ENGELAND STEUNT
NEDERLANDS PLAN
ARRESTANT
ONTVLUCHT
Verzetsheld weer een vrij man
OPROEP TOT VERZOENING
NEDERLAND EN INDONESIË
Memorandum: Wij willen geen
koloniale mogendheid blijven"
Baarnse moordzaak
Na grote opwinding over arrestatie
(§ud ^ÏUeuws
Nieuw-Guinea in Verenigde Naties
Ook resolutie
van Indonesië?
WEERBERICHT
Staatsgreep
in Ecuador
Opgericht 1 maart 18S0
DINSDAG 7 NOVEMBER 1961
No. 30497
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maandf 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Een woordvoerder van de Britse delegatie bij de
Verenigde Naties heeft gisteren in New York ver
klaard, dat Engeland steun zal geven aan het Neder
landse voorstel om met behulp van de volkerenorgani
satie het recht van zelfbeschikking te verzekeren.
„Over het geheel genomen acht Engeland het een
redelijk plan", zo verklaarde hij.
Aan de vooravond van het debat in de Algemene Vergadering
over het plan dat in Nieuw-Guinea zelf al het „Luns-pakket"
wordt genoemd heeft de Nederlandse delegatie bij de V.N.
een toelichtend memorandum ingediend bij het secretariaat en de
leden van de Verenigde Naties. Duidelijk wordt daarin gesteld,
dat de Nederlandse plannen niet „gericht zijn tegen Indonesië"
en dat ons land nog altijd gaarne diplomatieke betrekkingen met
Indonesië wil herstellen. Maar het volk van Nieuw-Guinea moet
zelf over zijn toekomst kunnen beslissen. Nederland zal elke keus
eerbiedigen.
Wellicht komt het plan-Luns
vanavond in de Algemene Verga
dering aan de orde. Gisteravond
kwam men niet zover, daar Nige
ria probeerde voorrang te ver
krijgen voor een afzonderlijke be
spreking van de dekolonialisatie
van de Afrikaanse gebieden. Van
daag zal er beslist worden over
deze wens van Nigeria. Mocht die
worden ingewilligd, dan zou dat
betekenen, dat de behandeling
van het Nederlandse voorstel op
zijn minst nog drie dagen op zich
zou laten wachten.
Intussen heeft de Nederlandse de
legatie de belangstelling voor haar
voorstel gaande gehouden door alle
V.N.-leden het genoemde document
te doen toekomen.
Het telt zes pagina's, waarin aller
eerst de geschiedenis van de kwestie
Nieuw-Guinea nog eens in herinne
ring wordt gebracht. Het document
heeft een goed onthaal gekregen door
de klare taal, waarmee over het
jongste Nederlandse voorstel aan de
Verenigde Naties wordt gesproken.
Van Indonesische zijde heeft men
geïnsinueerd, dat Nederland bezig is
een soort Katanga in het Verre Oos
ten te creëren door een poging te
doen om Nederlandse ambtenaren in
het gebied werkzaam te doen blijven.
Nederland heeft thans nadrukkelijk
verklaard, dat het de ambtenaren zal
verzoeken in functie te blijven, alleen
indien de Verenigde Naties dat wen
sen.
Zelf beslissen
Aan één zaak valt echter niet te
tornen: het zelfbeschikkingsrecht van
de Papoea's. Dat blijft de Nederland
se delegatie voorop stellen. De Pa
poea's moeten de gelegenheid krijgen
te kiezen voor onafhankelijk, opgaan
in Indonesië of als derde mogelijk
heid associatie met het andere deel
van het eiland of met andere eilan
den in de Stille Zuidzee. Nederland
zal de beslissing van de Papoea's,
welke deze ook mag zyn, eerbiedigen.
„Nederland wil geen koloniale mo
gendheid blüven", aldus het memo
randum.
De streefdatum voor zelfbeschik
king van de Papoea's zou door de
Verenigde Naties moeten worden
vastgesteld na overleg met de bevol
king van Nieuw-Guinea.
Indien een internationaal ontwik
kelingsorgaan de administratie van
Nieuw-Guinea zou overnemen, zou de
defensie voor de verantwoordelijkheid
van de Verenigde Nateis komen. Ne
derland zou zijn strijdkrachten terug
trekken tenzij de Verenigde Naties
daarover anders beslissen.
Overleg met Indonesië over het Ne
derlandse plan is niet mogelijk ge
weest, daar Indonesië het zelfbe
schikkingsrecht voor de Papoea's niet
wil erkennen en het contact met Ne
derland geheel heeft verbroken.
MINDER KOUDE NACHT
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Minder koud met vannacht nog
slechts op enkele plaatsen, voorna
melijk in het westen van het land,
temperaturen iets beneden het vries
punt. en hier en daar mist. Half tot
zwaar bewolkt met in hoofdzaak in
het noorden en noordoosten van het
land plaatselijk enige regen. Zwakke
tot matige wind uit zuidelijke rich
tingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
8 november
Zon op; 7.46 uur; onder: 17.00 uur.
Maan op: 7.23 uur; onder: 17.35 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.07 en 15.12
uur, laagwater te 11.14 en 23.31 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Aan de vooravond van het debat
heeft Nederland dus nog eens stevig
de punten op de i gezet. Minister
Luns arriveert vanavond in New York
en een Nederlandse grep van niet
minder dan acht man volgde gisteren
het proceduredebat, waarbij zal wor
den beslist of het Nederlandse plan
terstond dan wel na enige dagen aan
de beurt zal komen.
Eerste fase
Eigenlijk moet men zeggen de eer
ste fase van het Nederlandse plan,
want in de Nederlandse resolutie
wordt alleen nog maar het zenden
van een V.N.-commissie naar Nieuw-
Guinea voorgesteld, die over een jaar
moet rapporteren over de mogelijk
heden om de Nederlandse suggestie
voor dekolonisatie ten uitvoer te
brengen. De behandeling van deze
zaak in de Algemene Vergadering kan
vrij lang duren. De Assemblee debat
teert namely k over de dekolonisatie
in het algemeen en in hetzelfde debat
zal eveneens worden gesproken over
de Russische resolutie, die beoogt alle
koloniale gebieden voor eind 1962 on
afhankelijk te maken.
De Algemene Vergadering komt als
regel niet bijeen wanneer de eerste
commissie zitting heeft. Herhaaldelijk
zal daarom slechts halve dagen over
de dekolonisatie worden vergaderd en
vele speeches van de algemene be
schouwingen over dit onderwerp zul
len niet in de eerste plaats aan
Nieuw-Guinea zijn gewijd.
Tot zover onze Amerikaanse corres
pondent.
Tegenresolutie
Intussen is ook de Indonesische mi'
nister van Buitenlandse Zaken, dr.
Soebandrio in New York aangekomen.
Gisteravond liet hy doorschemeren,
dat Indonesië of een bevriend land
misschien ook een resolutie over de
kwestie Nieuw-Guinea zal indienen.
Hy zeide wel over zo'n resolutie te
hebben gedacht, maar er stond nog
niets op papier. Verder wilde hij zich
niet uitlaten.
Hij sprak wel de hoop uit, dat de
betrekkingen met Nederland zullen
worden genormaliseerd, maar hij
voegde eraan toe, dat het Nederland
se voorstel „onaanvaardbaar" is.
„Echter, wanneer de Verenigde Na
ties proberen beide landen te helpen
bij het vinden van een oplossing, zou
het ons of een ander land gelegen
komen een andere resolutie in te die
nen. Over de definitive oplossing van
het probleem moet door de Indone
siërs, onder wie de bevolking van
West-Irian, zelf worden beslist. Ook
de leiders van het volk van West-
Irian, die thans op het grondgebied
van de Republiek (Indonesia) leven
en die door de Nederlanders zijn uit
gewezen, moeten hierin worden be
trokken. Zy zijn bekend als vrijheids
strijders en evenzeer om hun onver
zoenlijke houding jegens kolonialis
me".
Gisteravond werd op de tele
visie een uitzending gewijd aan
Rosa Spier, de bekende harpiste,
die vandaag zeventig jaar werd.
Rosa Spier tijdens de uitzending.
Ongehoorzaamheid
in Oost-Duiteland
Opdrachten en besluiten van
leiders van vele Oostduitse
staatsbedrijven worden niet ge
hoorzaamd of genegeerd, aldus
heeft een belangrijke economi
sche expert van de Oostduitse
communistische partij, Erich
Appelt, gisteren verklaard in
een Oostduits communistisch
maandblad. Hij critiseert vele
leidende economische functiona
rissen en bedrijfsleiders, die
naar zijn zeggen trachten poli
tiek buiten hun dagelijkse arbeid
te houden.
„VUURSTORM" IN
HOLLYWOOD
Een „vuurstorm' heeft gisteren in
de heuvels by Hollywood 186 luxueu
ze woningen in as gelegd en veel
beschadigd.
Onder hen, die hun huis moesten
verlaten, bevond zich ex-vice-presi-
dent Richard Nixon. Het huis van
de acteur Red Skelton zou afge
brand zyn. Diverse acteurs en actri
ces moesten hals over kop uit hun
huis vertrekken.
Er is een sterke politiemacht op de
been om plundering te voorkomen.
Henderden leerlingen moesten een
school verlaten toen de vlammen
dichterbij kwamen. Vliegtuigen heb
ben tonnen blusmateriaal op de
branden gegooid. Een „vuurstorm" is
een soort cycloon, waarin een gewel
dige hitte ontwikkeld wordt. De vuur
storm verwoestte een terrein
van 2.500 ha.
Een felle jacht is ontketend op
een van de verdachten in de
Baarnse moordzaak, die zo
waar gisteravond kans heeft
gezien te ontsnappen.
Het is een van de twee broers, die
met nog een jongeman tegen het
Prinses Beatrix heeft gisteren
een voorstelling in de Amster
damse Kleine Komedie bijge
woond. Tijdens de pauze liet
Prinses Beatrix onder meer de
jubilerende actrice Magda fans-
sens aan zich voorstellen. Óp de
achtergrond links de heer K.
Guttman, directeur van het ge
zelschap „Ensemble", en rechts
de heer I. Parijs, zakelijk leider
van het gezelschap.
Een comité „Verzoening Indo-
nesië-Nederland", heeft giste
ren aan de regering en de beide
Kamers van de Staten-Generaal
een manifest doen toekomen,
waarin op de regering en het
parlement een beroep wordt ge
daan om in het geschil met
Indonesië zo spoedig mogelijk
de weg der verzoening te kiezen.
Het comité acht dit zowel in het
Rode activiteit
in Zuid-Vietnam
Het State Department (Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken) heeft gisteren
meegedeeld, dat het aantal com
munistische guerrillastrijders dat
in Zuid-Vietnam opereert, sinds
januari verdubbeld is en nu rond
20.000 man bedraagt.
Lincoln White, de woord
voerder van het ministerie, die
dit bekend maakte, zei dat de
Noordvietnamese guerrillastrij
ders Zuid-Zietnam via Laos
binnenkomen en bevoorraad
worden vanuit een grote basis
bij de Zuidvietnamese grens.
Wij hebben berichten ontvan
gen over activiteit van de Rus
sen op deze basis, aldus White.
belang van Indonesië en Neder
land als van de bevolking van
Nederlands Nieuw-Guinea.
Het appèl is ondertekend door 175
personen uit verschillende politieke
en levensbeschouwelijke groeperin
gen, onder wie een zeventigtal hoog
leraren. Zij achten de mogelijkheid
van een beslissende ontmoeting en
bespreking met Indonesië thans aan
wezig en te verwezenlijken. De ini
tiatiefnemers van deze actie zijn me
vrouw prof. dr. E. M. A. A. J. Al-
lard (Nijmegen), prof. dr. H. Berg-
ma (Kampen) en prof. dr. E. L
Smelik (Amsterdam).
Verontrust
Prof. Smelik verklaarde gistermid
dag op een persconferentie in een
toelichting op de verklaring, dat zij
is ondertekend door mensen, die zijn
verentrust over de gedachte dat men
zonder Indonesië als gesprekspartner
tot een regeling van de kwestie-
Nieuw-Guinea zou kunnen komen.
Zij beseffen, dat zij met hun ver
klaring op dit ogenblik d.w.z. aan
de vooravond van het debat in de
Verenigde Naties over het plan-
Luns de Nederlandse positie kun
nen verzwakken. Anderzijds ver
wachten zij een gunstie invloed van
hun verklaring op de openbare me
ning ook buiten de Nederlandse
grenzen en met name in Indonesië.
Prof. Bergema voegde hieraan toe,
dat het manifest nodig is omdat vol
gens hem de recente uitspraken in
de Tweede Kamer niet meer in over
eenstemming waren met wat in het
Nederlandse volk leeft.
9 Slot pag. 2
einde van de vorige week werd
gearresteerd in verband met do
moord, die vorig jaar is gepleegd
op de 15-jarige Theo Mastwijk id
Baam.
De 18-Jarige Amsterdamse stud en*
werd gisteravond in de wachtka
mer van het Baarnse politiebureau
over deze zaak aan de tand ge
voeld. Toen hij weer naar zijn cel
werd overgebracht nam hij een
dreigende houding aan tegen een
van de agenten, zag kans de poli
tieman te overbluffen en nam de
benen. Een achtervolging, waarbij
nog geschoten werd, had geen
resultaat.
Hoewel onmiddellijk een verbeten
Jacht werd ingezet en ook de grens
posten werden gealarmeerd, is de
jongeman nog steeds voortvluchtig.
De ontvluchte student is 1.86 meter
lang. Hij maakt een slungelachtige
indruk en heeft zeer kort geknipt
haar in verband met zijn ontgroe
ning.
Hij draagt een blauw Jasje en grijze
sokken. Bij zijn ontsnapping droeg
hij geen schoenen en ook geen
stropdas. Hij beschikt over een zeer
grote lichaamskracht.
Gistermiddag is de student enkele
uren verhoord, waarbij ook de
officier van justitie te Utrecht, mr,
W. H. Overbeek, aanwezig was. De
jongeman bleef hardnekkig ont
kennen bij de moord betrokken te
zijn geweest.
Gisteravond heeft de hoofd-inspeo-
teur korpschef, de heer G. J,
Backer, de student weer een ver
hoor afgenomen, dat tot twee uur
in de nacht duurde. Dit geschied
de zonder medeweten van het
hoofd van de recherche in Baarn,
de heer Schrijvers.
Toen deze vanochtend in dienst
kwam, hoorde hij pas van de zijde
van de officier van Justitie van de
omtvluohting.
In Utrecht wenste men geen mede
delingen te verstrekken.
Militaire bevorderingen
Bij Kb is. by het dienstvak van
de technische staf, benoemd tot ge-
neraal-majoor: brigade-generaal ir.
C. A. Bijlaard van dat dienstvak.
Bij het dienstvak der aan- en af-
voertroepen is benoemd tot brigade-
generaal-kolonei L E. Hindrichs van
dat dienstvak; bij het wapen van de
verbindingsdienst is benoemd tot ge-
neraal-majoor brigade-generaal J. W.
E. Mulder van dat wapen.
Bij het wapen der artillerie is be
noemd tot brigade-generaal voor
de tijd da>t hij de functie vervult
van legerkorpsartilleriecommandant
kolonel M. C. Schram de Jong
van dat wapen.
Kolonel V. Bemasco van het wa
pen der genie is, voor de tijd dat
hij de functie vervult van inspecteur
der genie, benoemd tot brigade-ge
neraal.
(Van onze correspondent in Bonn)
De in München gearresteerde
Joegoslavische zakenman Vra-
caric is gisteravond laat voor
lopig op vrije voeten gesteld.
Verzetsheld Vracaric, die er
van wordt beschuldigd tijdens
de oorlog twee Duitse soldaten
te hebben vermoord, moest zich
echter vanmorgen weer bij de
rechtbank melden.
Vracaric's vrijlating gisteravond
kwam na en dag van grote opwin
ding over de kwestie. Uit vele lan
den stroomden protesten binnen te
gen de arrestatie van de verzetsman
en de Westduitse regering in Bonn
toonde zich byzonder ongelukkig met
de gebeurtenis.
„Uit politiek oogpunt hoogst on
gewenst", zo noemde men de arre
statie op het ministerie van Buiten
landse Zaken. Ook de Westduitse
pers uitte kritiek op de gang van
zaken.
Inmiddels is bekend geworden, dat
de aanhouding van Vracaric inder
daad teruggaat op een nazi-bevel tot
inhechtenisneming uit 1941.
In het jaar 1951 werd het verzoek
tot aanhouding van Vracaric en van
twee andere Joegoslavische verzets
strijders verlengd en in mei van dit
jaar wees het Bondsgorechtshof de
rechtbank in Kc-nstanz aar. het Bo-
denmeer aan, als bevoegde instantie
om de zaak te behandelen. Dit was
nodig, omdat Vracaric niet in Duits
land woont en hy zijn daad niet in
Duitsland heeft gepleegd. Het bonds-
gerechtshof sprak zich by die gele
genheid echter niet uit over de aan
klacht zelf.
In München werd de Joegoslaaf
bij een routine-controle van de poli
tie aangehouden op grond van een
arrestatiebevel uit Konstanz van ju
ni 1961. Het parket in Konstanz deel
de ons gisteren mede, dat het essen
tiële punt in de zaak was of kon
worden vastgesteld, dat Vracaric tij
dens zijn actie, waarbij twee Duitse
soldaten het leven lieten, behoorde
tot Tito's partisanenstrijdmacht.
Daar het zonder meer duidelyk
leek. dat Vracaric tot Tito's partisa-
nen behoorde, werd zijn vrijlating
gistermiddag dan ook al verwacht.
Behalve de Joegoslavische pers heb
ben vooral ook Deense en Italiaan
se kranten zich verontwaardigd ge
toond over de kwestie. In Belgrado
demonstreerden arbeiders en s'uden-
ten voor het Westduitse consultaat.
De socialisten in Bonn gaven giste
ren een verkyaring uit, waarin
werd gezegd dat men, lot het tegen
deel is bewezen, maar moest aanne
men dat Vracaric's arrestaties het ge
volg was van een bureaucratische
gedachteloosheid.
Verdwenen jongen
gevonden
(Van een speciale correspondent)
Na negen dagen is gistermiddag
omstreeks 4 uur het stoffelijk over
schot gevonden van de 6-jarige Theo
van Herk uit de Borgesiusstraat te
Rotterdam.
Toen het kind op zaterdagmiddag
28 oktober werd vermist, heeft men
gedregd in het Noorderkanaal waar
het voor het laatst was gezien. Het
dreggen leverde aanvankelijk geen
resultaat op, zodat kikvorsmannen
werden ingezet. Theo werd ook toen
nog steeds niet gevonden.
De politie bleef echter de mening
toegedaan dat de Jonge was ver
dronken.
Het was namelijk heel goed moge
lijk dat het stoffelijk overschot was
weggedreven daar de sluis op de dag
van de verdwijning na drie uur nog
was „geschut".
Gistermiddag is men weer gaan
dreggen.
Ook ditmaal aanvankelijk zonder
resultaat, maar juist toen men be
sloot ermee op te houden werd het
stoffelijk overschot in de sluis aange
troffen.
Kustvaarder „Plover"
bij Pernis gezonken
Vanmorgen om even over half tien
heeft bij de 2e petroleumhaven bij
Pernis een aanvaring plaats gehad
tussen het 13.875 br. reg. ton meten
de Nederlandse schip „Hollands
Duin" en de Engelse kustvaarder
Blover".
De „Hollands Duin" begon juist
aan haar eerste proefvaart. Het schip,
bestemd voor de K.P.M., is op
10 augustus jj. te water gelaten bij
de werf van Van der Giessen in
Krimpen a/d IJssel.
De Plover" is in zinkende toe
stand aan de grond gezet bij de
oostkop van de 2e petroleumhaven.
De kunstvaarder kwam uit Great
Yarmouth De „Hollands Duin" heeft
haar reis vervolgd.
De vice-president van Ecua
dor, Carlos Julio Arosemena Mon-
roy. heeft in het congres verklaard
dat de regering van president Jose
Maria Velasco is afgezet, aldus heeft
de radio van Ecuador meegedeeld*
Monroy heeft alle macht n-an zich
getrokken.
De regering van Velasco heeft de
bevolking steun gevraagd. Velasco-
getrouwe troepen trachten in Guaya
quil de orde te herstellen. In ver
schillende steden is gisteren tegen de
regering van Velasco gedemon
streerd. In Guayaquil werden zeven
tien personen gedood en honderden,
voornamelijk studenten, gewond.
De studenten wierpen auto's om
ver en staken een gemeentelijke zui
velfabriek in brand. Daarna begon
nen zij de politie met stenen te be
kogelen. Politie en soldaten openden
toen het vuur op hen. Aan de rel
letjes van gisteren is al een reeks
incidenten voorafgegaan die geleid
hebben tot afkondiging van de nood
toestand.
Volgens de laatste berichten ls het
kabinet afgetreden, terwijl zich in
Guayaquil nieuwe anti-regerings
demonstraties voordeden waarbij vier
scholieren werden gedood en vele an
dere personen gewond. Tanks van het
leger namen het centrum van Guaya
quil over, nadat de politie van de
vuurwapens had gebruik gemaakt om
de betogers te verhinderen in hun
voornemen om de regeringsgebouwen
te bestormen.
Steeds meer geld
voor de vrouw
De Nederlandse vrouw geeft steeds
meer geld voor haar kleding uit. Hoe
wel het koude en natte weer van de
afgelopen zomer allerminst tot spon
tane aankopen heeft geleid, bereikte
de produktie van de damesbovenkle-
dingindustrie in het eerste halfjaar
van 1961 .eenzelfde of een iets ho
ger niveau, terwijl de omzet steeg.
Van Januari t/m Juni van dit Jaar
steeg de geldomzet van de mantel
industrie met 15 miljoen gulden tot
een totaal van 81,3 miljoen gulden
en die van de japonnen- en overige
damesmodekledingindustrie met 8
miljoen gulden tot een totaal van 79,2
miljoen gulden. Aan de met circa
19 gestegen geldomzetten van de
confectie-industrie heeft de dames-
bovenkleding een oelangrijke bijdra
ge geleverd. Ook voor de detailhan
del was het een gunstig halfjaar.
Vergeleken bij het eerst halfjaar van
1960 stegen de geldomzetten in 1961
by zowel de speciaalzaken als de
grootwinkelbedrijven met circa 15
Uit het Leidsch Dagblad van f
8 Nov. 1861:
Heden in den vroegen
morgen tusschen vijf en zes t
uur had men een in dit jaar-
getijde vreemd natuurver
schijnsel; een zwaar onweder
brak over deze stad en om-
streken los, met hagel verge-
zeld. De bui, hoe hevig, was
echter spoedig overgedreven
het licht en de slagen waren
zeer fel.
