Kapitein en stuurman
krijgen 2 maanden
Voorlopig doen we het
zonder ambassadeurs"
Geen Westelijk overleg
in de Britse hoofdstad
NAVO-instructies in
kluis achtergebleven
BEKLAAGDEN
ONTKENDEN
Discoverer
geborgen
Z"XZ W/H
TWIN!
Meer glans
en bescherming
voor uw auto!
(9ud ^ÏLte
Noord-Holland' door Indonesië in beslaggenomen
Mr. H. A. Helb persona non grataof niet):
teutvs
Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 16 OKTOBER 1961 No. 30478
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wttte Smgel l- Lelden OW 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f 750 per kwartaal; f2.55 per maand; f059 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Kapitein O. Edelenbosch (35) en eerste stuurman W. H.
Meyer (39) van de Nederlandse sleepboot „Noord-Holland"
zijn vandaag door de districtsrechtbank in Djakarta ieder
tot twee maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Het voorarrest sinds 2 september wordt in mindering
van de straftijd gebracht.
De rechtbank heeft tevens de inbeslagneming van de
sleepboot gelast.
De Nederlanders was ten laste ge
legd, dat zij met de sleepboot zonder
vergunning in de Indonesische wa
teren hebben gevaren. Hoewel de
beide verdachten steeds ontkend
hebben schuldig te zijn, zei rechter
Marah Agoes te hebben vastgesteld,
dat de officieren van de „Noord-Hol
land" wisten, dat zij de territoriale
wateren van Indonesië schonden.
Beklaagden namen de uitspraak
rustig op.
Het proces is gevoerd in de Indo
nesische en de Nederlandse taal. De
volle rechtszaal werd bewaakt door
civiele en militaire politie, met ge
weren en pistolen bewapend.
De rechter deelde de beklaagden
mee dat zij desgewenst bij president
Soekarno tegen het vonnis in beroep
kunnen gaan.
Tot hun verdediging voerden de be
klaagden aan, dat de Griekse vracht
boot, die zij te hulp kwamen, zich
naar hun mening in Indonesisch wa
ter bevond, maar dat informaties uit
Nederland en Singapore zulks niet be
vestigden. De Griek was vastgelopen
bij het eiland Nipah van de Riouw-
Archipel, ten zuiden van Singapore. De
beklaagden verklaarden ook, dat de ka
pitein van het Griekse schip hun had
gezegd, dat hij geen hulp nodig had,
maar zij waren dit niet met hem eens en
besloten toch maar in de buurt te blij
ven. Daar werden zij aangehouden door
de Indonesische Marine en naar het
eiland Samboe opgebracht. Later werd
de sleepboot naar Djakarta overgebracht.
Zeven opvarenden wisten zoals gemeld
naar Singapore te ontsnappen, achttien
zijn later door de Indonesiërs vrijgela
ten en naar Singapore gestuurd. Slechts
de gezagvoerder en de eerste stuurman
werden gevangen gehouden.
Al overgeschilderd?
Een woordvoerder van de Indonesi
sche Marine heeft vandaag ontkend, dat
de „Noord-Holland' als een andere
naam zou hebben en door de Indonesi
ërs in gebruik zou zijn genomen.
Deze beschuldiging werd gisteren geuit
door werktuigkundige P. Roos uit Den
Haag, die door het Bureau Wijsmuller
in staat was gesteld spoedig naar Ne
derland te vliegen in verband met de
ziekte van zijn moeder. Gisteren kwam
hij met de door de K.L.M. aan Air Cey
lon uitgeleende Electra-lijnmachine uit
Singapore op Schiphol aan. Zijn com
mentaar kwam wat aarzelend, omdat hij
volgens zijn zeggen de kapitein en de
eerste stuurman geen extra moeilijk
heden wilde bezorgen.
Maar volgens hem was de „Noord -
Holland" al overgeschilderd voor het
proces in Djakarta begon.
Na twee weken op Poeloe Samboe vast
gehouden te zijn werden de nog res
terende 21 bemanningsleden zeven
waren inmiddels ontsnapt op het
eigen schip overgebracht naar Djakarta.
„Tijdens die reis bevonden zich zes
Indonesische mariniers aan boord van
de sleepboot", vertelde Piet Roos en hij
sprak een van de verslaggevers op Schip
hol niet tegen, toen die zei gehoord te
hebben, dat dit zestal voortdurend zee
ziek was geweest. Op 19 september kwam
de sleepboot, geëscorteerd door een pa
trouillevaartuig, in Tandjong Priok aan
en werd de bemanning naar een bunga
lowkamp in Thipajoeng (circa 20 km.
van Buitenzorg af) gebracht.
Prettige herinneringen
Van dat bungalowkamp heeft de ba-
manning niets dan prettige herinnerin
gen. „Wij zijn er waarlijk uitzonder
lijk goed behandeld", deelde de heer
Roos mee, „En dat mag u gerust in de
krant zetten ook. We beschikten over
een zwembad en waren geslist geen ge
vangenen, hoogstens gedwongen gasten.
We kregen het lekkerste eten en konden
bestellen wat we wilden. Ook mochten
we gaan en staat waar we wensten".
Geregeld was de groep ook naar Bui
tenzorg geweest. Op die tochtjes werd
zij wel begeleid door een marinier, maar
dat was niet ter bewaking, alleen ter
bescherming. „Men kan nooit weten of
er misschien eens Indonesiërs zouden
zijn, die ons als Nederlanders zouden
willen lastig vallen".
Overigens had hij daar nooit iets
met nadruk deze uitspraak: „Van hoog
tot laag is de bevolking er pro-Neder
lands. Die zou gelukkig zijn als de Ne
derlanders weer terug zouden komen. Ze
zien toch hoe slecht het nu gaat. Wij
hebben er in die 16 dagen ontzaglijk
veel vrienden gemaakt, niet alleen in
de kampong, maar ook onder de intel
lectuelen".
Dekpassagiers
Op 26 september werden kapitein E.
Edelenbosch en stuurman W. H. Meyer
uit het bungalowkamp gehaald en per
auto door Indonesische marineofficie
ren naar Djakarta overgebracht. Toen
bleven er in het kamp nog 18 opvaren
den over. Die werden de vorige week op
een Indonesisch schip in drie dagen
tijds naar Singapore gebracht, waar men
hen vrij liet. „Aan boord hadden we goed
eten", zei de heer Roos op Schiphol,
„Maar we waren dekpassagiers en dat
betekende dat we zonder behoorlijke
slaapaccommodatie drie dagen in de open
lucht hebben moeten doorbrengen".
De heer Roos kwam gisteren met een
in een doos verpakte taart op Schiphol
uit het vliegtuig. „Die heb ik van Air
Ceylon gekregen", zei hij, „omdat ik
gisteren jarig was". Het was zijn 30ste
verjaardag.
In de aankomsthal gaf de douane
zijn vrouw en drie kinderen gelegen
heid het eigenlijk verboden douane-ter
rein te betreden. Twee kleine kinderen
achter haar aanrennend en met de
jongste van het drietal op de arm vloog
mevrouw Roos daar haar man in de
armen.
Na de begroeting vertelde hij tot
slot nog, dat de verzegelde NAVO-voor-
schriften niet waren vernietigd. Die wa
ren volgens hem in de kluis blijven
liggen en konden dus nu in de handen
van Indonesiërs zijn of komen.
Hij doelde op de voorschriften, die alle
schepen uit NAVO-landen verzegeld ee
krijgen en waarin de kapitein kan le
zen, wat hem te doen staat in geval
van plotseling uitbreken van een oorlog.
Uiteraard mag de kapitein die voor
schriften pas lezen en het zegel dus pas
verbreken als hij over zijn radio ver-
Spoedoperatie van
Soekarno in Wenen
President Soekarno zal donder
dag naar Wenen vertrekken waar
hij op advies van zijn artsen ge
opereerd zal worden. Volgens wel
ingelichte kringen had hij begin
vorige week nierklachten. Hij was
toen in Djakarta teruggekeerd na
de Poolse president, Zawadski, op
een reis door Java en Bali te heb
ben vergezeld. Hij mocht echter
zijn werkzaamheden hervatten.
De aard van de ziekte van presi
dent Soekarno is niet bekend. Men
weet slechts dat een spoedige
operatie door de chirurgen werd
aanbevolen.
De capsule van de vrijdag gelanceerde
kunstmaan Discoverer XXXII is zater
dagmiddag boven de Stille Oceaan op
gevangen door 'n Amerikaans transport
vliegtuig van het type C-130. De satel
liet had 18 omwentelingen om de aarde
gemaakt, toen de capsule met instrumen
ten voor de bestudering van stralingen
zich ervan scheidde. Het was de zesde
maal dat een dergelijke capsule in de
lucht kon worden opgevangen.
van gemerkt. Integendeel, hij deed zelfs neemt dat er oorlog is uitgebroken.
De voorgenomen bijeenkomst over de kwestie-Berlijn van leidende
diplomaten van Buitenlandse Zaken uit Engeland, West-Duitsland en
de Verenigde Staten, die deze week in Londen gehouden zou worden,
zal niet doorgaan omdat Frankrijk er op tegen is, zo deelden Ameri
kaanse functionarissen gisteren in Washington mede.
Een woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken
had zaterdag verklaard, dat Frankrijk een onmiddellijke bijeenkomst
van de Grote Vier om onderhandelingen met Rusland over Berlijn voor
te bereiden, voorbarig acht.
De Russen willen dat het westen
de Oder-Neisse-grens als definitief er
kent en er mee instemt, dat West-Duits
land niet alleen geen kernwapens mag
vervaardigen, maar ook dergelijke wa
pens niet van zijn bondgenoten mag ont-
vangen. Voorts zouden de Russen in
dit verband weer het denkbeeld opperen,
dat Oost- en West-Duitsland één zone
moeten gaan vormen, waarin zich geen
kernwapens en geen buitenlandse troe
pen mogen bevinden.
De Franse regering blijft sterk gekant
tegen deze Russische opvattingen inzake
„disengagement" („Losmaking" van
West en Oost), omdat hierdoor naar
haar mening de steun van de West-
duitse Bondsrepubliek voor het Westen
verloren zou gaan en het Atlantische
bondgenootschap zou worden ondermijnd.
In Parijs deelt men de mening van
de correspondent van „Le Monde" in
Bonn, dat West-Europa te maken heeft
met gebrek aan een vaste lijn in de
Amerikaanse politiek, waarbij amateu
risme, defaitisme en onderdrukte anti-
Duitse gevoelens een rol spelen.
In Franse diplomatieke en regerings
kringen wordt ook veel aandacht be
steed aan het verslag van een correspon
dent van „Le Monde" over een langdurig
bezoek aan de Sowjet-Unie. In dit ver
slag wordt het westen ervoor gewaar
schuwd, dat het Chroesjtsjows „agressie
ve houding in internationale kwesties"
niet moet toeschrijven aan binnenlandse
moeilijkheden.
De Sowjetrussische leider zou hopen,
dat door zijn houding de macht van
de Sowjet-Unie zal toenemen. Een niet
verwacht gevolg van zijn optreden
zou echter zjjn, dat de Russen zelf be-
WEERBERICHT
BEWOLKT
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
Nu en dan bewolkt met slechts enkele
verspreid voorkomende buien. Matige af
en toe vrij krachtige westelijke wind.
Over het algemeen weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 oktober
Zon op: 7.07 uur; onder: 17.43 uur.
Maan op: 14.40 uur; onder: 23.44 uur
Hoogwater te Katwijk te 8.08 en 20.40
uur. Laagwater te 3.32 en 15.56 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
De Nederlandse ambassadeur in
Moskou mr. H. A. Helb droeg een
grote gesloten rieten mand, toen
hij zaterdagavond op Schiphol uit
het K.L.M.-lijnvliegtuig uit Moskou
stapte. Daarin zat zijn huiskat, de
in Rusland geboren Siamese poes
„Choc", die de reis uit de Sowjet-
Unie had meegemaakt. De reis, die
de ambassadeur moest maken, om
dat hij door de Russen tof „per
sona non grata" verklaard was.
„Nu ja, eigenlijk niet uitgewezen",
verklaarde hij later, toen hij een sper
vuur van bliizflitsen had doorstaan en
zich in het restaurant „De Wijde We
reld" tegenover een legertje journalis
ten bevnd. »k wet niet of ik nu wel
persona non grata ben".
Op dit punt hulde mr. Helb zich in
uiterst diplomatieke antwoorden. Op
het laatste werd er hartelijk gelachen,
omdat iedereen over misverstanden
sprak en men elkaar zelfs misverstond
over welk misverstand nu eigenlijk ge
praat werd
Maar veel wjjzer werden de journalis
ten niet. De ambassadeur wilde hen
dat ook niet maken. Hij vatte de situa
tie als volgt samen: de beide regerin
gen hebben besloten voorlopig le be
trekkingen zonder ambassadeur te on
derhouden. Dat moet dan maar geschie
den door de zaakgelastigden.
Hij bevestige, dat hy de door de Rus
sische regering by zijn ambassade in
Moskou gedeponeerde nota (zaterdag
reeds gepubliceerd-red L.D.) na over
leg met Den Haag had teruggezonden,
omdat de nota in een taal was gesteld
en conclusies gebaseerd was, die de re
gering onaanvaardbaar achtte. Offici-
„Ik moet er natuurlijk beroeps
halve tegen zijn, dat een ambassa
deur op zijn neus wordt geslagen",
verklaarde mr. A. H. Helb zater
dagavond op Schiphol, waar de uit
gewezen ambassadeur uit Moskou
arriveerde, „en ik ben blij, dat mijn
originele neus nog ongeschonden
hier zit, maar tja
eel had hij die nota dus niet, officieus
vanzelfsprekend wel gelezen.
„Maar waarom bent u als de nota
teruggezonden is dan niet in Moskou
gebleven?", vroegen de journalisten.
„Ik ben teruggek mica omdat de Ne
derlandse regering my heeft terugge
roepen", antwoordde mr Helb prompt.
Slot pag. 2
In de Scheveningse strafgevan
genis is zaterdag de jaarlijkse her
denking van de doden van het
„Oranjehotel" gehouden. Mej. Gel-
dens, de particulier secretaresse van
Prinses Wilhelmina, arriveert bij de
Dodencel.
ducht raken voor een oorlog en niet
geheel overtuigd zijn van hun superio
riteit over het Westen. De Franse cor
respondent komt tot de slotsom, dat
president De Gaulle het met zijn krach
tige houding tegenover de Sowjet-Unie
bij het recht eind heeft en dat de ove
rige Westelijke mogendheden zijn voor
beeld moeten volgen.
Verwondering in Parijs
Functionarissen van het Franse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken toon
den zich intussen verwonderd over de
aankondiging van Washington, dat de
voorgenomen bijeenkomst in Londen is
geannuleerd. De woordvoerder zei: „Wij
zijn verbaasd dat het woord annuleren
gebruikt is omdat men alleen iets kan
annuleren dat vooraf is overeengekomen.
In dit geval was geen beslissing geval
len".
Advertentie
Advertentie
BREESTRAAT 173
Verkrijgbaar bij de vakman
bus voor 4 a 5 behandelingen 5.9D
Uit het Leidsch Dagblad van
16 October 1861:
Leiden's financiën.
De gemeenterekening over 1860
leverde een batig slot van
f83.749,47, terwijl de dienst be
gon met een overschot van het
vorig jaar, ten bedrage van
f 35.44328V2. In dat jaar is dus
overgewonnen een som van
f 48.306,28 V2, wanneer wij van de
vooronderstelling uitgaan, dat er
geen betalingen over dat dienst
jaar meer te doen rijn
