WOL
SCHEEPS
BERICHTE
FATALE DIAMANTEN
Na twaalf jaar procederen
Volks wagenspaarders zien iets
van hun spaarduitjes terug
PANDA EN DE MEESTER-QPHEFFER
Vervolgverhaal voor de kleintjes
en de Bosmannetjes
m'
WOENSDAG 18 OKTOBER 1961
(Van onze correspondent in Bonn)
Na twaalf jaren procederen is het
de vroegere Duitse Volkswagenspaar-
ders gelukt een overeenkomst met
de Volkswagenfabrieken te treffen,
waardoor zij nog iets van hun spaar
duitjes terugzien. Elke spaarder, die
in het Derde Rijk zijn Volkswagen
spaarkaart volplakte, dat wil zeggen
er 999 rijksmark op spaarde, kan nu
een nieuwe Volkswagen kopen met
een reductie van 600 mark.
Diegenen, die destijds meespaar-
den, en geen belangstelling hebben
voor een Volkswagen, kunnen 100
mark in klinkende munt uitbetaald
krijgen.
Deze overeenkomst is bevochten door
de Vereniging van Volkswagenspaarders,
die 25.000 leden samenbundelde onder
de leuze: Verenigde kracht verschaft ons
recht.
Deze 25.000 leden betaalden Jaarlijks
een kleine contributie, eerst 50 pfennig,
later 1 mark, om de voorzitter en op
richter van de vereniging Karl Stolz de
mogelijkheid te bieden processen te voe
ren.
In totaal spaarden in Hitiers rijk
336.668 mensen voor een Volkswagen. Na
de oorlog meldden zich echter slechts
127.610 spaarders aan, van wie slechts
een vijfde deel lid werd van Stolz' ver
eniging.
Een grote moeilijkheid in de kwestie
was, dat reeds in een vroeger stadium
de Westduitse rechter besloot, dat niet
de Volkswagenfabrieken, maar het
„Duitse Arbeidsfront" verdragspartner
van de spaarders was geweest.
Nog twee dingen zijn tot op heden
onbekend. In de eerste plaats wie de
proceskosten zal moeten dragen, die in
de loop der tijden tot ongeveer een mil
joen mark zijn gestegen. In de tweede
plaats hoe de regeling zal zijn voor die
Volkswagenspaarders, die niet hun hele
kaart volplakten, maar bijvoorbeeld voor
slechts 600 ryksmarken bij elkaar plak
ten.
KOSTUUMS VAN KLASSE
NIETS HAALT BIJ ZUIVER
6)
De dag brak aan, waarop het collier
zijn tiende verjaardag vierde, zonder
ooit in ander bezit te zijn geweest dan
van de Juwelier en zonder ooit gedra
gen te zijn, zonder zelfs voor meer dan
een enkel uurtje het étui in de la van
de zaak van Böhmer verlaten te heb
ben.
Onder deze omstandigheden was het
misschien verklaarbaar, dat de anders
zo keurige en bescheiden firmanten van
Böhmer en Basanger het in hun hoofd
haalden, op de 29ste november 1784 door
een bemiddelaar contact op te nemen
met een min of meer obscure figuur,
de gravin De la Motte, om een nieuwe
poging te wagen het vollier aan de ko
ningin van de hand te doen.
Daarmede kwam het gehele gezel
schap van de tragi-komedie, die zich
rond het collier zou afspelen, voor het
voetlicht: de hoofdrolspelers, zoals de
gravin De la Motte, ae kardinaal De
Rohan, graaf Cagliostro, Rétaux de la
Vilette, die min of meer als regisseur
van het stuk kon worden bestempeld,
de graaf De la Motte en zovele anderen.
De levensgeschiedenis van al die me
despelenden is interessant genoeg om er
romans over te schrijven, doch wij zul
len ze alleen zien als speler in dit drama,
dat juist door hun spel zo boeiend werd.
De in 1784 vijftigjarige kardinaal
Louis de Rohan was een vooraanstaande
persoonlijkheid in het toenmalige
Frankrijk. Hij dankte die belangrijk
heid aan zijn carrière, zijn afkomst en
de omstandigheden. Eindeloos is de
reeks van verende posten en opdrachten,
die hij vervulde. Ên te merkwaardiger
was die positie indien men in aanmer
king nam, dat de vrijwel almachtige
jonge koningin hem een onverbloemde
haat toedroeg. Over de oorsprong van
die gevoelens van vijandschap is in de
loop der tijden veel te doen geweest. Het
zal waarschijnlijk nooit duidelijk wor
den, wat de ware oorzaak van die ge
voelens was. Onwaar is in ieder geval
het min of meer historische verhaal, dat
die oorsprong te vinden zou zijn in een
verhouding tussen de latere kardinaal
de Rohan en Marie Antoinette ten tijde
van zijn gezantschap in Wenen. Die post
aanvaardde hij eerst twee jaar na haar
vertrek naar Parijs. In de kathedraal
van Straatsburg leidde hij voordien
de welkomstdienst toen Marie Antoi
nette als 15-jarig meisje Frankrijk
binnenkwam.
De kiem voor de staat tussen beiden
moet reeds vóór de Rohans Weense tijd
gelegd zijn. Wat de werkelijke oorzaak
was, zal, zoals gezegd, wel steeds een
Gebaseerd op historische gegevens,
door R. Hassberger
(Vertaald uit het Duits)
raadsel blijven, zoals de meeste mense
lijke verhoudingen raadselachtig zjjn.
Zeker is echter, dat ook van grote in
vloed is geweest de houding van Maria
Theresia, die in naar brieven aan Marie
Antoinette telkens weer van haar grote
afschuw liet blijken voor de haar te
wereldse prelaat, die inmiddels was be
noemd tot lid van de Académie Fran-
?aise.
In 1771 volgde Rohans benoeming tot
gezant in Wenen.
Zijn Intocht aldaar versterkte Maria
Theresia in haar vooroordeel. De groot
se en kostbare vertoning van die intocht,
waarmee tonnen gemoeid waren, gaf de
volgens strakke normen levende keize
rin een beeld van de levensopvattingen
van deze gezant.
Wat daarop volgde was nog treffen
der. De Rohan liet niets na om zijn
gezantschap te maken tot een nieuw
cultureel cn sociëty-centrum, dat het
toch waarlijk niet doodse Weense leven
dreigde te overtreffen. En in Weense
hofkringen ontstond verontrusting over
de Franse zeden, die hier op zo arro
gante wijze werden geïntroduceerd.
Een openlijke breuk tussen de ver
schillende partijen werd veroorzaakt
door een brief van De Rohan aan Lo-
dewijk XV. In die brief waarschuwde
De Rohan zijn koning voor de op han
den zijnde deling van Polen en voor de
dubbelzinnige houding, die Maria The
resia daarbij innam. Enerzijds treurde
zij over de verdeling van dat land, an
derzijds intrigeerde ze om te trachten
een zo groot mogelijk deel van Folen
voor haar eigen keizerrijk in de wacht
te slepen. Het was een brief, waarin
ieder respect voor de Oostenrijkse ko
ningin ontbrak en waarin een onom
wonden persoonlijk oordeel werd gege
ven in plaats van een gerechtvaardigde
diplomatieke beschouwing.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Aiguillon, een verbeten regen
stander van De Rohan, speelde de brief
in handen van madame Dubarry, die
hem nog diezelfde dag tijdens een diner
onder vrienden liet circuleren. Ook Ma
rie Antoinette kreeg er vóór de volgende
ochtend reeds kennis van. Zij liet De
Rohan bij zich ontbieden. Vergeefs ech
ter
Hij kwam eerst naar Frankrijk terug
na de troonsbestijging van Lodewijk
XVI op 29 juni 1774 en wel als bisschop
van Straatsburg. Onmiddellijk begon
nen toen zijn pogingen, om een ver
zoening met Marie Antoinette tot stand
te brengen. Pogingen, die tien jaar lang
zouden duren, maar nimmer enige
vrucht zouden afwerpen. De haat en de
openlijke vijandschap bleven bestaan en
Marie Antoinette probeerde telkens weer
■rfS rffST
Posities Nederlandse
schepen
Aagtedyk 17 te Zanzibar
Aardyk 16 v Bremen n Rotterdam
Abbekerk 16 650 m ZO Socolra
Achillea 16 v Amst. te Curacao
Adara 13 te New York
Admlralengracht 16 te Zaandam
Adonis 16 550 m NW Mona Passage
Ad rast us 14 v Aden n Penang
Adria&ntje Elisabeth 16 te Vllsslngen
Adrlana 14 v Ipswich te Londen
Advent 15 te Fredrlksund
Aeglr 17 v Delfzijl te Itzehoe
Aegis 17 v Nassau te Houston
Aeneas 16 v Carthagena n Antw.
Agamemnon IS v P. Plate n New
York
Akkrumdyk 16 v Rott. te Londen
Alamak p 17 Muscat n Djibouti
Albatros 17 te Rotterdam
Albert Willem 16 te Gent
Albert V p 14 Lizard n Londen
Alblreo 16 550 m O Kaap Race
Alblasserdyk 17 V Port Everglades
Gulf port
Alchlba 16 v Beyrouth te Port Said
Alderd L 16 v Teignmouth te Helsinki
Algenlb 16 430 m ONO Azoren
Algorab 17 te Rotterdam verwacht
Alloth 17 v Tamplco te Tampa
Alkes 15 v Philadelphia n New Orleans
Alletta 16 v Galway n Glasgow
Alnatl 17 te Rotterdam verwacht
Alnitak 16 120 m NW St. Pauls Rocks
Amazone 15 te Kotka
Ammon 17 v Carlplto n Demerara
Amstelhorg 16 te Wasklot
Amsteldyk 17 te Antwerpen verwacht
Ainstelhoek 16 340 m O K. Farewell
Amstelkroon 16 800 m ZO Dutch Har
bour
Amstelmolen p 16 Durban n Kaapstad
Amstelveld 16 125 m OZO Port Dau-
phln
Andromeda 17 v Granville n Par
Andyk 16 170 m NO Key est n Havre
Anholt 14 v Par te Dublin
Anna Broere p 16 Gjedser n Antw.
Annenkerk 16 te Kaapstad
Applnsedam 17 te Rotterdam
Arak 13 v Belfast n Fowey
Arbon 16 v Par te IJmulden
Archimedes 17 te Balboa
Ardito 17 v Bordeaux te Bremen
Arendskerk 17 te Genua
Argonaut 14 v Easthamn n Dublin
Argos p 17 Oporto n Algiers
Araoudspolder 17 te Oporto
Artemis 16 v Aruba te Trinidad
Ask 16 v Stockholm te Amsterdam
Aspera 14 v Abo te Brest
Astra 16 v Par te Rotterdam
Atlantic 17 te Fowey verwacht
Atlantis 16 v Mantyluoto te Wisbech
Atlas 15 v Amst. te Kopenhagen
Attts 16 v Guanta n Mobile
Auriga G 16 v Rott.
Southampton
Baltlcborg 16 te Domsjo
Bantam 16 v Mauritius n Engeland
Barcarola 19 te Gdansk verwacht
Batavier 3 P 17 Kaap St. Vincent
Batu 18 te Wellington verwacht
Beekbergen 16 te Le Boueau
Bennekom 17 te Amsterdam
Bernlna 14 te Swansea
Bernlsse 19 te Las Palmas verwacht
Betty Anne 8 13 te Bilbao
Betty Jean 17 v Kopenhagen n Malmo
BeUerland 15 v Harllngen te Goole
Blak 16 v Neath n Amsterdam
Blerum 14 v Danzig te Huil
Binnenhaven p 16 Avelro n Rouaan
Blntang 16 360 m O Azoren
Birmingham 17 te Terneuzen
Blltar p 16 Oporto n Marseille
Boezemsingel 16 te Bayonne
Bolssevain 13 v Yokohama n Kobe
Bonanza 13 v Barry n Arklow
Borneo 16 1100 m W Valparaiso
Bosco verm. 13 v Colombo n Balie
Bolhnaborg p 17 Gotland n kotka
Bovenkerk 16 300 m ZW Cochin
Breda p 16 Guardaloupe n La Gualra
Calamares 17 te New York
CalvUn 16 v Storugns n
Canada 14 v Rauma n Groningen
Caribla 15 v IJmulden te Gothenburg
Carnlsseslngel p 16 Gibraltar
Casablanca 13 v Guayaquil n Tampa
Castor 16 v Tripoli te Alexandtie
Catell 14 v Drogheda te Londen
Celebes 15 v Plymouth te Fowey
Ceres 16 v Curacao n Europa
Cocclnclle verm. 18 v Casablanca
Coenraad K p 16 Kiel n Kastrup
Cocta 13 v Westonpolnt n Penzance
Colette 17 v Amst. te Antwerpen
Columbus 17 v Breda n Amsterdam
Colytto 16 v Glasgow te Baie Comcau
Conoepclon 13 v Lissabon n Genua
Confid 14 v Rott. te Statcnztjl
(onsokust 16 v Antw. n Bremen
Contact 16 v Knarrevlk te Zwolle
Con Zelo 17 v Par n Gothenburg
Corale 17 v Londen n Rotterdam
Cornelia B 1. 16 v Ysland n Avon-
mouth
Cornelia B 2. 14 te Venetië
Corrie Broere 16 v Rott n Billlngham
Corsica 14 te Frederiksund
DahomeykUst 16 v Abidjan n Freetown
Pale Böhmer 16 v Algiers n Barl
Palerdyk 14 te Los Angeles
PeUt 16 v P. Cardon te Tampa
Delta P 17 Vlissingen n Dundalk
Democraat 13 v Bremen te Londen
Deo Duce 14 te Aberdeen
Deo Gloria p 17 Kiel n Sodertelje
Deo Gratias 16 v Londen n Rouaan
Despatch 16 te Vejle
Diannel p 17 Whitby n Goole
Dlcky 14 v Gefle te Uleaborg
Dldo 16 v Odense n Aalbore
Diet 16 v Falmouth n Poole
Dilicentia 17 te Kiel verwacht
Dina 16 v Rochester te Rotterdam
Dinkelstroom 17 te Londen
Dlnteldyk 17 te Hamburg
Diogenes 15 v Rott te Delfzijl
Dorls 18 te Kingston verwacht
Douwe S 16 v Umea te Almelo
Drente 17 v Madang te Wewak
Driebergen 16 te Santander
Drittura 14 v Abo te Kotka
Duurt 13 v Teignmouth te Spezla
Eagle 15 v Antwerpen te Londen
Echo Rostock-Durban p 16 Dakar
Eenhoorn 16 v Antw. te Hamburg
Egbert S 14 v Hull n Tyne
Egbert Wagenborg 16 v Topplla n 7
Elisabeth Roorda 16 te Rotterdam
Eljo 17 te Amsterdam verwacht
Elshout 14 v Antwerpen te Londen
Emmapolder 17 te Dilboutt verwacht
Eos Catania-Rott. p 16 Cadiz
Erasmusslngel 17 v Vllsslngen n Bal-
llna
Escaut 16 v Rouaan n Parijs
Fambo 17 v Antwerpen te Lissabon
verwacht
Farcl 18 te Almelo verwacht
Fem p 16 Brunsb. n Harllngen
Fiat p 17 Ouessant n Manchester
Flducla 17 v Boston te Maassluis
Fiona 14 v Karlsvik n 7
Fivelstad 17 te Barry verwacht
Flevo p 17 Wight n Roterdam
Elores 17 v Cagllarl te Huelva
Fokke de Jong Sr 13 te Liverpool
Forto 15 v Itzehoe te Delfzijl
Francina 17 te Antwerpen verwacht
Böhmer 17 te Rotterdam
Frans W 15 v Lubeck te Raumo
Frejo 17 v Rotterdam te Bergen verw
Frema 14 v Blyth n Newport (Wight!
Frieda Blokzijl 15 te Runcorn
Friesland 16 v Penang n Chlttagong
Friesland SSM 16 v Rott. n Swansea
Gaasterdyk 17 te Antwerpen
Gaasterkerk 17 te Antwerpen
Gaasterland 16 v Rio Janeiro n Vitoria
Gaasterland SSM 15 te Harllngen
Garoet verm. 18 v Geunua n Port Said
Gazelle 14 v Rotterdam te Londen
Geert 17 v Hayle te Swansea
Geestdam 17 te Maassluis
Gccstdiep 17 te Maassluis
C.ccsidijk 17 v Maassluis te Boston
Geestland 16 800 m ZW Azoren
Gefle 17 v Rouaan te Parii»
Gerry s 14 v Rotterdam te Swansea
Glessenkerk 16 te Marseille
Globe 15 v Rott. n Londen
Goereo 15 v Stockholm te Mantyluoto
r.oote 17 v Antwerpen te Liverpool
Gouwcstroom 16 v Amst. n Londen
Gramsbergen 16 v Casablanca n Lon
den -
Gratia 15 te Haderslev
Ore 15 te Teignmouth
Gronltas 14 v Delfzijl n Exmouth
Grootekerk 18 te Shanghai verwacht
Gruno 17 v Antw. te Rotterdam
Hada 2 14 v Newport te Swansea
Harm 16 v Mlddlesbro n 7
Hasewlnt 14 te Kenitra
Hathor p 16 K. Villano n Tripoll
Hector 17 v Bremen te Hamburg
Heelsum 16 770 m WNW Walvisbay
Heemskerk fV) p 17 Brunsb. n Londen
Heen vliet 16 v Brest n Casablanca
Heldoo 16 v Rotterdam n Londen
Helemar H 15 v Vannes n Casablanca
Helios p 17 Vllss. n Eydehavn
Hendrik B 16 v Harllngen n Stockholm
Henny T 16 v Par te Vargon
Henrlette B 16 te Amsterdam
Hera p 16 K. San Antonio n Havro
Hcrsilia 16 400 m NO Azoren
Herta 14 te Veslervlk
Hoe Vinces 16 te Londen
Holendrecht 16 240 m NW Flnlsterre
Hontestroom 16 v Amst. te Huil
Hulst 12 v Rouaan n Casablanca
Hunze 19 v Gent te Kotka verwacht
Hunzestroom p 14 Dover
Huybergen 17 v Bohus te Gent
Ida Pieter 17 v Bayonne te Bilbao
Idanel 14 v Kings Lynn te Middlesbro
Imke 17 v Amsterdam n Delfzijl
Insp. Mellema 16 v Bromboro n Rott
Irene 14 v Brixham n T
Izalco 16 v Ho n Arlca
Jacob Teekman 17 te Antwerpen
Jagersfontein 16 te Durban
Jakob Oorburg p 16 Brunsb. n Brid
lington
Jan 16 te Gothenburg
Jannie Gent-Odense p 16 Kiel
Jantje Eppiena 14 te Abo
Jato 16 v Amsterdam n Oslo
Java p 16 K. St. Vincent n Malta
Johanna p 16 Brunsb. n Deventer
John M 17 v ZwUndrecht n Havre
Johnny p 16 Ouessant n Gent
Jongkind 17 te Lowestoft verwacht
Joost 17 te Zaandam verwacht
Jose H 16 te Capelle au Bols
Jutland 16 v Grangemouth n R<
Kamperdyk 17 v Rott. n Bremen
Karakorum p 17 Sabang n Penang
Karimata 16 v Hambugr n Amst.
Karimon p 16 Palermo n Port Said
Karsik 13 v Singapore n Manilla
Kasimbar 17 te Port Moresby
Kastanjesingel 17 te Swansea verw.
Kat» ijk 17 540 m NO Hokkaido
Kemphaan p 17 Kaap Villano
Kenitra p 13 Panamakanaal
Kcnnemerland p 16 K. St. Vincent
Kerkedyk 17 te Rotterdam
Keyser 16 v Teignmouth te Spezi,
Kirslen Smits 16 v Rott. n Bordeaux
Kleine Beer 17 te IJmulden
Kloosterdyk 17 te Rotterdam
Kohinoor 17 te Kings Lynn verwacht
Konny M 17 v Rott. n Gothenburg
Korendyk 15 te Baltimore
Kreeft 17 v Rotterdam n Narvik
Kreon 16 700 m N Guadeloupe
Kroonborg 14 v Antwerpen te Middles
bro
Kwiek 16 v Amst. n Kopenhagen
Labotas p 16 Ouessant n Genua
Labrador 19 v Barry te Rott. verw.
Ladon 17 v Lissabon te Amsterdam
Lauwers 15 v Aalborg n Londen
Laertes 17 te Hsinkang
Langkoeas 16 te Nastpit
Lauwersborg 16 te Leeuwarden
I.awak p 16 Trinidad n Kaapstad
Lea 16 v Vlissingen n Stockholm
Leemans 16 v Flixboro n Blytb
Leersum 16 110 m WZW K. Farewell
Lekhaven 16 200 m OZO St. Vincent
Leopoldskerk 17 te Koweit
Leuvehaven 17 v Rotterdam te Malmo
Liberiakust 16 v Freetown n Lagos
Lindesinzel 16 v Ceuta n Gothenburg
Lingcstroom 16 te Londen
Llreco 16 v Vesteras n
Lombok 16 100 m W Bizerta
Loosdrccht 16 te Hamburg
Ludo p 14 Dover n Garston
Luiso Emille 16 te Huil
Lutetia 15 v Itzehoe te Delfzijl
Lydia 13 v Waterford n Londen
Maasdam 17 te Galway
Maashaven 20 om 8 uur vm te Rotter
dam verwacht
Maas Lloyd 16 600 m NW Galapagos
eilanden
Maasym N p 16 Alicante n Londen
Malta p 14 Gibraltar n Genua
Marathon 17 te Antwerpen
MarceUe 17 te Vlaardingen
Mare Altum 17 v Bristol te Liverpool
Mare Novum 17 150 m N Kaap Vllano
n Rotterdam
Maria W 18 te Antwerpen verw.
Marian Maria 16 v Montevideo n Pa-
ranagua
Marie Christina 16 op de Tyne
Marie Sophie 16 te Karlstad
Marjorca 13 v Kirkcaldy n Emden
Markab 17 te Liverpool verwacht
Markab <T) p 17 Brunsb n Shoreham
Markelo 13 te Casablanca
Marne 15 te Liverpool
Marne Lloyd 17 te Port Said verw.
Maron 16 300 m NO Bermuda elL
Martini 16 v Rouaan n
Martje p 16 Dover n Stralsund
Mar» it 14 v Runcorn n Londonderry
Mascotte 16 v Hamburg te Stettin
Mathilda 14 te Las Palmas
Mcdon 17 te Philadelphia verwacht
Medusa p 17 Krlstiansand n Dublin
Meerdrocht 16 v Antw. n Savona
Meidoorn verm. 18 v Lissabon n Antw.
Meike 13 v Massawah n Triëst
Memnon 16 te Kvaleberget
Menie 17 v Sligo te Antwerpen
Merak 14 v Putlershoek te Norrkoping
Meuse 16 v Rouaan n Honfleur
Mentor p 16 Syracuse n Piraeus
Mersey Lloyd 16 v Bahrein n Ras
Khafjl
Merwede 16 150 m ZW Las Palmas
Midas 16 v Rott. te Barcelona
Mies 16 v Hull n Mantyluoto
Mimosa 14 v Skoghall te Groningen
Mississippi Lloyd p 16 Colombo
Mithras 16 v Bari n Tanger
Modjnkerto 11 v Londen n Huil
Montferland 16 p 17 Fern. Noronha
Mynias 16 v Salerno te Napels
Kashira 16 130 m O K. Hatteras
Neder Eems 15 v Colombo n Djibouti
Neder Ebro 16 v Antw. n Hamburg
Nederland 16 v Gent te Newross
Nelly 16 v Antwerpen n Ipswich
Nias 16 160 m WZW Lissabon
Nieuwland 16 v Leith te Grangemouth
Nike 16 v Gent n Grimsby
Noordwyk 16 150 m Z Las Palmas
Nore 17 v Amst te Stockholm
Nijenburgh 17 te Chatham verwacht
Nijkerk 17 te East London
Oberon 17 v Hamburg te Bremen
Odile R 16 v Queenboro te Rott.
Olympia 16 v Arklow te Rotterdam
Ommenkcrk 16 v Aden n Suez
Onsterburgh 16 v Oskarshamn n Rott.
Oostkerk 16 600 m N Ascension
Oranje 17 te Singapore
Oranje 14 v Oostende te Londen
Oranjebore 14 v Gefle n
Oranjefontein 16 te Antwerpen
Oranjestad p 16 Finisterre n Madetra
Overysel 16 v Barcelona n Antw.
Pacaya 17 v Llvorno te Genua
Palamcdes p 16 Wight n Curacao
Parkhaven verm. 18 v Hamburg n
Bremen
Pasteursingel 16 v Par n Italië
Patricia 14 v Manchester te Partington
Paul Westers p 16 Brunsb. n Londen
Peperkust 16 v Freetown te Havre
Phidias 16 v Napels n Rotterdam
Philetas 16 v Rott. te Leixoes
Pieter S 16 v Swansea te Rotterdam
Polaris p 16 Kiel n Fredrlksvaerk
Poseidon 16 100 m NO Bahama ctl.
Fravizo 17 v Martinioue n Guadeloupe
Prins Alexander 16 460 m W ScUlv
Prins Casimir 16 750 m O Belle Isle
Prins der Nederlanden 17 te Kingston
Prins Freda. Hendrik 15 900 m O
Belle Isle
Prins J. W. Fris» 16 te Montreal
Prins Maurlts 16 480 m W Valentia
Prins WUIem 5 o 17 Vliss. n Bremen
Prinses Irene 16 te Montreal
Realia p 17 Kiel n Kopenhagen
Keest 17 v Leningrad te Belfast verw
Kegiua 16 v Kopenhagen n 1
Kegulus 15 te Haparanda
Reliable 17 te Rotterdam
Rema 14 v Utersen te Groningen
Kcmpanc 16 nog te Bedl Bunder
Kene 16 v Antw. te Vllsslngen
Rex 16 v Dordrecht n Londen
Riet p 16 Brunsb. n Rotterdam
Rigel 16 v Roterdam n Gooi»
Rinl 14 v Londen te Delfzijl
Itochab 16 v Le Havre te Rostock
Koelof Bulsman 16 v Amsterdam
Fredrlkstad
Roelof Jan 17 te Rotterdam
Rotte 17 v Charleston te Wilmington
Kijnborg 15 v Delfzijl te Skutskar
Kyndam 16 v Southampton n Quebec
Kijsbergen 19 op Venermeer verw.
Salallga 16 v Ras Tanura n Bahrein
Saioum 16 v Rouaan te Dakar
Namarlnda 16 110 m NO Watling elL
Santa Lucia p 16 Kiel n Norresundby
Santa Maria 14 v Guayaquil n P. Li-
mon
Sarangan 16 ten anker rede Belra
■Sarpedun 6 v Hamburg n Amsterdam
Saturnus 15 te Charlestown
Scliicborg 14 v Amst. te Fur
Schiedyk 17 te Philadelphia verwacht
Schle Lloyd 17 150 m ZO Colombo
Seine Lloyd 17 260 m NO Ceylon
Senang 17 te Preston
Sencgalkust 16 v Takoradl n Freetown
silvaplana 17 te Kopenhagen
Silvrclta 16 te Rotterdam
Ordaz n Cum ana
sirrah 16 350 m W Azoren
Slamat 17 v Balboa te Curacao
Sloterdyk 16 v Rott. n New York
Socrates 16 v Curacao te Havre
Soestdyk 16 150 m Z Sable eiland
Solon 16 v Maracaibo n P. Cabello
Sommelsdyk 16 120 m O Halifax
Spes Major 16 v Aarhuus n
Spirit 14 v Rotterdam te Ipswich
Spoorslngel verm. 17 v Tonnay Cha-
rente
Stad Alkmaar p Gibraltar
stad Amsterdam 17 te Antw. verw
Stad Breda 16 te Vlaardingen
Stad Delft 16 150 m NO Fernando
Noronha
Stad Dordrecht p 16 Finisterre
stad Gouda p 16 Finisterre uitrei*
Stad Kampen 16 150 m ONO Vltorta
Stad I.eUlen 17 te Melilla
Stad Maastricht 16 135 m NW Lissa
bon
Stad Rotterdam p 17 Gibraltar
Stad Schiedam 20 te Gent verw.
Stad Utrecht 17 te Vlaardingen
Start Point 16 v Harlingen n Kopen
hagen
Steady 15 te Leeuwarden
Sleenbcrgen 18 te Le Havre verw.
Steenwyk 16 800 m W Landsend
Stella MarW p 16 Holtenau n T
Stella Prima 13 te New Orleans
Stephanie 16 v Par n
Steven 16 280 m O Belle Isle n Ham
burg
Wubbina 14 v Penzance te Plymouth
Waibaioug 17 v Suez te Beyrouth
Waikelo 17 v Koweit le Aöadan
ainxapoe 13 te Dar es Salaam
Walweraug 16 v HuugKoiiu n Uangkok
Walenburch 17 le Rotterdam
Wartena io v Umuiüen le Amsterdam
Waterman 16 300 m NO Diego Garcia
Weltevreden 16 v Bangkok n Hongkong
Wlebold Bobmtr 17 t« Amst verw
WlUa 15 v Dordrecht te Esbjerg
Willemstad 16 680 m NO Barbados
Willi Böhmer 17 te Breskens
WUly p 16 Brunsb. n Dublin
Wonosarl verm. 20 v Momüassa n
Aden m.
Wonosobo p 16 Finisterre uitreis
Wuta p 15 Holtenau n Leerdam
Ytel 16 v Rotterdam n Havre
Ysselborg 16 le Bohus
Yslroom 14 v Plymouth te Cardiff
Zaankerk 16 350 m O Ceylon
Zaanland p 16 Fernando Noronha
Zanzibar 16 v Antw. te Rotterdam
Zepbyr 16 v Sannesund n Rotterdam
Zevenbergen 19 le La Pallice verw.
Zuiderkruis 16 v Napels n Southamp
ton
Tank vaart
Straat Lombok 16 200 m OZO Kaap
Leeuwin
Straat Singapore 17 te Lor. Marqué»
Straat van Dlemen 14 v Kobe n Osaka
strabo 16 v Santander n Oporto
Strype 18 v Kenitra te Agadir verw.
Tabian 17 v Bombay te Calcutta
Tacana 16 v Belize n Progreso
Tara 21 v Bahia te Rotterdam verw.
Taras 16 v Rotterdam n Hamburg
Tasman 17 te Kings Lynn verwacht
Tegelberg 16 v Mauritius n Lorenzo
Magques
Thalelas 16 v Cadiz te Rotterdam
Thallo 17 v Rotterdam n Dublin
Tneano 16 v Rott. te Dublin
Themis p 17 Sombrero n Barbado»
Theodora 16 v Gent n Stockholm
Theron 17 v Barranquilla te St. Marc
Thuredrecht 16 300 m W K. St Vin
cent
Tjamme 15 te Patenleml
Tjikampek 17 te Port Swettenham
Tjilunah 16 v Kobe te Hongkong
Tjimanuk 18 te Hobart verwacht
Tjlmenteng 17 te Hongkong
Tjitarum 16 230 m WNW Congorlvler
Tjitjaiengka 16 130 m Z K. Paderan
Towa verm. 18 v Santos n Nictheroy
Trigon p 16 Kiel n Kopenhagen
Trnmpenburgh p 6 Brunsb. n Rott.
Trijntje 16 v Finland te Zutphen
Tukker p 16 Brunsb. n Blyth
Twee Gebroeders 17 te Sevilla
Tweelingen 16 290 m WNW Vlgo
ITbbergen 17 schuilen te IJmulden
Urkersingel verm. 17 v Bayonne n
Ierse Zee
Utrecht 18 te Manilla verwacht
an Splbergen 16 100 m Z Mozam
bique
au Waerwyck 17 v Melbourne n Bris
bane
Veendam 16 v Raumo n T
Venus 14 v Ipswich te Londen
Vera 14 v Amsterdam te Aalborg
Vermeersingel 17 v Le Moucou n
Spanje
Vlieland 14 v Rouaan te Londen
Volente 15 te Karlshamn
Vrede 17 v Londen te Antwerpen
Vryburgb 15 v Rott. te Casablanca
VUgendam 16 v Bordeaux te Sout
hampton
Acmaea 16 v Port Said n Lissabon 23
verwacht
Aciia verm. 18 v Isle of Grain nRott.
Acteon 16 270 m NO Belem
Alkmaar 17 v Lissabon te Berr»
Area 16 v Stanlow n Lynas Point
Atys 16 v Berre n Napels
Barendrecht 17 200 m ZO Albany
Bussum 17 te Aruba verwacht
Caltex Amsterdam p 17 Ras Fartak
Caltex Arnhem 16 te Port Said
Caltex Delft 16 120 m NO Massawah
Caltex Eindhoven p 16 Oran uitreis
Caltex Gortnchem 17 v Brunsbuttel n
Kopenhagen
Caltex Leiden 15 te Bahrein
Caltex Pernis 16 250 m ZO Guardaful
Caltex Rotterdam p 16 Ras el Hadd
n Ras Tanura
Caltex The Hague 16 v Bahrein n
Singapore
Camilla 15 600 m ZW Landsend 19 ta
Barton verwacht
Clnulia 16 580 m Z Ascension
Cities Service Valley Forge 16 230 m
Z Mekka
Crade of Liberty 16 180 m N Cayenne
Crania 17 te Hamble verwacht
Esso Amsterdam p 17 Malta n Banlaa
Esso Nederland p l6 de Azoren
Esso Rotterdam p 16 DJeddah n
Mena al Ahmadl
Forest Lake p 16 Bizerta n Isle of
Grain
Forest Town p 16 The Brothers n d.
Perz. Golf
Jacob Verolme p 17 Iqulque n Balboa
Johannes Frans 16 v Contrecoeur n
Seven Islands
Kaap Hoorn 17 125 ra NW Trinidad
Kabylla 16 v Londen te Saltend
Kalydon p 16 Sombrero eiland
Kara 17 te Curacao verwacht
Katelysla 16 170 m ZO Recife
Keizers» aard 15 v Bo thrust n Punta
Cardon
Kelletia verm. 18 v Hamble n Tha-
meshaven daarna Rotterdam dokke»
Khaslella 16 v Miri n Singapore
Konlngswaard 17 te P. Miranda
Kopionella 16 930 m NO Guadeloupe
Korenta 16 175 m Z Porto Rico
Korovina 17 om 23 uur te Port Said
verwacht
Liberty BeU 17 v Mena n Suez
Maureen 15 te Savannah
Mitra 16 v Stanlow te Avonmouth
Mohamcd Reza Shah p 16 Maslrah
Munttoren p 16 Sabang n Singapore
Naess Lion p 16 Oran n Port Said
s Ttsrer 16 600 m OZO Bermuda
ndrecht 17 v Novorossisk n d
itzee
Pendreoht 16 v Paulsboro n El Pallte
P. G. Thulin 16 180 m NW Lima
Phllidora p 16 Perim n Mena
Phlllne p 16 Gibraltar n Thameshaven
Phlllppla 16 110 m N Massawah 21
te Mena verwacht
Pnrmerend 177 te Puerto Miranda
Reza Shah Hie Great 16 v Suez n Mene
Ross urn 16 330 m Z Monrovia
SehelpwUk 15 v Walvisbay n Trinidad
Senegal 17 te Stanlow verwacht
Statue of Liberty 16 120 m Z Azoren
Tamara 16 820 m W Melbourne
Vasum 16 400 m WNW Cocos eU.
VIana 19 te Montreal verwacht
Vldena 17 te Thameshaven verm. IT
n Rotterdam
Vivlpara 17 te Port Said en 21 to
Spezla verwacht
Vlieland 16 v Kopenhagen te Rotter
dam
W. Alton Jones 16 230 m WZW Kaa*
St. Vincent
Wleldrecht 17 te Eirswarden
Woensd recht 16 130 m NW Kreta
Zafra 17 125 m ZW Ouessant uitreis
Zaria p 16 Ras Fartak n Mena
Zeesleepvaart
Cycloop 16 50 m NO Bougie n Goa
Friesland 16 v Emden n IJmulden
Loire 16 v Rotterdam n Hamburg
Maas 11 v Trinidad n Buchanan
Noordzee 10 te Lissabon
Oostzee 13 v Las Palmas n San FrMT
Cisco
Stentor 16 v Emden te IJrauIdan
haar tegenstander te vernederen en
klein te krygen. Inmiddels steeg echter
naar succes, tegen alle weerstand in
De Rohan steeds verder op de ladder
Met nauwelijks verborgen spanning
volgde de gehele hofkliek de historische
strijd die, hoe onbegrijpelijk ook, telkens
weer overwinningen voor De Rohan op
leverde.
Zijn eerste zege was zijn benoeming tot
grootaalmoezenier, na het overlijden
van De la Roch in februari 1777. Die
geschiedenis werd een staats-rel van de
eerste orde. De post was dan ook be
langrijk genoeg voor zulk een deining!
Wie de documenten over deze strijd
vraag naleest, zal ontdekken dat de
overwinning van De Rohan te danken
was aan het sterke diplomatieke spel
tegenover de zwakke nieuwe koning. De
benoeming von De Rohan ging echter
gepaard met diens belofte, te zullen af
treden indien hij, na twee jaren zijn
ambt te hebben uitgeoefend, niet tot
genoegen van koning en koningin zou
hebben gearbeid. Lodewijk XVI heeft
nimmer van die belofte gebruik ge
maakt om de aartsvijand van zyn
vrouw opzij te zetten
Er kwamen nog meer overwinningen
voor De Rohan, zoals zijn benoeming
tot kardinaal in september van datzelf
de jaar en andere, minder opzienbaren
de triomfen.
Steeds weer wist en toonde De Rohan
zich diplomatiek de meerdere, mede
dank zij intriges, die hij kon enscene
ren door zijn veelzijdige functies en der
halve veelzijdige contacten en invloeden.
De Rohan leerde tegen het einde van
1780 Joseph Balsamo, de graaf van
Cagliostro, kennen. Van het eerste ogen
blik af was hy door hem geïmponeerd.
„Hij zal my tot de rijkste man op aarde
maken, want hij kan goud en diaman
ten zélf vervaardigen", verklaarde hij
enthousiast tegenover enkele vrienden,
van wie er slechts enkelen de charlatan
doorzagen. Hij was zo geniaal immers
in zijn oplichterijen en fantasieën, dat
hij ieder kon inpalmen.
Over de vroegste belevenissen, de
afkomst en dergelijke bijzonderheden
van Cagliostro lopen de meningen der
historici en toenmalige schrijvers uiteen.
Van het jaar 1780 af zijn Cagliostro's
gangen en belevenissen echter vrij nauw
keurig te volgen. Details daarover zijn
vooral te vinden in de briefwisseling
tussen Ramond Crabonières, de particu
lier secretaris van De Rohan, en diens
vriend in Bazel Jakob Sarasin.
5968. „Dit was een klein intermezzo dat u hopelijk niet ge
hinderd heeft," sprak Joris opgewekt, toen hij van het opsluiten van
Panda terugkeerde. „Verschoon mij, wat ik u bidden mag. Het spoed
geval is tot volle tevredenheid behandeld, en wij dienen thans terug te
keren tot het doel van uw bezoek, namelijk het Probleem van de Over-
ontwikkelde Zaken. Sta mij toe dat ik u daarvan een korte uiteenzet
ting geef. O ver ontwikkelde Zaken dienen zo snel mogelijk tot Onder
ontwikkelde Zaken te worden, liefst zodanig dat zij in aanmerking
komen voor rijkssubsidie. Dit is in het geheel geen probelem, geachte
heer Nagelbeen. Ons probleem is, deze begeerde situatie tot stand te
brengen zonder enige hinder of ongemak voor directeuren, presidenten
en commissarissen, nietwaar? Hoe? zo vraagt gij mij? Welaan
zeiden niet reeds de Ouden het zo helder; Pecunia omnia vincit of
wel; met een contributie-betaling zijn wij al een eind weegs op weg. Een
flinke bijdrage aan de kas van ons genootschap is de eerste stap tot op
heffing van uw overontwikkelde zaak".
Waar Joris Goedbloed misschien niet op rekende was, dat buiten
het venster Deurwaarder Wrongelsma en een politie-inspecteur het
gesprokene woord voor woord konden volgen, dankzij het gebruik
van moderne wetenschappelijke hulpmiddelen. Toen het woord „be
taling" viel, knikten zij elkaar ernstig en tóch verheugd toe. Dit kon
wel eens een oplichtingszaak wordenl
Cagliostro nam zijn intrek in een huis
in de Rue des Ecrivains in Straatsburg,
dat weldra het centrum werd van het
societyleven van de Elzas. Zijn inne
mende manieren en levendige fantasie
werkten als een lamp op muggen, die een
al of niet reëel licht zoeken.
Reeds kort na zijn vestiging In
Straatsburg liet De Rohan hem weten,
dat hij gaarne kennis met hem zou
maken. Cagliostro bereidde zich op
die ontmoeting voor als minste van het
tweetal, maar werd plotseling de meer
dere, toen De Rohan hem al bij het
eerste contact wilde raadplegen als me
dicus in verband met zijn verontrusten
de astma-aanvallen. Van dit ogenblik
af was Rohan zijn gewillige dienaar en
onderhorige. De hoop. eenmaal met be
hulp van de legendarische capaciteit
van Cagliostro als alchemist en goud
maker, uit zyn aardse zorgen bevrijd
te worden, leverde De Rohan aan deze
aartsoplichter uit. Al het geld, dat hy
bezat en verwierf stak hy in de onder
nemingen van Cagliostro, die in korte
tijd enorme sommen gelds verslonden.
Het noodlot haastte zich voorals
nog echter nog onopgemerkt iets te
stellen tegenover de gunsten, die De
Rohan steeds in de schoot geworpen wer
den. In september 1781 maakte hy na-
melyk kennis met gravin De la Motte.
By de begroeting van een jongedame,
die de Rohan tot zijn kennissen mocht
rekenen, zag hy een jonge vrouw, die
zijn aandacht onmiddellijk volledig in
beslag nam, in de koets zitten, zy werd
hem voorgesteld als Jeanne de la Motte-
Valois.
Jeanne de la Motte heeft het, histo
risch gezien nooit nodig gehad, haar af
stamming in nevelen te hullen zoals
Cagliostro. Zy stamde af van de Valois',
in directe lyn, waarover nimmer enige
twyfel heeft bestaan. Maar ieder van
haar voorvaderen had een stap omlaag
gezet op de maatschappelijke en sociale
ladder en de laatste maakte zich ver-
diensteiyk als straatrover en stroper.
Toen Jeanne's vader de ogen voorgoed
sloot, ging haar moeder, zonder ook
maar enigszins aan de toekomst van
de kinderen te denken, naar Parys, waar
zy de straat werden op gestuurd om
zich met bedelen in het leven te hou
den. Van haar zevende jaar af ontwik
kelde Jeanne een verbluffende techniek
in die bezigheid, waarin zy zich later
op hoger niveau een ware meesteres zou
tonen.
(Wordt vervolgd)
92~-93 Nou, die kapotte deur mag Gromgram zelf maken, zei
de aanvoerder van de Bosmannetjes. Dat heeft hij wel verdiend, de
akelige vent!
Ze keken nog rond, of ze hem ergens konden ontdekken, maar ze
zagen niets.
Kom maar, we gaan terug naar het dorpzeiden ze. Kom, Bibina
bij ons ben je veilig, want hij durft niet in het dorp te komen, geloof
dat maar!
En zo trokken ze weg van Gromgram's huisje en waren spoedig om
een hoek verdwenen.
Toen pas durfde Gromgram. die door een kier van het luik alles be
spied had, uit Jjn schuilplaats te komen
