In kunstrijsport
regeert de tiener
EEN KLEIN WERELDJE EN EEN HEEL APART WERELDJE
I
Behalve sport ook show
ballet en acrobatiek
t
Baseball-ster Harold Jenkins
werd zanger Conway Twitty
H ET kleine wereldje van de kunstrijders en -rijdsters er zijn er over de
gehele wereld slechts enkele honderden is met zijn eigen sfeer en entourage
ook een geheel apart wereldje. Slechts een begaafde enkeling gelukt het er in
door te dringen. Kunstrijden een sport voor alleen heel jonge mensen is
dus geen populaire sportal trekken shows en kampioenschappen altijd grote
publieke belangstelling.
mi
Teenager belt
Chroesjtsjow
en Kennedy
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 11 november 1961
Vijfde blad no. 30501
-®- A*
(Van een onzer redacteuren)
Dat gebrek aan populariteit is op zichzelf niet zo erg. Minder
leuk is het echter, dat men er ondanks aanleg en artistieke be
gaafdheid niet komt als papa niet over een behoorlijk gevulde
geldbuidel beschikt. Voor een meisje of jongen met onbemiddelde
ouders is de training en uitzending naar het buitenland praktisch
niet te betalen.
Nog voor zij tien jaar zijn staan de cracks-in-spé al onder de
hoede van een peperdure trainer, want de roem komt snel, doch
duurt slechts kort: tussen het zestiende en twintigste levensjaar.
Daarna verdwijnen ze naar ijsrevues e.d. en zijn voor de
wedstrijdsport geheel verloren. In de kunstrijsport regeert de
tiener dus volkomen
In Den Haag op de Hokjj-baan
waren ze onlangs te bewonde
ren, de vele jjssterren van grote
klasse die in de wintermaanden
zo vaak idolen van pers en publiek
zijn. Met gratie brachten zjj de
meest ingewikkelde figuren op het
ijs: Regina Heitzer, de jonge ver
tegenwoordigster van de Oosten
rijkse school, Alain Calmat, de
acrobatische Fransman, Sjoukje
tensievere training dan de meeste
andere sporten, ook al omdat het
een bij uitstek persoonlijk karakter
draagt.
Bij het vrij rijden (kür) b.v.
staat men vier of vijf minuten al
leen op de grote ijsvlakte, minu
ten waarin eflke beweging door
zeven juryleden en duizenden toe
schouwers kritisch wordit gadege
slagen. Geen enkele zwakheid kan
verdoezeld worden. Bij b.v. tafelten
nis of wielrennen kan men zich nog
eens een inzinking permitteren en
toch winnen, bij kunstrijden is
dat volstrekt onmogelijk, want men
kent per seizoen maar twee wed
strijden: om het wereld- en het
Europees kampioenschap.
Alle figuren zijn op de muziek
afgestemd en op de seconde af ge
pland. Maar er is meer. De ver
plichte figuren, waarbij nooit veel
publiek is, omdat ze weinig specta
culair zijn, vormen verreweg het
belangrijkste onderdeel van deze
sport. Iets, dat door de leek wel
eens wordt vergeten. De schaats-
unie houdt hieraan ook strikt de
hand, opdat deze sport, waarbij
toch al zo met „effecten" wordt
gewerkt, niet helemaal aan „show"
m
MNi 'eftrlf
iSIBWB** v.;
yr V|»8
jj
lijkte A
f| Ag ip mm- v
Tenley Emma Albright I jarige leeftijdondanks bles-pisch kampioene kunstrijden
kinderverlamming op tien-\ sure negen jaar later Olym-1 niet hard, maar keihard
toen Juist de eerste „zegeningen"
van het communisme onderging. Het 0
Amerikaanse consulaat had hem - 11
de raad gegeven met een grote «lü
boog om Praag heen te gaan, want jijj^SËL
zo heette het de Tsjechische
hoofdstad bood weinig vriendelijks,
zeker voor Amerikanen. Button
ging toch; moederziel alleen. Af-
spraak is afspraak vond hjj. Jm|^K
Stormen applaus oogstte zijn kür,
maar toen hij het ijs wilde ver-
Joan Haanappel
stijl en gratie van een
wereldkampioene, maar wed-
strijdmentaliteit ontbrak
Dijkstra, onze grote „hoop" voor
een wereldtitel en nog vele ande
ren. Zij brachten het kunstrijden
terug tot een vrij eenvoudige be
zigheid. Zo leek het althans, want
dat gemak, dat misleidende gemak,
is nu juist het kenmerk van de
heel groten.
Kunstrijden is allesbehalve ge
makkelijk. Het vereist een veel gro
tere inspanning en een veel in-
Een jaar of vijf geleden ver-
scheen er een nieuwe naam in
de Amerikaanse show-business:
Conway Twitty. Gelijktijdig
verdween uit Amerika's opwin
dende baseballwereld de naam
van een favoriete ster: Harold
Jenkins. Harold, een fiks ge
bouwde, dynamische en vro
lijke knaap van 22, was defini-
tief van de sport naar de mu
ziek overgestapt, en had zijn
degelijke Amerikaanse naam
veranderd in een merkwaardige
maar hoogst succesvolle: Con
way T witty.
Die verandering was geen spon
tane opwelling. Voor een aan stren
ge sportdiscipline gebonden base
ball-ster is zo'n overstapje naar de
losse en wisselvallige show-busi
ness geen kleinigheid. Het betekent,
dat men wel zeer van zichzelf over
tuigd moet zijn. Dat was Conway
Twitty ook, want zingen deed hjj
al en met succes vanaf zijn
zesde jaar.
Zijn vader was namelijk een mu
zikaal en vrolijk heerschap, dat op
de Mississippi (Harold werd in
Friars Point aan de Mississippi ge
boren) als veerbootkapitein werk
zaam was, en in die functie placht
„skipper" Jenkins zijn blanke en
zwarte passagiers te vermaken met
bekende country-songs, zichzelf be
geleidend op de gitaar.
„Het was misschien niet zo goed",
zed papa Jenkins over zijn eigen
prestaties, „maar vader Jenkins,
die een ukelele-virtuoos was, trok
de jonge Harold steevast mee naai
de dorpsfeesten op het Amerikaan
se platteland, waar opa, pa en zoon
Jenkins als een „drie generaties
trio" veel succes oogstten. Nog voor
zijn twaalfde was Harold al een
plaatselijke „beroemdheid". Zijn
voorliefde ging uit naar western-
muziek, de pittig-ritmische negro-
songs en spirituals.
T heologie
Toen Harold twaalf was, besloot
zijn vader hem een goede middel
bare scholing te geven, en vestigde
zich in Helena (Arkansas). Harold
doorliep vlot de High School, maar
kreeg daarna zoveel belangstelling
voor de theologie (hjj had vriend
schap gesloten met een neger
priester, en had een diepe bewon
dering voor Billy Graham), dat hjj
besloot geen zakenman, maar do
minee te worden.
Die studie werd echter onderbro
ken, toen men op de College zijn
fenomenale techniek als baseballer
ontdekte. Hij werd ingepalmd door
een coach, en drie jaren was Jen
kins een van de beste semi-profs
in de VS. In het leger ontwikkelde
hij zijn gave tot nog grotere per
fectie, zo zelfs, dat hij werd vrij
gesteld van bijzondere diensten.
Maar Harold had het zingen
niet verleerd. Grondig kenner van
zcwel countrymuziek als van blues,
gaf hij eens een gemoedelijke pa
rodie op blues-zangers als Jimmy
Rushing en Joe Turner. Het succes
was overweldigend!
Steeds weer vroeg men Harold
Jenkins om deze „act" en op de
duur breidde de baseballer-
student-zanger zijn repertoire uit
met songs van Hank Williams, van
Jimmy Jones, Elvis Presley en ook
eigen nummers. Hij werd benaderd
door een talentenjager van
een grammofoonplatenmaatschap
pij, die onmiddellijk een langdurig
contract met hem aanging. Harold
Jenkins was Conway Twiibty
Zijn platen zijn nu juke-box favo
rieten in Amerika en Engeland. En
ook in Nederland wordt hjj steeds
populairder.
Sjoukje Dijkstra
onze tweevoudige Europess
kampioene, is niet zo'n bijster
gracieuze kampioene, maat
haar techniek en sprongkracht
zijn van bijzondere klasse. Op
haar vestigt Nederland zijn
hoop bij de wereldkampioen*
schappen 1962.
Als we onze ogen dichtdoen, zien
we het weer voor ons. Tenley in
een kersenrood jurkje, dansend
op Adams „If I were king", wat
ook haar wens was, want ze wilde
haar carrière zo graag bekronen
met een Olympisch kampioenschap.
21e schaatste .danste, sprong, vloog
over het ijs of er géén been be
stond waarop niet al te vast t*
rekenen viel.
De koude avondlucht deed
haar de tranen over het gezicht
biggelen, maar ze bleef in een
verrukkelijk ritme doorgaan. In
dc laatste minuut raakte ze ver
moeid, er kwam een slipperM en
al wat Amerika heette hield zijn
hart vast. Tenley bleef gelukkig
overeind en beet door. Ze slaag
de groots; zesduizend toeschou
wers gaven haar de grootste
ovatie die we een sportvrouw
van nauwelijks 20 jaar ooit heb
ben zien krijgen. Het was koud
daar in Cortina, desondanks zat
dr. Albright met zweet in de
handen.
Deze voorbeelden rullen,
naar wij hopen, duidelijk heb
ben gemaakt dat kunstrijden
niet alleen een kwestie van
mooi schaatsen is. Van kunst-
rijden kan men alles maken:
ballet, dans, shows, acrobatiek
en sport. En zelfs de experts
kunnen niet altijd de grenc
nauwkeurig bepalen. Daarom
geldt hier wat niet van veel
sporten gezegd kan worden:
kunstrijden is wat zijn jong-
beoefenaren er van (willen,
maken.
Of de jeugd gebrek aan be
langstelling heeft? We weten nu
wel beter. Niet alleen zijn er vele
teenagers die de internationale
gebeurtenissen met aandacht
volgen. Er zijn er zelfs die geen
genoegen nemen met de passieve
rol van toeschouwer. Weinigen
zullen dit echter zo duidelijk ge
demonstreerd hebben als de zes
tienjarige David Hardwick uit
Engeland.
Dezer dagen heeft hjj vanuit het
kantoor in Mansfield waar hjj werkt,
de Russische premier, Chroesjtsjow,
opgebeld. Chroesjtsjows Engels spre
kende secretaresse stond hem te
woord, nam zijn boodschap aan en
beloofde deze aan haar baas te zul
len doorgeven. De ondernemende
jongeman verzocht Chroesjtsjow
kleine kinderen een leven te laten
leiden in een vreedzame atmosfeer,
die niet door atomische stofdeeltjes
wordt verduisterd. „Wij hopen van
u nader te mogen horen", zo ein
digde zjjn telefonische boodschap
aan de Russische leider.
Het gesprek met het Kremlin
kostte 27,50 gulden. Toen dit afge
lopen was, nam David opnieuw de
hoorn van de haak, ditmaal om de
re Amerikaanse president, Kennedy, op
j te bellen. Hij liet een boodschap in
e- het Witte Huis achter, waarin hjj
president Kennedy gelukwenste met
j zjjn pogingen om de wereldvrede te
n bewaren. Dit gesprek kostte dertig
gulden.
1 David is een van de oprichters en
voorzitter van de Unie van Jonge
rc' mensen (Young Peoples Union).
K
MARIKA KILIUS
hier met Hans
Jürgen Baumler)
„Wir wollen
niemals aus ein-
andergehen" niet
als lijflied
ten onder gaat. Het trainen voor
die verplichte figuren is een ver
moeiende en vaak vervelende bezig
heid.
Fondant
Komt een kunstrijder of rejjdster
aan de top dan kan hjj of zij tot
een ambassadeur van zijn sport
en land uitgroeien. Diit legt die zeer
jonge mensen natuurlijk grote
verplichtingen op. Vooral omdat er
zo weinigen zjjn, kan één figuur
deze sport grote schade toebren
gen. Mej. Ina Bauer en haar pa,
een Duitse miljonair, toonden dat
verleden jaar nog eens duidelijk.
Pa Bauer wilde van zjjn dochter
graag een Europees kampioene ma
ken. Daarom engageerde hjj de
beroemde trainer Sooldau. e
Maar de zeer talentvolle Ina
had zin noch geduld om de ver
plichte figuren er in te stampen
en dan vermag zelfs een be
roemde trainer weinig uit te
richten. Dus liep de nerveuze
Ina bij de Europese titelstrijd
tegen de onverstoorbare Sjoukje
Dijkstra een niet meer in de lo
pen achterstand op. Toen greep
pa in, want een tweede plaats
was de bedoeling niet. Het moest
nu maar eens uit zijn met dat
gerij; hij verbood zijn dochter
nog verder in wedstrijden uit te
komen. Dat was dus nog vóór
het kampioenschap was beëin
digd
Ina gehoorzaamde netjes, er zjjn
althans geen persverhalen dat ze
dat niet deed. Enige Duitse bladen
vonden hierin aanleiding te verkla
ren dat er te veel „fondant" onder
de kunstrijdsters zat. Niet waar
natuurlijk, maar men ziet wat één
dame al niet kan aanrichten.
Fruit
Het tegendeel is gelukkig ook
waar. Daarvoor hebben we het ver
haal van Dick Button, veelvoudig
Amerikaans en wereldkampioen.
Hij schaatste eens in Praag dat
laten, gooide men hem fruit naar
het hoofd. Button 18 jaar oud, wist
niet hoe hij het had. Was dit nu
zijn dank? Woedend smeet hij de
appel weer in het publiek. Echter.
er kwam meer fruit op het ijs
Een ogenblik was er een waan
zinnige strijd aan de gang met
aan de andere kant het publiek
dat vruchten naar de Amerikaan
gooide en aan de andere kant But
ton, die alles terugsmeet. Toen be
keek hij een exemplaar eens wat
grondiger en van dat moment af
gooide hjj niets meer terug. Inte
gendeel, hij schaatste alles achter
na en verzamelde het zelfs. Op
het cellofaan van de vruchten
stonden boodschappen van dank
baarheid voor zjjn komst. Een jaar
later had Tsjecho-Slowakjje zelf
een wereldkampioene. Ze vluchtte
naar Amerika.
Rivaliteit
Rivaliteit is er natuurlijk ook ge
noeg, al wordt die meestal achter
zoete glimlachjes verborgen. Bij
onze oosterburen kan men daarvan
een aardig voorbeeld vinden. Duits
land beschikt over twee paren van
wereldklasse: Marika Kilius-Hans-
jürgen Baumler en Franz Ningel-
Margret Göbl. Eerst vierde Marika
triomfen met Franz, maar deze kon
op een gegeven ogenblik de groei
van zjjn blonde partner niet meer
bijhouden (in letterlijke zin). Ma
rika, die ergens wel wat van Heidi
Brühl weg heeft, maar ..Wir wol
len niemals aus einander gehen"
beslist niet tot ljjflied had, zocht
en vond een andere partner. En
dat deze Franz korte tijd later-ook.
Sindsdien leven zij op koele, zeer
koele voet met elkaar
Hardheid
Wie de top wil bereiken, heeft
talent nodig, gratie en hard
heid. Dat klinkt misschien wel wat
vreemd, want bij deze zo sierlijke,
sport denkt men niet direct aan
hardheid. Toch was het deze fac
tor die Sjoukje Dijkstra boven de
veel grazieuzere Joan Haanappel
deed uitgroeien.
Hardheid, hoe bewees die Ameri
kaanse Tenley Albright daarvan
dc waarde.
Even voor het Olympisch kam
pioenschap in Cortina (Italië)
raakte zjj ernstig aan haar been
gewond en men betwijfelde zelfs
of zjj wel aan de strjjd zou kun
nen deelnemen. Pa Albright, een
befaamd chirurg, stak de oceaan
over om zijn dochter bjj te staan.
Hij haalde enige chirurgische
kunstgrepen met haar uit en stopte
haai vervolgens in bed. Hjj had zo
zjjn eigen opvattingen over sport.
In het Amerikaanse kamp wond
men zich hevig op. Pa Albright
daarentegen werd killer, naarmate
de Olympische koorts rond hem
steeg. Hjj wikkelde het been van
zjjn dochter in verband en ordon
neerde: rjjden, zoals hjj haar dat
acht jaar tevoor ook had gezegd
toen ze een aanval van polio had
gehad en ais doodmager scharmin-
keltje een zwak stapje op het ijs
deed.
