Wenken ter bescherming
van uw gezin en uzelf
LUCKY...
THE REAL
NTERNATIONAL
CIGARETTE
LUCKY IN NEDERLAND I.25
Mogelijkheden nog
niet te overzien
LUCKY
.STRIKE
GEVECHT MET ROOK
EN GIFTIGE GASSEN
Vluchtelingen hongeren
in VN-kamp in Katanga
Regeringsvoorlichting
over zelfbescherming
Volgende week huis aan huis
Aardgas concurrent voor kolen
Chemici zoeken nieuwe wegen
kolen op de markt te brengen
Felle brand te Groningen
Schade zeker Half mil'oen
half miljoen
PLAATSEN
BESPREKEN
MAISON SPIER
BIJ MAISON SPIER
Tsjombe zet VN
onder druk
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1961
De voorlichtingscampagne, die minister mr. Toxopeus van Binnen
landse Zaken al verleden jaar aangekondigd heeft, om de bevolking op
de hoogte te brengen van wat iedereen in eigen huis kan doen om in
geval van oorlog een zo groot mogelijke kans op lijfsbehoud te hebben,
gaat volgende week beginnen.
Huis aan huis levert de post te beginnen met maandag een
enveloppe af met wenken voor bescherming van uw gezin en uzelf en
met wenken voor eerste hulp
„Dat deze voorlichtingsactie juist be
gint in een periode van verhoogde in
ternationale spanningen, is zuiver toe
val", aldus minister Toxopeus, die van
avond om 19.10 over de beide radiozen
ders en om 20.00 uur in een vraag
gesprek voor de T.V.de actie zal toe
lichten. De interne voorbereidingen zijn
lang geleden begonnen. Nu is het zo ver,
dat de wenken op grote schaal onder
de aandacht van de bevolking kunnen
worden gebracht. Het zijn dus techni
sche en niet politieke factoren die
maken, dat de beschermingswenken in
de brievenbus rollen in de maand, waar
in onder meer de Russische hervatting
van de kernproeven de mensen nog eens
bepalen bij de gevaren van een moge
lijke nucleaire oorlogvoering.
De wenken voor de bescherming van
uw gezin en uzelf, waarvan 3% miljoen
exemplaren verspreid worden, geven
puntsgewijs een overzicht van het waar-
schuwings- en alarmeringssysteem voor
luchtaanvallen en fall-out (radioactieve
neerslag), verder aanwijzingen wat te
doen, zowel binnenshuis als buitenshuis
bij aanval of alarm, en een beknopte
uiteenzetting over het wezen van de fall
out en over de mogelijkheid een schuil-
gelegenheid in te richten.
BEWAREN!
De wenken vormen bepaald geen vol
ledige handleiding. Het is de bedoeling
ze samen met de wenken voor eerste
hulp in de bijbehorende enveloppe te
bewaren (de enveloppe kan gemakkelijk
aan een spijker aan de binnenkant van
een kastdeur worden opgehangen).
Maar dat dan toch pas. nadat men
eerst eens rustig zijn gedachten over
de mogelijkheden neeft laten gaan. Over
een paar weken wordt op dezelfde ma
nier een brochure verspreid, die nuch
ter en, op prettig leesbare manier een
toelichting geeft op de wenken, en die
naar de minister vertrouwt een
antwoord zal geven op alle denkbare
vragen.
Ieder kan in eigen omgeving veel doen
om de overlevingskansen van zichzelf en
zijn gezin te vergroten. Een schuilge-
legenheid in huis is niet bestand tegen
een voltreffer, maar moet bescherming
geven tegen scherven, puin en radioac
tieve neerslag.
Kelder of souterrain zijn het beste,
anders een vertrek zo ver mogelijk van
buitenmuren of dak. Binnendringen van
radioactieve stofdeeltjes moet zo veel
Handtekeningenactie
Humanistisch Thuisfront
Optreden van minister
Visser gelaakt
(Van onze Haagse correspondent)
Met een gisteravond in Den Haag ge
houden demonstratieve vergadering,
waarop het woord werd gevoerd door
prof. mr. P. J. Oud, dr. J. P. van Praag
en prof. dr. B. W. Schaper, is de hand
tekeningenactie van het Humanistisch
Thuisfront, die tot doei heeft de minister
van Defensie, ir. S. H. Visser, te overtui
gen van de behoefte aan humanistisch
geestelijke verzorging in het leger be
gonnen.
Zoals bekend, heeft de minister in
maart van dit jaar in de Tweede Kamer
gezegd, dat hem van de behoefte aan
humanistisch geestelijke verzorging nog
niet was gebleken, doch dat hjj als
hem van zodanige behoefte alsnog zou
blyken bereid zou zijn maatregelen
te treffen.
Prof. mr. Oud zei o.a. dat de geeste
lijke weerbaarheid van het leger ver
sterkt zal worden door gelijke rechten
toe te kennen aan humanistisch geeste
lijke verzorging. Minister Visser worstelt
echter met het probleem dat de behoefte
niet voldoende duidelijk blijkt. Vandaar
dat prof. Oud de actie zeer nuttig noem
de. Zowel prof. dr. B. W. Schaper als dr.
Van Praag, voorzitter van het Huma
nistisch Verbond, laakten het optreden
van de minister in deze zaak. Naar hun
mening is de behoefte aan humanistisch
geestelijke verzorging in het leger over
duidelijk.
Cyprus opgenomen
in Raad van Europa
Het vlaggefront voor het „Europahuis"
in Straatsburg is met nieuwe kleuren
verrijkt. Naast de vlaggen van de vijf
tien lid-staten waaronder de Neder
landse driekleur is er gistermiddag
de vlag van de republiek Cyprus (een
gele kaart van Cyprus en twee gekruiste
olijftakken op een witte achtergrond)
gehesen ten teken van de officiële toe
treding van dit land als zestiende lid
van de Raad van Europa B« de plech
tigheid waren de zes Cyprische afge
vaardigden in de raadgevende vergade
ring van de Raad van Europa vier
Grieken en twee Turken aanwezig.
Het gevolg van de toetreding van
Cyprus is, dat ook het Europese Hóf
voor de rechten van de mens, waarin
elke lid-staat een rechter heeft, zal wor
den uitgebreid. Volgende week dinsdag
za) de raadgevende vergadering een Cy
prische rechter kiezen uit een voor
dracht van drie, die is opgemaakt door
het, ministerscomité.
Vóór de vlaggeceremonie plaatsvond,
heeft de algemene vergadering gister
middag aan het begin van haar septem-
berzitting eenstemmig de wijziging van
het statuut van de raad goedgekeurd,
die voor de toetreding van Cyprus nodig
was.
mogelijk worden voorkomen. In geval
van een fall-out moet men rekenen op
een verblijf van twee dagen in de schuil-
gelegenheid en een week binnenshuis.
Tot de dingen, die men rustig en te
voren kan doen, hoort het aanleggen
van een „ijzeren voorraad" levensmid
delen voor een week. De regering gaat
niet zo ver ais in Zwitserland, waar
aanleg van een dergelijke voorraad ver
plicht is gesteld, maar rekent erop dat
het gezonde verstand iedereen ertoe
brengt de vereiste voorzorgsmaatregelen
te nemen.
GELEIDELIJK
Ieder gezin kan voor zichzelf wel na
gaan, wat nodig is om een week of
veertien dagen met „eigen middelen"
in leven te blijven.
Becijferd is, dat er circa 15 gulden
per persoon mee gemoeid is om in geval
van nood te kunnen beschikken over
een voorraad voor een week. Het is de
bedoeling, dat de huisvrouwen dat voor
raadje geleidelijk aan leggen. Dat voor
komt overbelasting van de portemonnee
en van de winkelbevoorrading. Het mi
nisterie van Landbouw is bezig met de
voorbereiding van eenheden noodvoedsel.
Dat worden een soort kaakjes, waarin
vitaminen, calorieën en alles wat maar
nodig is, kunstig dooreen gemengd zijn.
Via de normale handel zullen ze zo spoe
dig mogelijk ter beschikking komen.
Natuurlijk rijzen er rondom het gehele
probleem van de individuele zelfbescher
ming nog vele vragen. Zo goed als dat
het geval is met het uitgebreider terrein
van de hele bescherming bevolking en
het nog meer uigebreider terrein van de
civiele verdediging.
De regering begint haar voorlichtings
actie voor de individuele burger, voor
het afzonderlijke gezin, in het vertrou
wen, dat het Nederlandse volk nuchter
genoeg is zich te bezinnen op de moge
lijkheden, die er voor ieder in eigen
kleine kring liggen. De BB-organisatie,
en speciaal de blokwachters daaruit,
zullen kunnen helpen bij het oplossen
van moeilijkheden.
De Amsterdamse violist Herman I a.s. zijn zeventigste verjaardag
Leydensdorff, die op 29 september hoopt te vieren.
In kolenkringen ziet men voor wat de toekomst betreft de olie niet
meer als de meest te duchten concurrent. Met meer zorg neemt men
kennis van de ontwikkeling welke de aardgasvondsten nemen. Men
verheelt zich niet dat in de nabije toekomst het aardgas de grootste
concurrent gaat worden. Reeds zijn de Amerikanen en Russen ver
gevorderd met experimenten, waarbij onder toepassing van verhit
aardgas, dat in de hoogovens „gespoten" wordt, ruwijzer wordt ver
kregen, waarvan de produktiekosten ongeveer 7% lager liggen dan bij
toepassing van cokes ondanks het feit, dat voor de „ombouw" der
hoogovens kostbare investeringen noodzakelijk zijn. Bovendien acht
men de toepassingsmogelijkheden van het aardgas thans nog niet te
overzien.
"V
LUCKY STRIKE ...vliegt op haast atle Internationale luchtlijnen mee.
LUCKY STRIKE ...vaart op achler alle passagiersschepen ter'wereld mes,
LUCKY STRIKE ...wordt In practlsch allo landen ter wereld gerookt
Ene naargeestige okerkleurige
walm hing gistermiddag zwaar
boven het hart van Groningen. Hij
was afkomstig van een felle brand,
die woedde in een pakhuis aan de
Lage der A 2 in de stad van de
Martinitoren.
Nog steeds breken politie- en brand
weerautoriteiten er zich het hoofd over,
hoe het mogelijk is geweest, dat zoveel
gevaarlijk brandbaar materiaal land-
bouwbestrjjdingsmiddelen van de che
mische fabriek AAgrunol in een der
gelijk oud pakhuis van de firma Water
borg werd opgeslagen.
Toen om half één de brand ontdekt
werd en het personeel met brandblus
sers het vuur wilde bestrijden, leek het
even succes te hebben, maar al spoe
dig moesten de mensen het onderspit
delven tegen de enorme rookontwikke
ling.
Giftige gassen
Vlak daarop sloegen zwarte rookwol
ken uit het stokoude pakhuis. Met de
gillende sirenes van de brandweer trok
ken zij duizenden naar de plaats, waar
de vlammen langs de muren lekten. De
menigte deinsde echter spoedig achteruit
voor de ademafsnijdende giftige gas
sen. Het anders zo drukke verkeer op
de nabije A-brug lag volkomen stil, de
straten in de omgeving werden afge
zet.
De brandweerlieden stonden voor een
schier onmogelijke taak. In asbestpak-
ken en met zuurstofmaskers op moesten
zij het vuur bestrijden, waarbij zij door
de verschrikkelijke rookontwikkeling
vaak op gevoel moesten afgaan.
Moeilijkheden
voor olie-industrie
De olie-industrie daarentegen zo
oordeelt men in kolenkringen komt
voor steeds grotere moeilijkheden te
staan om de huidige lage prijzen te
handhaven. Voorzover er tussen deze
prijzen en de kostprijzen nog enig ver
band is. zijn de kostprijzen gefundeerd
op de min of meer „gemakkelijke" ont
ginning in de traditionele olielanden.
Maar de voorraden daar zijn hoogstens
toereikend voor 15 tot 25 jaar en reeds
zijn de oliemaatschappijen begonnen
buiten de traditionele olielanden nieu
we boringen te doen en nieuwe velden
„aan te leggen".
Daarbij is men echter terecht geko
men in de Poolstreken, in de afgelegen
binnenlanden van Centraal-Azië en op
de zeebodem, waardoor men geconfron
teerd wordt met nieuwe, ongekend-gro-
te investeringen en met geweldige tran
sportkosten. Op de consequenties daar
van voor de olieprijzen hebben de Ame
rikaanse oliemaatschappijen de Ameri
kaanse regering reeds gewezen. In de
ze ontwikkeling ligt een verhoging der
olieprijzen opgesloten, waardoor om
streeks 1970 tot 1975 de huidige strijd-
positie tussen kolen en olie radicaal
veranderd zal zijn. Intussen is het aard-
j in een onstuimige ontwikkeling en
wordt het „gewonnen" onder zeer gun
stige produktie-omstandigheden.
Niet afwachten
Intussen is de mijnindustrie van de
EGKS niet bereid de toekomstige ont
wikkeling op de energiemarkt, als ge
volg van de geweldige expansie van het
aardgas, in gelatenheid af te wachten.
Door doeltreffende maatregelen op het
gebied van rationalisatie en onder
grondse mechanisatie, van concentratie
der koolwinningspunten en stillegging
van onrendabele münen, heet de West-
europese mijnindustrie haar concurren
tiepositie bereids niet onbeduidend ver
sterkt, maar zij is overtuigd, dat de
gevaarlijkste concurrent, namelijk het
aardgas (waarbij de kern-energie nog
buiten beschouwing wordt gelaten)
vooral de bijzondere zorgen zal vergen
van de steenkool-chemici.
In de laboratoria zoeken deze thans
naarstig, ook bij de Staatsmijnen, naar
nieuwe wegen om de kolen op een an
dere wijze op de markt te brengen, het
zij in vloeibare vorm, hetzij door struc
tuurverandering, waardoor de goede
eigenschappen van de kolen behouden
blijven en liefst nog versterkt worden,
terwijl de minder goede eigenschappen
worden geliquideerd. In dit verband
oogstten de staatsmijnen hier te lande
al successen met hun nieuwste „syn-
thraciet".
Geen pessimisme
Ofschoon men weet, dat de concur
rentiestrijd voor de kolen steeds harder
zal worden, beoordeelt men de toekomst
der kolen in de kolenkringen verre van
pessimistisch, juist omdat men nog veel
van de steenkoolchemici verwacht, die
het bü de Staatsmijnen al klaar ge
speeld hebben uit de kolen allerhande
nieuwe produkten te maken, zoals bijv.:
meststoffen, kunststoffen en wat dies
meer zij. De mijnindustrie zo verze
kerde men ons te Heerlen blijft zich
met alle energie inspannen om de kolen,
in welke vorm dan ook een grote rol
te laten blijven spelen op de energie
markt.
Nieuwe uitgaven
Jeruzalem van het westen, door S. E.
van Praag.
Joetl, door Sacha Burger.
De weg naar Agra, door A. Sommerfelt.
Uitg.: H. P. Leopold N.V., Den Haag.
De schat van Aros Klllee, door W. H.
van Eemlandt. Uitg.: Het Wereldvenster,
Baarn.
De stroom ruist in de avond, door E.
Zandstra. Uitg.: De Arbeiderspers, Amster
dam.
VERGEEFSE JACHT
OP EEN TILBURGER
Een 27-jarige Tilburger die door de
Tilburgse politie wordt gezocht is oor
zaak geweest dat vele bewoners van de
Van Doorenstraat gistermiddag enkele
benauwde en spannende ogenblikken
hebben beleefd. De man hield zich op
iin een café toen een politieagent hem
opmerkte. De man trok er echter blik
semsnel tussenuit. De politieman air-
meerde terstond zijn hoofdbureau en
korte tijd later stoven van alle kanten
politiewagens naar de Van Doorenstraat.
In een oogwenk zagen de bewoners van
deze straat zich omringd door een vijf
tiental agenten, vanwie een deel op zoek
naar de man ging. De man bleek ech
ter onvindbaar. Toch moet de gezochte
in de straat zijn geweest en bij beken
den om een glas water hebben gevraagd.
Daarna he^ft hij zich ijlings door en
kele gangen naast en achter de hui
zen aan het oog onttrokken en is na
een klimpartij naar een vijf meter hoog
plat dak van een school tenslotte ver
dwenen.
Om vier uur stond vast, dat het ge
hele pakhuis verloren was. De directie
van AAgrunol kon moeilijk precies de
waarde van de verloren gegane goede
ren schatten, maar men nam aan, dat
er zeker voor een halfmiljoengulden in
het oude pakhuis was opgeslagen. Er
zijn tijden geweest, dat er voor meer
een miljoen in lag.
Een naast het pakhuis gelegen dro
gisterij, die aanvankelijk ook door het
vuur werd bedreigd, kon door de ver
beten vechtende brandweer worden
behouden. Overspringend vuur werd
tijdig ontdekt. Een fabriek van dekkle
den en tenten in een ander pakhuis
liep wat waterschade op. Maar de
brandweer kon gelukkig voorkomen, dat
het vuur in d* buurt kwam van een
dichtbij gelegen pakhuis, waarin o.m.
30.000 liter spiritus lag opgeslagen. An
ders had een onoverzienbare ramp het
gevolg kunnen worden
Nu nam de nablussing nog geruime
tijd in beslag.
Vrijheidsmonument
in Zuid-Afrika
Meer dan 50.000 mensen worden ver
wacht bij de onthulling van het vrij-
heidsmonument bij Vereeniging op 10
oktober a.s. Het monument is opgericht
ter gedachtenis van de ondertekening
van het vredesverdrag van Vereeniging
dat een einde aan de Boerenoorlog van
18991902 maakte.
Het monument stelt voor een atleti
sche figuur, half-liggend en steunend op
één arm, een mes in het hart. Uit deze
figuur van steen „springt" een contour
figuur van roest- en vlekvrijstaal om
hoog, met de ene hand opwaarts en
voorwaarts duidend.
Het opschrift op het monument luidt:
„Gewond maar niet gedood", symbolise
rend de strijd en uiteindelijke overwin
ning van het Afrlkanerdom. Het op
schrift is omringd door Boerenwapens
en slaat ook op de Nederlanders die aan
de zijde der Boeren vochten en sneuvel
den.
Het monument zal door premier dr.
Hendrik Frensch Verwoerd onthuld
worden.
Nog levende Nederlandse oudstrijders
uit de oorlog van 18991902 worden uit
genodigd om op 9 oktober een plechtig
heid te Vereeniging in Transvaal bij te
wonen waar een herdenking van alle
oudstrijders door de Transvaalse en
Oranje-Vrijstaatse jeugd gehouden zal
worden. Deze uitnodiging gaat uit van
de secretaris van het Vrijheidsmonu-
mentcomité, D. P. Goosen, Johannes
burg.
U kunt heel gemakkelijk
in Uw woonplaats
Leiden: Reisb. BEUK.
Nwe. Beestenmarkt 19, tel. 0 1710-32700
ook NU voor de SNIP SNAP revue I
voor modieuze
DAMES-, HEREN- EN
KINDER WINTERKLEDING.
Speciaal gesorteerd in
TEENAGER MATEN.
koopt U met plezier.
HAARLEMMERSTRAAT 109, LEIDEN
t.o. BATA - TEL. 24016
Zichtzendingen vrijblijvend.
Portugezen veroveren
bolwerk in Angola
De Portugese strijdkrachten hebben
in noord-Angola de bergtop Pedra Ver-
de op de rebellen heroverd, zo hebben
militaire autoriteiten in Lissabon be
kendgemaakt. De bergtop werd sinds
midden maart bezet door de rebellen,
die hierdoor een bosrijke streek beheer
sten van waaruit zij hun büksemaan-
vallen in de omgeving van Carmona
uitvoerden.
Hoewel zij minder actief zijn bestoken
de opstandelingen nog steeds de Portu
gese strijdkrachten, die trachten een
bewakingslijn langs de grens van Kongo
op te richten.
Tienduizenden Baloeba's verkommeren
Nu het vuren in Elisabethstad is
gestaakt, wordt het voornaamste
probleem in Katanga gevormd door
de bijna 40.000 Baloebavluchtelin-
gen, die een toevlucht in de V.N.
kampen hebben gezocht en in zeer
behoeftige omstandigheden verke
ren.
Een Belg die een kamp waar 30.000
Baloeba's verblijven heeft bezocht,
noemde de toestanden daar „afschuwe
lijk". Talrijke vluchtelingen lijden hon
ger, omdat zij geloven dat het eten dat
hun wordt aangeboden is vergiftigd. De
VN hebben gisteren 60 ton voedsel naar
dit kamp gezonden. Het was de eerste
zending levensmiddelen sinds het uit
breken van de gevechten, ruim een week
geleden.
Een woordvoerder van de regering van
de federatie van Rhodesië en Njassaland
heeft meegedeell, dat op verzoek van de
VN levensmiddelen voor deze vluchte
lingen beschikbaar zullen worden gesteld.
Ook het Amerikaanse consulaat in Elisa
bethstad heeft voedsel toegezegd.
INTERIMDIVIDEND
KON. OLIE F. 2.25
De raad van commissarissen en di
recteuren van de NV Kon. Ned. Petro
leum Maatschappij hebben besloten tot
uitkering van een interimdividend over
het boekjaar 1961 van f. 2.25 per aan
deel, evenals over 1960.
Tsjombes voorwaarden
Een functionaris van het Kat&ngese
ministerie van Voorlichting heeft tegen
over een verslaggever van het Zuidafri-
kaanse blad „Die Vaderland" verklaard,
dat de strijd waarschijnlijk zal worden
hervat „wanneer de VN niet onmiddellijk
de volledige onafhankelijkheid van Ka-
tanga erkennen". De wapenstilstands
overeenkomst is geen definitieve oplos
sing voor Katanga, zo zei hi).
Een station dat zich „de officiële ra
dio-omroep van Katanga" noemt, heeft
verklaard, dat president Tsjombe de vol
gende voorwaarden heeft gesteld voor
„een definitieve wapenstilstand":
het vertrek van de VN-troepen uit
geheel Katanga;
de vergoeding van alle aangerichte
schade.
De leider van de civiele operaties van
de Verenigde Naties in Kongo, Mahmoed
Khiari, heeft verklaard dat de afschei
ding van Katanga een zuiver binnen
landse aangelegenheid van Kongo is, en
dat de V.N. slechts te maken hebben met
het uitvoeren van de besluiten van de
Veiligheidsraad.
De volkerenorganisatie zal er echter
bU president Tsjombe op blijven aan
dringen tot een akkoord met de centrale
regering te komen. Zelfs wanneer Ka-
tanga de jure (rechtens) een Kongolese
provincie is, de facto (in feite) heeft het
zich afgescheiden. Het optreden van de
V.N. heeft slechts ten doel een vreed
zame regeling tussen Katanga en de cen
trale regering tot stand te brengen, en
de normale omstandigheden in Katanga
te herstellen.
De twee ziekenhuizen van Elisabeth
stad hebben de aldaar bekende verlies
cijfers "an de Katangezen gepubliceerd.
Vijf Europeanen en 53 Katangezen wer
den gedood en 27 Europeanen en 91
Afrikanen liepen verwondingen op. .n
betrouwbare kringen worden het aantal
doden van Katangese zijde in Elisabeth
stad op honderd geschat.
