Heerlijke haring voor de kerk
Haringuitdeling bestaat niet alleen in Leiden
Gronings dorpjegrazige weiden
heeft een veelbewogen historie
Loop der bevolking te Leiden
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 22 september 1961
Derde blad no. 30459
(Van een onzer redacteuren)
Ds. G. J. Lief ting uit Niekerk in Groningen heeft zorgen.
Veel zorgen. Niet alleen omdat zijn vrouw ziek is, maar ook
omdat zijn kerk op instorten staat. Een kerk, die de bestuurs
leden van de 3 Octobervereeniging in Leiden waarschijnlijk
het volgend jaar zullen zien. Tenminste, dat hoopt ds. Lief-
ting van harte. Een kerk, die de moeite waard is. Het juiste
jaar van de stichting is niet bekend. Wel is zeker, dat de
kerk in 1250 er al moet hebben gestaan. Dat de N.H. kerk
wel oud moet zijn bewijzen de grote vlakken tufsteen in de
muren en de fraaie toren. Ds. Lief ting is dan ook zeer terecht
trots op zijn kerk. Hij wijst op de windluiken in het dak.
Uniek in ons land. Als er bij een flinke bries overdruk onder
de pannen komtdienen de windluiken als ventiel. En omdat
het in ons landje altijd wel waait klepperen de luiken ook
altijd wel. Een geklepper, dat 's zondags een ongevraagde
begeleiding van de kerkdienst vormt.
De beruchte grietman Rudolf de
Mepsche heeft in de bank schuin
tegenover de uit 1705 stammende en
fraaie bewerkte preekstoel menige
kerkdienst bijgewoond. Een man.
voor wie menigeen twee eeuwen ge
leden heeft gebeefd en gesidderd,
die grietmanIn een monsterproces
veroordeelde hij eens 21 mensen ter
dood. In Zuidhorn liet hij ze ver
branden. Een burgemeester, die je
liet verbranden. Dat kon nog in die
tijd.
Over deze weinig scrupuleuze
grietman doen nog vaak heel wat
verhalen de ronde. In het mooie
Nu begrijpt U misschien, waarom
er hoognodig iets aan het histo
rische kerkje moet worden ge
daan
(Foto Leidsch Dagblad)
beding, dat jaarlijks een ton haringen
aan de armen in F aan moesten wor
den gezonden. Bij wanprestatie mocht
de geestelijkheid te Faan de helft van
het gelegateerde land „aantasten" om
zich van de ton haring te verzekeren.
En het moet gezegd, de voogdij van het
Gasthuis heeft zich altijd aan het be
ding gehouden, de „beklemming", zoals
men het in Groningen noemt. Alleen
in de oorlog, toen overmacht dit onmo
gelijk maakte, werd geld, inplaats van
haringen, onder de armen verdeeld.
De haringuitdeling van Faan is ,nu
het oudste folkloristische gebruik van
Groningen. Een gebruik, waarvan de
VW Groningen en ds. Liefting dank
baar profiteren. De VVV om meer toe
risten naar het mooie Groningerland
te lokken, de predikant om er (het zo
hoognodige) geld uit te slaan voor zijn
prachtige kerk.
Lekkere haring
Iedere Oldekerk.se gemeentenaar
krijgt nu elk jaar in de week voor
Pasen een heerlijke portie haring.
Of ie nu arm is of niet. En dat is
't nu ivat Klaas Kranenburg, die
43 jaar als diaken de uitdeling van
de haring voor zijn rekening nam,
dwars zit. „Te veel mensen menen
dat 't zo hoort, 't Zou fijn zijn als
diegenen, die 't toch goed betalen
kunnen, eens een penning van hun
rijkdom voor de restauratie van de
kerk zouden willen afstaan."
De heer Kranenburg vertelt, dat hij
de haring wel eens heeft afgekeurd,
omdat hij van mening is, dat de inwo
ners van Oldekerk recht hebben op
eerste klas haring.
Een vishandelaar in Groningen
de stad Groningen zeggen ze daar
zorgt ervoor, dat de traditie in leven
blijft. Ook voor deze vishandelaar is
het een traditie geworden. Een traditie,
die van vader op zoon gaat.
Elk jaar opnieuw omstreeks Pasen
beiert de klok in de klokkestoel. Dan
stromen de gemeentenaren van Olde
kerk naar het oude kerkje in Niekerk
en kondigt ds. Liefting van de kansel af.
dat er weer haring zal worden uitge
deeld. Vele lekkere zoute haringen, want
de Oldekerkers hebben er de smaak in
de afgelopen eeuwen van te pakken ge
kregen. Al weten ze niet precies hoe
een treiler of logger er uit ziet, ha
ring vinden ze heerlijk. En hun pre-
Niet alleen van de prentbrief
kaartverkoop en de verkoop van
luciferdoosjes, die als opschrift
„Strijk aan! voor Niekerk. Oldekerk
n 't Faan" dragen. Maar vooral
an de toeristen, die toestromen als
de haring in Niekerk wordt uitge
deeld. En. naar de enthousiaste pre
dikant hoopt, van de 3-October-
vereeniging in Leiden, die wellicht
propaganda wil maken voor de
restauratie van het oude kerkje in
het Groninger land. Want al is er
al 7000 gulden bij elkaar, de totale
Ds. Liefting maakt van het tra
ditionele haringgebruik van Faan
dankbaar gebruik om gelden voor
zijn op instorten staande kerk in te
zamelen. De verkoop van prent
briefkaarten en luciferdoosjes moet
zo veel mogelijk geld in het laadje
brengen.
(Foto Leidsch Dagblad)
restauratiekosten bedragen maar
liefst 30.000 gulden. En het enige
dat uitkomst kan bieden is een lan
delijke actie. Een actie, die slagen
moet. Hoe dan ook
In de week
van 7 t.m. 13 september 1961
8; N. Lakkerwa, monteur. Vrouwenkerk
hof 12a.
GEVESTIGD.
C. Woudt en fam., soc.
jhelstr. 10; F. Eulderink
Groningerland, waar op sombere
dagen mysterie en werkelijkheid
verweven schijnen.
In de kerk vindt men ook vondsten
uit de gemeente. Kogelpotten uit 1300,
kannetjes en een speerpunt uit de steen
tijd. Voorwerpen uit het verleden, die
men in Niekerk maar voor het opgra
ven heeft.
In Niekerk staat ook een fraaie klok
kestoel. Drie keer daags wordt de klok
geluid, ten teken, dat er een kerkdienst
wordt gehouden. Ook vindt men er een
oude sarrieshut, een woning van de
douane. Voor de Franse tijd moesten
deze douaniers er op toezien, dat er
belasting op het meel, dat in de valk
bij de sarrieshut staande molen werd
gemalen, werd betaald.
De molenaar en de bakker ontdo
ken de belasting echter door een on
dergrondse gang van de molen naar
de bakkerij te graven, pe uitgang van
deze ondergrondse gang is er nog.
Vlak bij deze hut ligt een zogenaam
de geboortesteen. Uit deze steen zou
den de kinderen geboren worden. „Dat
is nog 's wat anders dan jullie Hol
landse rode kool", zegt ds. Liefting een
tikkeltje spottend.
Wat Niekerk, dat met Faan teza
men de gemeente Oldekerk uit
maakt, dat 2000 inwoners telt, die
van de landbouw en de veeteelt le
ven, nu met haring te maken
hebben? Meer dan menigeen weet.
En langer dan men wel zou den
ken
Legaat
In 1476 legateerde Menno Feltema
aan het St. Geertruids Gasthuis in Gro
ningen 16 grazen land in Faan, onder
De diakenen delen de haring uit.
Minder spectaculair dan in Leiden,
maar een even grote traditie.
Dit is de klokkestoel, die een van
de bezienswaardigheden van het
landelijke Niekerk vormt.
(Foto Leidsch Dagblad)
dikant is er maar wat blij mee, dat de
Oldekerkers haring lusten.
Daar moet ie 't van hebben, om z'n
kerk te kunnen laten restaureren.
„Ik licb in m'n lange leven heel
wal haring door m'n handen laten
glijden", zegt de heer Kranenburg
nadenkend.
(Foto Leidsch Dagblad)
pedagoog, Spie-
ghelstr. 10; F. Eulderink en fam., arts,
Moddermanstr. 7; J. van der Bend-Esse-
link en fam. ,v. 's-Gravensande6tr. 7; P.
Bruggenkamp en fam., militair, Fr. van
Mlensstr. 29a; B. Wagemaker-De Wit en
fam., Abr. Crijnssenstr. 20; C. E. Dip en
fam, v. Vollenhovenpl. 47; A. van Wie-
ringen en fam., machine zetter, Verdl-
straat 181; B. van Linge en fam., arts,
Tomatenstr. 35; D. Talakua en fam., mon
teur, Marnixstraat 163; A. J. Kret en
fam., leraar, Roomburgerlaan 71; J. B.
de Groot en fam., steenafnemer, Uiterste
gracht 16c; F. J. Kiel en fam., biblio
theek-beambte, v. 's-Gravensandestr. 21;
A. B. C. M. van Wegen, Noordeinde 50;
J. E. M. Leferink, Noordelnde 50; A. W.
G. Eijgendaal, Korevaarstr. 6; N. J. M.
van der Meer, Hoge Morsweg 15; D. J.
van Dijk, militair. Noordeinde 2a; Jonk
heer J. A. van der Does, Oude Rijn 43a;
H. Visser. Piet Paaltjenspad 2; J. F. Boer,
lerares. Da Costastr. 9; J. N. Snijder
onderwijzeres. Vreewijkstr. 18; E. M. B.
Boerrigter, onderwijzeres. Joh. de Witt-
straat. 21; P. Kuipers, metaalbewerker,
Lombokstr. 19; F. M. L. H. Verhelst, med.
analiste, Tlt. Brandsmalaan 192; J. Bak
ker, stenotypiste, Hansenstraat 39; A. E.
Verhoeff, onderwijzeres, Kapteynstr. 28;
E. V. The, Utr. Veer 27; N. L. Krijger,
Kllkspaanweg 14; J. E. W. Kessener.
Noordeinde 50; T. J. M. van Wersch,
Fagelstraat 20; G. A. J. Heuff, Witte Sin
gel 89; L. Rijsbergen. Alexanderstr. 49;
F. A. M. Schoone. De Meij van Streefk-
straat 34; A. J. Vermond, Alexanderstr.
49; T. E. Lamboo-Gijsberts, Llngestr. 13;
A. de Deugd, bijrijder, Waardgracht 21;
H. G. Klem, Marienpoelstr. 5; P. M. Haan-
drlkman. Schelpenkade 38; B. van der
Vlerk, Houtstr. 6; R. Breugelmans. Klink-
spaanweg 15; J. J. Zandman, Haarlemmer
straat 247a; M. H. G. Zandman, Vree
wijkstr. 16 F. A. Stek, Joh. de Wlttstr.
2; A. P. M. Jongsma, Zoeterw. singel 52
A. de Vries, militair, Noordelnde 2a; A. G.
A. Heinink, militair, Noordeinde 2a; H. R
M. Lijding, Herensingel 2; A. C. Dul
venvoorden, Lage Morsweg 18; C. H. Ellas,
Breestr. 35a; T. Broere, Lokhorststr. 22;
H. C. W. Roodakker, arbeider conserven-
fabr., Pr. Hendrikstr. 4; M. Allaart, ver
pleegster, Roomburgerlaan 73; G. J. Abuijs
Plantsoen 1; T. G .E. Clerkx-Muselaers,
Rijnsburgerweg 18; C. Glaser, onderwij
zeres, Zoeterwoudseweg 114; J. Braggaar,
radiomonteur, Drie Octoberstr. 58; T. R.
van der Kleijn. kok. ab Haagweg t/o 180;
A. G. van der Voort-Kooistra. Marendorpse
dwarsstr. 6; C. A. van der Niet, hoogspan
ningsmonteur. Timorstr. 29; A. A. van
Groeningen, telefoniste, Oude Singel 220a;
A. Peters, kantoorbediende. Zoeterwoudse
weg 124; P. J. Boer, secretaresse. Verdam
straat 24; H. W. J. Lijding. Herensingel
2; A. W. van Geer, Plet Paaltjenspad
1; A. N. B. Dorrepaal, Burggravenlaan
222; P. S. A. Lefeber, Jan van Houtkade
34; A. Hofman, Boerhaavelaan 7; H. Riet
dijk, Papengracht 20a; B. M. Oostrum,
hulp in de nuish. Bilitonstr. 9; W. H. J.
Stork, Thorbeckestr. 30; H. J. Moeshart,
Klikspaanweg 17; E. M. van Haren. Zee
manlaan 16a; J. L. A. Pino, Boerhaave
laan 19; K. J. M. Hoyer, Jan v. Goijen-
kade 19; J. J. Commandeur, Kortenaer-
straat 67; J. H. J. Hardeman, Stille Rijn
12; E. de Jong, Nieuwe Rijn 74; N. van
der Bijl, Herengracht 58; N. Hoekstra,
Rapenburg 131; M. van Doorn. Zoeterw.
Singel 94; E. J. Bijloos, Witte Singel 89;
J. E. van Ast. 11 mach bankwerker, Leeu-
werlkstr. 41; H. E. Berg. Leeuwerikstr. 45;
A. M H. Driessen, kinderverzorgster, Hool-
I gracht 11-29; C. C. D. S. Oedayrajsingh
I Varma, Morsweg 36; H. C. Oltmans-Bak-
I leer, hulp in de huish. v. Vollenhovenpl.
ill; A. C. Schuijt, Haarlemmerstr. 149;
E. M. Velsen Witte Singel 96/97; J. D. van
I Veen-Sjoer, Hogewoerd 27a; P. H. de Vries,
Hoge Morsweg 15; R. C. M. Chorus. Schel
penkade 37; W. A. Steggerda, Hoefstraat
35; T. H. Koornwinder, Cobetstraat 85;
M. A. Scholten, Dlefsteeg 6b; J. C. Oli
vier, Boshuizerkade 38; A. D. Feenstra,
lerares, Lorentzkade 35; E. J. Mathies,
(journalist, Moddermanstr 82; D. Trip,
1 Klikspaanweg 12; E. Q. Hesselink. Dlef
steeg 6b; C. Libochant-van Schie, Sophla-
straat 26; E. M. Neuteboom-Schreuder.
Uiterstegracht 150; H. A. den Dopper, Nw.
Beestenmarkt 8; F. H. Velzel, tekenaar,
i Roodborststr. 7; A. J. Winkelmolen, stuur-
I man Gr. Vrt. Stadhouderslaan 30; G. J.
de Geus, boekhouder, L. de Colignystr. 9;
J. T. van Putten. Klikspaanweg 10; N.
W. J. Speelman, Burgsteeg 2; C. van
Merkerk. Witte Rozenstr. 18; J. F. Wevers.
11 verpleegster. Rijnsburgerweg 10; M. A.
de Baat, verpleegster, Rijnsburgerweg 10;
P. de Bruijn, 11 verpleegster, Rijnsburger
weg 10; W. J. G. L. Schell 11 verpleeg
ster, Mezenstraat 2; J. K. Merkelijn, Ho
gewoerd 12; Jonkvrouwe M. C. Wichers,
Zoeterw. singel 53; M. Rep-Stam, Plant
soen 1; J. M. Lips, verpleegster, Hansen-
str. 12; J. B. van Biezen, Plantsoen 29;
D. E. Fierst van Wijnandsbergen, 11 ver
pleegster. Rijnsburgerweg 10; H. T. Wel
land, du Rieustr. 19; P. Martinez, arts,
Rijnsburgerweg 163; P. A. A. Harkes,
Hoefstr. 36a; R. E. Weber, Kllkspaanweg
VERTROKKEN
A. de Bruijn en fam, Duivenbodestr. 8,
Gravenhage, Koekangestr. 71; A. Smit-
Nobel en fam., van Llmb. Stirumstr. 26,
Noordwijk. Karei Doormanstr. 6; J. A.
Breedevelt en fam. Mauritsstr. 57, Oegst-
geest, ab Haarl. trekvaart t/o 7; P. Har-
teveld en fam., Cobetstr. 74, Dokkum, Ly
ceumstraat 37; G. van Eek en fam., Vale-
riusstr. 42 .Hilversum, Kleine Drift 60;
P. Voorhoeve en fam. Rijnsburgerweg 101,
's-Gravenhage, v. Alkemadeln 54; M.
Paats en fam., Corn. Schuytlaan 88, Al
phen a/d Rijn, Nachtegaalstr. 30; H. J.
van Moll en fam., v. Vollenhovenpl. 36;
Utrecht. Rooseveltlaan 44; C. C. Plskora-
Muhlstaff en fam., Kersenstr. 23, Irak;
J. Hoek-den Os en fam., Kloksteeg 9;
Bleiswijk, Ireneweg 10; J. G. Brandt
Zoeterw. singel 77, Nijmegen. Parkweg
52; Y. W. Zuiderveld, Tib Slegenbeek-
straat 19. 's-Gravenhage, Sportlaan 600;
A. S. H. van der Land Zeemanlaan 3, Hei-
loo, NH. van Catsstr. 37; G. F. H. M. Soon-
tlëns. Hansenstr. 1, Tilburg, Oeverstr. 9;
E. Schneider-Vijlbrief. Terweepark 4, Dok
kum. Vleesmarkt D 19; A. L. van der
Burg. Rijnsburgerweg 10, 's-Gravenhage,
Badhuisweg 62; P. de Koning, Rijnsburger
weg 10, Almelo, Aalbersehof 42; C. J. van
Kampen, Boerhaavelaan 14, 's-Graven
hage, van Stolkweg 23; W. Frljling, Joh.
de Wlttstr. 49, 's-Gravenhage, Franken-
slag 349; A. J. F. van Kuik, Boshuizer-
laan 5, Vlagtwedde, Ter Apel, Sellingerstr.
75; J. W. Scnneider, Vondellaan 36, Dok
kum, Vleesmarkt D 19; A. D. Jonk-van
Houten, Bankastr. 13, Oegstgeest. Cele-
besstr. 17; M. Pikaar, Pr. Hendrikstr. 23,
Oegstgeest. Endegeesterstraatweg 9; M. T.
van Urk Dam-De Boer, Toussantkade 21,
's-Gravenhage, Herderslaan 6; N. van Te(j-
lingen, Sumatrastr. 7, Noordwijk. Oranje
Nassaustraat 17; A. C. van Teljllngen-
Singerling, Floresstr. 29, Noordwijk. Oran
je Nassaustr. 17; J. Epskamp, Zoeterwoud
seweg 86, Haarlem. Duvenvoordestr. 28;
G. C. Roos. Vreewijkstr. 20, Katwijk, W.
de Zwijgerlaan 5; C. B. C. Boers-Blijleve,
Doelensteeg 5a, Breda, La Chapellestr. 73a;
G. M. van de Wall-Bakker, Groeneveld-
stlchting 4, Amsterdam, Cliostr. 5; W. Wil-
lenborg, Noordelnde 50, Tilburg. Ringbaan
Oost 281; A. P. de Gier, Rapenburg 116
's-Gravenhage. Hendr. van Deventerstr.
170; J. P. ten Braak, Mezenstr .2, Noord-
wljkerhout. Haarlemmertrekvaart 10; J.
C. van Rijn. Vlnkenstr. 4. Zoeterwoude,
Eloutstr. 3; E. C. Groenheide. Witte Singel
12, Alphen a/d Rijn, Raadhuisstr. 44; N.
E. S. Koster. Witte singel 12, Alphen a/d
Rijn, Raadhuisstr. 44; C. van der Boon,
Rijn en Schiekade 18. Rotterdam. Zout-
ziedersstraat 13; W. G. van der Linden,
Bronkhorststr. 17. Duitsland; Jonkvrouwe
J. C. G. de Bosch Kemper. Rijnsburger
weg 10. Oegstgeest, de Kempenaerstr. 115;
E. Sasburg, Bloemistenlaan 48. Oegst
geest, Hazenboslaan 38; C. Hillebrand,
Evertsenstr. 38, Beverwijk, Dr. Schuitstr.
45; H. P. van der Vlist, Charl.de Bourbon
hof 27, Noordwijk, Zwarteweg 20; G. Sal
man. Levendaal 43, Delft, van der Masten-
straat 16; M. H. Clant, Plantsoen 1, Voor
hout, Reigerslaan 31; A. J. I. van Wie-
ringen. Noordeinde 27 Rotterdam, Blels-
wljkstr. 48; W. S. Koldijk, Herengracht
53, Rotterdam, Schoonebergerweg 13; E.
H. van den Bosch, Ploenstr. 11. Australië;
J. J. P.ë van deer Raad, Meerhof 15. Den
Helder. Buitenhaven 5; J. M. van der
Hoeven, Rich. Holstraat 79. Wassenaar,
Eikenlaan 14; J. M. C. Kars, Van Ban-
chemhof 10. Nederl. Antillen; M. B. van
der Stigchel, Pieterskerkhof 22; Wassenaar.
Meijendellseweg 8: G. C. Overgauw, Vliet
3. Haarlem, van Nesstr. 87; L. A. Elsink,
Herengracht 58, Rotterdam, Statensingel
146 D; J. H. van den Bergh, Kam Onnes-
laan 51, Rotterdam, Meidoornsingel 41;
E. Taverne, Leuvehstr. 6 Wassenaar,
van Calcarlaan 31; E. C. M. Molenkamp-
Van den Broek Merelstr. 12, Oegstgeest,
Rhijngeesterstraatweg 39; F. J. M. Cuij-
pers, Wasstraat 2c, Warmond, Oranje Nas-
saulaan 10; A. Cornet, Marijkestr. 24a, Rijs
wijk ZH. Frank Halskade 217; J. te Braak,
Boerhaavelaan 13, Rijnsburg, Hereweg
9; T. van der KooiJ, Houtlaan 4. Utrecht,
Aurlollaan 52; M. A. C. van Drlmmelen,
Hogewoerd 97a, Schipluiden. Pr. Marljke-
laan 8; C. J. H. M. Frantzen, Noordeinde
50. Slttard. Margrietlaan 25; A. W. J. van
der Heijden. Breestr. 83. Maastricht, Beth-
lehemweg 2; W. Zandvliet. Mlddelstegr.
137, Katwijk. Wassenaarseweg 75; W. H.
Gerards, Morsstr. 62-64, Utrecht, Croese-
laan 39; A. A. Veerman. Melch Treublaan
42, Enschede, Minkmaatstr. 239; J. van
Laar, Boerhaavelaan 26a, Amsterdam,
Roerstr. 22; A. van der Meer. Rijnsburger
weg 10, Oegstgeest. Marelaan 33; J. J.
van Uden, Morsweg 6a. Alphen a/d Rijn,
Nachtegaalstr. 8; S. H. M. Veen, Swee-
lincklaan 9, Groot Brittannië; H. M. Joe-
kes .Witte Singel 92. 's-Gravenhage, Ruvch-
rocklaan 207; J. C. Campfens, Morsweg
158a, Voorschoten, Kon. Marineln 2; J.
Hup-Karssen. Ploenstr. 38. Elburg. Roze-
marijnsteeg 1; A. J. Hoek, Transvaalka-
de 8a. Bleiswijk. Ireneweg 10; H. C. M.
Peperkamp. Plantage 16. Bloemendaal. Ho
ge Duin en Daalseweg 32; T. J. Schla-
man. Noordeinde 2a. Groningen. Fruitstr.
31; J. Schouten. Plantsoen 55, Rotter
dam. Randweg 50.
