Aan de Antillen geschonken beeld
prijkt reeds acht jaar in Leiden
PIANIST RUDOLF FIRKUSNKY
SCHONK STIJLZUIVERE BRAHMS
Hartelijke huldiging van zilveren
koster K. P. Wiekhart
Veiligheid vraagt overnachten
Stormachtige ovaties
voor een groot pianist
Ander exemplaar inde Zaanstreek
Goedvooru!
Het wonder der
waraehtiglieid
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 20 oktober 1961
Tweede blad no. 30482
Drie originelen
Op het eerste gezicht lykt dit een
onjuist gebaar: de aanbieding van een
kunstwerk, dat elders reeds geruime tijd
ln identieke uitvoering in het openbaar
te bewonderen valt. Men zou geneigd
kunnen zyn, aan waardevermindering
van een beeldhouwwerk te denken, wan
neer het niet uniek blijkt te zijn maar
„in serie" vervaardigd is, zij het dan ook
ln een zeer kleine serie (zoals de drie
exemplaren die van de gipsvorm van
Het Gezin gegoten zijn).
Toch is deze gedachte onjuist.
De directeur van de Lakenhal, drs.
N. J. van Wessem, die wij om zün oor
deel over deze aangelegenheid vroegen,
noemde deze gang van zaken heel nor
maal. Het komt dikwijls voor, dat enkele
exemplaren van een gipsmodel gegoten
worden, en dit kan, bij waardevolle
kunstwerken, alleen maar verheugend
genoemd worden, omdat daardoor meer
mensen in de gelegenheid komen, het
werk te bewonderen, terwijl het op meer
Zoekt moderne of klassieke
modellen
gouden verlovingsringen
v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207,
heeft het. Zeer grote keuze.
Op het graveren kunt u wachten.
UNIVERSITAIRE BENOEMINGEN
By onderscheiden besluiten van cura
toren der Leidse Universiteit zyn: C. Al-
thona, wetenschappelyk ambtenaar in
tydelyke dienst by de Organische Che
mie, voor het tydvak van 1 september
1961 tot 1 september 1962 wederom in
deze functie benoemd; W. A. van Heel,
wetenschappelyk ambtenaar in vaste
dienst by de systematische plantkunde,
benoemd tot wetenschappelyk ambte
naar le klasse; A. J. C. Hoeve, benoemd
tot wetenschappelijk ambtenaar le klas
se in tijdelijke dienst by de Anorgani
sche Chemie; H. M. v. d. Hom, weten
schappelijk ambtenaar in tijdelijke
dienst by de bibliotheek, benoemd tot
wetenschappelyk ambtenaar in vaste
dienst; D. R. Jonker, wetenschappelyk
ambtenaar in tydelyke dienst bij de fa
culteit der letteren en wijsbegeerte, be
roemd tot wetenschappelijk ambtenaar
le klasse in vaste dienst; P. R. Locher,
benoemd tot wetenschappelyk ambtenaar
in tydelyke dienst by de natuurkunde;
J. P. Scherft, wetenschappelyk ambte
naar le klasse in tydelyke dienst by de
experimentele histologie, benoemd tot
wetenschappelyk ambtenaar le klasse in
vaste dienst.
Lezers schrijven
Albert Schweitzer Jeugdclub
L.S.
Waarschijnlijk hebben de lezers van
het L.D. wel eens van de Albert Schweit
zer Jeugdclub gelezen of gehoord. Van
deze club bestaan reeds verscheidene af
delingen in Nederland en nu hebben
een paar jongelui op zich genomen ook
in Leiden en omgeving een club op te
richten. Het doel van deze club is niet
alleen dr. Albert Schweitzer financieel
steunen, maar ook langdurige zieken en
bejaarden wat vreugde brengen, kortom
elke actie voor hulp aan de medemens
steunen. In een paaar woorden komt
het hierop neer: „De naastenliefde in
praktijk brengen". Natuurlijk valt dit
niet mee voor een paar jongeren en
daarom vragen wij hulp en medewerking
van iedereen; van de jongeren tussen 12
en 30 jaar, die lid kunnen worden,
van de ouderen, die donateur kunnen
worden, en verder van iedereen, die
ons op een of andere wijze kan helpen.
Albert Schweitzer heeft eens gezegd, en
wij willen het hier graag herhalen: „Ik
ben altyd van mening geweest, dat
ieder van ons in staat is een klein
deel van het lijden te doen ophouden".
En we zouden er aan toe kunnen voe
gen: „Vele kleintjes maken één grote".
Helpt u ons de Naastenliefde in prak
tijk te brengen. U kunt zich daarvoor
richten tot:
PUCK GROEN,
Dr. v. Rhijnstraat 9, Leiderdorp.
Eerste concert K. en O. meesterserie
Advertentie
Minister Cals heeft dezer dagen namens de regering aan de Neder
landse Antillen het bronzen beeldje „Het gezin" aangeboden, gegoten
naar een ontwerp van de Amsterdamse beeldhouwer Cor Hund.
Deze schenking betekent niet alleen een aanwinst voor de Antillen,
doch tevens indirect een pluim op de hoed van het Leidse gemeente
bestuur voor het gevoerde beleid bij de aankoop van beeldhouwwerken
voor de stadsverfraaiing. Een identiek exemplaar van het aan de
Antillen aangeboden beeldje staat namelijk sinds 1953 in de Sleutelstad,
en wel in het plantsoentje aan de Van Baerlestraat.
kocht in 1953 het tweede exemplaar aan,
en in 1957, dus vier jaar later, werd
het derde oorspronkelijke exemplaar
aangekocht voor de Rijksverzameling.
Thans is het, als representatief voor de
moderne Nederlandse beeldhouwkunst,
uitverkoren om als geschenk van de re
gering aan de Antillen te fungeren,
mede omdat de voorstelling symbolisch
is voor de aard der verbondenheid tus
sen de Nederlandse Rijkdsdelen. Deze
ongetwijfeld op goede gronden en artis
tiek verantwoorde geschenkskeuze be
tekent als gezegd de onderstreping van
juist aangevoelde Leidse keuze van
beeldhouwwerken.
De kunstenaar Cor Hund werd op 1
december 1915 in Amsterdam geboren.
Hij volgde een opleiding van lithograaf
en reclametekenaar en studeerde van
1942 tot 1946 aan de Rijksacademie voor
Beeldende Kunsten. In 1947 werd hem
de Prix de Rome toegekend.
Over hem en zyn werk schreven wij
ook reeds in het kort in onze serie
„Beelden in de Sleutelstad" op 13 mei,
toen wij bijgaande foto van het betrok
ken beeldje publiceerden.
O O
Heeft hij ingespannen be
sprekingen gehad? Ziet
hij er tegenop achter 't
stuur te gaan zitten? In
het donker? Met mist of
regen?.U hebt gelijk, me
vrouw: dan moet hij het
vooral niet doen. Laat hem
rustig dineren en een ka
mer nemen met ontbijt.
Overal in Nederland zijn
goede hotels. Waar het
heerlijk uitrusten is.
XjltffWUSf... 1
Luister naar de familie
Doorsnee via Radio Luxemburg
(208 en 49.26 m) op zaterdag
21 oktober om 12 uur of zondag
22 oktober om 13.30 uur of via
Radio Veronica (192 m) op
maandag 23 oktober 's avonds
om 6.30 uur. Deze uitzendingen
worden u aangeboden door de
Nederlandse Horeca-bedrijven.
dan één plaats zyn decoratieve functie
kan vervullen. Zo bestaan er van de
oorspronkelijke gietvormen van het be
roemde beeld „Le penseur" van Rodin
verschillende afgietsels, die in Frank
rijk maar ook in San Fransisco te vin
den zyn. Hetzelfde is bijvoorbeeld het
geval met de beroemde groep „Burgers
van Calais" en ook met het bronzen
beeld „Mannetje Jacque" van Wencke
bach dat in Rotterdam maar ook in
Otterlo prijkt.
Dit geldt natuurlijk alleen ten aan
zien van de bronzen, die uit de oor
spronkelijke gietvormen gegoten werden,
niet van „reproducties" van b.v. marme
ren beelden, die door de aangewende
techniek slechts in één origineel exem-
plaat vervaardigd kunnen worden, ter
wijl ook reproducties van bronzen beel
den door het vervaardigen van nieuwe
gietvormen aan de hand van bestaan
de originele beelden niet evenwaardig
geacht kunnen worden aan die oor
spronkelijke beelden.
Men zou het kunnen vergelijken met
schilderyen en etsen. Van een schilde
rij als b.v. de Nachtwacht bestaat maar
één exemplaar dat steeds oneindig veel
waardevoller zal bljjven wan welke nauw
keurige nabootsing ook. Maar van etsen
van Rembrandt bestaan veelal meer
dan één oorspronkelijke afdruk van de
geëtste plaat, die alle als originelen
bijzondere waarden hebben.
Het was het Leidse gemeentebestuur
overigens op het ogenblik van aankoop
van Het Gezin bekend, dat er meerdere
exemplaren bestonden. Een er van had
ten tijde van de Leidse aankoop reeds
een plaats in de Zaanstreek gekregen,
waar het nog steeds te vinden is. Leiden
Pessimistisch geluid
op Kruisvergadering
De leden van het Oranje-Groene Kruis
hoorden gisteravond op de ledenverga
dering een pessimistisch geluid van de
waarnemend penningmeester de heer G.
van Zwieten over de nieuwe subsidiere
geling. Als een kruisvereniging een na
delig saldo heeft, springt de gemeente
gewoonlijk voor dit bedrag bij. Dit jaar
was er een nadelig saldo van f. 3000
hetgeen de gemeente als subsidie zal
uitkeren. Als de nieuwe subsidie-rege
ling „er door" komt, dan krygt de ver
eniging niet het nadelig saldo als sub
sidie uitgekeerd, maar de subsidie wordt
uitgekeerd naar het ledental. Deze zgn.
objectieve subsidieverlening brengt voor
de jongste en de kleinste van de kruis
verenigingen in Leiden lastige conse
quenties met zich mee. De heer Van
Zwieten drukte de leden daarom op het
hart nog meer leden te werven.
Verder is het een gunstig verenigings
jaar geweest. Er was een gestage groei
van het ledental en de consultatiebu-
reau's, worden steeds populairder. Een
Lang hadden wij er op moeten wachten.
Tóen, opeens, was 't er: het „wonder" 'en het „hart" der waarachtige
muziek werden na de pauze plotseling in volle omvang geopenbaard!
De ons nog onbekende, oorspronkelijk Tsjechische pianist Rudolf
Firkusny schonk het ons op het eerste concert der Meesterserie van
K. en O., met zijn vervoerend spel in Brahms' eerste pianoconcert, het
grandioos maar nog wat onevenwichtig gecomcipieerde jeugdwerk,
waarin zich echter toch reeds het genie in volle omvang openbaart.
Het was een weldaad dit veelgespeelde werk onder Firkusny's
handen te horen.
Als uit hoger sfeer werd het ontvangen!
Gelukkig zijn er heden ten dage nog kunstenaars, die een stijlzuivere
Brahms, bij wie de contemplatieve ernst zich reeds aankondigt aan de
huidige generatie expressief dan wel verinnerlijks weten uit te dragen.
Firkusny is een pianist van allure.
Haast vanzelfsprekend in deze tijd is de schitterend beheerste tech
niek, in de virtuositeit toch steeds nobel gehouden.
Doch er is mèèr: de opmerkelijke
affiniteit met de stemmingsvolle
Brahmsgeest is evident. Dit speciaal
maakte zyn van diepe gevoelswarmte
doortrokken, boeiende vertolking tot het
genoemde wonder.
Natuurlyk kan men wat enkele tempi
betreft met hem van mening verschil
len. Voorts zou men kunnen aanmerken
dat Firkusny o.a. in de beruchte da
verende octavenpassages, die als dreu
nende roffels uit de vleugel leken te
komen, de klank iets meer had kunnen
intomen. Maar onherroepelijk stond na
deze Brahms toch wel vast, dat Fir
kusny, die reeds als wonderkind de
aandacht trok, een waarlijk machtig
pianist is, volkomen boven de materie
staand.
Dit konden wij van het hem begelei
dende Rott. Philh. Orkest niet zeggen:
aanvankelijk wist het dit hoog niveau
helaas geenszins, later gelukkig iets
beter bereiken.
De stormachtige ovaties die deze pia
nist, wiens fijnzinnig en genuanceerd
toucher in de verstilde delen tot een
verrukking werd, ten deel vielen, bewe
zen onomstotelijk hoe sterk de stamp
volle zaal door zijn overrompelend spel
gegrepen was.
Wij zijn er dankbaar voor met deze
Firkusny kennis gemaakt te hebben!
Voor de pauze Luigi Cherubini: diens
„enige" symphonie van 1815 had ons
niet bijster veel te zeggen. Wel merk
waardig voor een ernstig en diepden
kend man als hy in zyn tyd de be
heerser van het contrapunt by uitne
mendheid die zien in zyn kerkmu
ziek zo gans anders betoont.
Weliswaar is ook hier sprake van knap
compositorisch kunnen, waaraan echter
de muzikale inventie niet evenredig is
Tezeer doet deze symionie denken aan
een Hauw aitreksel van een Haydn-sym-
fonie, waarin men eenter diens geniali
teit volstrekt ontoeert. Het orkest speel
de haar punctueel, doch in het alge
meen weinig geïnspireerd en geïnteres
seerd, wat m een geval als dit niet te
verwonderen is. De nierop volgende in
troductie van de „Rapsodische varia
ties" uy53j van de Tsjechische compo
nist Kiement Siavicky gai tot gemengde
indrukken aanleiding.
Het op zichzeli waardevolle, melan
choliek getinte thema waarop deze
variaties gcoouwd zijn, herhaalt de
componist zonoer genoegzaam aiwisse-
ling uit oen treure. in deze schier einde
loze lengte dekte de muzikale inhoud de
pompeuse lading niet.
De weliswaar eiiectvolle instrumen
tatie met vele solistische passages voor
violist Wim Noske en blazers, nam
tenslotte een zodanig formidabel klank
volume aan, dat de zaal dit moeilijk kon
verdragen. Volksmuziek, een scheut
Ravel en diverse jazzcomponisten zijn
in hoofdzaak Siavicky's inspiratoren in
deze vier groepen variaties, waarin zich
de vier delen van een symfonie laten
onderkennen, waarbij het „Scherzo" tot
tumultueuse climaxen aanleiding geeft.
Met de helft van het geheel zou de
componist echter een veel sprekender
resultaat bereikt hebben. In de beper
king toont zich de meester.
Voor Flipse was dit werk echter wel
een kolfje naar diens hand! Zyn stu
wende leiding voerde immers het orkest,
na een wat aarzelend begin, op tot een
RUDOLF FIRKUSNY
imponerende, maximale geluidsproduk-
tie, hetgeen de innerlijke zwakte dezer
compositie toch niet verbloemen kon.
Gelukkig dat hierna de van eeuwig
heidswaarde vervulde Brahms aan deze
avond de- veredelende zuivering gaf,
waaraan wij na het voorgaande toch wel
een dringende behoefte hadden.
H.
Aanbesteding riolerings-
en bestratingswerken
Namens B. en W. werden vanochtend
in de Stadsgehoorzaal aanbesteed het
uitvoeren van riolerings- en bestratings-
werken ten behoeve van de reconstructie
van een gedeelte van de Haagweg en de
doortrekking van de Ter Haarkade met
bijbekomende werken. Er werd als volgt
ingeschreven (het bedrag onder A indien
materialen door aannemer geleverd wor
den, onder B indien door gemeente»: A.
Hoogeboom, Rijpwetering A f 455.000, B
f418.000; Joh. Visser en Zn., Leiden A
f452.000, B f414.000; C. A. Langeveld,
Alphen a. d. Ryn A f452.000, B f,112.000;
J. Stam, Voorschoten A f 434.000, B
f398.000; C. M. Deerenberg en gebr. J.
en W. van Wijk, Alphen a. d. Rijn A
f427.000, B f391.000; N.V. Aannemings
bedrijf NBM, Zaandam A f419.800. B
f386.800; Fa. FeithuizenVan Haften,
Haarlem A f418.00, B f381.500; Aanne
mingsbedrijf Gebr. Wöuft, Leiden A
f417.200, B f380.000; N.V. v/h. Killiam,
Gorinchem A f417.00, B f381.000; A. Th.
Stuifzand, Leiden A f 410.000, B f 373.000;
J. Mens, Lisse A f405.000, B. f370.000;
Fa. H. Compeer, Oegstgeest A f399.500,
B f365.500.
aantal van die bureau's is echter voor
de stad Leiden te klein. Het kraam-
centrum, dat dit jaar in gebruik is ge
nomen, blijkt in alle opzichten te vol
doen. Vooral van de zijde van jongge
huwden bestaat een toenemende be
langstelling.
Bij de bestuursverkiezing werden de
aftredende heren W. Heilo en J. Rave-
stein opnieuw gekozen. De heer De Ja
ger werd in een bestaande vacature be
noemd.
Koster K. P. Wiekhart van de gere
formeerde Zuiderkerk, die onder vele
predikanten heeft „gediend", herdacht
gisteren het feit, dat hij voor 25 jaar
werd benoemd tot koster van de Hooi-
grachtkerk.
Ter gelegenheid van dit zilveren jubi
leum vond in de bovenzaal van de Zui
derkerk een hartelijke huldiging van 't
kosterpaar Wiekhart plaats. De leiding
berustte bij dr. H. J. Westerink, die na
mens kerkeraad en gemeente de jubi
laris en zijn vrouw hartelijk gelukwenste
en de heer Wiekhart tekende als een
koster van de oude stempel, die in onze
„kathedraal" de glorie van het koster
schap gestalte heeft gegeven in het be
wustzijn de kerk daarin te dienen in
nauwe samenwerking met zyn zorgzame
en altijd zorgende vrouw.
D. J. H. de Boer, sprekende namens
de collega's zei tot koster Wiekhart „Op
deze dag wieken uit ons hart gedachten
naar van dankbaar gedenken". Spr. ac
centueerde, dat bij de soms zwakke ge
zondheid van de heer Wiekhart, deze I
door Gods kracht in staat was gesteld
25 jaar lang het werk vol te houden.
Namens de predikanten overhandigde
spreker het dagboek „Avondzegen".
De heer Kurpershoek, vice-voorzitter
van de Commissie van Beheer (de voor
zitter, de heer Stolp was verhinderd)
gewaagde van een doorlopende goede
samenwerking en van de perfecte ver
zorging van de kerkdiensten en de ver
gaderingen. „Wij hebben u ook wel eens
moeten verdragen, maar u heeft alle
Commissies van Beheer moeten verdra
gen" aldus spreker. Namens kerkeraad
en commissie overhandigde de heer
Kurpershoek een enveloppe met inhoud.
De heer G. van Zwieten, voorzitter
van de Diakonie wees er o.m. op, dat de
verzorging van de diakonie, die het ge
hele jaar door om de veertien dagen ver
gadert, voor de heer Wiekhart een extra
belasting was. Ook doet koster Wiekhart
wekelijks dienst als „vrachtdrager" van
„klein-geld", dat moest worden bezorgd
en ingewisseld.
De heer Wouters, ouderling in Wyk I,
De voorzitter van de Commissie
van Beheer, de heer S. M. Stolp,
biedt de heer en mevrjouw K. P.
Wiekhart gelukwensen aan.
sprak een woord van dankbare waarde
ring in het bijzonder aan het adres van
mevrouw Wiekhart, die in haar aanvul
lende taak als kosteres nimmer heeft
gefaald. Tijdens deze samenkomst,
waarin koffie met gebak werd geserveerd
door gedienstige dames uit de gemeente,
kwamen tal van geschenken binnen uit
de gemeente, een bloemen- en vruch-
tenschat, waarover de jubilaris in jn
dankwoord zei .ervan overstelpt te zijn".
In de avonduren volgde een zeer druk
bezochte receptie, waarvoor naast vele
gemeenteleden ook het bestuur van de
Prot. Chr. Kostersvereniging en afge
vaardigden van tal van verenigingen be
langstelling toonden. Vele geschenken
werden ook nu aa.igïboden.
