'Plant bollen nu I
L-o-*
Verwapeiiing „De Zeven Provinciën"
in eerste lielft van komend jaar
„Stille alarmering"
waarschuwt politie
Jaap Stotijn, meesterlioboïst,
is vandaag zeventig jaar
St°P de 'ente de 9r°nd
Begroting van Defensie
Gewijzigd prioriteitenschema
voor de Koninklijke Landmacht
Expositie Ver. Ned. Fabrikaat
Er gaat een rode lamp branden
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 22 september 1961
Vierde blad no. 30459
Vandaag viert de nog altijd vitale en opgewekte Jaap Stotijn, onze sinds
jaar en dag "bekende meester-hoboïst zijn 70-ste verjaardag.
Wie hem hoorde, werd steeds betoverd door de unieke toongeving op zijn
wonderbaarlijk klinkend instrument en zijn verbijsterend technisch gemak.
Jarenlang is Jaap Stotijn een der steunpilaren geweest van het Residentie
Orkest: men kan sinds een vijftal jaren zijn afwezigheid bij dat orkest in
hoge mate betreuren. Ondanks zijn leeftijd, mag men hem toch nog menig
maal beluisteren en steeds wordt dat tot een genot. De naam „Stotijn" is
onverbrekelijk met ons muziekleven verbonden!
Ook als dirigent heeft Jaap Stotijn zijn muzikale steun verleend. Wij
herinneren ons nog altijd met genoegen zijn optreden in die functie bij
het studenten-muziekgezelschap „Sempre Crescendo", immer stuwkrachtig
en joyeus. Muzikaal als weinigen wist hij zijn jeugdige discipelen op in
dringende wijze bekend te maken met de geheimen der door hem ge
dirigeerde partituren. Ook met zijn beminnelijke verschijning wist hij dan
aller harten te veroveren.
Jaap Stotijn zal in het a.s. zeizoen met zijn zoon, de eveneens beroemde
hoboïst Haakon Stotijn, lid van het Concertgebouworkest, voor de A.V.R.O.
het concert voor twee hobo's van Alexander Voormolen, dat hier indertijd
in samenwerking met het Residentie Orkest furore maakte, nog eens
voordragen. Daarmee gaat een hartewens van hem in vervulling!
Moge Jaap Stotijns hobozang nog menigmaal opklinken en moge de dag
van heden hem door vele blijken van belangstelling ervan overtuigen, hoe
dankbaar muzikaal Nederland is voor het vele, dat hij ons in een lange
reeks van jaren aan auditieve verrukkingen geschonken heeft. Proficiat!
Naar wij vernemen, recipieert Jaap Stotijn vanmiddag tussen halfvier
en halfzes in „Boschlust" te Den Haag.
Mogen velen hem de hand komen drukken!
Miljoenste bezoeker
van Madurotlain
Feestelijke ontvangst
(Van onze Haagse correspondent)
Het onwaarschijnlijke is gebeurd! Het
Haagse miniatuurstadje Madurodam
heeft na 'n bijna 10-jarig bestaan de mil
joenste bezoeker van dit jaar geboekt.
Het was mevrouw A. A. Schardyn-Hoo-
per uit Den aag, die vergezeld van
haar 5-jarig dochtertje Nellie, gistermid
dag om even over half vier tot haar
verrassing werd aangesproken en de
mededeling kreeg, dat zij de miljoenste
Madurodambezoeker was geworden.
De presidente van de Stichting tot
bijstand van het Nederlandse Studen
tensanatorium mevrouw E. J. Glastra
van Loon, en de locoburgemeester van
Madurodam, Marten Oosting, maakten
met de miljoenste en met de kleine
een miljoen een eerste bezoekers een
rondgang door de miniatuurstad. In
het restaurant mochten mevrouw Schar-
dijn en Nellie kiezen uit een aantal
mooie cadeau's. De keuze viel tenslotte
op een trapskelter voor Nellie en twee
horloges voor het echtpaar Schardyn.
Volgens mevrouw Glastra van Loon was
het grote aantal bezoekers te danken
aan de wijd verspreide bekendheid, die
Madurodam nu heeft, de aanwezigheid
op Madurodam van het Binnenhof met
de gouden koets en tenslotte als hoofd
oorzaak het weer.
Jonge dichter hekelt
jodenhaat in Rusland
In de Russische literaire Gazet die in
Moskou verschijnt is een gedicht gepu
bliceerd, waarin de Russen worden aan
gespoord hun anti-semitistische neigin
gen te laten varen.
Het gedicht is geschreven door de jon
ge dichter Jewgeni Jewtoesjenko die
zich keert tegen wat hij het traditionele
Russische anti-semitisme noemt dat vol
gens hem vreemd is aan de Russische
geest en niet in overeenstemming met
j het internationale communisme,
j De literaire Gazet is het blad van de
I Russische schrijversunie. Het gedicht
heet „Babyi Jar", de naam van een
greppel buiten Kiew waar in 1941 meer
Idan 100.000 Oekrainische joden door de
nazi's werden afgeslacht.
Het gedicht luidt:
„Tevergeefs doe ik een beroep op de
vervolgers der joden die schreeuwen:
„Doodt de joden en redt Rusland". O
mijn Russische volk, ik ken uw feitelijk
internationalisme, vaak echter trekken
zy wier handen bezoedeld zijn het
zwaard in uw onschuldige naam. Laat
de internationale hymne weerklinken,
als de laatste antisemiet op aarde voor
goed is begraven. Ik bezit geen joods
bloed, maar hartstochtelijk haat ik anti
semieten als ware ik zelf een jood en ik
beschouw derhalve mijzelf als een ware
Rus".
Eindelijk uitzicht
Delftse bioscopen
(Van onze Haagse correspondent)
In het begin van dit Jaar zijn de
Delftse bioscopen, zoals men weet, ne
gen weken gesloten geweest wegens de
weigering van de gemeente Delft het ta
rief van de vermakelijkheidsbelasting
voor filmtheaters aan te passen aan
het landelijk gemiddelde. Na langduri
ge en moeizame besprekingen, waarin
uiteraard de Nederlandse Bioscoopbond
een belangrijke rol speelde, werd een
compromis bereikt. De theaterdirecties
heropenden de deuren nadat de gemeen
te min of meer de toezegging had ge
daan, dat er over de tarieven zeker te
praten zou zijn. Dat was begin juni.
Sindsdien is er weinig gebeurd en de
directies vroegen zich dan ook af of
er voor het einde van het jaar nog wel
iets zou gebeuren. Maar nu heeft het ge
meentebestuur by de raad een voorstel
ingediend om per 1 januari 1962 de
vermakelijkheidsbelasting voor de gewo
ne film te brengen van 35 op 25 pet.
en van de z.g. culturele film van 20 op
15 pet. In de vergadering van woens
dag a.s. zal dit voorstal, dat zeker zal
worden aanvaard, in behandeling wor
den genomen. I
Begin er Zaterdag meel
Er komen minder gevechtsvliegtuigen door
de invoering van meer geleide wapenen
De werkzaamheden voor de verwapening van Hr. Ms. „De Zeven
Provinciën" zullen in de eerste helft van het komende jaar beginnen.
Dit verklaart de minister van Defensie in de Memorie van Toelich
ting op zijn begroting voor 1962.
De laatste ondiepwatermijnenveger, type „Van Straelen", zal in 1962
gereedkomen. Dit deel van het, voor de helft door de V.S. gefinancier
de, bouwprogram zal daarmede zijn voltooid. Het Amerikaanse aanbod
van een z.g. terrierinstallatie voor Hr. Ms. „De Ruyter" heeft de
minister niet aanvaard, daar de levering van projectielen hierbij niet
inbegrepen was. Verwapening en verbouwing van de tweede kruiser
zouden eerst kunnen geschieden, nadat de werkzaamheden aan Hr. Ms.
„De Zeven Provinciën" zouden zijn beëindigd. De door deze omstan
digheden veroorzaakte belangrijk hogere kosten en kortere periode van
nuttig rendement zijn factoren, die de minister tot afwijzing van dit
aanbod hebben doen besluiten. Tevens heeft hij daarbij overwogen,
dat ervaring met geleide projectielen reeds door de verwapening van
Hr. Ms. „De Zeven Provinciën" zal worden opgedaan, terwijl ook de
inbreng van een kruiser met conventionele bewapening op zichzelf van
grote operatieve waarde blijft.
Met betrekking tot de vloot wordt voorts nog opgemerkt:
De bouw van het tankervoorraadschip
zal voor het einde van dit jaar wor
den aanbesteed.
De opdrachten voor het bouwen van
twee conventionele onderzeeboten van
het drie-cilinder type zullen zo spoe
dig mogelijk in '62 geplaatst worden.
De eerste orders voor de bouw van
fregatten, uit te rusten met de appa
ratuur, die voor dit type schip op
korte termijn beschikbaar is, zullen,
naar gehoopt wordt, in '62 geplaatst
kunnen worden.
De minister is teruggekomen op zijn
voornemen de jagers van de „Fries-
land"-klasse te voorzien van een tor
pedobewapening. Deze bewapening zal
namelyk reeds in de naaste toekomst
niet meer aan de te stellen eisen
voldoen.
Hr. Ms. „Kortenaer" en Hr. Ms.
Evertsen" zullen in de loop van '62 en
'63 uit de actieve dienst worden ge
nomen.
De „Seahawks" zullen niet meer aan
boord van Hr. Ms. „Karei Doorman"
worden ingescheept. De helikopters
en S2f-vliegtuigen eisen namelyk de
ruimte op. Door het ontijreken van
jachtvliegtuigen is ontegenzeghjk de
luchtverdedigingscapaciteit van het schip
verminderd, doch de anti-onderzeeboot
capaciteit is veel groter geworden.
Nieuws van de Landmacht
Voor de Kon. Landmacht is een ge-
wyzigd prioriteitenschema opgesteld, dat
ten doei heeft om met de beschikbare
middelen tot een harmonische opbouw
van de noodzakelijke moderne bewape
ning in het bijzonder de mechanisatie
en de motorisatie geraken (vervanging
van de nog uit de tweede wereldoorlog
stammende voertuigen en vervanging
van (lichte) vliegtuigen, aanschaffing
van nieuwe draagbare wapens en ver
werving van de nodige munitie).
De proefnemingen met draadgeleide
antitankprojectielen hebben nog niet tot
bevredigende resultaten geleid en vinden
daarom voortgang.
By veidere proefnemingen met de in-
frarood-apparatuur hebben zich onver
wachte moeilykheden voorgedaan, zodat
nog niet op grote schaal tot aanschaf
kon worden overgegaan.
De beproeving van een gepantserde
verkenningsauto wordt voortgezet. Ver
wacht mag worden dat voor deze voer
tuigen in de loop van '62 een bestelling
kan worden geplaatst.
De minister verwacht, dat in '62 een
begin zal worden gemaakt met het be
stellen van modern matereel ter vervan
ging van de huidige antitankwapens van
de infanterie.
En van de Luchtmacht
„Door de invoering", zo zegt minister
Visser, „van geleide wapens zal het aan
tal gevechtsvliegtuigen kunnen worden
verminderd.
De vraag is voorts gerezen, of de
kosten van het korps Luchtwachtdienst
nog verantwoord zyn in verhouding tot
het operationele nut van deze organisa
tie. Dit probleem wordt thans onder ogen
gezien. Mocht het antwoord ontkennend
luiden, dan zal, ondanks de toewyding
welke door het betreffende personeel
wordt betoond, een gehele opheffing van
het K1.D. overwogen moeten worden.
Er bestaan plannen om in Europa een
NAVO-schietterrein voor geleide wapens
aan te leggen, doch met de uitvoering
hiervan zullen nog enkele jaren gemoeid
zyn. (De training vindt momenteel in de
V.S. plaats).
De aflevering van het materiaal voor
de eerste Hawk-groep wordt in het be- I
gin van 1964 verwacht. In verband daar
mede zal de opleiding van het personeel
voor deze groep tegen het einde van 1962
in de V.S. een aanvang nemen.
Het materieel voor de tweede en derde
Hawk-groepen wordt tegen het einde
van 1964 tegemoetgezien. Er wordt naar
gestreefd een groot deel van het perso
neel voor deze twee groepen in Europa
te doen opleiden.
By de bouw van de operationele stel
lingen voor de tweede Nike-groep en de
Hawk-groepen vormt de noodzakeiyke
landverwerving wederom een moeiiyk
probleem.
Met de uitvoering van het uit NAVO-
fondsen te financieren Shape-luchtver-
dedigingssysteem zal in '62 een aanvang
worden gemaakt. De benodigde appara-
Spaak brengt verslag uit
bij permanente NAVO-raad
De Belgische minister van Buiten
landse Zaken, Paul-Henri Spaak, heeft
gisteren in Parys by de permanente
NAVO-raad verslag uitgebracht over het
gesprek dat hy dinsdag j.l. met premier
Chroesjtsjow in Moskou heeft gehad.
Spaak verklaarde voor de byeenkomst
dat hy „een aantal ideeën" voor de
raad had, maar hy wilde hierover niet
uitweiden.
tuur is overigens uiterst ingewikkeld en
kostbaar. De opbouw van het systeem zal
enkele jaren vergen.
De voorbereidingen voorde integratie
van de Belgische en Nederlandse vlieger
opleidingen zyn nagenoeg voltooid.
De proeven ter bestryding van het ge
vaar van aanvaringen met vogels werden
voortgezet. Als gevolg daarvan kon het
meeuwengevaar belangrijk worden gere
duceerd door methoden welke niet be
rusten op kwelling of vernietiging van
deze vogels, zo verklaart minister Visser.
Andere vogelsoorten blyven nog een pro
bleem vormen. Voor de proeven bestond
grote belangstelling van de zyde van de
burgerluchtvaart en van het buitenland.
KON. JULIANA FONDS
AANVAARDT TOTOGELDEN
De Raad van Beheer van het Konin
gin Juliana fonds (Nationaal fonds ter
bevordering van maatschappelijk werk)
heeft met algemene stemmen besloten
het bedrag, dat over 1960 en 1961 uit de
voetbaltoto aan het fonds is toegewe
zen en de bedragen, die nog uit deze
bron in het Koningin Julianafonds zul
len vloeien, te aanvaarden.
Om tegemoet te komen aan die or
ganisaties voor maatschappelijk werk,
die principiële bezwaren hebben tegen
aanvaarding van subsidies uit toto-gel
den, werd besloten jaarlijks een bedrag
af te zonderen uit de inkomsten, welke
niet uit toto-gelden afkomstig zijn. Dit
bedrag zal volgens dezelfde normen, als
in acht worden genomen ten aanzien
van alle andere subsidie-verleningen,
worden bestemd voor subsidie-aanvra
gen, komende van de zyde van hen, die
de eerder genoemde bezwaren hebben.
Bestuurde trillingen
Nieuws over elektriciteit -elektronica
(Van onze Amsterdamse correspondent)
In het Instituut voor Nijverheid en Techniek te Amsterdam heeft de directeur-
generaal van het onderwijs, mr. J. G. M. Broekman, gistermiddag de nieuwste
onderwystentoonstelling van de Ver. Nederlands Fabrikaat geopend, die tot titel
heeft „Bestuurde trillingen". De expositie, die als reistentoonstelling door het
land zal trekken, is gewijd aan elektriciteit en elektronica. Het is de vijfde expositie
van de V.N.F. sinds 1954 en heeft evenals de vorige ten doel de schooljeugd een
inzicht te geven van de vele facetten van de Nederlandse industrie en de moge
lijkheden, die deze voor de beroepskeuze bieden.
„Het is zo jammer dat in de school
boekjes vaak niet meer is te vinden dan
dat in Groningen strokarton wordt ge
maakt en dat Brabant schoenen en
gloeilampen fabriceert", aldus het hoofd
van de afdeline onderwys van de VNF,
mej E. M. Veldheer, „wy streven er naar
om met instructieve tentoonstellingen,
die summiere voorlichting aan te vullen.
Verheugend is daarby dat er uit het on
derwys zoveel aanvragen komen. De ten
toonstelling „Nederland maakt het", die
in 1954 is begonnen, doet nog steeds
haar ronde door het land". Met „be
stuurde trillingen" is een voor kinderen
moeiiyk onderwerp aangesneden, maar
men mag verwachten dat er by de jeugd
een grote belangstelling is voor de won
deren uit de wereld der elektriciteit en
die der elektronica. Op byzonder heldere
en visuele wyze brengt de expositie ver
schillende facetten naar voren, zoals de
werking van microfoon, luidspreker, ra-
rio, televisie enz. Evenals aan de andere
tentoonstellingen is aan deze expositie
een vaste leerkracht verbonden, die de
bezoekende schoolklassen les geeft. Voor
„bestuurde trillingen" is dat de heer
C. J. L. Berends ten Kate.
HOOIGRACHT 54
LEIDEN
PRINS BERNHARDSTR. 51
NOORDWIJK
Amsterdamse primeur
De Amsterdamse politie zal volgende maand beginnen met een
nieuw beveiligingssysteem van gebouwen, dat berust op een nog niet
eerder in Nederland toegepast principe. De traditionele beveiliging be
staat meestal uit een sireneb.v. aan de gevel van een juwelierszaak.
die bij het verbreken van een contact in werking komt. Als omwonen
den daarop de politie alarmeren, is deze wel snel ter plaatse maar
de dader is uiteraard gevlogen. Het nieuwe systeem, in politiekringen
de stille alarmering" genoemd, berust eveneens op het verbreken van
een contact bij het openen van een deur of een raam maar in-
plaats van het lawaai van een sirene gaat er een rode lamp branden in
de centrale meldingskamer op het hoofdbureau van politie. De in
breker bemerkt hiervan niets en kan dus gemakkelijker worden betrapt.
In de loop van de komende weken zul
len tien gebouwen in Amsterdam van de
alarmeringsinstallatie worden voorzien.
De korpsleiding verwacht dat over enke
le jaren alle belangrijke gebouwen op
deze wyze zullen zyn beveiligd.
Het oude systeem met de sirene heeft
behalve het lawaai, dat wel de buren
maar ook de dief waarschuwt, het na
deel dat de politie hierop geen enkele
controle heeft. Bij de „stille alarmering"
zyn de rode lampen op het waarschu
wingsbord in de centrale meldingskamer
voorzien van een codenummer. Gaat een
bepaalde lamp branden, dan pakt de
dienstdoende officier de bij het code
nummer behorende map, waarin hij alle
gegevens aantreft over het betreffende
gebouw. De centrale meldingskamer
staat doorlopend in radiotelefonlsche
verbinding met de in de stad surveille
rende patrouille-auto's en deze kunnen
dan onmiddellijk worden geïnstrueerd
o.m. over het afzetten van de straat en
het omsingelen van het gebouw. Terwyl
de inbreker zich van niets bewust is en
rustig doorgaat met zyn karwei, zyn de
politieauto's al naar hem onderweg.
De verbinding tussen de gebouwen en
de waarschuwingslampen op het hoofd
bureau bestaat uit telefoonlynen. De
ontwikkeling van de transistorappara-
tuur heeft het mogelyk gemaakt dat
een aantal by elkaar gelegen gebouwen
op één telefoonlyn kan worden aange
sloten. Belangryk is, dat het alarm pas
in werking treedt, als de stroom van het
ergens in het gebouw verborgen contact
wordt verbroken. Indien een inbreker
zich veilig denkt te stellen door tevoren
de elektriciteit van het gebouw uit te
schakelen hetgeen by de traditionele
alarmsysteem een succes zou hebben
zal de rode lamp op het hoofdbureau
eveneens gaan branden.
De apparatuur is voorts zo vernuftig
geconstrueerd, dat uit de wyze waarop
de lamp brandt reeds kan worden afge
lezen of er sprake is van een werkeiyk
alarm of van een kabelbreuk.
Gestolen kunstwerken
in New York terug
De FBI heeft vier Newyorkers ge
arresteerd, die worden verdacht van
diefstal van een aantal kostbare kunst
werken uit een vrachtauto. Onder hen
ls de chauffeur van de vrachtauto die
de werken van een douaneloods naar
de geadresseerde vervoerde.
De kunstwerken zyn teruggevonden
in het pakhuis van een vervoersonder
neming, by wie een der arrestanten,
eveneens een vrachtautochauffeur, in
dienst was. Het zyn o.m. „Twee vrou
wen op veranda" van Edward Munch
(prys 25.000 dollar), twee beeldhouw
werken van Henny Moore en een sculp
tuur van Picasso „Vrouwenhoofd" met
een waarde van 5.000 dollar.
De chauffeur had de politie verteld
dat hy was overmeesterd en gedwon
gen naar Brooklyn te rijden, waar de
kunstwerken in een andere vracht
wagen werden overgeladen. De politie
ontdekte echter enkele tegenstrydighe-
den in zyn verhaal.
„ZUIDERKRUIS VERTROK
UIT NIEUW-GUINEA
Nagewuifd door ruim 1000 familie
leden of bekenden zyn 150 volwassenen
en 69 kinderen met de „Zuiderkruis"
uit Hollandia naar Nederland vertrok
ken. In Manokwari zullen nog onge
veer 100 passagiers aan boord gaan die
eveneens voorgoed Nieuw-Guinea ver
laten. Enkele uren tevoren was de in
scheping van de passagiers (meren
deels jongere mensen) begonnen.
Onder de vertrekkenden bevonden
zich 60 ambtenaren. Van 8 ambtenaren
wier terugkomst op prys werd gesteld,
werd de reis op het laatste ogenblik
omgezet in verlof binnen de nieuwe
noodvoorzieningen. Tot de andere pas
sagiers behoren o.m. sociale noodgeval
len. hoofdzakelijk oude mensen, en
mensen die op eigen kosten reizen.
De „Zuiderkruis", die reeds vele pas
sagiers in Australië had opgehaald die
eveneens naar Nederland reizen, zal in
december nogmaals Hollandia aandoen.
