Kernproeven in de V.S. als
de veiligheid dat vereist
In KATANGA winnen'
beide partijen
Wij hebben ALLES over
voor onafhankelijkheid
Nu nog voorsprong
van Amerikanen
verklaarde Seaborg
Kabinetsformatie in
Bonn weer in impasse
McKeown direct naar Kongo
KENNEDY HAKTE DE KNOOP NOG NIET DOOR
WEERBERICHT
Zal Lübke ingrijpen
Officieren van
Noord - Holland
vrijgelaten
lid nieuw-guinearaad verklaart:
Zo nodig zelf proclameren en
met wapen in vuist verdedigen
BRIXON
(£)uc/ Qiieuws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1961
No. 30494
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR lEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze correspondent in Washington)
De vraag, waar Washington zich na de Russische kernproeven
voor gesteld ziet, luidt: zal ook Amerika thans de explosies in de
atmosfeer hervatten? President Kennedy heeft gisteren de knoop
niet doorgehakt, doch de bijl daarvoor wel klaargelegd. Amerika
zal voorbereidingen treffen voor proeven in de atmosfeer en
daartoe overgaan, indien de veiligheid van het land dat vereist.
De president is op dit moment dus nog niet gezwicht voor de
sterke politieke pressie, die de laatste dagen op hem is uitgeoefend.
Toch moet men, indien er geen verandering in de internationale
toestand intreedt, verwachten dat ook Amerika vroeg of laat zijn
proeven in de atmosfeer zal hervatten.
Enige onrust bij
de grote massa
Tot op dit moment heeft Kennedy
geheel gehandeld in de geest, waarin
Seaborg, de voorzitter van de Com
missie voor Atoomenergie voor de te
levisie heeft gesproken. Seaborg was
van mening, dat Amerika ook thans
nog op het gebied van kernwapenen
op de Russen vóór ligt. Haast was
er zijns inziens niet met de hervat
ting der explosies in de atmosfeer,
doch indien de Russen doorgaan kan
Amerika niet achterblijven. Kenne
dy's Republikeinse tegenstanders
Nixon, Rockefeller en Goldwater
drongen echter de laatste dagen met
kracht aan op hervatting van de
proeven boven de grond.
De explosie van Chroesjtsjows su-
perbom heeft bij de grote massa in
Amerika enige onrust teweeg ge
bracht. De Republikeinen kunnen die
onrust uitbuiten door Kennedy voor
te stellen als de man die niet alles
doet om Amerika's arsenaal aan
kernwapenen te ontwikkelen.
Maar ook bekende Congresleden
van Kennedy's eigen partij, Senator
Clinton Anderson en Chet Holifield,
beiden lid vari de Congrescommissie
voor atoomenergie, hebben met klem
betoogd dat Amerika de proeven moet
hervatten. De pressie op Kennedy is
dus wel groot geworden. De verkla
ring, die Kennedy gisteren heeft af
gelegd, heeft sommigen van hen, die
op hervatting van proeven in de at
mosfeer aandrongen, enigszins ge
kalmeerd, doch de aandrang tot actie
zal hiermee niet voor goed zijn ge
stuit.
Anti-raket raket
Wetenschappelijke waarnemers in
de Verenigde Staten hebben de in
druk, dat de Russen in hun recente
serie explosies ook proeven hebben
genomen met een anti-raket raket.
Dit wapen is ook voor Amerika van
grote betekenis en alleen in de at
mosfeer kan men waarnemen hoe
zulk een wapen kan ageren tegen
een aanvallende raket. Overigens
moet niemand in de waan geraken,
dat men reeds ver is gevorderd in de
ontwikkeling van de anti-raket raket.
Proeven zouden inderdaad kunnen
uitwijzen, welk effect een defensie
raket zou kunnen bereiken, doch een
effectieve verdediging vereist, dat
men tijdig waarneemt dat een aan
vallende raket in aantocht is en dat
men in staat is een defensie-raket
tijdig te richten en af te vuren. De
technische bedrevenheid voor deze
gecompliceerde operaties is nog lang
niet bereikt, in Amerika, noch in de
Sowjet-Unie.
Geen superwapen
Onderzoekers in Amerika zijn de
mening toegedaan, dat men als anti
raket raket het beste de zogenaamde
„naakte" H-bom zou kunnen gebrui
ken, dat wil zeggen een H-bom zon
der uranium-omhulsel. Deze zou, in
r
U komt beslist terug
op onze overheerlijke
KIP-SPECIALITEITEN
REST. „DE NACHTEGAAL",
Lisse. Tafelres. 0 25303400
ENKELE BUIEN
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Wisselend bewolkt met
plaatselijke enkele regen- of hagel
buien. In het binnenland zwakke tot
matige, aan de kust aanvankelijk nog
stormachtige tot krachtige noordwes
telijke wind. Koudere nacht. Morgen
overdag ongeveer dezelfde tempera
turen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
4 NOVEMBER
Zon op: 7.39 uur; onder: 17.07 uur;
Maan op: 2.53 uur; onder: 16.00 uur
Hoogwater te Katwijk te 0.27 en
12.58 uur, laagwater te 8.32 en 20.44
uur.
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
Prinses Margaret
heeft een zoon
Prinses Margaret heeft hedenoch
tend het levenslicht geschonken aan
een zoon. De bevalling vond plaats
in de Koninklijke residentie in Lon
den, Clarence House. Het bulletin,
dat vanochtend werd uitgegeven, en
dat ondertekend was door vier artsen,
vermeldde, dat moeder en kind het
goed maken. De baby kwam om
kwart voor twaalf ter wereld.
Het kind zal de titel graaf Linley
van Nymans dragen. Dit is de twee
de titel van zijn vader, hem op 3
oktober van dit jaar door de Konin
gin verleend toen hij de titel graaf
van Snowdon ontving. Linley is de
familienaam van zijn moeder en
Nymans is de naam van haar huis
in Staplefield in het graafschap
Sussex.
De baby komt op de vijfde plaats
voor de troonopvolging, na de drie
kinderen van Koningin Elizabeth en
Prinses Margaret zelf.
dien hij ver boven de atmosfeer ont
ploft, een grote hoeveelheid neutro
nen uitstoten en deze zouden in staat
zijn de aanvallende raket zelfs op
aanzienlijke afstand onschadelijk te
maken. Zulk een lading van een an
ti-raket raket zou geen belangrijke
nieuwigheid zijn, doch men kan dit
wapen beschouwen als de enige neu
tronenbom waaraan Amerika wer
kelijk behoefte heeft.
Diverse Congresleden schijnen te
menen, dat de neutronenbom een
nieuw soort superwapen is, dat Ame
rika's macht aanzienlijk zou kunnen
vergroten.
De proeven met een anti-raket ra
ket zouden dus voor Amerika het
meest in aanmerking komen.
Deze eisen echter een geruime tijd
van voorbereiding, waarschijnlijk wel
drie maanden. Een bekende atoom
deskundige heeft er voor gepleit de
Amerikaanse explosies in elk geval
uit te stellen tot omstreeks mei van
het volgend jaar. De grootste radio
actieve neerslag verwacht men het
komend voorjaar als gevolg van de
Russische proeven. Zouden de Ame
rikanen lang genoeg wachten met
hun hervatting, dan kan men hun
deze fall-out onmogelijk verwijten.
(Van onze correspondent in Bonn)
Ook gisteren is het laatste woord over de vorming van een
nieuwe Westduitse regering nog niet gevallen. Na veertien uren
onderhandelen en overleggen, was het resultaat dat s avonds om
elf uur de impasse nog net zo groot was als s ochtends om negen
(Van onze IJmuidense correspondent)
De directie van N.V. Bureau Wijs
muller te IJmuiden, heeft van
morgen bericht ontvangen van de
agent in Singapore, dat kapitein
O. Edelenbosch en stuurman W. H.
Meyer van de sleepboot „Noord-
Holland" gisteren zijn vrijgelaten
door de Indonesische autoriteiten.
Ze zijn inmiddels per vliegtuig in
Singapore aangekomen en zijn nu
met de Vlucht KL 844 onderweg
naar Nederland. Morgenmiddag om
12.25 uur zullen kapitein Edelen
bosch en stuurman Meyer aan
komen op Schiphol.
De kapitein en de stuurman waren
door de Indonesische rechtbank tot
twee maanden hechtenis veroor
deeld in verband met het zonder
vergunning binnenvaren van de In
donesische wateren met hun sleep
boot, teneinde een schip hulp te
verlenen.
De directie van Bureau Wijsmuller
heeft nog geen uitslag ontvangen
inzake het hoger beroep dat is in
gesteld tegen de inbeslagneming
van de sleepboot „Noord-Holland".
De Westduitse natuurkundige
dr. Rudolf Moessbauer, die de
Nobelprijs voor natuurkunde
deelt met de Amerikaan Robert
Hofstadter, gefotografeerd met
zijn echtgenote en beide kinde-
I ren. Gisteren maakten wij in een
gedeelte van onze oplage be
kend dat deze Nobelprijs was
toegekend evenals de Nobelprijs
voor scheikunde aan de Ameri
kaan Meivin Calvin.
uur.
Om elf uur namelük besliste de
fractie van de liberalen dat zij wèl
met de christendemocraten samen
willen regeren en dat zjj ook Ade
nauer als regeringsleider willen ac
cepteren, maar dat zjj geen enkele
wijziging dulden in het coalitiever-
drag, dat in de afgelopen weken tus
sen beide partijen is opgesteld.
De christen-democraten nu hadden
juist 's middags besloten, dat zij in
het voorwoord van dit verdrag een
kleine verandering wilden aanbren
gen. Deze wijziging beoogt dat niet
alleen de tekst van het verdrag als
grondslag voor de coalitie-regering
zou gelden, maar ook „alle teksten
die in de loop van de onderhande
lingen zijn voorgelegd". Dit laatsten
achten de liberalen onaanvaardbaar,
omdat er teksten zijn, die anderen
lijnrecht tegenspreken.
Het dieptepunt van gisteravond
laat kwam na een dag van stralend
optimisme. Om acht uur gisteravond
leek alles al in kannen en kruiken
en circuleerden er lijsten van minis
ters, die in het nieuwe kabinet zit
ting zouden hebben.
Vanochtend heeft Bondspresident
Lübke de voorzitter van de liberale
vrije democraten, Erich Mende, ont
vangen voor een bespreking van
nieuwe moeilijkheden, die bij de vor
ming van Westduits kabinet zijn ge
rezen. Hij zou later op de dag een
onderhoud hebben met Bondskanse
lier Adenauer en met de fractievoor
zitter van de CDUCSU Hein-
rich Krone.
Iedereen heeft er nu een hard
hoofd in of er ooit een regering-
Adenauer uit de bus zal komen. Ten
slotte is ook bekend, dat de Bonds
president Lübke het wachten moe is
en het plan heeft in te grijpen. Gis
teren had hij al een opvallend en
geheel onverwacht gesprek met mi
nister van Economische Zaken prof.
Erhard.
Het is verre van denkbeeldig, dat
Lübke nu op korte termijn de Bonds
dag bijeen zal laten roepen, om dan
een nieuwe kanselier voor te stellen,
die niet Adenauer heet, maar van
wie bekend, is dat hij een absolute
meerderheid in het parlement kan
krijgen. Hiervoor zouden vooral Ger-
stenmaier en prof. Erhard in aan
merking komen.
Er is enige verwarring ontstaan over de situatie van de strijd
in het Katangese grensgebied, omdat zowel de Kongolezen als
de Katangezen militaire successen voor zich opeisen.
De opperbevelhebber van het
Kongolese leger, generaal Moboe-
toe, deelde gisteren op een perscon
ferentie mee, dat zijn troepen op
het Katangese front in het offensief
waren gegaan en Ifi tot 60 km diep
Katanga waren binnengedrongen.
Zijn troepen hadden op 72 plaatsen
in Katanga de Kongolese vlag ge
hesen, aldus Moboetoe, die er aan
toevoegde dat het leger opdracht
had gekregen te strijden tot een
einde was gekomen aan de afschei
ding van Katanga.
In Elisabet-hstad verklaarde gis
teravond daarentegen minister van
Buitenlandse Zaken Kimba, dat Mo-
boetoes beweringen louter fantasie
waren en dat er geen Kongolese
vlaggen op Katangees grondgebied
wapperden. Integendeel, Katangese
strijdkrachten zouden de troepen
van Leopoldstad uit de afgescheiden
provincie terugdringen, al hielden
de laatsten nog wel een belangrijke
spoorbrug bij Kisamba bezet.
De president van Katanga, Tsjom-
be, die momenteel in Genève ver
blijft, verklaarde gisteravond zelfs,
dat zijn soldaten de troepen van
de centrale regering ,,in de val had
den gelokt" door hen op Katangese
bodem toe te laten.
VN-troepen als buffer
De Ierse opperbevelhebber van het
VN-leger in Kongo, die zojuist met
verlof in Dublin was aangekomen,
heeft van het VN-noofdkwartier in
New Yox-k opdracht gekregen on
verwijld naar Kongo terug te keren.
Mckeown heeft op het vliegveld
van Dublin tegenover verslaggevers
verklaard dat de Ver. Naties haar
troepen in Kongo tussen de eenhe
den van het centrale Kongolese le
ger en van Katanga zullen plaat
sen, om het verlies aan mensenle
vens in de burgeroorlog in Kongo
zo laag mogelijk te houden.
In antwoord op de vraag, of de
Ver. Naties de centrale Kongolese
regering in haar aanval op Katan
ga zullen steunen, verklaarde Mc
Keown: „De VN kunnen geen ge
weld gebruiken om de politie-actie te
gen te gaan, die de regering in
Leopoldstad naar zij heeft meege
deeld, thans tegen Katanga onder
neemt".
Het waarnemend hoofd van de
Verenigde Naties in Katanga, Ab-
doelatif Succar, heeft gisteren in
Elisabethstad verklaard, dat hij de
Katangese regering een protestnota
heeft gezonden naar aanleiding van
luchtaanvallen door Katangese vlieg
tuigen op dorpen en installaties in
Zuid-Kasai. Succar zei dat hij in
opdracht van VN-autoriteiten in Leo
poldstad de Kataggese regering had
gewaarschuwd dat de VN gedwongen
zouden kunnen worden strenge maat
regelen te treffen inuien dergelijke
aanvallen voortduren.
Bescherming consument
tegen onjuiste
reclame-methoden
Het consumenten contactorgaan te
Den Haag heeft m een nota aan de
overheid gezegd, dat er behoefte be
staat aan een verdergaande bescher
ming van de consument tegen on
juiste reclame-methoden dan thans
mogelijk is.
Bepleit wordt daarom in de eerste
plaats de invoering van een algemene
bepaling ter rechtstreekse bescher
ming van de consument, waarin alle
onjuiste of misleidende praktijken bij
de aanbieding of aanprijzing van
goederen aan het publiek worden
verboden. Met name voor wat be
treft: de prijs, de wijze van betaling,
de hoeveelheid, de belangrijke eigen
schappen, de bereidings- of produk-
tiewijze, de samenstelling, de her
komst van het produkt of de grond
stoffen, en enkele andere punten.
Daarnaast wordt voorgesteld de
consumentenorganisaties een aantal
zetels in de nota (raad van orde en
tucht voor het advertentiewezen) te
doen bezetten. Deze raad is opge
richt door de dagbladpers, tijdschrif
ten-uitgevers. adverteerders en ad
vertentiebureaus. en oefent het toe
zicht op het advertentiewezen uit. Als
de consument hierin meespreekt ter
wijl bovendien de centrale overheid
zich zou dienen te laten vertegen
woordigen, zou de nota op een bevre
digender wijze normen kunnen stel
len voor de a.l of niet toelaatbaarheid
van advertenties, aldus de nota.
HARD GEVECHT
BIJ SAIGON:
300 DODEN
Het eerste Zuidvietnamese bataljon
parachutisten is er in geslaagd zich
te onttrekken aan een hinderlaag, die i
duizend communistische guerrillastrij- I
ders hadden gelegd, aldus heeft de
regering van Zuid-Vietnam in Sai
gon gisteren meegedeeld. Een woord
voerder van het departement voor
psychologische oorlogvoering ver
klaarde, dat honderd guerrillos en
tweehonderd parachutisten om het
leven waren gekomen. Tjjdens het
gevecht van vier uur waren voorts
„talrijke gewonden" gevallen. De
strijd vond plaats op honderd km ten
noordwesten van Saigon in de pro
vincie Phoeoc Thanh.
De parachutisten waren in de hin
derlaag gevallen toen ze, na drie da
gen van operaties, moe en afgemat
naar hun basis in het dorpje Bada
terugkeerden.
,Er is kans, dat wij de onaf
hankelijkheid van West-Papoea
zullen afkondigen, zodra blijkt
dat de Algemene Vergadering
niet bereid is het zelfbeschik
kingsrecht voor Ned. Nieuw-
Guinea te erkennen", aldus
Herman Womsiwor, lid van de
Nieuw-Guinearaad en door de
Raad toegevoegd aan de Neder
landse delegatie bij de V.N., in
een gesprek, waarin hij zijn
persoonlijke visie gaf op de hui
dige politieke situatie.
„West Papoea" is zoals gemeld
thans de naam voor Ned. Nieuw-
Guinea. De Raad heeft dit verleden
week besloten.
Womsiwor (33) verklaarde gisteren
in Den Haag (hjj is vandaag naar
New York gereisd)„Onmiddellijk na
het debat over Nieuw-Guinea in de
Verenigde Naties zal ons standpunt
worden bepaald. Er is kans, dat als
de V.N. ons recht op zelfbeschikking
niet erkennen we onze eigen weg zul
len gaan en de onafhankelijkheid
proclameren. Wu zullen ons boven
dien zo nodig met de wapens in de
vuist tegen elke aanvaller verdedi
gen".
Op hun hoede
Hij wees er op, dat het onlangs ge
vormde Nationale Comité een belang
rijke rol te spelen krijgt mocht het
mis gaan in de V.N. „Ik heb met
Hollandia getelefoneerd en het Natio
naal Comité gewaarschuwd op hun
hoede te zijn voor snelle ontwikkelin
gen zodra de uitslag van het V.N.-
debat bekend is. Als de resolutie
wordt verworpen, denk ik, dat we de
onafhankelijkheid zullen proclame
ren."
Deze proclamatie zal de Nederlan
ders vragen „als adviseurs van de
regering van West-Papoea voorlopig
te blijven". Womsiwor meende, dat
de landen in het zuidelijk deel van
de Stille Oceaan „uiterst bezorgd
zijn" over de dreigende situatie: „De
veiligheid van het hele Australische
continent staat op het spel".
Voor zyn vertrek naar de Verenig
de Naties heeft hij een vergadering
van die landen in Noumea bijge
woond, waar hij volgens zijn zeggen
„zeer openhartig met mede-delegatie
leden gesprekken heeft gevoerd". „Ik
heb ze met nadruk gewaarschuwd,
dat een oorlog rondom Westelijk
Nieuw-Guinea niet beperkt zal kun
nen blijven tot dat gebied".
Grote vei-rassing
Womsiwor zei, dat de Indonesiërs
„voor een grote verrassing zullen
komen te staan als ze ons aanvallen.
Wij zullen, als het mis gaat in de
Verenigde Naties, al mijn landgeno
ten oproepen om de vrijheid met de
wapens in de vuist te verdedigen.
Aanvallers hebben geen kans in de
jungle van Nieuw-Guinea. Wij zijn
niet bang voor het brengen van
offers voor onze onafhankelijkheid.
Elke man zal trots zijn een wapen
te mogen dragen".
Womsiwor verklaarde ook, dat hy
bezwaar had tegen een gesprek
slechts tussen Nederland en Indone
sië. „Nederland noch Indonesië heb
ben het recht over onze toekomst te
beslissen zonder ons te raadplegen".
Hij voegde hieraan toe: „Als de uit
slag van een dergelijk gesprek tegen
onze eisen ingaat zullen we opnieuw
reden hebben onze eigen weg te
gaan".
„Ik zal de Indonesiërs in New York
precies zeggen, wat ik ervan denk
als ze me benaderen. Ik zal zeggen,
dat wij Papoea's beslist onze eigen
toekomst willen bepalen, zelfs ten
koste van bloed, offers en oorlog".
JRESLONGVA
HILLEGOM-Tel. 02520 5347 /JIH
Onbeperkt kip eten 6.-
Dag. diner-dansant, 's Maandag* gesloten.
Kostuum dat
fantasie en
degelijkheid
demonstreert
Brixon stijl
Hoewel zij verre in de minderheid
waren, wisten de parachutisten de
communistische aanvallers te weer
staan en hen uiteindelijk te verdrij
ven, aldus het departement. Volgens
de woordvoerder waren de guerrilla
strijders „uiterst modern" bewapend
Gevraagd naar de herkomst dezer
wapens, antwoordde de woord voerde'
dat er van Russische makelij onder
waren.
Advertentie
swan.de
prima ballerina
onder de
zakdoeken
C Hoo
f Uit het Leidsch Dagblad van
5 Nov. 1861:
In den afgelopen week is
door de timmermans-, metse
laars- en verversbazen te De
venter besloten, om met 1 jan.
1862 hun werklieden naar hun
f ijver te beloonen; waarbij is
f bepaald dat het hoogste loon
van timmerman of metselaar
zal bedragen 9 cent, vati een
verver 8 cent en van een op
perman 7 cent per uur.
