SOEKARNO ZOU IETS
„GEMATIGDER" ZIJN
éw
DRIE-OKTOBER-PRLÏS VRAAG
Plan Luns precedent
dekolonisatieprobleem
WEERBERICHT
Meerderheid moeilijk te halen
PRESIDENT DE GAULLE WIL
„LEGER" VAN ALGERIJNEN
Opstand in Syrië
Honderd
letuvs
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1961
No. 30464
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1. LeideD Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
President Soekamo heeft gisteren te Djakarta naar aanleiding van
de rede van minister Luns in de V.N. verklaard, dat hij alleen dan
bereid is, mede te werken aan een tussenkomst van de V.N. in de
kwestie Ned. Nieuw-Guinea, als dit een onmiddellijke overdracht van
de soevereiniteit van Nederland aan Indonesië inhoudt. „Als Nederland
er de voorkeur aan geeft, dit te doen door bemiddeling van de V.N.,
zal Indonesië dit in ernstige overweging nemen". Hij waarschuwde er
echter voor dat door een tussenkomst van de V.N., als deze niet uitgaat
van een onmiddellijke overdracht van de soevereiniteit aan Indonesië,
„de kwestie alleen maar acuter en gevaarlijker kan worden".
President Soekarno verklaarde voorts
dat het vraagstuk van een spoedige over
dracht van het gezag aan Indonesië
een veiligheidsprobleem in dit gebied
van de wereld wordt.
„Onze taak is de vrede in dit deel
van de wereld te bewaren maar Veder-
land en de V.N. moeten ook hun drin
gende bijdrage leveren om dit doel te
bereiken".
Soekarno had tevoren opgemerkt, dat
hij de rede van minister Luns zeer
nauwkeurig bestudeert.
De verklaring van president Soekar
no werd in Djakarta over het alge-
Communisten ageren
meen opgevat als een lichte overgang
naar matiging bü het oplossen van
de kwestie.
De Indonesische president heeft gis
terochtend het Kabinet büeen geroepen
om de jongste ontwikkeling in het ge
schil te bespreken.
De Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken, dr. Soebandrio, wei
gerde commentaar.
BREDER NIVEAU
correspondent
in Liberia.
In een officieel communiqué is gis
teren in Monrovia meegedeeld, dat daar
een poging is ontdekt om de regering
omver te werpen en een communistisch
regime te vestigen. Er is een arrestatie
bevel uitgevaardigd tegen een zekere
Braceweel die gevlucht zou zyn.
In het communiqué wordt gezegd dat
Braceweel zich onlangs naar Conakry
had begeven om met de Sowjetrussische
ambassade aldaar in contact te treden
en te spreken over de omverwerping van
de Liberiaanse regering en de machts
overneming door communisten.
De publikatie van het communiqué
heeft in officiële kringen in Monrovia
grote beroering gewekt.
Een hoge Amerikaanse ambtenaar
heeft in Washington meegedeeld, dat er
in Guinea (Afrika) 18 Russische tech
nici zijn gearresteerd op beschuldiging
van diefstal van diamanten, die zij voor
de regering van Guinea hadden gedol
ven. De Russische technici aldaar zou
den nogal demonstratief zijn opgetreden
en ook andere overtredingen begaan
hebben. Zoals bekend krijgt Guinea
economische hulp van Rusland. Er wer
ken daar 1400 communistische technici.
Blijde gebeurtenis
verwacht in Jordanië
Radio-Amman heeft gisteren bekend
gemaakt dat de echtgenote van Koning
Hoessein, de 20-jarige Toni Avril Gar
diner, in het voorjaar een kind ver
wacht. Bij haar huwelijk in mei j.l.
kreeg zjj de naam Moena al Hoessein.
De tweede echtgenote van de Jor
daanse vorst heeft niet de titel konin
gin. Volgens politieke kringen in Am
man is het echter mogelijk, dat zy later
deze titel krijgt „op verzoek van het
volk".
Moena al Hoessein („wens van Hoes
sein") is de dochter van luitenant
kolonel Gardiner, die aan de Britse
militaire missie in Amman is verbonden.
Het gezin kwam vorig jaar naar Jor
danië.
Volgens de grondwet moet de troon
opvolging geschieden in manlijke lijn.
Bepaald is dat de opvolger mohamme
daan moet zijn „een wijs man, geboren
uit de wettige vrouw van de koning", en
dat de ouders beide mohammedaan
moeten zijn. De echtgenote van Koning
Hoessein is voor haar huwelijk tot het
mohammedaanse geloof overgegaan
De vorst heeft uit zijn eerste huwelijk,
dat in 1955 met de Saoedi-Arabische
pr nses Dina, een nicht, werd gesloten,
een dochter, Alya genaamd. In 1957 werd
dit huwelijk ontbonden. Prinses Dina
woont in Cairo.
Onze Amerikaanse
meldt:
Het Nederlandse initiatief heeft de
kwestie Nieuw-Guinea wel uitgeheven
boven het niveau van een Nederland-
Indonesisch conflict. Zouden de V.N.
op het Nederlandse voorstel willen in
gaan, dan zou hiermede een precedent
kunnen worden geschapen voor andere
gevallen van dekolonisatie. Dit moet een
aantrekkelijk aspect zjjn voor de Afro-
Aziaten en een reden temeer om hun
standpunt zorgvuldig te bepalen. Zou een
V.N.-actie voor Nieuw-Guinea mogelijk
zijn, dan zou bjjv. ook het initiatief
genomen kunnen worden om de V.N.
een rol te doen spelen bü de dekolo
nisatie van Portugees Angola.
Niet dat Portugal daarvan gediend
zou ziin, maar er kon pressie in die rich
ting worden uitgeoefend.
De staten, die nog een kolonialistische
inslag hebben, kunnen daarom weieens
weinig enthousiast blijken over het Ne
derlandse plan, doch bun aantal is ge
ring. Wat de uitslag van een stemming
dubieus maakt, is de houding van het
Afro-Aziatische blok en die laat zich
niet definitief voorspellen. De opvatting
in V.N.-kringen Is echter wel, dat de ver
eiste meerderheid van tweederden voor
het Nederlandse plan moeilyk te halen
zal zijn.
Soebandrio, de Indonesische minister
van Buitenlande zaken, is thans onder
weg naar New 7onc. AanvankelijK lag
het in de bedoeling dat Sastroamidjojo
gisteren opnieuw op het Nederlandse
voorstel zou reageren, maar nu oceban-
drio op komst is laat hij die taak aan
zijn minister over.
Op zyn vroegst kan Soebandrio maan
dag spreken.
Vanmiddag werd m het V.N.-gebouw
te New York de herdenkingsplechtigheid
voor Hammart'kjöld gehouüen, waarbij
het Philadelphia-orkest speelde en Mon-
gi Slim, de president van de Assenv/leé,
een rede heeft gehouden. Morgen wordt
Hammarskjöld in Uppsala begraven. Op
die dag zullen de werkzaamheden van
de Assembleé vorden gestaakt. Slim
zal de begrafenis in Zweden bijwonen.
Vervolg op pug. 2
Allen Dulles wordt
spoeuig vei vaiipCii
door John MeCone
President Kennedy heeft John MeCo
ne, onder Eisenhower voorzitter van de
Commissie voor atoomenergie, als op
volger van de 68-jarige Allen Dulles be
noemd tot hoofd van de inlichtingen
dienst (CIA).
De president maakte de benoeming
bekend in aanwezigheid van Dulles en
MeCone. MeCone treedt in november in
functie. Hü zal nog ongeveer twee we
ken samenwerken met Dulles.
Kennedy verklaarde dat, toen hij Dul
les „de moedigste ambtenaar die ik
ken" vorig jaar november herbe
noemde als hoofd van de inlichtingen
dienst, zij overeenkwamen dat hij
slechts één jaar in functie zou blijven.
Zoals bekend is na de mislukking van de
invasie op Cuba felle kritiek geoefend
op de activiteit van de CIA.
Ook de affaire van de U-2, die 1 mei
1960 boven Sowjetrussisch grondgebied
werd neergeschoten, was aanleiding tot
felle kritiek op de CIA. Zoals bekend
leidde dit incident tot het mislukken van
de topconferentie in Parijs en een ern
stige verslechtering in de Amerikaans-
Russische betrekkingen.
John MeCone is 59 jaar. Hij is een
vooraanstaand rooms-katholiek. die de
Verenigde Staten vertegenwoordigde bij
de zeventiende verjaardag van de kro
ning van Paus Pius XII in 1956. In 1958 stemming van vooraanstaande Demo-
was hij een van de drie Amerikaanse cratische senators.
Met de „Zuiderkruis" zijn plm.
300 personen uit Nieuw-Guinea
vertrokken. In Hollandia gingen
250 mensen aan boord, in Mano-
kwari 50.
De Zuiderkruistijdens het uur
van vertrek uit Hollandia. Op de
kade doen de achterblijvers hun
familieleden en kennissen uitge
leide.
vertegenwoordigers bij de begrafenis
van de paus.
MeCone is vroeger ingenieur en za
kenman geweest. Van 1958 tot januari
1961 v/as hij voorzitter van de Commis
sie voor Atoomenergie het hoogste or
gaan op het gebied van atoomenergie in
de Verenigde Staten en als zodanig
speelde hij een belangrijke rol bij het
opstellen van plannen voor het gebruik
van atoomenergie, zowel voor militaire
~s vreedzame doeleinden.
MeCone is een Republikein. Onder
president Truman een Democraat
trad hij op als onderminister voor de
Luchtmacht. McCones' benoeming tot
hoofd van de CIA heeft de volledige in-
KOELER
De Bilt verwacht van hedy- tot mor
genavond: Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele buien. Matige aan de
kust tijdelijk vrij krachtige zuidwestelijke
wind. Lagere temperaturen overdag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
29 SEPTEMBER
Zon op: 6.36 uur; onder: 18.24 uur.
Maan cp: 21.33 uur; onder: 12.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.20 en 18.41
uur; laagwater te 2.13 en 14.24 uur.
Dit blad bestaat uit 24 pagina's.
De komende viering van het Leidse
ontzet op de derde oktober is een bij
zondere herdenking, omdat de Drie Oc
tober Vereeniging jubileert.
Aan d t jubileum willen wij een prijs
vraag verbinden, welke in de eerste
plaats verband houdt met de derde ok
tober, en die in de tweede plaats door
geldprijzen misschien voor een deel van
onze lezers iets kan vergoeden van de
kosten, welke aan een dit jaar extra uit
gebreide feestviering worden geofferd.
Elders in dit blad vindt de lezer een
pagina met tien van 2 tot en met 11 ge
nummerde foto's; bij déze omschrijving
boven lien de met „1" genummerde foto
Dieelf foto's zijn cenomen in Leidse
straten.
Het gaat er in deze prijsvraag om of
U kunt uitmaken in welke Leidse straten
deze foto's gemaakt zijn. Uit de begin
letters van de straatnamen kunnen de
woorden „DRIE OKTOBER" gevormd
worden.
Wij moeten onze lezers-puzzelaars er
wel op wijzen, dat zij niet al te snel
hun antwoord op deze vraag invullen
Er zijn enkele moeilijkheden in deze op
gave, welke U lelijk kunnen laten strui
kelen. Uw oplossing moet dus in de vol
gende vorm ingediend worden: 1. Burg-
steeg, 2. Rijnsburgerweg, 3. Kaiserstraat,
enz. Dit zijn vanzelfsprekend gefin
geerde namen.
Als prijzen loven wij uit:
EERSTE PRIJS
van f. 50.
TWEEDE PRIJS
van f. 25.
DERDE PRIJS
van f. 15.
DRIE PRIJZEN
van f. 10.
ZES PRIJZEN
van f. 5.
dus in totaal twaalf prijzen van in to
taal honderdvijftig gulden.
De oplossingen, voorzien van het op
schrift „Fotoprijsvraag" en van naam en
adres /an de afzender, moeten uiterlijk
maandag 9 oktober om 12 uur in het be
zit van de redactie zijn (adres Witte
Singel 1 te Leiden) om mede te kunnen
dingen naar deze prijzen. De oplossing
en de namen der prijswinnaars zullen zo
spoedig mogelijk nadien worden gepu
bliceerd.
Taak bij referendum over zelfbeschikking
President De Gaulle is van plan binnenkort in Algerije een veilig
heidsmacht op te richten, die uitsluitend uit Algerijnen zal zijn samen
gesteld, die nu onder de naam „harkis" in het Franse leger of bij de
politie dienen. Dit deelde de secretaris-generaal van de socialistische
partij, Guy Mollet, gisteren tijdens een bijzonder congres van zijn groe
pering mede, dat in de Parijse voorstad Puteaux is gehouden. Mollet
zei, dat De Gaulle hem en enige andere socialistische afgevaardigden
deze onthulling had gedaan, toen de president hen dinsdag in het
Elysée ontving. De omvang van het korps, dat onder het bevel van
een Algerijnse generaal zal worden geplaatst, zal ongeveer 50.000 man
bedragen. Het zal de bijzondere taak van die Algerijnse veiligheids
macht zijn bij het referendum over het zelfbeschikkingsrecht in Algerije
de plaats van het Franse leger in te nemen.
mene regeling over de toekomst van Al
gerije te treffen.
Na de contacten, die met de Algerijnse
nationalisten in Evian en Lugrin zijn
gelegd, was nu het moment gekomen,
aldus zou de president der republiek de
socialisten hebben laten weten, tezamen
spijkers met koppen te slaan. Zelfs de
aankondiging van dat voornemen door
het staatshoofd heeft, zo werd op het
congres duidelijk, de socialistische partij
toch niet met de algemene gang van
zaken onder de Vijfde Republiek kunnen
verzoenen. De hele toon van het onder
houd tussen De Gaulle en de socialisti
sche deputatie moet dan ook nogal kor
zelig en zelfs scherp zijn geweest. Dat de
socialisten bovendien nu bereid zijn ta
melijk verre consequenties uit hun op
positie tegen De Gaulle te trekken, kon
gisteren in Puteaux ook nog blijken toen
bekend werd dat secretaris-generaal
Mollet deze week de linksijliberale oud
premier Pierre Mendès-France zal ont
moeten. Mollet en Mendès-France, die
aan het hoofd van het Republikeinse
Front in 1956 als overwinnaars uit de
verkiezingen traden, kwamen later bij
zonder scherp tegenover elkander te
staan.
Wegens politieke en ook persoonlijke
tegenstellingen trad Mendèz-France als
minister en vice-premier in 1956 al gauw
uit de regering, die door Mollet werd
gepresideerd en die in haar Algerijnse
beleid steeds gevaarlijker in het rechts-
extremistische vaarwater verzeilde. Dat
Mollet thans met Mendès-France wil
overleggen over diens plan van een voor
lopige regering wijst er dus op dat de
linkse partyen hun vele meningsver
schillen eindelijk schijnen te willen over
bruggen, om hun positie tegenover de
regering en indirect tegenover de be
dreigingen van uiterst-rechtse legerkrin-
gen te kunnen versterken.
Slot pag. 2
Mollet en P. M. F.
houden bespreking
Uit het uitvoerige verslag, dat het so
cialistische congres kreeg te horen, bleek
ook nog, dat generaal De Gaulle blijft
vasthouden aan zijn voornemen een
voorlopig uitvoerend comité in Algerije
te installeren, dat dan vooruit zou kun
nen lopen op de latere Algerijnse rege
ring. Niettemin bad de generaal, zo had
den de socialistische leiders de indruk
gekregen, de hoop nog altijd niet opge
geven dat de onderhandelingen met het
F.L.N. binnen afzienbare tijd kunnen
worden hervat, met het doel een alge-
Volgens in Londen ontvangen
radioberichten zijn Syrische troe
pen in opstand gekomen. Zij heb
ben zich meester gemaakt van de
radiozender in Damascus en van
het militaire hoofdkwartier. Presi
dent Nasser van de V.A.R. heeft
via radio-Cairo gezegd dat hij van
plan is de Egyptisch-Syrische Unie
te handhaven. Hij heeft legereen
heden bevel gegeven naar Damas
cus te gaan en de opstand neer te
slaan.
De opstandelingen hebben meegedeeld,
dat zij „de toestand willen corrigeren en
volk en leger hun vrijheid en waardig
heid willen hergeven".
Onlangs werd melding gemaakt van
meningsverschil tussen de Syrische lei
der, kolonel Abdel Hamid Serradj, en
zijn Egyptische collega's in het kabinet
van de V.A.R.
President Nasser zei voor de radio, dat
de gebeurtenissen in Syrië ernstiger zijn
dan in 1956, toen het Suezkanaal werd
aangevallen. „Ditmaal zijn het onze
eigen broeders die tegen ons opstaan".
De opstandige militairen behoren tot
het eerste Syrische leger. Vermoedelijk
hebben zij maarschalk Abdel Hakim
Amer. opperbevelhebber van de strijd
krachten van de V.A.R. en minister van
Oorlog gevangen genomen. Hij was door
president Nasser naar Damascus gezon
den.
De verbindingen tussen Syrië en
Libanon zyn verbroken.
De opstandelingen hebben in de loop
van de ochtend bekendgemaakt dat de
opstand in alle Syrische steden en pro
vincies is geslaagd en dat het overal vol
komen rustig is. .Dank zij de eensge
zindheid van volk en legr- is bij de re
volutie niemand gedood of gewond".
De Afrikaanse staat Sierra Leone is
gisteren tot de Verenigde Naties toege
laten. De V Tlkerenorganisatie telt nu
honderd leden.
De toelating geschiedde bü acclamatie
door de Algemene Vergadering, nadat de
Veiligheidsraad dedag tevoren met al
gemene stemmen de toelating had aan
bevolen.
Uit het Leidsch Dagblad van
28 Sept. 1861.
Dezer dagen had binnen Lei-
den de Algemeene Vergadering
plaats van de Evangelische
Maatschappij ter bevordering
van zoaarheid en godzaligheid
onder de R. katholieken in Ne
derland. 's Avonds van 5 tot 10
uur was er een maaltijd, die zien
onderscheidde door een keur van
gerechten geleverd door onze
stadgenoot, den heer Wijnstroom
in de Dief steeg.
(Advertentie) De ondergetee-
kende gevoelt zich gedrongen bij
deze zijnen hartelijken dank e
betuigen aan den hem onbeken
den Persoon, die gisteren middag
zijn zoontje, toen deze als spe
lende in de Aalmarkt was ge
vallen, van eenen gewissen dood
heeft gered.
W. F. Meyer
Joeterwoude, 26 Sept. 1861.
