Kamer zwicht voor
Zijlstra's „NEEN
Bijzonder felle rede
van Soebandrio in Y.N.
DREIGENDE WANHOOPSDAAD
VAN FRANSE EXTREMISTEN
Kabinetscrisis op het
nippertje voorkomen
Onze ivreedheicl
schril geschilderd
Belastingvoorstellen toch aangenomen
Geladen debat
enkele malen
onderbroken
Wat bijna tot
crisis leidde
Zelfs een oorlog riskeren....
Niet bereid tot concessies
DEMARQUET
gearresteerd
l| WEERBERICHT
Leger beslissend in spoedig
te verwachten krachtmeting
I CyTïiyïsïL
(9uc/ ?)Cteuws
Opgef'c^t 1 maart 1860
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1961
No. 30500
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze parlementaire redacteur)
Op het allerlaatste ogenblik is gistermiddag in de
Tweede Kamer een ernstige politieke crisis afgewend
Minister Zijlstra heeft zijn belastingvoorstellen onge
wijzigd uit het vuur kunnen slepenmaar daarvoor
heeft hij het zwaarst mogelijke politieke geschut in
stelling moeten brengen, n.l. het stellen van de kabi
netskwestie.
Verwerping van de olieheffing of van de wijziging van de
vennootschapsbelasting zou hebben geleid tot ontslagaanvraag
van het gehele kabinet.
De bestrijders van de wetsontwerpen, met de KVP in de voor
ste linie, hebben met tegenzin het hoofd gebogen voor dit dreige
ment. „De wereldsituatie en het debat over Nieuw-Guinea in de
Verenigde Naties gedogen thans geen kabinetscrisis", zo bracht
de fractieleider van de KVP. dr. W. L. P. M. de Kort de
gevoelens van de opposanten onder woorden.
Toch moet minister Zylstra een
bittere nasmaak van dit debat heb-
ben overgehouden, daar de fractielei
der van de KVP, dr. De Kort, aan
zyn verklaring toevoegden dan wel te
zullen voorstemmen, maar zich daar
bij uitdrukkelijk los te maken van de
door de bewindsman gevolgde be
leidslijn. Zonder hoofdelijke stem
ming zijn de voorstellen tenslotte
aanvaard. Slechts de leden van de
SGP, PSP en CPN vroegen aanteke
ning. dat zij tegen waren. Aan de
eindbeslissing waren enkele uren vol
spanning en verwarring met lange
pauzes voor nader overleg vooraf
gegaan.
Spanning
De vergadering was gistermiddag;
reeds een half uur later begonnen
dan' normaal. Daaruit kon al worden
afgeleid dat niet alles koek en ei
was. Eerst werd zoals wij gisteren
nog in een gedeelte van onze oplage
konden melden de motie van de
socialist Peschar (één procent van
het nationale inkomen voor de on
derontwikkelde gebieden) verworpen.
Daarna kreee dir. De Kort, die nieuwe
fractievoorzitter der KVP, het woord
voor een verklaring over de belas
tingvoorstellen.
Hij was wel bereid zich neer te leg
gen bij de heffing op olie voor het
bedrijfsleven, maar wilde een beslis
sing over de vennootschapsbelasting
uitgesteld zien tot het volgende jaar.
Twee jaar geleden kreeg minister
Hofstra van de Kamer ook geen fiat
voor beiastingpolitiek op langere ter-
myn. Het leidde toen zelfs tot kamer
ontbinding en nieuwe verkiezingen.
Ook nu meende dr. De Kort, dat er
in één jaar veel kan veranderen. Men
zou te zijner tyd de situatie opnieuw
moeten bezien. Daarom wilde hij nu
nader overleg tussen regering en
Kamercommissie van Financiën. Hy
vroeg dan ook schorsing van het de
bat voor anderhalf uur. Er ontstond
een wel zeer onordelijk ordedebat,
waarbij van socialistische en Anti-
Revolutionaire zijde op een verkla
ring van de minister werd aange
drongen. Maar zonder dat prof. Zijl
stra zich nader had verklaard, werd
tenslotte tot schorsing besloten.
Om half vier werd de vergadering
heropend. Dirv Lucas (KVP) bracht
verslag uiit van het overleg in die
commissie. Met stijgende spanning
werd geluisterd, maar het verlossen
de woord kwam met. Integendeelon
danks uitvoerig overleg was geen
overeenstemming bereikt, aldus dr.
Lucas.
De heer Van de Wetering (CH)
handhaafde zyn bezwaren, maar een
groot deel van zijn fractie zou haar
stem laten afhangen van het ant
woord van die minister. Het eerste
tekan van toenadering kwam van mr.
Van Leeuwen (VVD). „We kibbelen
eigenlijk over onbelangrijke zaken",
zo meende hij. „Wel zouden we eigen
lijk volgend jaar pas moeten beslis
sen, terwijl de minister nu al een be
sluit wil. maar als er gekibbeld wordt,
zal er tenslotte één de wijste partij
moeten kiezen". Volgens mr. Van
Leeuwen zou dit de Kamer moeten
zijn. die in dit geval dan maar onder
„het juk" van de minister zou moe
ten doorgaan.
Trouw
Na een spannende vergadering
heejt de Tweede Kamer gisteren
twee omstreden wetsontwerpen
I van minister Zijlstra aangeno
men. De minister wordt geluk-
I gewenst door het Kamerlid V. d.
Wetering en de heer Lucas,
I welke laatste het de minister tij
dens de debatten zeer moeilijk
had gemaakt.
Advertentie
„TRESLONG"
HILLEGOM - Tel. 02520-5347
Onbeperkt kip eten ƒ6.00
Rijsttafel 16 ger. ƒ6.50
Dag. diner-dansaffttA^Maandags gesloten
Minister Zijlstra richtte zich in een
kort woord tot de Kamer. In ant
woord op de geuite verwijten zei hij,
alitijd aan zün programma trouw te
zijn gebleven. Hij had zijn uiterste
best gedaan, de uitgaven binnen de
perken te houden, al was hij er niet
steeds zonder kleerscheuren afgeko
men. Tot zün spijt waren nieuwe
lasten nodig geworden door het weg
vallen der Amerikaanse hulp. „Ik kan
niet anders dan mün standpunt
handhaven, al loop ik daardoor het
risico de reputatie te krijgen van de
stüf hoofdige minister van Finan
ciën".
Mr. Burger (PvdA) vroeg naar de
consequenties van eventuele verwer
ping van de voorstellen De situatie
was er niet duidelijker op geworden,
daar de KVP niets naders van zich
De belastingontwerpen, die de
Tweede Kamer na zware strijd
met minister Zijlstra heeft aan-
vaard, behelzen het volgende:
1) Byzonder invoerrecht op
minerale oliën, per 1 januari
1962. Deze heffing, die circa f 65
miljoen moet opbrengen, zal
verschillende tarieven hebben,
variërend van f.0.76 per 100 kg.
(voor stookolie) tot f. 1.40 per hl.
(voor petroleum). Olieprodukten
voor de huishouding zyn vrij ge- I
steld.
2) Wyziging vennootschaps-
belasting, per 1 januari 1962. In
1962 blyft het tarief gelyk aan
het huidige (44-47 pet.), in 1963
wordt het verlaagd (4245 pet.)
Onlangs was evenwel besloten
tot een tarief van 4043 pet.
Enerzijds is dus sprake van een I
daling, anderszij ds van een stij-
ging. De schatkist hoopt hier
door aan f.70.miljoen te ko-
men.
Zonder strijd heeft de Kamer
aanvaard de invoering van de
verlaging van inkomsten- en j
loonbelasting per 1 juli 1962.
Record van X 15:
6543 km. per uur
In de V.S. is donderdag met een
raketvliegtuig van het type X-15 een
nieuw snelheidsrecord gevestigd. Het
toestel haalde een snelheid van 6.548
km per uur en overschreed hiermee
de geschatte limiet met 113 km per
uur.
Bij een vorige recordpoging met
een X-15 werd 6.300 km per uur ge
haald. De vlucht van gisteren werd
gemaakt door de 37-jarige majoor
van de Amerikaanse luchtmacht
Robert White. In 8 seconden ver
bruikte het toestel alle brandstof.
White landde tien minuten nadat de
X-15 was losgelaten door het moeder
vliegtuig, een B-52.
had laten horen. Minister Zylstra
verklaarde daarna aan de wetsont
werpen te zullen „vasthouden". Dit
was volgens die liberale fractieleider,
prof. Oud, nog niet duidelyk genoeg.
De Kamer moest volgens hem goed
weten, onder welke omstandigheden
zy een beslissing zou nemen.
Zwaar geschut
Pas 'toen bracht prof. Zylstra het
zwaarste geschut in stelling. Verwer
ping, hetzy van de olieheffing, hetzy
van de vennootschapsbelasting zou
niet alleen voor hem maar ook voor
het hele kabinet „onaanvaardbaar"
zyn. Eindelyk was het hoge woord er
dus uit! Het debat werd weer ge
schort, omdat dr. De Kort en prof.
Oud zich met hun fracties wilden be
raden. Het werd een pauze van meer
dan een half uur. Eindelyk even
na vijf uur 's middags viel de be
slissing.
De KVP staakte haar verzet. Vol
gens haar fractieleider gedoogden de
wereldsituatie en het probleem
Nieuw-Guinea geen kabinetscrisis.
Dit was de mening van het overgrote
deel van de fractie. Van harte ging
het bepaald niet. Dr. De Kort voegde
eraan toe. dat hij zich nadrukkelijk
losmaakte van de motieven der rege
ring en dat hij verbaasd was over de
zware politieke gevolgen, die zij aan
een eventuele verwerping had ver
bonden. En zo trok minister Zylstra
aan het langste eind. Over de aan
vankelijk zo omstreden wetsontwer
pen hoefde niet eens hoofdelijk te
worden gestemd.
(Van onze correspondent in Washington)
Indien Nederland Nieuw-Guinea onafhankelijk zou verklaren,
dan zou Indonesië met alle middelen zulk een verklaring ongedaan
trachten te maken, zelfs als dat oorlog met Nederland zou be
tekenen. Op deze wijze trachtte Soebandrio. de Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken, gisteren de Algemene Ver
gadering der V.N. ervan te overtuigen, dat het plan van minister
Luns geen dekolonisatie van Nieuw-Guinea betekende, doch een
uiting was van een dispuut tussen twee soevereine staten, Neder
land en Indonesië, een dispuut dat tot oorlog kon leiden. Welis
waar verklaarde Soebandrio de voorkeur te geven aan een com
promis, doch een werkelijke bereidheid tot concessies kon men
uit zijn betoog nog niet opmaken.
Resolutie der V.S.?
Gisteren deden geruchten de ron
de, dat de Amerikanen ernaar streef
den door het indienen van een eigen
resolutie de kwestie Nieuw-Guinea
tot een vreedzame oplossing te bren
gen.
Of zulk een resolutie uit de bus
zal komen zal wellicht ten dele af
hangen van de bereidheid der par
tyen tot een vergelyk te geraken.
Dat Amerika een bemiddelende rol
tracht te spelen staat, wel vast. De
Amerikaan Stevenson kwam giste
ren een uur lang met minister Luns
spreken.
Amerika's toprepresentant by de
V.N. had te voren een gesprek ge
had met Soebandrio. Mr. Luns on
derstreepte nogmaals dat het recht
Jean Demarquet, voormalig pouja-
distisch lid van de Franse Kamer
van Afgevaardigden en een der be
klaagden in het bekende „barrica-
denproces", is vanmorgen vroeg in
Boulogne-sur-Seine, naby Parijs,
aangehouden.
Tydens het barricadenproces werd
Demarquet met enige andere
beklaagden in voorlopige vryheid ge
steld, waarna hy met Lagaillarde
naar Spanje uitweek.
Enige tyd later meldde hij zich
echter weer by de Franse Justitie en
nam hij zün plaats op de beklaag
denbank weer in, om enkele weken
later te worden vrijgesproken.
Demarquet werd gezocht door de
politie van Bayonne, die een onder
zoek instelt naar het optreden van
de OAS in het zuidwesten van
Frankrük. Hij zal naar Bayonne
j worden overgebracht.
op zelfbeschikking de hoeksteen van
het Nederlands beleid ten aanzien
van Nieuw-Guinea is. Hij veronder
stelde dat dit principe ook door Ame
rika gehuldigd wordt en Stevenson
sprak dat niet tegen. Nederland
heeft de indruk, dat Amerika, bü
zijn eigen pogingen om een verge
lijk te bevorderen, zal vasthouden
aan dit principe van zelfbeschikking.
Stevenson is van plan opnieuw con
tact met Indonesië op te nemen.
„Kolonialistisch"
De bijzonder felle rede van Soe
bandrio zou men als volgt kunnen
samenvatten: Nederland tracht de
indruk te wekken ruim royaal te
zyn. In feite is Nederland echter
uiterst kolonialistisch, zoals is bewe
zen door de grote wreedheden, die
tegen ndonesie zijn bedreven.
Voorts zou minister Luns persoon
lijk hevig anti-Indonesisch zijn. Het
Nederlandse kolonialisme biykt dui
delijk uit het feit dat men de An
tillen en Suriname nog steeds vast
houdt als koloniaal bezit. Bovendien
komt Nederland niet voor de onaf
hankelijkheid van Angola en Alge
rije op. Twee bijzondere omstandig
heden noopten Nederland thans ech
ter tot een speciale tactiek ten
aanzien van Nieuw-Guinea. Neder
land wijzigde zijn koers onder pres
sie van de internationale publieke
opinie en uit vrees voor de militaire
macht van Indonesië.
Sprekend over de Nederlandse
wreedheden, deelde Soebandrio mee,
dat op instigatie van kapitein Wes
terling in Zuid-Celebes in een week
tüd 40.000 mensen waren vermoord.
Kortom, Nederland werd afgeschil
derd als een kolonialistische mo
gendheid van het ergste soort.
„Nederland zegt thans weliswaar",
zo betoogde Soebandrio, dat Nieuw-
Guinea vrije keus zal krügen, maar
intussen voeren de Nederlandse auto
riteiten een nationale vlag in, geven
Nieuw-Guinea een volkslied en ma
ken het Nederlands tot de voertaal
voor het gebied. Duizenden bewoners
van Nieuw-Guinea, die voor aanslui
ting bij Indonesië zün worden uit
het land verdreven. Herhaaldelük
PLAATSELIJK MIST
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Koude nacht met plaatselük vor
ming van mist bü temperaturen om
het vriespunt. Morgen overdag lagere
temperaturen dan vandaag. Hier en
daar een bui. Zwakke tot matige
wind uit zuidelyke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
11 NOVEMBER
Zon op: 7.52 uur; onder: 16.56 uur.
Maan op: 10.49 uur; onder: 19.33 u.
Hoogwater te Katwük te 5.52 en
17.05 uur.
Laagwater te 0.41 en 12.43 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
De organisatie van rechtse tegenstanders van president De
Gaulle, de OAS, heeft tegen vanavond gedreigd met massa-aan
slagen met plastiekbommen over geheel Algerije. Dit dreigement
viel temidden van sterk-gegroeide terroristische activiteit. In het
Mmaal, dat woensdag om middernacht eindigde, hadden zich in
\lgiers dertig bomontploffingen voorgedaan. De politie arresteer-
le zeven Europeanen, in wier huizen explosieve stoffen waren
aangetroffen. Gistermiddag en -avond deden zich in Algiers tien
ontploffingen van kneedbommen voor, voorts negen in Oran, twee
in Constantine en één in Bone, in totaal dus 22. In Bone was de
bom geplaatst in de auto van een inspecteur, die met de bestrijding
van het geheime leger van OAS is belast. Aanslagen op Algerijnse
nationalisten eisten zes mensenlevens, zestien personen werden
gewond. Ook in Frankrijk zijn tal van aanslagen gepleegd. De
lading van de helse machines was veel zwaarder dan totnutoe is
gebruikt. Door aanvallen van Algerijnen kwamen vijf mensen om
het leven en werden er twaalf gewond.
Commissaris in
Algiers vermoord
Gisteravond is de 39-jarige René
Jouvert, een commissaris van politie
in een café in Algiers vermoord. De
aanvallers waren met drie auto's ko
men aanrüden. Zü ware-n gewapend
met machinepistolen. Joubert is de
derde commissaris, die in Algerüe om
het leven is gebracht. Voor al deze
aanslagen zün rechtse extremisten
ver antwoor delü k.
Naarmate de mogelükheid van een
akkoord tussen Frankrük en de Voor
lopige Algerijnse regering naderbü
komt, aldus onze Parüse correspon
dent, trachten de rechtse extremis
ten door wanhoopsdaden him zin
door te dry ven, eventueel door een
nieuwe putsch. Het succes daarvan
zal worden bepaald door de houding
van het leger, dat totnutoe wel
willend neutraal is tegenover de OAS
De beklemmende vraag is, of het
leger op het beslissende moment de
züde zal kiezen van president De
Gaulle dan wel van zün tegenspe
ler ex-generaal Salan, de drijvende
kracht achter de OAS.
Hoe optimistisch officiële kringen
zich ten aanzien van de keuze van
het leger ook mogen uitlaten, toch
durft men in kringen van bevoeg
de waarnemers geen definitief ant
woord te geven. Ook in het parle
ment wordt dat optimisme van of
ficiële kringen niet gedeeld, zoals
aldus gaat onze Parüse correspon
dent verder deze week bij de
Kamerdebatten over de kredieten
voor Algerüe duidelyk is gebleken.
Onder de rechtse afgevaardigden, die
vaak uitzonderlük agressief tegen de
minister voor Algerijnse Zaken, Louis
Joxe tekeer gingen, waren verschei
dene sprekers die het openlyk durf
den op te nemen voor de OAS, die,
volgens hen, even veel rechten kan
laten gelden als het FLN om door
Parüs als officiële vertegenwoordig
ster van een belangrüke volksgroep
rond de groene tafel te worden uit
genodigd
Een lid van de Gaullistische par
ty (de UNR) wil dezer dagen trou
wens een nieuwe groepering stichten
die als een soort officieuze parle
mentaire fractie van de OAS zou
moeten optreden. De initiatiefnemer
Pasquini, die intussen door premier
iDebré nog altyd niet buiten de par
tijgelederen is gezet, zou al hon
derd collega-Kamerleden bereid heb
ben gevonden tot de nieuwe groep
toe te treden
President De Gaulle heeft giste
ren verklaard, dat het zeer wel mo
gelijk is met alle groeperingen in
Algerüe tot een akkoord te komen,
mits de Fransen in dat gebied be-
grüpen wat hun plicht e« hun be
langen zün en Frankrük steunen
by de vei-werkeiyking van de Frans-
Algerynse samenwerking.
Het l atste kaartje in de laat
ste „gele" werd gisteravond
door conducteur Beijersbergen
verkocht aan de 79-jarige mevr.
Dietrich, die een van de vele
verraste Leidse trampassagiers
van gisteravond was. HTM en
had Soebandrio gedreigd dat Indo*
nesië zo nodig gewapenderhand de
kwestie zou oplossen. Toch ver*
klaarde hij de voorkeur te geven
aan een vreedzame oplossing. Dit ver
gelyk zou z.i. niet voor 100 een
Indonesische oplossing zün en niefc
voor 100 een Nederlandse.
Ver van elkaar af
De zin, die hy in dit verband
uitsprak, dient letteriyk te worden
geciteerd, daar hy de kern lijkt te
raken van de bemiddelingspogingen,
die achter de schermen aan de gang
zün:
„Ik kan geen reden zien waarom
geen formule gevonden zou kunnen
worden voor de kwesties van de zelf
beschikking en van het gezag der
VN" zo verklaarde Soebandrio.
Dat klonk hoopgevend, maar de
goede verstaander moet inzien, dat
Nederland en Indonesië nog ver van
elkaar afstaan.
Nederland stelt zich op het stand
punt dat het gezagsorgaan der VN
een werkelijk vrye keus voor de Pa
poea's moet garanderen inzake de
toekomst van hun land. Met andere
woorden: de V.N. moeten een neu
trale scheidsrechter zyn en de zelf
beschikking mag geen paskwil wor
den.
Vervolg op pag. 2
Overjas 1962
Royaal -
en modieus.
Aparte stijl.
Brixon
stijl
1/ Hoogstraat-Leiden
NZH namen gisteren de trams
twee dagen vóór het aangekon
digde tijdstip uit dienst. Elders
wijden wij uitvoerige aandacht
aan deze geslaagde misteidings-
manoeuvre.
Doorberekening
O
kmu-conipeiisatie
in prijzen?
(Van onze Haagse redactie)
In zyn rede voor de algemene
ledenvergadering van het Centraal
Sociaal Werkgevers-verbond, gisteren
in Scheveningen gehouden, heeft de
Verbondsvoorzitter, ir. W. H. Kruyff,
gezegd, dat wat betreft de compen
satie voor de huurverhoging per 1
juli a.s. doorberekening in de prys
zou kunnen worden overwogen.
Uit het Leidsch Dagblad van
12 Nov. 1861:
De regering zou, naar men
zegt, voornemens zijn zich
met de aanvrage voor de ver
schillende behoeften van het
leger in O. Indië voortaan
niet meer te belasten en de
uitbesteding der behoefte in
Indië plaats hebben. De rege
ringsmaatregel grijpt diep in
de belangen van Leiden. Onze
wol-fabrieken worden daar
door zeer bemoeilijkt, be
lemmerd en benadeeld.
De stat Leiden ziet zich
weldra weder gewikkeld in
een procedure met den Staat
der Nederlanden, uit hoofde
de Algem. Comm. van liqui
datie der zaken van de voor
malige Wees- en Momtoir-
kamers rekening en verantw.
eischt betreffende uit de kas
der L. Weeskamer geligte
gelden van onbeheerde boe
dels.
