Cartouche
in KAMER en TUIN I
INGMAR BERGMAN
in voetsporen van
Fanfan la tulipe
Doe-het-zelf-cursus
ZATERDAGSE BIJLAGE
4 NOVEMBER
PAGINA 2
Philippe de Broca's vierde film
In één adem
La Lollo"
Ongeduldig
Korrel zout
VELE GEGADIGDEN VOOR
DE „ERFENIS" VAN B.B.
Op laatste benen
Feest
„DÜIVELSKUNSTENAAR", zegt P. J. van Mullem
WAAGT ZICH
NOG
NIET AAN KLEUREN
Druk doende aan
een nieuwe film
In onze tijd
Vier personet
Nooit ijskoud
(Van een onzer redacteuren)
Philippe de Broca is alweer
bijna gereed met zijn vierde
film.
De Broca zal men zich wel
licht nog herinneren als de
jonge Franse cineast, die met
een naam heeft gemaakt door
met zijn eerste speelfilm „Les
jeux de l'amour" de tot dan toe
zo bar bittere ernst van de
„nouvelle vague" te doorbre
ken.
Hij was nog maar nauwelijks
volwassen, toen hij met zijn
cinematografische eersteling
bewees, dat ook in een luchtig,
vrolijk, ja zelfs speels filmpje
plat getreden paden vermeden
kunnen worden.
Dat is nog niet zo lang ge
leden. Het was immers vorig
jaar, dat dit Franse „liefdes
spelletje" op het filmfestival in
Berlijn zon warm onthaal
kreeg.
Philippe de Broca heeft zich
daarna een produktief filmer ge
toond. Na zijn eerste succes maakte
hy nog twee biyspelletjes: „Le far
ceur' 'en L'amant de cinq jours".
Toen stapte hij af van deze fil-
mlsohe vrolijkheid, al bleef hij ook
ditmaal in het luchtige genre. Want
daaronder kunnen wij zijn nieuwe
kleurenfilm .waaraan hij thans de
laatste hand legt, wel rangschikken.
„Cartouche" ls een vlotte geschie
denis, geheel ln de sfeer van de
film, die tien jaar geleden ln Fran
se studio's gereed kwam en daarna
een zegetocht door de wereld is be
gonnen, die eigenlijk nog niet is
afgelopen. Want ook vandaag de
dag wordt „Fanfan la tulipe" nog
ln vele bioscopen gedraaid.
Uiteraard is het nu onmogelijk
een vergelijking te maken tussen
de artistieke waarde van de beide
films, maar oppervlakkig gezien
hebben ze veel gemeen.
In de eerste plaats de bezetting
van de hoofdrollen. „Fanfan la tu
lipe" was een onvergetelijke crea
tie van de sympathieke, helaas veel
te vroeg overleden Gérard Philippe.
De titelrol van „Cartouche" heeft
De Broca ln handen gelegd van
een nieuwe „beau garcon" van het
Franse witte doek: Jean-Paul Bel-
mondo.
De artistieke prestaties van deze
laatste blijven voor ons gevoel wel
aanzienlijk beneden die van Gérard
Philippe, maar toch moeten wfj deze
namen nu ln één adem noemen. De
populariteit van de belde figuren
zal elkaar in de verschillende tijd
vakken niet veel ontlopen.
95
Maar nog sterker dringt de gelij
kenis zich op in de vrouwelijke
hoofdrolbezetting. Tien jaar gele
den speelde er een jonge actrice
in „Fanfan la tulipe", die maar
net enkele schreden was gevorderd
op het pad naar roem, dat zij later
met enorm succes verder zou be
wandelen. De knappe jongedame
heette Gina Lollobrlgida .later als
„La Lolla" een vastomschreven be
grip geworden.
Ook ln „Cartouche" staat er een
welgeproportioneerde jongedame
voor de camera, die jbeslist geen
moeite doet om haar aantrekkelijk
heden tot topgeheim te maken. In
tegendeel, geheel in de lijn van de
uiterst dure en grootscheepse cam
pagne, die ls ontketend om Claudia
Cardinale naar populariteit te ver
heffen, koketteert zij ook in deze
film met al haar natuurlijke char
me. Hetgeen niet weinig blijkt te
zijn.
het voor de tweemaal gescheiden
en de particulier zo puur ongelukki
ge Brigitte Bardot wilde opnemen.
In Franse filmkringen ziet men dit
als een nadrukkelijk teken aan de
wand: B.B. heeft afgedaan.
Men behoeft zich overigens geen
illusies te maken, natuurlijk staan
er genoeg gegadigden te trappelen
Niet voor niets maakt zij aan
spraak op de „erfenis", die Brigitte
Bardot volgens alle verwachtingen
nu wel heel spoedig zal achterlaten.
Niet omdat Brigitte aangekondigd
heeft, dat ze nu aan haar laatste
film bezig is. Dat heeft ze al zo
vaak verkondigd. Maar er zijn vele
symptomen, die er op wijzen, dat
B.B. op haar laatste filmische be
nen loopt.
Zo was het bijzonder opvallend,
dat vele boze briefschrijvers zich
aanmelden, toen het Parijse week
blad „Paris Match" onlangs enkele
foto's van B.B. afdrukte. Men vond
het „schande", dat het blad nog
plaatjes gaf van „zo'n slechte moe
der" en „zo'n verdorven vrouw".
En het welsprekendst was het feit,
dat er niemand werd gevonden, die
van ongeduld om in de voetsporen
van B.B. te kunnen treden.
De tragische levenswandel van
deze jonge vrouw die door de
wijze, waarop Roger Vadim en
zijn opvolgers haar op het witte
doek meenden te moeten bren
gen, als een publiek bezit werd
beschouwd en nooit meer gelegen
heid heeft gekregen er enig pri-
véleven op na te houden ver
geten de jonge sterretjes maar
gemakshalve. Zij bekommeren
zich voorlopig niet om de kracht
van hun veelal welgeschapen be
nen. zy vragen zich niet af of
deze de weelde van zulk een ver
pletterende faam zullen kunnen
dragen, verblind als zy zyn door
hun bezetenheid naar roem.
Claudia Cardinale wordt door
handige publiciteitsmensen reeds
nadrukkelijk naar voren geschoven
als haar opvolgster, zy wordt reeds
Philippe de Broca heeft in de fi
guur van Cartouche dan ook geen
misdadiger willen zien. Hij stelt
hem voor als een avonturier met
een groot hart, die zijn vurigheid
niet alleen gebruikt om mooie
meisjes, zoals Claudia Cardinale,
het hof te maken, maar ook om
hier en daar een goede zaak te ver-
deaigen, waarby uiteraard de wel
gesteld het moeten ontgelden.
De Broca ziet hem zelfs als een
edelmoedig avonturier. Een soort
uitgestotene-tegen-wil-en-dank, die
slechts te maken wil hebben met
wetten, die hij zichzelf stelt. Tegen
woordig hebben wc een mooi woord
voor zo'n persooniykheid een non-
conformist.
De Broca heeft de buitenopna
men voor zyn kleurenfilm op breed
doek gemaakt in de pittoreske stra
ten van de oude stad Pézenas en
daarna onder de hoge dennenbo
men van het bos van Senlis.
Pézenas is een stadje met onge
veer 10.000 inwoners in de Lan-
guedoc, waar Molière enkele van
zijn stukken heeft geschreven. Het
was feest in dit anders zo mistige
plaatsje. De burgery mocht mee
doen als figurant, maar voor enkele
personen was er zelfs een iets gro
tere rol. Zo speelde de koster als
medebandiet, de dokter als vogel
koopman omdat hy ln het ge
wone leven ook verzamelaar van
vogels is en de kippeboer mocht
zich zelfs in zyn normale gedaante
voor de camera vertonen.
De plaatseiyke jeugd had Juist
vakantie. Wat een heeriyk vertier
werd haar geboden door die film
ploeg, die alles deed wat men an
ders nooit ziet in Pézenas. Hoogte
punten van dit filmfestyn waren
vanzelfsprekend de bezoeken van
een favoriet als Jean-Paul Belmon-
do en een Italiaanse ster als Clau
dia Cardinale. De jeugd heeft van
hun komst dankbaar gebruik ge
maakt en in menig boekje in Péze
nas prijken nu de handtekeningen
van deze filmsterren.
Philippe de Broca
vierde bijna gereed
Tijdens de opnamen voor Cartouche in het bos van Senlis was er wel even tijd voor
een wandelingetje met de mee-spelende apen. Links Claudia Cardinalerechts Jean Paul
Belmondo. Het is ons niet be kend, wie die stoere kerel in het midden is.
„La Cardinale" genoemd natuur-
hjk in navolging van „La Lollo"
anderen hebben haar als C.C.
in de publiciteit gebracht. En de
aanleiding daartoe behoeven we
waariyk niet ver te zoeken.
De tyd slechts zal ons kunnen
leren of het de mensen, die Claudia
naar voren duwen, zal gelukken
haar naam even bekend te maken
als die van Brigitte Bardot of Gina
Lollobrigida. De „uiteriyke talen
ten" heeft Claudia Cardinale zeker
wel. Daarover is iedereen het eens.
En wp zullen zo vry zyn om de af
gezaagde kreet, dat ze alleen maar
een goed actrice wil worden en niet
om haar maten beroemd wil wor
den, maar met een enorme korrel
zout te nemen.
Maar er is nog een derde reden,
waarom „Cartouche" nu reeds ver
geleken wordt niet „Fanfan la tuli
pe". Cartouche was nameiyk ook
een ridder zonder vrees, al was Ihj
dan niet zonder blaam. Dat kan
ook moeiiyk als hoofdman van een
gevreesde bende. Maar een gewone
boef was hy toch ook weer niet.
Deze romantische figuur uit het be
gin van de achttiende eeuw liet
zyn heren bendeleden nameiyk le
gendarisch gebleven stoute stukjes
uithalen onder, de ogen van de lijf
wacht van de koning.
De stichting voor literaire publi-
katies „De Beuk" te Amsterdam
is aan de uitgave van een nieuwe
serie begonnen: ,,De tiende Muze"
waarmede beoogt wordt documen
tatie te'verschaffen over de film
zowel aan de vakman als aan de
geïnteresseerde leek.
Aan de directeur van de Stich
ting Filmcentrum, de heer P. J.
van Mullem te Oegstgeestwas de
taak de spits af te bijten en deze
heeft dat gedaan na een zeer diep
gaande studie van het werk van
de veelzijdige Zweedse filmfeno
meen Ingmar Bergman.
Het vraagt zeer veel concentratie
om de heer Van Mullem te kunnen
volgen in zyn scherpe analyse van
het omvangryke oeuvre van de be
zeten cineast, die de auteurs her
haalde" malen een „duivelskunste
naar" noemt en van wie hij reeds
in zyn inleiding zegt, dat hy hem
met Federico Gellini tot de groot
meesters van de hedendaagse film
kunst rekent.
De betoogtrant van de auteur
van het kleine boekje ls verre
van eenvoudig „Toneelmatig is
een epitheton, dat al te vaardig
als sjibboleth gehanteerd wordt",
zegt hij b.v. ergens maar voor
de zeer aandachtige lezer bieden
zyn inzichten in ieder geval veel
stof tot nadenken en vergeiyken
al kunnen wy ons voorstellen, dat
andere critici tot afwykende con
clusies zullen komen. De beoorde
ling van films blijft toch ergens al-
tyd een kwestie van persooniyke
appreciatie.
Maar de heer Van Mullem heeft
vanzelfsprekend altyd een streepje
voor. Niet velen is het immers ge
geven het gehele werk van Ingmar
Bergman zo compleet te kennen.
Helaas niet, want de produktieve
Zweed heeft tenminste iets te zegge
wat we jammer genoeg van niet
to veel cineasten kunnen bewere}
Inmiddels is Bergman weer driü
doende met een nieuwe film, dj
zich bezighoudt met religieuze pro
blemen in onze tyd.
De film is gesitueerd op het pis'
teland; de handeling speelt zich i
het tJjdsbestek van twee uren a
op Allerheiligen. Bergman denj
voor de voltooiing van zyn fili
zeventig draaidagen nodig te hel
^!!lllll!llllllllllllllllllllllillllllllllll!llllllllllllllll!ll!lllllllllllllll!ll!ll|||l|||||||||||||||||||||||||||l||||||||||||||||||||||||||||!||||||||||||||||||l|||||||||||||||]|||||||||||||||||||||[|||||||||||!|||]||j|||||l|||||||:|||t|||||||||||||||||||lllinillllllllllllllllllllllll'^
ben, hetgeen aanzienlyk meer I
dan voor enige voorafgaande Beit
man-Film. De reden daarvan is g
legen in de omstandigheid, d
alle buitenopnamen worden g
maakt in centraal Zweden, wai
het om deze tijd van het ja
slechts drie uren per dag voldoen!
licht is om opnamen te kunn!
maken.
De handeling in de nieuwste fil
van Bergman concentreert zich
hoofdzaak om vier personen. Ej
visser, welke rol wordt vertolkt do
Max van Sydow, leest in de krat
dat de Chinezen in het bezit zi
van de atoombon en van plan z(
daarmede de westerse wereld j
vernietigen. Vrees en angst grl
pen de visser aan. Op aanrad
van zyn zwangere vrouw een J
van Gunnel Lindblom brei
hij een bezoek aan de dorpsge
teiyke (Gunnar Björnstrand). E
ze kan de eenvoudige visser echtj
geen afdoende raad geven. De pe,
soonlyke conflicten, waarmf
de visser te worstelen heeft, in 1
bijzonder ten gevolge van zijn vf
houding met een onderwyzeres (I
grid Thulin), nemen steeds el
stiger vormen aan. Ten slotte
hij nog slechts één uitweg: ze
moord.
Ook deze nieuwe film f
Ingmar Bergman is in zwart t
wit. De Zweedse regisseur hel f
zich de laatste jaren zeer intens
beziggehouden met de mogét\ j
heden van de kleurenfilm, ma i
tot toepassing van kleuren in
eigen films is hij nog niet ge\ I
men. Zijn mening is, dat kieuw
film zich zeer goed leent voor J
gebruik in een filmkomediemm
dat de acteurs te mooi worat
voor een ernstige speelfilm. Foef
lopig blijft Bergman daarom li
zwart en wit filmen.
Met de komst van de hooggevoelige en zelfs super-lichtgevoelige films
zyn de mogelijkheden tot fotograferen ook voor de bezitters van eenvou
dige camera's veel groter geworden. De verontschuldigende uitdrukking,
-welke de bezitter van een boxje vaak gebruikte was: „Och, ik heb maar
een doodgewoon mooi-weer-toestellctje". Daarmee werd dan aangegeven,
dat de hoeveelheid licht zéér groot moest zyn, wilde men met een
toestelletje met lichtzwakke lens tot enig resultaat komen.
Die uitdrukking is nu echter ouderwets geworden, want bjj regenachtig,
of zeer betrokken weer kan dit zelfde simpele toestelletje met hetzelfde
gemak opnamen maken als de duurdere camera's vroeger, mits men het
apparaatje maar laadt met zo'n hyper-gevoelige film.
Wie dan zijn ontwikkeltankje
neemt en de film bovendien nog
in de reeds de vorige week vermel
de „eenmalige" ontwikkelaar gaat
ontwikkelen, komt tot een verras
sende ontdekking. De beelden zyn
uitstekend doortekend. Maar
heeft hy oudergewoonte de spoel
van zyn tank trouw elke minuut
twee- of meerdere malen krachtig
rondgedraaid, dan merkt hy tot
z'n schrik, dat de film wel zeer
ongeiykmatig is ontwikkeld en de
negatieven aan de randen ster
ker gedekt zyn (d.i. meer zwarting
vertonen) dan in het midden.
By eenmalige ontwikkelaars, wel
ke de gevoeligheid van de film
sterk opvoeren, nooit een draaien
de beweging aan de spoel geven,
maar het tankje schudden of nog
heter „kiepen" Telkens dus door
kantelen de vloeistof ln beweging
houden. Biykbaar worden door de
draaiende beweging de ontwikkei-
stoffen te sterk naar bulten ge
werkt en dat geschiedt niet, wan
neer de vloeistof telkens een op
en neer-gaande beweging maakt.
Er zijn ook speciale ontwikkeltank-
jes ,die met een rubberdopje voor
afsluiting zyn voorzien, zodat zelfs
bij omkeren van de tank de vloei
stof er niet uit kan lopen. En zoals
u allicht al weet, geeft ontwikkelaar
sterk bruine vlekken, die erg moei
iyk verwydierd kunnen worden,
wanneer ze eenmaal in stoffen
doorgedrongen zyn. Mocht u dit
een keer toch overkomen en een
broekspijp of tafellaken nat gewor
den zijn van ontwikkelaar, dan
liefst zo snel mogehjk een azyn-
badje toepassen, waarna met water
nagespoeld moet worden.
Laat de zuinigheid u geen par
ten spelen door te redeneren: „Het
heet nu wel een eenmalige ontwik
kelaar, maar zo'n vaart zal dat
heus niet lopen. Morgen kan ik er
best nog wel een filmpje in ont
wikkelen". Want dat kan persé niet.
De ontwikkelaar ls na een uurtje
al volkomen uitgeput en geeft geen
tweede maal goede negatieven, ten-
zy u twee films vlak achter elkaar
ontwikkelt, met verlenging van de
ontwikkeltyd. Wees zeer correct
met deze tyd en zet liever een
betrouwbare signaalwekker neer.
dan de voorgeschreven tien of
twaalf minuten op de gis te ne
men.
Terloops hebben we al eens even
opgemerkt, dat een spoelbad na het
ontwikkelen zeer gewenst is. De
ontwikkelaar afgieten en daarna
onmiddeliyk fixeer-vloeistof in de
tank gieten zal niet direct aanlei
ding tot mislukking geven, maar
kleine fouten kunnen ontstaan. En
bovendien is de fixeer dan veel
sneller uitgeput. Wilt u dus eens
verantwoord zuinig zyn, gebruik
dan eerst een spoelbad. U kunt
dat met gewoon leidingwater toe
passen, maar mag ook water met
een scheut azijn nemen. De ge
wone keukenazyn kan dienst doen,
hoewel een flesje azynzuur, dat
in de meeste gevallen een sterkte
van 30 heeft meer aan te beve
len is. Dit bevat n.l. geen enkele
toevoeging, wat azijn wel heeft.
Verdun dit sterke azynzuur plm.
8 10 maal zodat er een 3 k 4%
oplossing ontstaat. Heel erg nauw
luistert dat niet en u kunt dat z.g.
stopbad ook de volgende week nog
wel gebruiken. Controleer dan wel
even of het nog zuur ruikt. Omdat
echter de ontwikkelresten schimmel
en neerslag kunnen veroorzaken,
moet u terdege opletten, dat u op
uw kostbare pas ontwikkelde nega
tieven geen troebel spul gaat gie
ten, dat zich misschien op de zach
te gelatine-laag gaat vastzetten.
Spoel een film minstens een half
uur. In de wlntertyd kan dat in
de koude keuken nog wel eens on
aangenaamheden veroorzaken,
wanneer u het water uit de kraan
zó maar in de tank laten stromen.
Immers de normale onitwikkeltem-
peratuur is 18 20 graden Celsius.
Wanneer dan de film plotseling
gespoeld wordit met yskoud leiding
water, „schrikt" de emulsie er
krimpt als het ware samen. De
gelatine-laag gaat dan een heel
eigenaardige structuur vertonen. Er
komen duizenden kleine barstjes
in de laag, zoals men dat ook wel
eens ziet op oude schilderyen,
waarvan de verflaag, zoals dat heet
„gecraqueleerd" is. By een film
noemen we dat „reticulatie". Er be
staat geen middel om een eenmaal
gereticuleerde film tot een gewo
ne te maken. Afdrukken en ver
grotingen zullen allemaal dat
netwerk van zwarte lyntjes ver
tonen. Spoel by lage temperaturen
dan ook met water, dat minstens
een graad of zestien is om die
reticulatie te vermyden. En om
dat fixeren ook nog enkele eige
naardigheden kan hebben, daar
over de volgende week enkele bij
zonderheden.
JAN WOLFSLAG
^llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll'illlllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
De toverhazelaar „Hama-
melis mollis" mag men on-
getwyfeld tot de winterbloeiers
I rekenen. Hy kan al in februari
bloeien en soms ook wel eerder,
doch dan moet men het weer
een beetje mee hebben. Deze
geel bloeiende heester kan men
nu nog bestellen en direct op de
voor hem bestemde plaats po
ll ten. Bij voorkeur tegen een
donkergroene achtergrond; de
gele bloempjes zullen dan veel
H beter tot hun recht komen. Ze
verlangen ook een beschutte
standplaats en aan die voor-
s waarden moet te voldoen zyn.
Men dient voor een ruim plant-
H gat te zorgen en op schrale
H zandgronden moet men er flink
H wat oude mest doorheen spitten;
dan zal men over de groei niet
te klagen hebben. De eerste
paar jaar moet men er toch
niet te veel van verwach-
s ten. Men moet ook weleens
m snoeien, doch de eerste jaren is
dat niet nodig. Later wel en dan
s moet men niet in de winter vlak
s voor de bloei snoeien ,doch di-
H reet na die tyd; dus meer in
s de voorzomer. Dan kan men
'm ook veel beter zien welke takken
H wel en welke niet gemist kun-
nen worden.
j§ Forsythia's of Cchinese klok-
§j jes zyn meer vroege voor-
H jaars- dan winterbloeiers, doch
H ik zou ze niet graag willen mis-
M sen. Als ze een paar jaar staan,
jf kunnen ze enorm ryk bloeien;
M de fel gele bloemen vallen al
van ver op. Er zyn meerdere
soorten, doch mooi zyn ze alle-
maal. Het doet er niet zo heel
veel toe welke aangeplant wordt,
§1 doch de oude viridlssima is een
van de beste. Men moet voor
voldoende ruimte zorgen; want.
op den duur kunnen ze tot flin-
ke struiken uitgroeien. Omdat
men snoeien zo veel mogelijk
moet zien te vermijden, moeten
ze dus de ruimte hebben. Ze
stellen overigens beslist geen ho
ge eisen: ze groeien in vrijwel
alle grondsoorten. In zeer voed
zame en kleiachtige grondsoor
ten kan het wel eens enkele ja
ren langer duren voordat
ze echt ryk gaan bloeien; de
sterke groei moet men er dan
een beetje uitraken. Na de
bloei moet men hier en daar
een enkele verkeerd groeiende
tak wegnemen, doch veel be
hoeft men er niet aan te doen.
Laat ze maar groeien. Neem
FORSYTHIA'S
vooral de overhangende takken
niet weg; die bepalen de sier-
waarde van de struik.
G. Kromdijk
