Treiler lek geslagen:
vermoedelijk 5 doden
België staakt financiële
steun aan VN in Kongo
Britse visser pikt de
negen overlevenden op
Ook Katwijker
onder vermisten
Halve gebr. kip
WEERBERICHT
Wegens achterstelling hij het
aanwerven van nieuw personeel
RUSK: GEEN TERUGTREKKEN
TROEPEN CENTRAAL-EUROPA
teuws i
Stormweer trof IJmuidens schip
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 19 OKTOBER 1961
No. 30481
LEIDSCH
DAGBLAD
(Van onze IJmuidense correspondent)
Negen opvarenden van de IJmuidense motortreiler IJmui-
den 32 „Elie Cheneviere" zijn aan boord van de Britse
treiler Grimby Queen" op weg naar Engeland na een
angstige nacht, die waarschijnlijk de andere vijf opvarenden
het leven heeft gekost. Toen de Elie gisteravond in een
hevige storm om half elf op 300 mijl ten noorden van IJmui-
den water maakte, was de bemanning gedwongen het lekke
schip, dat zware slagzij maakte, te verlaten. De Britse treiler
pikte de reddingsboot op, waarin tien mannen zaten. Eén
van hen bleek inmiddels te zijn overleden. De vier andere
opvarenden worden vermist.
De geredden z\jn: schipper Jaap Blok
uit IJmuiden, stuurman Plugge uit
Scheveningen, en de matrozen C. Haas
noot uit Katwijk, A. van Duyn uit Kat
wijk, K. van Duyn uit Katwijk, C. Terol
uit Scheveningen, J. Blok uit IJmuiden,
G. Vlieland uit IJmuiden en de olieman
A, de Jong uit IJmuiden.
De matroos H. Prins uit IJmuiden,
werd levenloos in de sloep aangetroffen.
Hü was gehuwd en had drie kinderen.
Vermist worden nog de matroos A.
Kok uit Egmond, de kok E. van Harst
uit IJmuiden, beiden gehuwd, en de
tweede machinist W. van Dijk. uit Kat
wijk, ongehuwd. Zij hadden het schip
wel kunnen verlaten.
Van de eerste machinist R. Doets uit
Haarlem, wordt vermoed dat hü in de
machinekamer, waar een lekkage was
ontstaan op een onbereikbare plaats, om
het leven is gekomen.
De eerste berichten over de gevaarlij
ke positie, waarin de Elie zich bevond,
kwamen gisteravond om half elf door.
„Er staat anderhalve meter water in
de machinekamer", luidde het bericht,
dat in IJmuiden grote ontsteltenis ver
wekte. Onmiddellijk vertrok de sleepboot
„Titan" van Bureau Wijsmuller naar de
opgegeven positie, 56.30 noord en 3.04
oost. Maar de te overbruggen afstand
van meer dan 200 mijl was zo groot, dat
men voor de bemanning wel niets zou
kunnen doen.
Gelukkig waren er schepen dichter in
de buurt van de Elie. Belgische en Ne
derlandse treilers zetten door een hoog
lopende zee koers naar de opgegeven po
sitie. Een Noors weerschip volgde. Later
zou blyken, dat ook een Britse treiler
onmiddellijk op zoek was gegaan naar
de Nederlandse collega. Een uur later
vroeg Scheveningen-Radio alle schepen
dringend om snel verbinding te maken.
Het schip bleek toen al zeer veel water
te maken. Terwijl de schepen naar de
Elie toesnelden, vlogen de gesprekken
door de lucht. Meestal buiten de nood-
golf, soms erop, maar dan werd er on
middellijk geroepen, dat men verdwij
nen moest vanwege het noodverkeer. Op
de kotters besprak men druk de gevaar
lijke positie van de Elie. „Hij heeft vast
voor de wind gelopen", zei men. „Als hy
was gaan steken, had het nooit gekund".
Maar men constateerde dat het weer ge
lukkig wat opknapte.
Iets beter
De te hulp snellende schepen merkten
daar weinig van. Ze moesten door hoge
zeeën ploegen, die niet alleen de snel
heid remden, maar ook het zicht ver
minderden. Toch begon de situatie er
om half één in de nacht beter uit te
zien. Twee Belgische kotters bleken toen
al vlak bij te zijn. De Ostende 292 was
f 1.95
Alléén: PETER LEENEN
Gangetje 14
OOK OM MEE TE NEMEN.
DEZELFDE TEMPERATUUR
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk enkele buien en hier en daar mist.
Zwakke tot matige veranderlijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
20 OKTOBER.
Zon op: 7.12 uur: onder: 17.37 uur.
Maan op: 16.27 uur; onder: 2.17 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.15 uur.
Laagwater te 7.56 en 20.13 uur.
nog maar tien mijl van de Elie verwij
derd, de Ostende 335 twintig mijl. „Een
Belg heeft een vuurpijl gezien", seinde
de HD-74 „Michiel" even later. Schipper
Freek Slot, van deze treiler uit Den Hel
der, kreeg contact met schipper Jaap
Blok van de Elie. „We gaan in de mo
torsloep", zei deze „Maar er staat veel
water in". „Dat is niet zo erg", verklaar
de reder ir. W. Polderman desgevraagd.
„Er zitten drijfkasten in de boot".
Om tien voor één riep de kustvaar
der „Wester-Eems" Scheveningen-Radio
aan. „Ze gaan in de sloep", seinde de
marconist.
De Scheveningen-243 „Cornelis"
mengde zich in het koor. „Het schip
drijft rond, maar er is slechts een klein
lichtje aan boord".
Tragedie
Totnutoe was het allemaal wat ver
ward geweest, want het noodverkeer
speelde zich over verschillende kanalen
af. Oostende-Radio sprak met de Bel
gische schepen, de „Michiel" uit Den
Helder kwam ook op een apart kanaal.
Maar nu kwamen er snel achter elkaar
berichten, die de ontwikkeling van de
tragedie duidelijk maakten. De inlich
tingen kwamen van schepen, die men
tot dantoe niet had gehoord. Eerst kwam
de HD-74 weer in de ether om te be
vestigen, dat de bemanning van de Elie
in de reddingsboot was gegaan. Men
voerde een lichtje mee, maar ook op de
nu verlaten ronddrijvende treiler braad
de nog een licht. Maar toen kwam de
Ostende 326 met een opzienbarende me
dedeling: „We zyn by het schip", seinde
deze kotter, de „Experience". „Het schip
is verlaten. We gaan nu de reddings
boot zoeken, die dichthij moet
zijn. Maar het is slecht weer en er is
slecht zicht, dus het zal wel niet mee
vallen".
Terwyl de Ostende 326 door de hoge
golven joeg en de mannen elke keer, als
men op een golftop kwam, speurden
naar een lichtje, nader'de weer een an
der schip, waarvan men de aanwezig
heid niet vermoedde. Ook de Britse trei
ler „Grimby Queen" speurde naar de
reddingsboot, die in de buurt moest zün.
Om tien minuten voor twee vannacht
gaf de Brit zyn boodschap, die tegelyk
blijdschap en ontsteltenis verwekte: „We
hebben tien man van de bemanning op
gepikt, onder wie èèn dode".
Drie bemanningsleden werden nog
vermist. De Brit ging door met zoeken,
want de drie vermisten konden nog in
leven zyn. Andere schepen hielpen. By
daglicht steeg een Shakleton-vliegtuig
van de Royal Air Force op om te helpen.
Verschrikkelijk
De reder van de onfortuinlijke
IJmuiden-32, Ir. Polderman, verklaarde
hedenmorgen, niet te weten of de trei
ler al dan niet gezonken was. Hij heeft
vijf minuten met schipper Blok kunnen
praten, maar toen viel het gesprek uit.
De reder zei, dat Blok zonder meer een
goed schipper is, die zyn schip zeker
niet ongemotiveerd zal hebben verla
ten. „Blok en zijn mannen hebben on
gelofelijk pech gehad: er was geen
schip in de buurt. Volgens mij is een
schip met een lek in de machinekamer
of in het visruim, dat zoveel water
maakt dat de pompen het niet kunnen
bijhouden, reddeloos verloren, wanneer
het in de omstandigheid verkeert dat
geen onmiddellyke hulp met pompen
aanwezig is.
Ik ben er zeker van dat men het
schip niet voortijdig heeft verlaten.
Maar het schip is voor my niet be
langrijk, als u weet dat meer dan een
derde van de bemanning naar alle
waarschynlykheid het leven erby in
geschoten heeft. Het is meer dan ver-
schrikkelyk. Mensenlevens zyn niet te
vervangen. Toen Blok mü sprak stond
het water al ver boven de plaat, tot
de dynamo's toe".
De geredden van de IJmuiden-32
worden eerst zaterdagmorgen in Enge
land verwacht. De vloot van „De Ma-
rezaten" bestaat nu (indien de IJmui-
den-32 ten onder is gegaan) uit vier
schepen, die zich op zee bevinden en
een hektreiler in aanbouw.
In 1944 gebouwd
De motortreiler IJmuiden-32 „Elie
Cheneviere" is in 1944 gebouwd te Lo-
bith, bij de scheepswerf „De Hoop",
als mijnenveger voor de Kriegsmarine.
De bruto-inhoud was 319.19 bruto re-
gisterton, de netto-inhoud 119.07 ton.
Het schip was 46 meter lang, de breed-
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard hebben in Paleis Soestdijk de
vice-president van Indiadr. Sarve-
palli Radhakrisjnan ontvangen. De
poedel van de Prins eiste op dit
moment alle belangstelling voor
zich op.
te was 8.3 meter. In 1945 werd het
schi*} naar Duitsland overgebracht,
waag het na de oorlog werd aangetrof
fen. In het begin van 1949 arriveerde
het in Delfzijl, waarna het door het
Bureau Oorlogsbuit werd verkocht aan
de rederij „De Marezaten" te IJmui
den. De stoomtreiler „Condor"-IJmui-
den/72, bracht het schip over naar
IJmuiden en kwam er op 27 maart
1949 mee aan. Daar werd het schip
voor de visserij verbouwd en ingericht.
De proefvaart kon gehouden worden
op 23 november 1950. Op 27 november
1950 vertrok de „Elie Cheneviere" voor
de eerste reis ter visserij. Voor de ver
koop aan „De Marezaten" plaats had,
heette het schip om administratieve re
denen „Holland 5".
Tijdelijk'
De Belgische regering heeft de
Verenigde Naties meegedeeld dat
België zijn financiële bijdrage voor
het V.N.-optreden in Kongo „tijde
lijk" staakt. Dit werd meegedeeld
door de onderminister van Finan
cien, Tielemans.
Minister Tieleman deelde voorts nog
mee, dat tussen de V.N. en de Bélgische
De a hitecten prof. ir. F.
Berghoef (voorgronden ir. M.
M. V egt er. de ontwerpers van het
(Dit nummer bestaat uit 22 pagina's) [nieuure stadhuis van Amsterdam,
regering overeenstemming was bereikt
over het bedrag, dat de wereldorganisa
tie zou betalen voor het in Kongo door
de V.N. overgenomen Belgische mate
rieel. Een commissie van het Belgische
ministerie van Landsverdediging en van
de V.N. hadden dit bedrag bepaald op
600 miljoen Belgische franken, plus een
vergoeding van 75 miljoen franken voor
dienstenverlenging. Vyftien procent van
dit bedrag zou voor eind 1960 worden
betaald. Wijlen secretaris-generaal
Hammarskjöld verminderde echter dit
bedrag tot in totaal 265 miljoen franken
(ongeveer 19 miljoen gulden), waarvan
de V.N. tot dusverre slechts ruim 8.5
miljoen franken heeft voldaan.
Minister Spaak had de vorige week
reeds in de Belgische Senaat in ant
woord op een interpellatie verklaard, dat
het „nog niet vaststond" dat België een
verdere bijdrage zou leveren voor de fi
nanciering van de V.N.-operaties in
Kongo. Hij deelde o.m. mee, dat dit ook
zou afhangen van de vr\ag, of de Ver
enigde Naties de „discriminerende poli
tiek" bij het aanwerven van Belgisch
personeel zou voortzetten.
Ook in de Belgische pers was aange
drongen op het stopzetten van de Bel
gische bijdrage aan de V.N. voor Kongo.
Russen in Canada
weigeren protest
tegen superbom
De Russische ambassade in Ot
tawa heeft gisteravond geweigerd
de Canadese protestnota tegen de
aangekondigde Russische proef met
een 50 megaton kernbom, in ont
vangst te nemen. De ambassade
weigerde de nota te accepteren op
grond van het feit dat de kwestie
van deze kernbomexplosie een Rus
sische binnenlandse aangelegenheid
is.
De Japanse regering heeft be
sloten eveneens bij de Sowjet-Unie
te protesteren tegen de voorge
nomen proef. Het protest zal mo
gelijk worden gevolgd door een Ja-
volgen de t,i- panse motie in de V.N.
teraad van de hoot J rcr hun De Amerikaanse Commissie voor
stadhuisplan, dat werd aanoe- i atoomenergie treft op Eniwetok, een ei-
nrsme>n Iand in de st',le Zuidzee, voorbercidin-
nomen. gen voor een eventuele hervatting van I
Anders ontstaat er een vacuumdat voor
de stabiliteit van de vrede gevaarlijk is
(Van onze correspondent in Washington)
Terugtrekking van de troepen uit Centraal-Europa behoort geen punt
te zijn in het overleg met de Sovjet-Unie, aldus verklaarde de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken gisteren nadrukkelijk op een
persconferentie. Dat zou betekenen, dat het Westen zijn verantwoor
delijkheid zou opgeven en een vacuum zou scheppen, dat gevaarlijk kan
zijn voor de stabiliteit van de vrede. Chroesjtsjows officiële mededeling,
dat hij geen ultimatum wil stellen voor een regeling van de Duitse
kwestie kan, aldus Rusk, dienen om de spanning ietwat te verminderen»
Hij zag echter weinig of geen verandering in Chroesjtsjows opvattin
gen over dit probleem.
Contact noodzakelijk
Rusk onderstreepte de noodzaak van
contact met de Sowjet-Unie. Daardoor
kan men op zijn hoede zijn tegen een
catastrofe, die zou kunnen voortkomen
uit onwetendheid, een misrekening of
een vergissing. Hij bagatelliseerde de
onenigheden tussen de Westelijke bond
genoten. Over de hoofdzaak is men het
eens. Het meningsverschil behelst al
leen de tijd en de aard van de contact
ten met de Sowjet-Unie.
Verreweg het grootste deel van Rusk's
persconferentie werd in beslag genomen
door vragen over Berlijn en Duitsland.
In Amerika hebben de laatste dagen
geruchten de ronde gedaan, als zou
Washington een militaire distantiëring
in Centraal-Europa overwegen. Rusk
heeft die geruchten ten stelligste tegen
gesproken. Voor Adenauer *en de zijnen
moet dat goed nieuws zijn geweest. Een
dergelijke distantiëring is volgens Rusk
thans niet aan de orde. Alleen indien
men het eens zou kunnen worden over
een algemeen ontwapeningsplan, zou
den regionale schikkingen getroffen
kunnen worden.
De gesprekken met de Russen zullen
worden voortgezet. De Amerikaanse am
bassadeur keert binnenkort naar Mos
kou terug. Rusk acht de agenda, die de
Nederlander in
O.-Berlijn in arrest?
Het West-Berlynse „Informatiebu
reau West", een anti-communistisch ge
oriënteerde particuliere .inlichtingenor
ganisatie, heeft bekend gemaakt dat op
2 oktober de Nederlandse staatsburger
dr. Kurt Goldstaub in Oost-Berlyn door
Vopo's is gearresteerd toen hü kennis
sen wilde bezoeken en dat sedertdien
niets meer van hem is vernomen.
Dr. Goldstaub had zich via de sector
grenspost Friedriehstrasse naar Oost-
Berlijn begeven om een verjaardagsge
schenk naar kennissen te brengen. Hij
werd echter gearresteerd na visitatie
door de volkspoldtie en de douane. Op
alle navragen is door de Oostberlijnse
justitie geantwoord dat men geen in
lichtingen kon verstrekken hangende
het onderzoek. Volgens het informatie
bureau West heeft dr. Goldstaub in de
nazitijd als jood vier jaar in een con
centratiekamp gezeten en werkte hij
sedert 1951 in West-Berlijn. in dienst
van een handelsonderneming.
Amerikaanse kernproeven met grote ex
plosieve kracht in de atmosfeer in het
geval president Kennedy zou besluiten,
dat dit noodzakelijk is voor de veiligheid
van de V.S. en de vrüe wereld, zo ver
neemt men in bevoegde Amerikaanse
kringen.
Men merkt in dit verband op dat de
ondergrondse proeven in Nevada slechts
zijn gedaan met atoombommen van be
trekkelijk geringe kracht. Als de presi
dent van mening mocht zyn dat de Rus
sische kernproeven het gevaar inhouden
dat Amerika's strategische kracht ten
opzichte van de Sowjet-Unie achterblijft,
is de commissie gereed binnen een tijd
van een of meer weken de nieuwste wa
penen van het Amerikaanse Atoomarse
naal te beproeven.
(Men zie ook elders in dit nummer).
Russen voorstellen voor een Oost-West-
conferentie nog te beperkt. Voor de
exploratieve gesprekken met de Russen
is het geen beletsel dat West-Duitsland
nog geen regering heeft. Rusk verwacht
geen belangrijke verandering in de
Duitse politiek.
Volgens de Amerikaanse staatsman
begrüpt Chroesjtsjow thans de ernst
van de Westelijke positie en de vastbe
radenheid der Westelijke mogendheden.
Amerika geeft niet het recht op van
Westelyke militairen om naar Oost-
Berlün te gaan.
Rusk verwacht dat de Sowjet-Unie
dat recht zal beschermen.
Wat de opvolging van Hammerskjöld
betreft: Amerika doet thans een laatste
poging om het met de Sowjet-Unie
daarover eens te worden. Bereikt men
geen overeenstemming, dan wensen de
Amerikanen een actie van de Assem
blee, desnoods tegen de Russische wen
sen in. daar de Verenigde Naties niet
langer verzwakt mogen blijven door het
gemis van een secretaris-generaal.
Terugtocht achter
„rookgordijn"
Het gezaghebbende Stockholmse
blad „Svenska Dagbladet" schrijft,
dat de wolk van Ruslands nieuwe
bom een rookgordijn is waarachter
de Russen hun terugtocht inzake
Berlijn willen verbergen. Een van
de voornaamste redenen voor deze
terugtocht is ongetwijfeld de vast
beraden houding, die het Westen
de laatste tijd tegenover de Russen
heeft aangenomen, zo zegt dit blad.
Uit het Leidsch Dagblad van
19 October:
De Leidsche Gemeenteraad
heeft de begrooting der inkom
sten en uitgaven voor 1862 vast
gesteld. Onder de uitgaven, die
men plan heeft in het volgende
jaar te doen, behoort het leggen
van een ijzeren draaibrug, in
olaats van de Bostelbrug, door
het leggen van een houten brug.
Een geneesheer te Livorno
estigt de aandacht zijner
'mbtsgenoten op twee door hem
n de maand Mei dezes mars ge-
lane waarnemingen, volgens
oelke de koepokstof zich zoude
nededeelen aan andere ligcha-
•nen, alleen door het gebruik
mn zekere hoeveelheid melk van
eene koe, tijdens bij deze de oor
spronkelijke koepokken ontwik
keld worden.
Directeur: E. A. E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singeil' **lden - Glro 00 57053
Hoofdredacteur: J. Brouwer f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
