BEHEER VAN NIEUW-GUINEA ONDER DE VER. NATIES flmtoua Belangrijk voorstel van minister Luns Zelfbeschikkingsrecht dient centraal te zijn INDONESIË: onaanvaardbaar' Nederlander in Oost-Berlijn veroordeeld Ook bij Marine langer dienen Rechtlijnig hezen i grand gala du disque Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1961 No. 30463 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f750 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Minister Luns heeft gisteren in de alge mene vergadering van de V.N. voorstellen ingediend teneinde tot een vroegtijdige beëindiging van het Nederlandse bestuur in Ned. Nieuw-Guinea te komen zonder afbreuk te doen aan het recht van zelf beschikking der bevolking van dit gebied. In zijn verklaring zeide de minister dat Nederland bereid is het bestuur van het gebied onder het actieve toezicht van de V.N. te plaatsen mits duidelijke waarbor gen voor zelfbeschikking worden gegeven. Te dien einde is Nederland bereid de soevereiniteit af te staan aan de bevolking van het gebied. Het voorstel behelst voorts de vorming van een internationaal bestuur door mid del van een ontwikkelingsautoriteit onder toezicht der V.N. Nederland zou daarbij bereid zijn zijn financiële bijdrage aan de ontw hkeling van het geb ed te blijven geven en zijn ambtenaren te vragen als internationale ambtenaren in functie te blijven. De Nederlandse regering heeft in overweging gegeven een V.N.-commissie te benoemen, die ter plaatse de mogelijk heid van een dergelijke ontwikkeling zou moeten onderzoeken en aanbevelingen zou moeten doen aan de volgende alge mene vergadering Minister Luns heeft in zijn verklaring het recht van zelfbeschikking voor de bevolking van Nieuw-Guinea centraal gesteld en zich daarbij gebaseerd op de tekst van de vorig jaar door de Algemene Vergadering aanvaarde resolutie, waarin beherende mogendheden werden verzocht onmiddellijk stappen te ondernemen om zo snel mogelijk alle bevoegd heden aan de bevolking over te dragen. Voor hij zijn voorstellen formuleerde had minister Luns ook voor Berlijn een oplossing gevraagd, die het recht van zelfbeschikking der bewoners van West-Berlijn erkent. De minister was zijn rede begonnen met een uitvoerig eerbetoon aan de nagedachtenis van Dag Hammar- skjöld, wiens overlijden hij beschouwde als 'n catastrofe voor de wereld. Soevereiniteit beëindigen De volgende voorstellen kunnen al dus minister Luns indien zij worden goedgekeurd en aanvaard door de Al gemene Vergadering, op praktische wij ze voeren tot een spoedige ontwikkeling van het gebiedsdeel en tot vroegtijdige beëindiging van het huidige Nederlandse bestuur, terwijl tegelijkertijd wordt voorzien in een bona-fide waarborg voor het recht van zelfbeschikking. 1. Nederland is bereid het bestuur en de ontwikkeling van het gebiedsdeel te brengen onder het actieve toezicht der V.N. en is bereid een beslissing van de Algemene Vergadering te aan vaarden. welke duidelijke waarborgen geeft voor het recht van de bevolking op zelfbeschikking. Te dien einde is Nederland bereid de soevereiniteit af te staatn aan de bevolking van Ned. Nieuw-Guinea. 3. In dit verband is Nederland bereid zijn huidige bevoegdbeden, voorzover vereist door oovengenoemde doelstel ling. over te dragen aan een organi satie of een internationaal gezagsor gaan, opgericht en geleid door de V.N. welke met uitvoerende bevoegdheden zou zijn omkleed en geleidelijk werk zaamheden en verantwoordelijkheden over zou kunnen nemen, aldus de be volking voorbereidend op spoedige zelfbeschikking onder stabiele om standigheden. 4. Nederland is bereid zijn financiële bijdrage tot de ontwikkeling van het gebiedsdeel voort te zetten op het hui dige jaarlijkse niveau van plus minus 30 miljoen dollar en wel voor een zo danige periode als in de toekomst zal worden beslist. Het bovengemelde voorstel consti tueert een vorm van internationaal be stuur door middel van een ontw'kke- lingsautoriteit onder toezicht van de Al gemene Vergadering. Deze nieuwe vorm van bestuur zou, zo nodig, kunnen worden opgericht door een overeenkomst tussen de V.N. en Ne derland. Verantwoordelijkheid voor de econo mische, sociale en opvoedkundige ont wikkeling zou terstond moeten worden toevertrouwd aan de uitvoerende auto riteit. Internationale deskundigen zou den kunnen worden gerecruteerd in overeenstemming met de regels, welke gelden voor het personeel voor techni sche bijstand van de V.N. De Nederlandse regering is bereid haar bestuursambtenaren van Neder landse nationaliteit, die thans op Nieuw- Guinea dienen ten getale van onge veer 2800 te verzoeken zo lang als noodzakelijk is in functie te blijven en wel als internationale ambtenaren. Geheel nieuwe conceptie Wanneer zjj zouden besluiten tot de oprichting van een internationale ont- wikkelings-autoriteit zou de Algemene Vergadering gelijktijdig kunnen beslui ten dat, na raadpleging van de bevol king, tussentijdse- en definitieve streef data moeten worden vastgesteld voor zelfbeschikking door en de verdere ever- dracht van bevoegdheden aan de be woners van Nieuw-Guinea. Gezien het feit, dat deze voorstellen een geheel nieuwe conceptie in ie ge schiedenis van de dekolonisatie belicha men, zou de Algemene Vergadering oeze wellicht nader willen bestuderen alvo rens daarover een definitieve beslissing te nemen. Misschien wil de Algemene Vergadering zich bovendien op de hoog te stellen van de huidige toestanden in het gebiedsdeel tn van de wensen van de bevolking, alsmede een volledig en onpartijdig verslag daarover ontvangen. MINISTER LUNS Om deze redenen geeft de Nederland se regering ter overweging dat. een V.N.- commissie wordt ingesteld, die de vol gende taken namens de Algemene Ver gadering zou kunnen vervullen: a. Zich naar Nederlands Nieuw-Gui nea te begeven en te onderzoeken: 1. de politieke, economische, sociale en opvoedkundige toestanden in het ge bied; 2. de mening onder de bevolking over haar huidige en over haar toekomstige positie; 3 de mogelijkheden voor het organise ren van een vroegtijdige volksstem ming onder toezicht van de Verenigde WFERRERTHHT NU EN DAN REGEN De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Veel bewolking met nu en dan regen. Overewgend matige wind in hoofdzaak tussen zuid en zuidwest. La gere temperaturen overdi.g. (Opgemaakt te 11.15 uur) 28 SEPTEMBER Zon op: 6.34 uur; onder: 18.26 uur. Maan op: 20.55 uur; onder: 11.16 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.35 en 1757 uur; laagwater te 1.35 n 13.46 uur. Dit blad bestaat alt 16 pagina's Koningin Juliana en Prins Bern- hard hebben een bezoek gebracht aan de vierde divisie van het Ne derlandse leger te velde op de Noord-Veluwe. Bij Epe zagen de Vorstelijke gasten het slaan van een Baileybrug over het Apeldoorns Kanaal. (Van onze Amerikaanse correspondent) Minister Luns sprak als eerste in de Assemblee-zitting van gistermid dag. Daar Gromiko als tweede spre ker op het programma stond, ivas de zaal ongewoon vol. D- perstribune ivas echter slechts voor een derde deel bezet, daar veel journalisten elders tonden te wachten op de uit reiking van de tekst van GromiJco's speech. Ongewoon veel gedelegeerden héb ben dus de woorden van de Neder landse minister aangehoord, doch in de Amerikaanse pers zal het Neder landse betoog ivel eens in de knel kunnen raken tussen hei vele nieuws over Gromiko en over de Veiligheids raad, die eveneens gisteren verga derde. Aan het einde van de rede van Luns weerklonk een warm applaus. Ook de afgevaardigd, n van India deden daaraan mee. Dat de gedele geerden van Australië en Engeland gunstig over het Nederlandse plan zouden oordelen, was te verwachten, maar ook de vertegenwoordigers van Tunis en Pakistan hadden waarde ring voor wat minister Luns had ge zegd. Indonesië veriverpt het plan uiteraard, daar men in Djakarta niets wil horen over zelfbeschikking voor Nieuw-Guinea. Men maakt daar eenvoudig aanspraak op dit gebied. De Indonesiërs hebben geen gras laten groeien over het Nederlandse initiatief. Tegen het einde van de middagzitting kreeg Indonesië's ver tegenwoordiger. dr. Ali Sastroamid- jojo. kans gebruik te maken van het recht van antwoo i. Hij verklaarde dat zijn "regering de Nederlandse ar gumenten k°treffcnde het recht op zelfbr gh'kking voor le bewoners van Nieuw-Guinea, dat. zoals hij zeide. een integraal deel is van de Republiek Indonesia, verwierp. De bewoners van West Irian (Nieuw- Guinea), zo vervolgde Sastroamid- jojo, zijn Indonesiërs, die reeds van hun recht op zelfbeschikking gébruik landgenoten van de andere eilanden hebben gemaakt, tezamen met hun van Indonesië! Minister Luns blijft tot 9 oktober in New York, gaat dan samen met de Nederlandse ambassadeur te Washington, dr. J. H. van Roijen, naar Curacao en reist vandaar naar Paramaribo, waar, zoals men weet, de conferentie der Nederlandse am bassadeurs zal worden gehouden. Naties teneinde de wensen van de in woners van het gebiedsdeel vast te stellen. b. Op grondslag van de bevindingen ter plaatse: 1. tussentijdse en definitieve streefdata zo dat wenselijk en uitvoerbaar is voor te stellen voor zelf beschik'ing en voor de overdracht van bevoegdhe den aan de bevolking: 2. te onderzoeken of het mogelijk is de ontwikkeling van het gebiedsdeel ge durende de interim periode te brengen onder het bestuur van een interna tionale ontwikkelingsautoriteit. De commissie zou haar rapport, ver gezeld van haar aanbevelingen moeten aanbieden aan de zeventiende zitting. Te zijner tijd zal mijn delegatie het geëigende initiatief nemen om de Alge mene Vergadering in staat te stellen over deze voorstellen te beslissen. Dit nu zijn de overwegingen en voor stellen, welke de Nederlandse regering gemeend heeft te moeten mededelen aan de leden van deze vergadering. Ik acht mij gerechtigd te stellen, dat zij ener zijds zonder precedent zijn, anderzijds uitsluitend zijn gegrond op de belangen van de inheemse bevolking van Ned. Nieuw-Guinea en op de beginselen van het Handvest. Ik zou willen eindigen met de bede dat de Almachtige het werk der Algemene Vergadering moge zegenen". 9 Slot pag. 2 Tot 3Vz jaar wegens mensensmokkel Een Oostberlijnse rechtbank heeft gisteren de Nederlander H. J. P. M. Pierrot veroordeeld tot drieëneenhalf jaar gevangenisstraf en verbeurdver klaring van zjjn auto wegens poging tot het smokkelen van mensen uit Oost- Duitsland. De twee Amerikaanse studenten Vic tor Searles Pankey en Gilbert Page Ferrey werden om dezelfde reden tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld eveneens met verbeurdverklaring van hun auto's. Ali Machmoed el Mesjneb en Reda Azar Salib, beide uit de Verenigde Ara bische Republiek, kregen respectievelijk drie en anderhalf jaar gevangenisstraf. De veroordeelden moeten de kosten van het proces betalen en hebben ze ven dagen de tijd om tegen de uit spraak in beroep te gaan. De straffen zijn conform de eis met uitzondering van die voor Azar Salib. De openbare aanklager had tweeëneenhalf jaar gevangenisstraf voor deze Arabier geëist. De heer Pierrot is handelsvertegen woordiger en 56 jaar oud. De studenten Ferrey en Pankey zijn 20 en 18 jaar. de landbouwarbeider Collet en de student El Mesjneb 29 jaar en de student Azar Salib 21 jaar. 9 Slot pag. 2 STAKINGEN IN FRANKRIJK Frankrijks 300.000 ondergrondse en bovengrondse mijnwerkers en een deel van het Franse spoorwegpersoneel sla ken vandaag om kracht bij te ietten aan looneisen. Alle mijnwerkersbonden hebben een staking van 24 uur uitgeroe pen. De voornaamste bonden van spoor wegpersoneel hebben opdracht gegeven om vandaag symbolische stakingen te houden. Deze zullen minimaal een half en maximaal twee uur duren. Men ver- Volgend jaar meer schepen in dienst Ook bij de Marine zullen bepaalde categorieën dienstplichtigen langer moe ten dienen. Bovendien zal het ont slag van een aantal categorieën beroeps- personeel worden aangehouden. Dit heeft de minister van Defensie, ir. S. H. Vis ser, vandaag bekend gemaakt. Deze maatregelen, die voortspruiten uit het bondgenootschappelijk overleg, worden genomen om de paraatheid van de Nederlandse zeestrijdkrachten vei der te verhogen. Hierdoor wordt het mogelijk in de loop van dit jaar en het volgen de meer schepen in dienst te stellen. De dienstplichtigen zullen in plaats van 21 maanden nu 24 maanden, de langst mogelijke duur van de eerste oefening, moeten dienen. Dit geldt echter uitsluitend de mili- ciëns. die dringend nodig zijn. Het be- roepspersoneel. zonder wie het bemannen van de reservevloot niet mogelijk is, zal ten hoogste een jaar langer in dienst moeten blijven. Hierbij geldt ech ter ook weer dat alleen het dringend noodzakelijke personeel voorlopig geen ontslag zal worden verleend. De minister zegt in zijn verklaring, dat er nauwlettend op zal worden toe gezien dat niet meer personeel in dienst zal worden gehouden dan strikt nood zakelijk is. Liever gevangen in vrije Westen dan vrij in DDR. Onder de weinigen die nog kans heb ben gezien uit het hermetisch afgeslo ten Oost-Duitsland te vluchten, bevindt zich ook de 28 -jarige Roermondenaar H. Th. van R. De jongeman werd echter, toen hij zie" als politiek vluchteling in Helmstedt aanmeldde, gelijk door ue Westdu'tse pc li tie in de kraag gegrepen. Niet omdat hij politiek onbetrouwbaar zou zijn, maar sinds 1959 reeds werd Van WIE er ooit aan mocht hebben ge twijfeld of het Nederland inder daad ernct was met zijn sedert 1950 herhaaldelijk uitgesproken voor nemens om aan Nederlands Nieuw- Guinea op zo kort mogelijke termijn het zelfbeschikkingsrecht toe te kennen, moet wel alle twijfel laten varen na het geen minister Luns te dezer zake gister avond in de Algemene Vergadering der Verenigde Naties heeft voorgesteld. Ook thans, 1961, houdt de Nederlandse redering vóór alles vast aan het principe van de zelfbeschikking. Maar zij ver klaart zich bereid haar soevereiniteits- rechten prijs te geven en al haar huidige bevoegdheden over te dragen aan een organisatie of een internationaal gezags orgaan, op te richten door en onder leiding staande van de Verenigde Naties. Daarnaast is Nederland bereid zijn financiële bijdrage tot ontwikkeling van het gebiedsdeel op het tegenwoordige jaarlijkse niveau voort te zetten. MET deze verklaring heeft onze minister van Buitenlandse Zaken dus antwoord gegeven op de vraag, welke in de jongste Troonrede nog onbeantwoord bleef, doch ten aan zien waarvan toen een spoedige uiteen zetting van het Nederlandse standpunt in uitzicht werd gesteld. Wij achten dit standpunt om drieërlei redenen verheugend en juist. In de eer ste plaats omdat het consequent de lijn voortzet, waarin het regeringsbeleid in de afgelopen tien jaar is gevoerd en dat vóór alles was gericht op de verwezen lijking van het zelfbeschikkingsrecht. In de tweede plaats omdat het zonder ook maar in het minste van dit beginsel prijs te geven, toch tegemoet komt aan de bezwaren, welke nu eenmaal in de gehele wereld worden gekoesterd tegen alles wat ook maar in de verste verte zweemt naar voortzetting van het oude kolonialisme. En in de derde, stellig niet onbelang rijkste plaats, omdat de Nederlandse regering dit netelige probleem hiermede plaatst op het hoogst-denkbare inter nationale forum, waarvan de grondsla gen, verankerd in het Handvest, precies dezelfde zijn als de motieven, welke onze regering tot dit voorstel deden besluiten. DOOR haar voorstel af te stemmen op de beginselen van de volkeren organisatie, maakt zij het onzes inziens de leden-staten bijzonder moei lijk om tegen de voorgestelde gang van zaken verzet aan te tekenen, omdat dat in feite zou betekenen een strijd tegen de principes van de V.N. Door het conflict tussen Nederland en Indonesië aldus te brengen in de inter nationale sfeer, wordt Soekarno veel politieke en diplomatieke wind uit de zeilen genomen, al behoeft men overi gens aan zijn volstrekt afwijzende hou ding geen ogenblik te twijfelen. Het Indonesische staatshoofd hand haaft vanzelfsprekend onverkort het standpunt, dat Vest-Irian, alias Neder lands Nieuw-Guinea, sedert de oprich ting van de Indonesische Republiek in 1945 daarvan een onafscheidelijk deel uitmaakt en hij erkent geen enkele ander soevereiniteit dan de eigene. Ongeacht of dat de Nederlandse zou zijn dan wel een trustschap van de Verenigde Naties. Maar terwille van de ontwikkeling van Nieuw-Guinea, die toch het meest op de voorgrond dient te staan, is er uit een oogpunt van internationale politiek tus sen die beide mogelijkheden een hemels breed verschil. Een verschil, dat naar onze mening, zó evident is, dat het de wereldopinie alleen maar kan beïnvloeden ten gunste van Nieuw-Guinea. En daarmede in overeen stemming het Nederlandse voorstel. R door Interpol gezocht voor een ge pleegde autodiefstal in Roermond. Tegenover de Westduitse politie gaf hij te kennen liever voor dit misdrijf in het Vrije Weste te worden gestraft dan als vrij man nog langer in Oost-Duits land te vertoeven. Vrijdag 29 september Reportage vanuit het Kurhaus %flvertentle vrijetijdsverf kwaliteitsverf wacht dat de verbindingen tussen Pa rijs en zijn voorsteden hierdoor het zwaarst getroffen zullen worden. (9uc/ ^ÏCteULDS Uit het Leidsch Dagblad van r 27 Sept. 1861: Door regenten der armen- bakkerij alhier is benoemd tot bakker voor die inrigting Corne- lis Huisman, broodbakker op de K oepoortsgracht. (Advertentie) De afgesloten zwemplaats aan de Heeren- Poort zal met Zaterdag 28 Sept. voor dit seizoen gesloten worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1