Syrische regering erkend
door Jordanië en Turkije
Premier Koezbari zegt
vrije verkiezingen toe
Franse troepen trekken
zich op basis terug
FIJM
WEERBERICHT
AKKOORD OVER BIZERTA
En nu Polen
PREMIER NEHROE GISTEREN
AAN BOMAANSLAG ONTSNAPT
Herstel normale
toestand
Nieuw gesprek
Gromiko-Rusk
Groot Kongolees
leger bij grens
van Katanga
Zeven man van
Noord-Holland"
ontsnapt
ÉW ^ÏCie
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1961
No. 30466
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
In Syrië is een „revolutionair bewind" gevormd onder leiding van
premier dr. Mamoen Koezbari, die tevens minister van Buitenlandse
Zaken is» Gisteravond deelde deze gematigd-rechtse, 47-jarige telg uit
een gefortuneerde en invloedrijke familie voor Radio-Damascus mee,
dat zijn kabinet gedurende een interim-bewind van vier maanden vrij
heid van pers, vrije verkiezingen en andere vrijheden zal garanderen.
Hiermede is, na een periode van drie-en-een-half jaar gebondenheid
aan Egypte, de hemieuwe Syrische onafhankelijkheid een feit gewor
den. Het nieuwe bewind bestaat uit elf ministers. Drie van hen zijn,
vóór de vorming van de Verenigde Arabische Republiek met Egypte,
lid geweest van rechtse kabinetten. In dit verband is van belang, dat de
Syrische leider Sarradj, die vice-president van de VAR is geweest,
maar aanvankelijk werd genoemd als de man-op-de-achtergrond van
de revolutionaire beweging, gisteren het vuur heeft geopend op leden
van de rebellerende strijdkrachten, toen die zich aan zijn woning ver
voegden. Sarradj die het evenmin eens zou zijn met de rechtse koers
van het nieuwe bewind, zou erin geslaagd zijn te vluchten.
„Staatsgreep van de
bourgeoisie", zegt
president Tito
In Damascus en Aleppo is intussen
nog een uitgaansverbod van kracht. De
regering-Koezbari heeft overigens, be
halve vrijheid van pers ook vrijheid van
vakbeweging en winstdeling en mede
zeggenschap voor de arbeiders afgekon
digd. De wetten, die krachtens de nood
toestand door Cairo waren afgekondigd,
zijn met onmiddellijke ingang opgeheven.
De nieuwe regering zal samenwerken
met alle Arabische staten en streven
naar „werkelijke en volledige eenheid
van alle Arabieren op basis van vrijheid
en gelijkheid". Jordanië en Tur
kije hebben het bewind van Koezbari
reeds erkend. President Tito van Joego
slavië stuurde een telegram aan pre
sident Nasser, waarin hij de opstand in
Syrië toeschrijft aan „een contra-revo
lutionaire staatsgreep van de bourgeoi
sie". Egyptische bladen schrijven de re
bellie en afscheiding toe aan „reactio
naire imperialistische krachten". Het
blad Al Ahram dreigt: „Onze handen
zullen speren worden, ons vlees zal tot
offers dienen en onze woorden zullen
vuur zijn"...
Verscheidene Libanese bladen zijn
gisteren met witte stukken uitgekomen.
De regering heeft de pers gecensureerd
evenals uitgaande telegrammen. Alles
wat als beledigend voor Nasser persoon
lijk kon worden beschouwd moest wor
den geschrapt. Het doel is te vermijden
dat aanhangers van de Verenigde Ara
bische Republiek in Libanon in bewe
ging komen.
Gisteren is in vele delen van Libanon
betoogd ten gunste van Nasser. Dit ge-
Dr. M. Koezbari, de nieuwe pre
mier van Syrië, dat zich van de
Verenigde Arabische Republiek
heeft afgescheiden.
Advertentie
PHILIPS TELEVISIE
v.a.
f 645.—
Persoonlijke
service
LANGE MARE 66 TEL. 26500
Prettige betaling
OPKLARINGEN EN BUIEN
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Morgen zal in de loop van de dag de
bewolking breken. Behalve opklaringen
zullen ook enkele buien voorkomen. Het
temperatuurniveau zal geleidelijk weer
normaal worden.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
1 OKTOBER.
Zon op: 6.40 uur; onder: 18.19 uur.
Maan op: 23.05 uur: onder: 14.19 u.
Hoogwater te Katwijk te 7.55 en 20.21
uur. laagwater te 3.32 en 15.49 uur.
2/10 hoogwater te 8.58 en 21.27 uur,
laagwater te 4.24 en 16.45 uur.
Dit blad bestaat alt 16 pagina's
en een bijvoegsel.
schiedde tijdens en na het beroep, dat
de Egyptische president via Radio Cairo
deed om de Arabische eenheid te be
waren. In Beiroet gingen de betogers
zonder incidenten uiteen, nadat de Sy
rische vice-consul ter plaatse hun had
verzekerd: „De verraders zullen worden
vernietigd". Verscheidene duizenden in
woners van de Noordlibanese haven Tri
poli betoogden eveneens voor Nasser,
waarbij zij afbeeldingen van hem rond
droegen.
Nog vele problemen
Het herstel van de onafhankelijke
staat Syrië kan de Verenigde Naties voor
grote problemen plaatsen. Syrië is tot
1958 lid van de volkerenorganisatie ge
weest en terugkeer als volwaardig lid
behoeft geen juridische problemen op te
werpen. Men zou de procedure kunnen
toepassen, die is gevolgd toen de Mali
federatie uiteen viel en de republiek Mali
en Senegal afzonderlijk lid werden.
De politieke problemen zjjn echter
enorm. President Nasser en zijn politieke
vrienden zullen alles in het werk stellen
om te voorkomen, dat Damascus in de
Verenigde Naties wordt vertegenwoor
digd. Wanneer Syrië een formele aan
vraag tot lidmaatschap indient en de
volkerenorganisatie zich moet uitspre
ken, komen de verschillende landen, en
in het bijzonder de Afro-Aziatische
staten, voor een moeilijke keus te staan.
Diplomatieke waarnemers in Londen
waren van mening, dat de erkenning van
de regering van Koezbari kan betekenen
dat de opstand in Syrië een internatio
nale crisis wordt. Tot nu toe hebben
Cairo en Damascus niet over steun van
het buitenland gerept maar de opstand
een binnenlandse kwestie genoemd. Jor
danië zal er nu van worden beschuldigd
de opstand te helpen, terwijl de commu
nistische wereld de opstand waarschijn
lijk zal toeschrijven aan „het Westelijke
imperialisme".
Britse ambtenaren spraken als hun
oordeel uit, dat het uiteenvallen van de
V.A.R. alleen maar tot verslechtering
van de toestand en tot grotere verwar
ring in de Arabische wereld kan leiden.
Zij vrezen dat een zwak Syrië bloot zal
staan aan communistische penitratie.
Geen slaven van farao
Wat de gevechtshandelingen op Syrisch
grondgebied betreft, daarover meldde
Radio-Damascus gisteren, dat in de af
gelopen 24 uur twee groepen Egyptische
valschermmilitairen in Syrië waren ge
land, tweehonderd van deze parachutis
ten werden gedood, de 120 anderen
gaven zich over.
Vele Syrische burgers en militairen,
die in verzekerde bewaring waren ge
steld wegens hun verzet tegen „het
Nasserisme en de heersers in Cairo"
zjjn op vrije voeten gesteld.
Sprekend over de verandering in
in Damascus verklaarde Radio-Damas
cus nog: „Wij hebben geprobeerd een
vreedzame regeling met maarschalk
Amer te treffen, doch hy poogde het
hart van het Syrische volk uit te buiten,
onze gezegende beweging van haar koers
te brengen en de uitbuiters te steunen.
Daarop hebben wij Amer en zijn groep,
om hun levens te redden, gelast naar
Cairo te vertrekken."
Radio-Damascus verklaarde gisteren
eerder op de dag: „Niet enkele muitende
officieren, doch het gehele Syrische eer
ste leger is in beweging gekomen om
Syrië te bevrijden'. Wij wensen geen
slaven te zijn in een imperium, waarin
Nasser als farao optreedt".
President Nasser van de Verenigde
Arabische Republiek verklaarde gister
avond in een radiorede, dat de situatie,
geschapen door „de reactionaire, separa
tistische, imperialistische opstand in
Syrië, niet aanvaard kan worden.
Hij zei vóór donderdag-middernacht
bevel gegeven te hebben, dat vlooteen-
heden, parachutisten en ander eenheden,
die hij eerder op de dag naar Latakia
en zekere Syrische gebieden had gezon
den, die op die tijd „buiten het bereik
van de opstand" waren gebleven, naar
hun bases in het Egyptische gebied
moesten terugkeren of hun beweging in
de richting van Syrië staken. Dit was
geschied om bloedvergieten te voor
komen, aldus Nasser.
De Newyorkse „Journal Ameri
can" vraagt zich in een hoofd
artikel af, of het nu de Nederlandse
regering zich bereid heeft ver
klaard Nieuw-Guinea onder het
bestuur van de V.N. te plaatsen,
niet passend zou zijn dat de Sow-
jet-Unie, „die altijd „kolonialisme"
schreeuwt, op dezelfde manier een
van haar koloniën opgeeft". Dit
zou bijvoorbeeld Polen kunnen zijn,
aldus het blad
Wellicht het iverk van opstandige Sikhs
Tara Singlis toestand
„zeer ernstig"
Premier Nehroe van India^ is gisteren
aan een aanslag ontsnapt. Vóór een sta
tion van Nieuw-Delhi ontplofte een zelf
vervaardigde bom, kort nadat de oerste-
ministcr per auto deze plek was gepas
seerd. Een politieman en vyf voorbij
gangers werden met verwondingen naar
een ziekenhuis overgebracht. Nehroe
was op weg naar huis na een tentoon
stelling ter herdenking van Ghandi's ge
boortedag te hebben geopend.
De bom explodeerde vijf minuten, na
dat Nehroe was voorbijgereden. De helse
machine ontplofte in de drukke hoofd
straat in het hart van het oude Delhi.
De politie begon direct een groot
scheepse jacht op de daders van de aan
slag. Verscheidene mensen zijn al on
dervraagd. Bomdeskundigen verzamel
den stukken van de bom.
De premier had kort tevoren op de
genoemde tentoonstelling een beroep op
de Sikh-leider Tara Singh gedaan om
zijn „vasten tot de dood" ter verkrijging
van een afzonderlijke staat van Poend-
jabi-sprekenden op te geven. Nehroe zei
dat vasten niet in een democratie thuis
hoort. Zyn regering heeft geweigerd een
commissie in te stellen voor het onder
zoeken van de eisen van de Sikhs.
Met het oog op de onrust onder de
Sikhs waren de veiligheidsmaatregelen
voor Nehroe onlangs al versterkt.
De 76-jarige Tara Singh begon zijn
vasten 46 dagen geleden. Zijn toestand
wordt door artsen „buitengewoon ern
stig" geacht.
In Tunis is gisteren een Frans-
Tunesisch akkoord getekend, vol
gens hetwelk de Franse troepen in
en rondom de stad Bizerta zondag
zullen beginnen zich terug te trek
ken op de stellingen die zij voor het
uitbreken van de gevechten bezet
ten. De terugtrekking op de basis
zal ongeveer een week duren.
Van officiële zijde in Parijs werd
gezegd dat waarborgen betreffende de
bewegingsvrijheid op en de toegang tot
de basis zijn gegeven. Het akkoord voor
ziet in herstel van de normale toestand,
zoals die bestond voor het uitbreken van
de demonstraties en vijandelijkheden.
In het akkoftrd komt voorts de zin
„hangende een onderzoek naar het pro
bleem van de basis" voor. Er wordt
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Rusk heeft
vanochtend voor de vierde maal
zijn Russische ambtgenoot Andrei
Gromiko ontmoet.
Waarnemers meenden dat het con
tact vandaag in een nieuw stadium
zou komen en dat beide staatslieden die
per op eikaars standpunt zouden ingaan.
Doel van de besprekingen is een basis
te vinden voor onderhandelingen over de
kwesties Duitsland en Berlijn.
Rusk heeft Gromiko donderdag voor
het laatst ontmoet, en gisteren bespre
kingen gevoerd met de Engelse minister
van Buitenlandse Zaken Lord Home.
Uit de omgeving van de drie ministers
werd vernomen dat men optimistisch
noch pessimistisch was over het verloop
van de besprekingen. Er waren geen
aanwijzingen dat positieve resulaten
waren bereikt, maar er was evenmin
sprake van een negatieve ontwikkeling.
Gromiko toonde zich bereid tot serieuze
besprekingen.
Zowel minister Rusk als minister
Home hebben er bij Gromiko op aan
gedrongen dat de Russische regering
de tijdslimiet voor oplossing van de
kwestie-Duitsland voor het einde van
het jaar laat vallen. In het feit dat
de Russische minister in zijn toespraak
tot de Algemene Vergadering niet over
deze tijdslimiet heeft gesproken ziet men
eventueel een bemoedigend teken.
De besprekingen zullen met ongere
gelde tussenpozen worden voortgezet.
Minister Rusk vertrekt vanavond naar
Washington, Lord Home is van plan
zondag terug te keren naar Londen. Het
vertrek van Gromiko is vastgesteld op
8 oktober.
Men acht het niet uitgesloten dat
Gromiko maandag of dinsdag naar
Washington zal gaan. In dat geval zal
president Kennedy hem zeker uitnodi
gen voor een gesprek.
Weer prinselijke
"top
99
111
Laos
De drie Laotische prinsen, die resp.
de rechtse, de neutralistische en de link
se groeperingen in het land vertegen
woordigen, zullen elkaar vóór 7 oktober
in het dorp Banhin Heup, op honderd
km ten noorden van Vientiane, ontmoe
ten. zo is gisteren in Vientiane bekend
geworden.
echter niet gesproken over een datum
voor onderhandelingen over de toekomst
van de basis, noch c\er een tijdslimiet
voor ontruiming, zoals door de Tune-
siërs was geëst.
Het Tunesische ministerie van Onder
wijs heeft meegedeeld dat het schooljaar
9 oktober zal beginnen, een week later
dan normaal. Dit is aanleiding tot spe
culaties over de mogelijke terugkeer van
meer dan duizend Franse onderwijzers
en leraren naar Tunesië.
Zoals bekend braken 19 juli, na en
kele dagen van demonstraties van Tu
nesische burgers in de nabijheid van
en op de basis, gevechten uit tussen
Franse troepen enerzijds en Tunesische
militairen en burgers anderzijds. De
Fransen bezetten daarop de stad Bi
zerta. Volgens Tunesische bronnen wer
den hierbij 1.300 Tunesiërs gedood.
Het akkoord over de terugtrekking
van de Franse troepen is getekend door
de directeur van het gemeentebestuur
van Bizerta. Caid Sebsi, en de Franse
consul-generaal, Xavier Janot.
De Gaulle doet van
volmachten afstand
In het Franse staatsblad van zaterdag
is het „besluit" gepubliceerd waarbij
president De Gaulle afstand doet van de
speciale volmachten die hij krachtens
artikel 16 van de grondwet sinds 22 april
heeft bezeten.
Het parlement heeft thans de be
voegdheid een einde te maken aan de
speciale veiligheidsmaatregelen, die de
president met het oog op de gebeurte
nissen in Algiers had genomen en die
ook nadat hij afstand heeft gedaan
van de volmachten van kracht blijven.
Een aanzienlijke troepenmacht van
het leger der centrale Kongolese rege
ring is samengetrokken aan de noorde
lijke grenzen van Katanga. Dit heeft
de V.N.-vertegenwoordiger in Katanga,
O'Brien, bekend gemaakt. O'Brien weid
de niet uit over het aantal militairen
en evenmin over de plaatsen waar de
troepen van het nationale leger zijn
samengetrokken. Hij zei alleen, dat de
V.N. niet bij het transport van de troe
pen betrokken zijn geweest.
De Kongolese minister van Voorlich
ting. Ileo. heeft verklaard dat premier
Adoela slechts bereid is Tsjombe in
Leopoldstad te ontmoeten. Adoela wil
voorts slechts met Tsjombe spreken als
leider van een provinciale regering, en
niet als president van een onafhanke
lijke staat, aldus Ileo.
De V.N. oefenen pressie uit op de
consulaire vertegenwoordigers in Elisa-
bethstad om buitenlanders die deel uit
maken van de Katangese strijdkrach
ten. te verwijderen. Nog steeds maken
meer dan honderd blanke buitenlan
ders deel uit van de troepen. Drie man
nen een Nederlander, een Belg
en een Zuidafrikaan zijn donderdag
naar Leopoldstad overgebracht.
Kongo zal geen diplomatieke betrek
kingen aanknopen niet Oost-Duitsland,
zo is in Leopoldstad meegedeeld. De
diplomatieke vertegenwoordigers van
Joego-Slavië, de Sowjet-Unie, Polen,
Tsjecho-Slowakije, de VAR en Mali
hebben hun kantoren van Stanleystad
naar Leopoldstad overgeplaatst. De
Joegoslavische zaakgelastigde heeft pre
sident Kasavoeboe reeds zijn geloofs
brieven aangeboden. De vertegenwoor
digers van communistisch-China en
Ghana, die eveneens in Stanleystad
waren geaccrediteerd, hebben na de
vo-m'ng van de regering Aclocla het
land verlaten
De Duitse zangeres Catrine
Valente (links) en de Zwitserse
zangeres Lys Assia (rechts) zijn
gisteren op Schiphol aangekomen
voor het Grand Gala du Disque
voor de lichte muziek, dat vanavond
in het Scheveningse Kurhaus wordt
gehouden.
Vk
Op weg naar huis
De naaste betrekkingen van zeven opva
renden van de „Noord-Holland" (de m
Indonesië aan de ketting gelegde Ne
derlandse zeesleepboot) hebben gister
middag van de directie van Wijsmul
ler te IJmuiden bericht ontvangen, dat
hun man, zoon of verloofde etc. op
weg is naar Nederland. Zij worden
over ongeveer twee weken thuis ver-
wacht.
De directie van Wijsmuller wilde geen
namen bekend maken noch van de
naar huis varenden, noch van het
vaartuig aan boord, waarvan zij zich
bevinden. De thuisvarenden zijn ont
snapt, toen de „Noord-Holland" zich
nog te Poeloe Samboe bevond. Onder
hen bevinden zich geen officieren.
Ook de naaste betrekkingen van de 21
overige opvarenden zouden gisteren of
uiterlijk vandaa* bericht krijgen van
de directie van Wijsmuller, dat hun
man zoon, verloofde etc. zich niet be
vindt onder de thuisvarenden.
Ofschoon de directie van Wijsmuller
geen enkele inlichting wenste te geven
over de wijze, waarop de 7 opvarenden
van de Noord-Holland" ontsnapt zyn,
acht men het in deskundige kringen
niet zo'n heel groot wonder, dat hen
dit gelukt is. Poeloe Samboe ligt
slechts 10 mijl verwijderd van Singa
pore en het is zeer goed mogelijk deze
afstand met een betrekkelyk klem
bootje af te leggen.
Jubileumfeest
3 oktober
Programma voor maandag
11.15—11.45 uur
Balletuitvoeringen Stadhuisplein. I
12..00—12.30 uur
Japans dagvuurwerk op Stille Rijn j
13.30—16.00 uur
Skelterwedstrijden Bevrijdings
plein.
Openluchtspel Pieterskerkhof
(voor scholieren)bij slecht weer c
in Stadsgehoorzaal.
Openbare uitvoering Openlucht-
spel Pieterskerkhof (bij slecht I
weer in Stadsgehoorzaal).
9.00—24.00 uur
Lunapark Schuttersveld.
teuivs
Een vindingrijk, Parijzenaar
heeft een pantalon van caout-
chau vervaardigd, die den dra
ger in staat stelt om te wande
len op zee. Waar geen schip lan
den kan, daar zet de gelukkige
eigenaar van zoo'n pantalon
voet aan wal. Men heeft er proe
ven mee genomen en 't is ge
bleken, dat het systeem proef
houdend is.
