Gisteren twee Russische
proeven bij Nova Zembla
Grootste bom dertig
of vijftig megaton?
PENSIOEN VOOR
MEER WEDUWEN
Nederlands vliegtuig
uit Volkel vermist
MOSKOU NEGEERT ALLE PROTESTEN
Protesten in Rome,
Londen en
Kopenhagen
Autobus stort in
rivier: 41 doden
„In de rouw"
Wijziging huidige wet
WITTE KRUIS
y de echte
WEERBERICHT
Speurtochten boven de Waddenzee
Prinses Margriet
naar Frankrijk
Minister Luns
is optimistisch
Amerikaans protest
tegen optreden van
Oostduitse Vopo's
(Sue/ Qïtë
teuwss
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 24 OKTOBER 1961
No. 3048S
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur i E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur! J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57053
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Sowjet-Unie heeft gisteren twee kernbommen tot ontploffing
gebracht, aldus de Amerikaanse Commissie voor Atoomenergie. De
grootste van dit tweetal kan een kracht van 50 megaton hebben gehad,
maar waarschijnlijker is, dat dit wapen een kracht had van dertig
megaton. De tweede ontploffing deed zich ongeveer twee uur later
voor, eveneens bij Nova Zembla. Deze tweede explosie was van geringe
kracht en werd onder water tot stand gebracht in tegenstelling tot de
eerste, die zich in de dampkring voordeed. Gisteravond werd in gezag
hebbende kringen in Washington verklaard, dat de Amerikaanse
Commissie voor Atoomenergie pas over 24 uur zou kunnen zeggen, of
de Russen inderdaad een bom van 50 ton tot ontploffing hebben ge
bracht dan wel een van 30.
De Zweedse natuurkundige Kurt Liden deelde gisteren voor de Britse
televisie mede, dat de radio-activiteit in sommige delen van noord-
Zweden al honderd maal zo sterk is als in zuid-Zweden. De stijging is
vooral merkbaar in Lapland. De Amerikaanse deskundige dr. Ralph
Lapp verklaarde, dat niet de Sowjet-Unie zelf het grootste deel van de
radio-actieve neerslag van de explosie van gisteren zal krijgen, maar
de Verenigde Staten.
Volgens welingelichte kringen in Mos
kou zou de Sowjet-russische minister
van Defensie, maarschalk Malinowski,
in het congres van de communistische
partij hebben medegedeeld, dat gisteren
een atoombom van 50 megatom is be
proefd. Ook de Japanse weerkundige
dienst is op grond van zijn metingen
tot de gevolgtrekking gekomen, dat de
Russen een bom van 50 megaton heb
ben laten exploderen. In Washington
durfde men niet tot een vaste conclusie
te komen, omdat de inlichtingen uiteen
liepen. Maar in Londen verklaarden ge
leerden van het Kew Observatorium er
van overtuigd te zijn, dat de ontplof
fing inderdaad die van een 50-megaton-
bom is. Daarentegen was de Canadese
premier Diefenbaker van mening, dat
het hier niet om 50 megaton ging. Ook
ambtenaren van de Noorse B.B. waren
dezelfde mening toegedaan. In de Deen
se hoofdstad Kopenhagen verklaarde de
waarnemende premier, Skytte, gister
avond evenwel, dat zijn regering „uit
samengevoegde berichten" had gecon
cludeerd, dat het om een bom van 50
megaton ging.
Kanunnik Collins, leider van een
Britse actie voor kernontwapening,
heeft gisteren bij de Russische ambassa
de in Londen een schriftelijk protest
tegen de jongste Russische kernbom-
proef afgegeven. Een tiental leden van
de actie demonstreerde voor de ambas
sade met borden waarop protesten te
gen de hervatting van de Russische
kernproeven geschreven waren.
Ongeveer vijftig betogers hebben zich
gisteren in de tuin van de Russische
By een busongeluk in Joego-Slavië
zijn «risterochtend 41 personen om het
leven gekomen. De autobus die 52 pas
sagiers, onder wie zes kinderen vervoer
de, raakte tussen Priboj en Byelo Polje,
van de weg af en stortte in een twintig
meter lager gelegen rivier. Slechts 12
personen konden worden gered. De
chauffeur werd ernstig gewond.
Het ongeluk gebeurde in de nabijheid
van Prijepolje, Servië. Het wrak van de
bus werd na enkele uren uit het acht
meter diepe water opgetakeld. De oor
zaak van het ongeluk zou een breuk in
de stuurinrichting zijn.
ambassade in Kopenhagen genesteld
om te protesteren tegen de jongste
Russische kernproeven. Zij wisten de
politiebewaking voor het gebouw van
de ambassade te verschalken door via
een aangrenzend kerkhof de tuin bin
nen te komen. Later werden ze door de
politie weggedragen.
Jongelui hebben gisteravond voor het
gebouw van het Sojetrussische handels
bureau in Rome een „Molotow-cock-
tail" (een fles benzine) uit hun auto ge
worpen en zijn daarop in snelle vaart
weggereden. Zij lieten ook vlugschriften
bij het gebouw achter waarin herinnerd
werd aan de Hongaarse opstand die
vijfjaar geleden begon. Het gebouw liep
geen schade op. Een groep van vijftig
jonge Italianen had in de middaguren
tevergeefs getracht bij de Russische am
bassade te komen om te protesteren te
gen de Russische kernproef. De Italiaan
se politie dreef hen uiteen.
De VN en de kernproeven
Zwedens minister van Buitenlandse
Zaken, Osten Unden, heeft gisteren de
leden van de politieke commissie van
de Algemene Vergadering der V.N. met
nadruk verzocht het beroep, dat Zwe
den, Denemarken, Noorwegen, Canada,
Japan, Pakistan en IJsland op Rusland
hebben gedaan in verband met het voor
nemen van de Russen om een kernbom
van 50 megaton tot ontploffing te bren
gen, met voorrang te behandelen. Hjj
zei dat dit nodig was omdat het voor
stel anders geen zin meer heeft. Deze
zeven landen hebben een beroep op
Rusland gedaan om die bom niet te la
ten exploderen.
India, Nepal, Ghana en de VAR heb
ben intussen wijzigingen aangebracht
in de Indiase ontwerpresolutie over de
kernproeven en deze gewijzigde resolutie
ingediend. Hierin wordt een beroep op
de kernmogendheden gedaan om geen
proeven meer te doen en met de meeste
spoed te trachten tot overeenkomsten
te komen, die internationale verplichtin
gen scheppen op het gebied van de kern
proeven of de algemene ontwapening.
In de oorspronkelijke versie van de re
solutie werd geëist dat kernproeven ver
boden worden.
Later dienden Ethiopië, Ghana, Gui
nee, Mali, Marokko, Nigerië, Soedan en
de VAR een ontwerpresolutie in waarin
alle landen wordt verzocht af te zien
van proeven met kernwapens of raket
ten in Afrika.
De Noor Engen heeft de commissie
verzocht zich spoedig over de ontwerp
resolutie van de zeven landen uit te
spreken. De Rus Tsarapkin zei dat En-
gens voorstel duidelijk gericht is tegen
de belangen van één van de mogend
heden. Later trok Engen zijn voorstel
in en de zitting werd tot heden ver
daagd.
„Verouderde methoden"
President Tito heeft gisteren aan de
vooravond van de „dag der V.N." ver
klaard, dat de hervatte proeven met
kernbommen buitengewoon ernstige ge
volgen voor de hele wereld kunnen heb
ben". Hij deed een beroep op de grote
mogendheden om „van deze verouderde
methoden af te zien" en hun geschillen
op vreedzame wijze te regelen. Tito ver
klaarde voorts dat Dag Hammarskjöld
„in vreemde omstandigheden en door de
activiteit van de meest duistere mach
ten, die in internationaal verband ope
reren, om het leven gekomen is".
Het Amerikaanse blad „;Wash-
ington Post" schrijft reeds in de rouw
te gaan voor duizenden die voortijdig
zullen sterven als gevolg van radioac
tiviteit die de Russische kernbomexplo
sie van maandag heeft veroorzaakt.
„Anderen zullen geboren worden met
gebreken die zy anders niet zouden heb
ben gehad".
De „New York Herald Tribune" ver
klaart: „Gelijk Frankrijk ten tijde van
zijn revolutie het hoofd van een koning
als een handschoen in het gelaat van
Europa wierp, zo heeft de Sowjet-Unie
haar bom in het gelaat van de wereld
tot ontploffing gebracht". Welke geschil
len er ook zijn onder de in Moskou sa
mengekomen communisten, de overtui
ging die een dergelijke bom kan laten
ontploffen is niet een overtuiging die
men mag vertrouwen. De Sowjet-Unie
staat voor de volkeren der aarde schul
dig aan misdadig negeren van de men
selijke rechten, aldus het blad.
Het Franse blad „L'Aurore" schrijft
in een commentaar op de jongste Rus
sische kernproef, dat dit een uit
daging is van de mensheid en de
Verenigde Naties. Ongetwijfeld is
Chroesjtsjows superbom meer bestemd
om geruchten over zijn interne en an
dere moeilijkheden te verdoezelen dan
om angst aan te jagen. Hij weet best
dat zelfs een kernbom van 50 megaton
niet zal kunnen verhelpen dat ingeval
van Russische agressie zijn steden in as
gelegd zullen worden. Hij zal daarom
niet het risico nemen land en volk aan
vergeldingsmaatregelen bloot te stellen
die even gruwelijk zou zijn als de ver
woestingen die hij in andere landen
zou aanrichten. Deze oorlog zal niet
plaatsvinden, omdat Chroesjtsjow niet
durft. De vrije naties zullen zich niet
laten intimideren, aldus L'Aurore.
De vier weken geleden reeds
aangekondigde wijzigingen van de
algemene weduwen- en wezenwet
zijn thans door minister, dr. G. M.
J. Veldkamp en de staatssecretaris
van Sociale Zaken in een voorstel
vastgelegd.
Daarin wordt overeenkomstig
het S.E.R.-advies van 26 mei j.l.
voorgesteld de leeftijdsgrens van
vijftig jaar te verlagen tot aanzien-
Advertentie
PIJNSTILLER
tegen hoofdpijnvkiespijn
griepreumatische'p'ijneji etc.
ZACHT
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Overwegend zwaar bewolkt
met vooral in het westen van het land
af en toe enige regen.
Matige tot krachtige wind tussen
zuidwest en zuid.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
25 OKTOBER
Zon op: 7.21 uur; onder: 17.26 uur.
Maan op: 18.50 uur; onder: 8.53 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.51 en 16.09
uur; laagwater te 12.02 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
lijk lager leeftijden voor diverse
categorieën.
Een vrouw met één of meer kinderen
zal volgens dit wetsontwerp te allen
tijde bij het overlijden va:i haar echtge
noot recht op weduwenpensioen hebben
tot haar 65ste jaar.
Kinderloze vrouwen, die op veertig
jarige leeftijd of ouder weduwe worden,
zullen eveneens tot haar 65ste jaar we
duwenpensioen ontvangen.
De nieuwe regeling stelt, dat een we
duwe met een ongehuwd eigen kind, dat
voor of op de dag van overlijden van de
vader werd geboren, ongeacht de leeftijd
van dit kind, recht op het pensioen
heeft. Indien zij echter geen voogdij uit
oefent wegens ontzetting daarvan of we
gens vroegere ontzetting uit de ouder
lijke macht, dan vervalt dit recht.
Indien de weduwe 35 jaar of ouder is
en haar kind trouwt of overlijdt, dan be
houdt zij pensioenrecht.
De vrouw, die weduwe wordt op een
leeftijd tussen 35 en 40 jaar, met één
kind, dat voor of bij het overlijden van
haar echtgenoot trouwde of stierf, be
houdt het pensioen mits zij niet uit de
ouderlijke macht werd of wordt ontzet.
Over de kosten, die de voorgestelde
wijziging van de AWW met zich mee
zouden brengen, zeggen de bewindslie
den, dat het aantal uitkeringsweken met
ongeveer 153.000 per jaar zou stijgen voor
de categorie weduwen zonder kinderen
(40 jaar). Uitgaande van de huidige we-
duwenuitkering van f1512 per jaar zou
den de meerkosten op f20 miljoen per
jaar moeten worden gesteld. Daarbij
komt nog de categorie kinderloze we
duwen tussen de 35 en 40 jaar, die echter
nog geen f 1 miljoen aan uitkering zullen
ontvangen.
Voor weduwen met kinderen zal het
aantal uitkeringsmaanden met 116.000
stijgen. Daarvocr zal ongeveer f 15 mil
joen nodig zijn.
De bewindslieden menen, dat globaal
dus f 35 miljoen nodig zal zijn. Hierbij
is echter geen rekening gehouden met
sterfte en hertrouwkansen.
Albert Loethoeli, de leider van
het Afrikaanse Nationale Congres
van Zuid-Afrika, aan wie de Nobel
prijs voor de vrede voor I960 is
toegekend.
Gisteravond is Prinses Margriet
van Schiphol naar Parijs vertrok
ken op weg naar Montpellier, waar
zij gaat studeren. Voorafgegaan
door Koningin Juliana betreedt de
Prinses het vliegtuig.
(Van onze correspondent)
Sinds gisteravond kwart voor negen wordt door vliegtuigen en
schepen naarstig gespeurd naar een Thunderstreak-straaljager, van de
vliegbasis Volkel (N.-Br.).
Het toestel wordt vermist tussen Den Helder en het Duitse wadden
eiland Borkum.
Gisteravond om kwart over zes had het vliegtuig boven dit eiland
moeten zijn. De piloot van het vermiste toestel is de sergeant-vlieger A.
Lowijs uit Zwijndrecht. Hij is 20 jaar oud en ongehuwd.
Om kwart voor negen steeg gister
avond van de vliegbasis Valkenburg een
Grumman S 2 F 1 tracker op, met de
opdracht uit te kijken naar de Thun-
derstreak. Korte tijd later werden bij
het opsporingswerk ook een nachtjager
van de vliegbasis Twente, een Beaver-
propellervliegtuig van de vliegbasis
Leeuwarden, de reddingboot „Prins Hen
drik" uit Den Helder en de reddingboten
van Harlingen en Hindelopen ingescha
keld.
Ook de reddingboot van het Duitse
eiland Borkum ging op zoek.
Te middernacht deelde de lucht
machtvoorlichtingsdienst mee, dat het
vrijwel zeker was, dat de Thunderstreak
tussen Den Helder en Borkum in zee
terecht was gekomen. De kustwachter
van de Brandaris op Terschelling, Rein
van Urk, nam om precies tien uur gis
teravond in de omgeving van Midsland
Koningin Juliana heeft gisteravond
voor geruime tijd afscheid genomen
van haar derde dochter. Samen met
prinses Marijke was zij naar Schiphol
gereden met Prinses Margriet, die naar
bekend, een studiejaar gaat volgen aan
de universiteit van Montpellier, de
hoofdplaats van het departement He-
rault aan de Franse zuidkust.
Prinses Margriet maakte de reis sa
men met mej. L. J. Ingen Hrusz, die
enkele jaren geleden aan het Hof werd
verbonden als verzorgster van de jongste
twee Prinsessen. De Prinses zal in
Montpellier vermoedelijk een cursus vol
gen die specip.Ti voor vreemdelingen
wordt gegeven en wel in de Franse
literatuurgeschiedenis. De universiteit
van Montpellier behoort tot de oudste
(Van onze Amsterdamse correspondent)
„In tegenstelling tot hetgeen in an
dere diplomatieke centra het geval is,
is het in kringen van de VN in New
York gebruikelijk, dat er een zeker so
ciaal contact is tussen de diverse ver
tegenwoordigers, zelfs als de diploma
tieke betrekkingen tuss ende betrokken
landen zijn verbroken", aldus mr. J. M.
A. H. Luns vanmorgen by zijn terug
keer op Schiphol.
„Ik heb echter geen enkel commen
taar op berichten, dat ik gisteren een
bespreking met Indonesische autoritei
ten zou hebben gehad".
Minister Luns vertrekt over drie we
ken weer naar Amerika om de be
handeling van de Nieuw-Guinea-reso-
lutie in de VN bij te wonen.
„Ik wil my niet wagen aan specula
ties, maar ik heb in Amerika met 18
afgevaardigden gesproken en uit die
eerste reacties is komen vast te staan
dat het Nederlandse initiatief volko
men is gerechtvaardigd. Ook de good
will is belangryk toegenomen. Met name
by de Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken hebben wy alle be
grip en waardering gevonden. Wat ook
de verdere ontwikkeling zal zjjn, in
ieder geval is de positie van Nederland
internationaal reeds versterkt".
Op de vraag of een bilateraal gesprek
met Indonesië nog mogelijk is, zei mi
nister Luns: „Ik sluit mij volkomen aan
bij wat de minister-president heeft ge
zegd. Centraal sta ik op de bonafide
uitoefening van het zelfbeschikkings
recht van de Papoea's. De Nederlandse
regering zal niet toestaan, dat Nieuw
Guinea onder de facade van zelfbeschik
kingsrecht aan Indonesië zal worden
afgestaan".
De stappen van de heer Rykens
konden by de minister weinig waar
dering vinden. „Ik betreur het met
de regering, dat de heer Rykens on
danks alle beloften de heer Soebandrio
toevallig in New York is gaan ontmoe
ten".
aan de kant van de Waddenzee, een
lichtflikkering waar. Het zoeken naar
de piloot werd ook na middernacht
voortgezet.
Het is immers mogelijk dat hij van
zijn schietstoel gebruik heeft kunnen
maken en dat hij zich thans in een
rubberboot op zee bevindt. Diep in de
nacht werd het zoeken gestaakt. Van
morgen vroeg werd echter het opspo
ringswerk hervat.
Er nemen vyf vliegtuigen aan deel,
evenals de Zeeuwse mosselvloot op de
Waddenzee en de Wieringer- en Urker
vissers op de Noordzee. Het Engelse
schip „Baltic Arrow" zoekt eveneens
naar het vermiste toestel.
Volgens Marinekringen in Den Helder
zou het vermiste vliegtuig gisteravond
omstreeks zeven uur enkele malen zijn
overgevlogen. Men vond dit, gezien de
ongebruikelijke tyd, nogal vreemd. Hier
van kon echter geen officiële bevesti
ging worden verkregen.
Generaal Albert Watson, de Ameri
kaanse commandant van Berlijn, heeft
gisteren schriftelijk bij zijn Russische
collega geprotesteerd tegen het optre
den van de Oostduitse volkspolitie te
gen het hoofd van de Amerikaanse mis
sie in Berlijn, Allan Lightner. Zoals be
kend werd deze zondag verschillende ke
ren door de Oostduitse Volkspolitie las
tig gevallen toen hij trachtte Oost-Ber-
lijn binnen te komen.
Het Oostduitse ministerie van Bin
nenlandse Zaken heeft gisteravond ver
klaard, dat alle buitenlanders in bur
gerkleren, die via de grenspost in de
Friedrichstrasse Oost-Berlijn willen bin
nengaan, passen moeten laten zien
waaruit him identiteit blijkt.
In de verklaring wordt gezegd, dat
er mensen in burgerkleding bij deze
grenspost zijn verschenen, die beweer
den tot de bezettingsmacht in West-Ber-
lijn te behoren, maar dit niet met do
cumenten konden waar maken.
Dit slaat dus kennelijk op het geval-
Lightner. Volgens de Oostduitse ver
klaring had een Amerikaanse militaire
vrachtauto zondag een Oostduitse poli
tieman overreden. Deze werd aan beide
benen gewond en moest naar het zie
kenhuis gebracht worden.
De Westberlijnse politie is voor het
eerst met halfautomatische geweren en
machinepistolen uitgerust by de dienst
aan de sectorgrenzen met Oost-Berlijn.
Tot dusver was zij slechts bewapend
met pistolen en gummiknuppels. De
Oostduitse grenspolitie draagt reeds we
kenlang geweren en machinepistolen.
van Europa: zij werd in 1289 door
Paus Nicolaas IV gesticht.
De koninklijke gasten arriveerden
kort na zes uur op Schiphol. Tegen
half zeven wandelde Koningin Juliana
met haar twee jongste dochters naar
het vliegtuig en nam in het toestel af
scheid van Prinses Margriet. Daarna
bleef zij op het platform het toestel
nawuiven tot dit in het vallende duister
op weg naar de startbaan uit het zicht
was verdwenen.
Uit het Leidsch Dagblad van
24 Oct. 1861:
Naar men verneemt zal bij
het bataillon van het 4e reg. inf.
alhier in garnizoen, gedurende 1
het winterseizoen, onder meer 1
andere recreatiën zoo als: scher
men, dansen enz., ook een zang-
1 school worden daargesteld, on
der de leiding en het toezicht
van den kapitein Schmidt, van
het bataillon.
