voor de bouw van die zender, ook vervolgd zullen worden, zo heeft de officier van Jus titie. mr. R. L. Heukels, meegedeeld. Op 11 december 1959 werden in het bedrijf van de directeur twee zenders in beslag genomen. Op 5 februari 1960 bij de grenspost Ter Apel in een wagen van zijn bedrijf vijf zenders. En op 15 iuli 1960 werden in een ga ragebox te Laren de eerste twee frap pen voor een te bouwen nieuwe grote miiddengolfzender voor de Veronica in beslag genomen. Deze garagebox ligt schuin tegenover die woning van de technicus. NIEUWE UITGAVEN Uwe mannen zullen vallen, door Sid ney en Samuel Moss, en Dreigende heuvels, door Leon M. Uris. 4e druk. Ultg. Hollandia. Baarn. Mandingo, door Kyle Onstott, Kinderen en minnaars, door Willy Corsarl, en Eens komt de dag, door H. J. Lem- bourn. Ultg.: Leopold, Den Haag. Meesters der Braziliaanse vertel kunst. Bijeengebracht en vertaald door prof. dr. mr. H. Houwens Post. Uitg.: Meulenhoff, Amsterdam. PUlen en fluiten, door H. Kaufmann. Ultg.: West-Friesland, Hoorn. Vera en haar dieren, door S. Had dock, De smokkelaars van het riddermeer, door W. Scherf, Koninginnetje, door J. Lem, Vals geld, door J. Eschbach, Luc b(| de Indianen, door K. Smid, Tannwald, en Tussen atomen en elementen, door J. D. de Greef. Helm-pockets voor de Jeugd. Ultg.: Helmond, Helmond. Het dlerenrük. Een inleiding tot het dierenrijk door R. W. Burnett, H. I. Fisher en H. S. Zim, Het weer en de weervoorspelling, door P. E. Lehr, R. W. Burnett en H. S. Zlm, Gesteente en mineralen, door H. S. Zlm en P. R. Shafer. Natuurgidsen In kleuren. Ultg.: Meulenhoff. Amsterdam De Gouden Reael; De blinde Wee- relt; Het goede Inzicht en Godt alleen d'eere. 4 beroemde romans van Jan Mens ln één deel. Ultg.: „Kosmos", Amsterdam. zich voornamelijk wijdde aan hout import uit Afrika. Zogenaamd bezat deze firma de hoofdvertegenwoordi ging van West-African-Mahagony Comp. voor Duitsland, Oostenrük en Zwitserland. Op een of andere ma nier stond deze firma in verbinding met de Dewah Trading Corporation uit Vaduz in Liechtenstein. Deze laatste firma, die inmiddels failliet is verklaard en by gebrek aan activa is opgeheven, nam enige tijd geleden 'n hypotheek van f 750.000 op een lapje grond in Twente, dat door Socrates voor 77.000 gulden was aan gekocht. Met de hypotheekakte in de hand bégen Kurt Schmelzer daarop, als gevolmachtigde van Dewah m Vaduz, met grote wisseltransacties. De akte diende als dekking. Niet alleen door de ontmaskering van de Socrates-zaken begon de bal voor Kurt Schmelzer te rollen. Het eerst vroeg de firma Ortag uit Zü- rich het faillissement van Schmelzer aan met een vordering van ruim 24.000 mark. Dit gebeurde nadat de Dewah in Lichtenstein door de rechtbank fail liet was verklaard en de firma was opgeheven. De Ortag uit Ziirich pro beerde toen aan zijn trekken te ko men door persoonlüke vorderingen tegen Kurt Schmelzer in Düsseldorf. Met vveinig succes overigens, want de handige zakenman blijkt niets te be zitten behalve de nodige kleren, op het adres, waar zijn firma officieel gevestigd was, trof men alleen een kleine huurkamer aan, die Schmelzer gemeubileerd huurde. Weldra werd het daiidelyk dat Schmelzer niet zo maar een kleine zakenman was. die in betalingsmoei lijkheden was geraakt. Van alle kan- •ten stroomden vorderingen binmien en het totale bedrag, dat men van de nietsbezittende Schmelzer wil vorde ren, komt in de buurt van 4,5 miljoen mark. De schuldeisers komen uit vele landen. Ook een Nederlandse handel- maaitschappij heeft het een en ander te vorderen VREEMD Het vreemdste aan de hele zaak is echter dat de Investitions- und Han delsbank .in Frankfort een vordering van 300.000 mark niet heeft inge diend. De Wesitduitse recherche heeft evenwel sterk die indruk dat zij juist op deze vordering, die in verband staat met het Twentse weilandje, Schmelzer zou kunnen vangen. Want. hoe verbluffend dat ook moge lijken, tot nu toe is er wel een onderzoek tegen de Diisseldorfer zakenman gaande, maar men heeft nog niets gevonden, waarop een aanklacht te gen Schmelzer kan worden inge diend. Bij de bank in Frankfort moet ech ter een aanknopingspunt voor een aanklacht liggen, zo verzekerde de politie ons. En men is dan ook zeer verbaasd dat de bank niet alleen geen vordering tegen Schmelzer heeft ingediend maar zelfs weigert inzage te verlenen in de documenten, die op de transacties betrekking hebben. Tot nu toe is het de Frankforter re cherche, die de zaak thans in handen heeft, nog niet gelukt klaarheid in deze kwestie te brengen UITGESLAPEN Zeker is echter dat Kurt Schmel zer een bijzonder uitgeslapen man is. Bijgestaan door twee juristen, die beide moeilijkheden met de recht bank hebben gehad, drijft Schmelzer nog steeds zaken, ook al begrijpt nie mand waar het geld daarvoor van daan komt. Ronduit merkwaardig is het dat de politie nog steeds geen aanleiding heeft gevonden Schmel zer aan te houden De inibamationale wisselhandel, waarin Socrates kennelijk onder een hoedje speelde met die Dewah in Liechtenstein, mag vastgelopen zijn, doch het ziet er naar uit dat Schmel zer zijn voorzorgsmaatregelen ge troffen heeft. Men vermoedt dat hij in Zwitserland de baten heeft opge pot. die de internationale zwendel toch moet hebben opgebracht- Op vallend was het immers dat Schmel zer, terwijl zijn houtimporthandei in Düsseldorf steeds in betalingsmoei lijkheden verkeerde, bijna permanent onderweg was tussen Ghana, Tur kije, Zwitserland, Frankrijk enz. Deze reizen maakte de zwierige Düsseldorfer in grote stijl, steeds vergezeld van zijn vrouw, terwijl hij altijd de beste hotels uitzocht. Het feit dat, nu zijn faillissement is aangevraagd, Schmelzer offi cieel niets anders blijkt te bezit ten dan een koffertje met kleren maakt wel duidelijk dat de West- duitse politie aan deze „kleine" zakenman een moeilijke kluif zal hebben. VOETGANGERS: Het is verboden binnen dertig me ter van een zebrapad over te steken. LEIDERDORP J. E. M. Meul 25 jaar bij Ver. Touwfabrieken Gisteren was het feest voor een der werknemers van de N.V. Ver- eenigde Touwfabrieken. Dit keer was het de heer J. F. M. Meul, maga zijn-bediende in het Weverij-maga zijn. In de kantine sprak die direoteur, de heer H. B. Haanappel, de heer Meul toe. Met de beste wensen voor de toe komst. onderstreept door een harte lijke handdruk, overhandigde de heer „La Tsjerina de dochter van een Russische officier en een Franse moeder, is een van de weinige vrouwen, die de almach tige directie van de Parijse Ope ra durfde te trotseren. Zij is tegenwoordig een van de groot ste danseuses ter wereld, een vrouw wie het hedendaagse bal let zeer veel te danken heeft. Haanappel de jubilaris het zilveren V.T.-ere-metaal, alsmede een ge schenk onder couvert. De bedrijfsleider der vezelafdelin gen, de heer I. Vogelenzang, prees de zin voor örde en netheid van de heer Meul. De magazijnmeester, de heer J. M. v. Weelden, zegde de jubilaris dank voor de prettige verstandhou ding. Baas A. de Kruiff haalde en kele aardige voorvallen uit de carriè re van de jubilaris op. Namens de Ondernemingsraad sprak de heer J. Th. Hensing. Intussing was het personeel der af deling binnengekomen, namens wie de heer P. M. Feiten het woord: voerde. Met enkele hartelyke woorden bood hij onder applaus de heer Meul een zeehengel en een wandlampje aan. De heer J. Visser completeerde dit geschenk met een snoer. De jubilaris sprak een dankwoord. SCHERVEN (Van onze Vlissingse correspondent) Mevrouw Van Hee uit het Zeeuws- vlaamse visserstadje Breskens vindt het helemaal niet zo erg, wanneer zij een prachtige bruine koffiepot kapot laat vallen. Want glimmende, koffiebruine scherven zün voor haar bijna net zo veel waard als onge schonden aardewerk en porselein. „Soms gooien we hier het hele huishouden kapot," roept de heer Van Hee, die 75 jaar is, lachend uit. Waarom? De twee oude mensen in Breskens hebben hun witte huisje versierd met Enkele van de primitieve mozaïeken gekleurde scherven. De heer en me vrouw Van Hee zy'n vier jaar gele den begonnen van hun woninkje on deraan een dük een huisje van Hans en Grietje te maken. Nu hebben ze alle muren en de waterput versierd met mozaïekwerk. En ze weten nog van geen ophou den. Wie bü de familie Van Hee ln Breskens gaat logeren, moet voor de gastvrouw geen bloemen, geen choco lade meebrengen. Hij doet de heer en mevrouw Van Hee net meeste plezier met een doos vol fel gekleurde scher ven. Want daarmee kunnen zij weer een nieuw mozaïek maken, daarmee kan een idee, dat ze allang hadden willen uitwerken, in mozaiek worden vastgelegd. Geduld Bloemen, vrouwen, paarden herten en nog veel meer heeft het bejaarde Breskense echtpaar met bijna einde loos geduld gevormd uit scherven van kopjes, borden, schotels en vazen. Zoeken, passen en neten, uren sa men over een hoop gekleurd mate riaal zitten puzzelen, leiden tot al die aardige schilderijtjes in steen, die de muren van het .vitte huisje fleu rig maken. De heer en mevrouw Van Hee zoe ken, als ze weer een nieuw mozaiek gaan maken, eerst °zn plaat of een patroon op, dat ze allebei mooi vin den. Vaak staat daar een paard op, want de heer Van Hee, die vroeger klein-landbouwer was, is gek op paarden. De mozaieken moeten altüd van een plaatje of een dessin van een kleedje komen, want de heer Van Hee. noch zijn vrouw kan tekenen. Ze maken het voorbeeld na in scher ven. Dat is een hele kunst. Het is te j zien. dat de Breskense mozaiekleggers nu heel wat meer bedreven zijn dan vier jaar geleden, toen ze schuchter I een molen van gekleurde steentjes op een zümuur maakten. Bejaard Breskens echtpaar metselt z'n levensblijheid op buitenmuur ,1T ij ook Vier jaar geleden. De heer Van Hee had zijn boerderijtje eraan ge geven en was juist getrouwd. Samen begon het oude nieuwe echtpaar het leven in een klein, vriendelijk huisje aan het Breskense Molenwater, ln dat leven kwam een hele verande ring, toen mevrouw Van Hee op een dag in een geillustreerd weekblad een verhaal las over etn Fransman, die zijn hele huis versierde. „Jaap, dat kunnen wü ook!" riep ze tot haar man. Van die tyd af draaide hun leven om scherven. Scherven uit hun eigen huishouden, scherven van de buren en scherven, moeizaam bij een gezocht op de vuilnisbelten van Breskens en de omliggende stadjes en dorpen. In primitieve vormen en felle, kin derlijke kleuren metselen twee be jaarde Breskense mensen hun le- vensblyheid aan de buitenkant van hun huis. De meeste mensen probe ren binnen de muren van hun huis hun geluk op te bouwen. Maar de heer en mevrouw Vin Hee hebben in Breskens voor «edereen zichtbaar een bekend spreekwoord uitgebeeld; scherven brengen geluk. VOORRANG: Alleen NEMEN als er zeker van bent, dat voorrang ook door de ander GEGEVEN wordt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 11