Russische kernproef in hart van Centraal-Azie 11 NOVEMBER GAAN DE TRAMS UIT LEIDEN Vice-president Goulart in Brazilië aangekomen WEERBERICHT WAPEN VAN GEMIDDELDE KRACHT, NEERSLAG ZOU SLECHTS GERING ZIJN Maandag genoemd als de datum van installatie als president Ruimtecapsule geborgen Devaluatie van leraarstraditie OP WAPENSTILSTANDSDAG Bedrijf in Oegstgeest koopt de NZH-garage bij Haagse Schouw Eén week celstraf geëist Ouders vochten met schoolhoofd toen huil kind moest nablijven (Sue/ Site teuws Opgericht 1 maart 1860 ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1961 No. 30442 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: A. E. van Dlshoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De Sowjet-Unie heeft niet lang gewacht met uitvoering te geven aan haar aankondiging de kernwapenproeven te zullen hervatten; de Amerikanen maakten gistermiddag (21 uur Ned. tijd) bekend, dat de Russen in Centraal-Azië in het gebied van Semipalatinsk een kernproef hadden genomen. Het kernwapen werd in de atmosfeer tot explosie gebracht en het zou van „gemiddelde kracht" zijn geweest. President Kennedy heeft besloten het komende weekeinde wel in zijn buitenver blijf in Hyannis Port (Massachusetts) door te brengen, maar daar besprekingen met zijn specialisten over kernvraagstukken te zullen voeren. Deskundigen deelden mede, dat een wapen van gemiddelde sterkte een energie van 100 tot 500 kiloton heeft en dus kleiner is dan een megaton. De bom op Hirosjima was ongeveer 20 kiloton, wat gelijk staat met 20.000 ton T.N.T. Demonstraties Dr. Torsten Magnusson van de afde ling onderzoek van het Zweedse minis terie van Defensie meent uit de kracht van de explosie te kunnen afleiden, dat de Russen een nieuw type atoombom hebben ontwikkeld. De radio-actieve neerslag van deze bom is waarschijnlijk betrekkelijk gering en vormt geen ge vaar voor de volkeren in dit deel van de wereld, zei hij. De directeur van de Amerikaanse afdeling, die belast is met de problemen van de ontwapening, John McCloy, zal woensdag 6 september in New York een onderhoud hebben met Valerian Zorin, de Sowjetrussische gedelegeerde bij de Verenigde Naties en vice-minister van Buitenlandse Zaken. Zij zullen hun be sprekingen voortzetten, die zij in Wash ington en Moskou hebben gevoerd over een eventuele ontwapeningsovereen komst, en die tot nu toe geen enkel resultaat hebben opgeleverd. In gezaghebbende kringen in de Franse hoofdstad wees men erop, dat een Luchtverkeer door mist lamgelegd De dikke mist heeft gisteravond het luchtverkeer op Rotterdam volkomen lamgelegd en de vaart van de zeesche pen op de Nieuw Waterweg sterk be moeilijkt. De luchthaven zat om kwart voor zeven volkomen dicht. Enkele minuten daarvoor was het laatste toestel, een „Bristol" van de „Channel Air Bridge" met passagiers uit Southend geland. La ter op de avond was het zicht horizon taal niet meer dan 300 meter en verti caal zelfs maar 30 meter. Een tweede toestel van de „Channel Air Bridge" uit Southend en de vlieg tuigen van de „Channel Airways" (even eens uit Southend, de .British United Airways" uit Gatwick, de „Swiss Air" uit Zurich/Keulen en de KLM van London Airport konden niet meer aan de grond komen en het is voor alle daarna een spannende strijd om secon den met de weex-elementen geworden. De „Metropolitan" van de „Swiss Air" en het KLM-toestel gingen naar Schip hol, dat iets meer zicht had. De B.U.A. verkoos Brussel en de andere vliegtui gen keerden terug naar Southend of we ken uit naar Ostende. Het zeevaartverkeer werd niet ge stremd, hoewel het zicht op de Nieuwe Waterweg sterk beperkt was, tot 300 a 800 meter. De vele vrachtvaarders vrijdag is tegenwoordig de drukste dag in het havenverkeer schoven lang zaam en behoedzaam van de ene ra darpost naar de andere. Ongelukken hebben zich niet voorgedaan. ZONNIG Een grillig gevormd hoge drukgebied met een centrum boven Midden-Europa en een centrum boven de Noordzee be paalt het weer in onze streken. Ook in de komende nacht zal plaatse lijk weer mist ontstaan. Morgen overdag zal het echter op de meeste plaatsen zonnig zyn met ongeveer dezelfde tem peraturen als vandaag. (Opgemaakt te 11.15 uur). 3 SEPTEMBER. Zon op: 5.54 uur: onder: 19.24 uur. Maan op: uur; onder: 15.34 uur. Hoogwater te Katwijk te 9.35 en 22 11 uur. laagwater te 4.57 en 17.23 uur. 4/9 hoogwater te 10.55 en 23.36 uur, laagwater te 6.09 en 18.44 uur. STRANDVERWACHTING VOOR MORGEN (Van een weerkundig medewerker) Het weekeinde wordt gekenmerkt door een verwoede strijd tussen mist en zon. Waar de mist tegen de middag is opge lost zal de namiddag zomers strandweer brengen. Temperaturen van 21 tot 23 graden. In gebieden, waar de mist laat of niet optrekt 20 graden. Zeewater 18 graden. Vooruitzichten: na zondag wat minder stabiel bij afnemende mistkansen. Dit blad bestaat uit 16 pagina's en een bijvoegsel. atoomontploffing zoals de Sowjet-Unie thans tot stand heeft gebracht een voorbereiding van verscheidene weken vereist en dat zij derhalve geruime tijd tevoren moet zijn voorbereid. In Kopenhagen hebben ongeveer 1.200 mensen voor het gebouw van de Sowjet russische ambassade een stille betoging gehouden tegen het Russische besluit om de proeven met kernwapens te her vatten. Het ambassadegebouw stond onder zware politiebewaking. In Washington heeft de politie 25 demonstranten verhinderd naar het ge bouw van de Sowjetrussische ambassade op te marscheren om te protesteren tegen de hervatting der kernproeven. Om het gebouw was een cordon van ge- uniformeerde politie en rechercheurs in burger getrokken om het tegen mogelijke incidenten te beschermen. Militaire oefeningen Het officiële Sowjetrussische pers agentschap Tass heeft gisteravond be kendgemaakt, dat in de Barentsz-Zee en de Kara-Zee in september en oktober militaire oefeningen zullen worden ge houden, waarbij door de Sowjetrussische noordelijke vloot, in samenwerking met raket-afdelingen en de luchtmacht, ge bruik gemaakt zal worden van verschei dene soorten moderne bewapening. Bonn legt Russische nota naast zich neer De Westduitse regering heeft een Rus sische nota, die de verklaring over het hervatten van de kernproeven bevatte, naast zich neergelegd. Een woordvoerder van het Westduitse ministerie van Bui tenlandse Zaken verklaarde gisteren, dat er in de Russische verklaring een pas sage stond, waarin het Duitse volk werd opgewekt bij de komende verkiezingen niet op Adenauer te stemmen. DE KRANT KAN MEN GEEN (ZATER)DAG MISSEN By een onderzoek naar aanleiding van klachten is bij de P.T.T. gebleken, dat in sommige plaatsen ten onrechte op zaterdag geen dag-, nieuws- en week bladen worden besteld. Er is thans een dienstorder uitgege ven, waarin er de aandacht op wordt ge vestigd dat deze bladen wel degelijk in de bestellingen moeten worden opgeno men. Als de bladen zo dik zijn, dat ze niet in de brievenbus kunnen, moet er ondanks de krappe zaterdagdienst voor worden aangebeld. Vice-president Goulart van Brazilië is vanochtend vroeg in zijn land aangekomen, namelijk in Porto Alegre. Hij zou volgens Radio Legalidad hebben ingestemd met bepaalde amendementen op de Grondwet, die de macht van de president besnoeien. Reuter meldde overigens, dat het Braziliaanse Congres deze amendementen van de hand heeft gewezen. De situatie is derhalve nog niet duidelijk. Wel zou er een grondwets herziening aanvaard zijn „onder druk van de strijdkrachten". Goulart werd op het vliegveld van Porto Alegre begroet door de gouverneur van Rio Grande do Sul, Brizzola, en de commandant van het derde leger, generaal Machado Lopes. Bij het paleis van de gouverneur had zich een grote menigte verzameld. De voorzitter van het Congres heeft als datum van Goularts installatie 4 september genoemd. Hij zal dan de functie van president aanvaarden. Verzet van liet leger De voorlichtingsdienst van de militaire ministers heeft intussen meegedeeld, dat de strijdkrachten zich tegen de investi tuur van Goulart als president zullen verzetten. Het leger (met uitzondering van het derde leger)de luchtmacht en de marine zijn. enkele individuele uitzonde ring daargelaten, vastbesloten de „rebel lie en agitatie" van gouverneur Brizzola te overwinnen, aldus Radio Rio de Janeiro. Het voorstel, Goulart maandag tot president te installeren, schijnt afkom stig te zijn van oud-president Kubit- schek,, die vrydag vanuit Brasilia een telefoongesprek met de vice-president heeft gevoerd. Kubitschek zou hem hebben gevraagd zich naar Brasilia te begeven. Goulart zou zich hiertoe bereid hebben verklaard, op voorwaarde dat een datum voor zijn investituur werd vastgesteld. Nog ruim twee maanden en dan rijdt de „gele" voor het laatst de Haarlemmerstraat uit. (Foto L.D./Holvast) De Amerikaanse instrumenten capsule van de kunstmaan Disco verer XXIX is gisteren ten noor den van Hawaii uit zee opgevist. De capsule werd woensdag van de luchtbasis Vandenberg in Cali- fornië gelanceerd en heeft 33 om wentelingen om de aarde gemaakt. Tot nu toe zijn drie Discoverers uit zee opgevist en vier in de lucht opgevangen. Tijdens de 95ste algemene vergadering van de Algemene Vereniging van Lera ren bij het Voorbereidend Hoger en Mid delbaar Onderwijs, die gisteren in „Noord-Brabant" in Utrecht werd ge houden, heeft de voorzitter, drs. P. van Houte afscheid genomen van de vereni ging met een rede, waarin hij de huidige status van het middelbaar onderwijs aan een kritische beschouwing onderwierp. Drs. Van Houten meende, dat de le raarstraditie in le laatste decennia be langrijk is gewijzigd, zelfs gedevalueerd. In de eerste plaats, door de enorme uitbreiding van het aantal leerlingen, verder door de ingrijpende veranderin gen bij de opleiding voor de middelbare akte en tenslotte door het stijgend aan tal onbevoegde leerkrachten. (Van de le raren bij het v.h.m.o. is 31 procent on bevoegd). Vervolgens zei hij, dat het aantal scholen, met een leerlingen-aan tal van 500 tot meer dan 1000, gestegen is van 15 in 1951 tot 96 in 1960. Er is een ministeriele commissie samengesteld, die deze materie zal onderzoeken, aldus drs. Van Houte. Het probleem roept echter een com plex van economische, sociale, paedago- gische en schoolorganisatorische vragen op, die niet in een handomdraai kunnen worden beantwoord, zo zei hij. Naar wij uit zeer goede bron vernemen maken de gele en blauwe tram op zaterdag 11 november hun laatste rit door Leiden. Het ligt n.l. in het voornemen van de directie van de N.Z.H.V.M.. die ook de exploitatie van de H.T.M.-lijn via Wassenaar naar Den Haag zal overnemen, om met ingang van zondag 12 november de nieuwe winterdienstregeling in te voeren. Een dienstregeling, waarbij ervan wordt uitgegaan, dat de interlocale diensten naar Den Haag, via Voorschoten en Wassenaar, met autobustractie worden uitgevoerd. Voor Leiden en ook voor Voor schoten, Leidschendam en Wasse naar betekent dit voornemen voor goed een afscheid van de tram. die zich in deze gemeenten tientallen jaren heeft weten te handhaven. Reeds het vorig jaar wij schreven daar toen uitvoerig over verdween de tramverbinding met de badplaatsen en deed ook de stadsbus haar intrede in het Leidse stadsbeeld. Dat niet eerder tot deze totale ver vanging van tram op bus kon worden overgegaan hield verband met het feit, dat de N.Z.H.-garage aan de Rijnsbur- gerweg nog niet berekend was op het onderbrengen van een zo groot aantal bussen. Hoewel in dit opzicht ook met In de RAI in Amsterdam heeft de voorzitter van de hoofdstedelijke Kamer van Koophandel de Firato geopend met een telefoongesprek door een van de modernste toe stellen in een stand, waar ook een zeer oud type toestel te bewonderen viel. Mr. Delprat tijdens zijn ope- ningsgesprek. (Van onze Haagse correspondent) „Een zeldzame dwaasheid: ouders vechten met het schoolhoofd, waarbij het kind tegenwoordig is. En later het optreden tegen de politie, het lykt wel een Cubaanse scène Dit zei de officier van justitie bij de Haagse politierechter gistermiddag bij de behandeling van de strafzaken tegen drie verdachten uit Voorburg, die in sep tember van het afgelopen jaar betrok ken zjjn geweest bij een rel in een openbare school in Voorburg. Het was op de bewuste dag - maandag 26 sep tember allemaal begonnen met de 8-jarige Danny, die niet had opgelet tijdens de les. Hij moest 's middags om half vier schoolblijven en dat bleek helemaal niet naar de zin te zyn van zijn ouders en een vriendin van zijn moeder, die hem opwachtten. De moeder ging het knaapje ophalen en zei tegen de klasse-onderwijzeres: „Ik neem 'm mee." Het schoolhoofd kwam eraan te pas en die gelastte de moeder en haar vriendin de school te verlaten. „De jongen blijft hier", zo zei hy, zich baserende op de gemeentelyke verordening, waarby het aan het onder- wyzend personeel is toegestaan de kin deren een uur te laten schoolblijven. Vechtpartij Daarna bleef het niet by woorden. Er ontstond een vechtparty tussen het schoolhoofd enerzyds en de drie ver dachten anderzyds, waarby het school hoofd naar hij als getuige verklaar de ter verdediging naar een ijzeren staaf greep en daarmee de verdachten die het schoolhoofd ervan beschul digden geslagen te hebben) op een af stand hield. Inmiddels was de politie gewaar schuwd. die spoedig op het schoolplein verscheen. De ouders van Danny en de vriendin des huizes zouden in de auto van het echtpaar naar het po litiebureau gaan, maar zy stopten plot seling voor hun woning. De politieman nen. die achter de wagen van het echt paar reden, namen daar geen genoegen mee. „Zy hebben zich behoorlijk ver zet" vertelde een van de politiemannen ter zitting, „in de politiewagen op weg naar het bureau probeerden de vrou wen voortdurend het stuur te grypen Intussen was Danny blyven staan op de stoep voor de woning, want de po litie had hem niet meegenomen november nog wel iets te wensen over- biyft, ziet het er naar uit, dat het gara gecomplex dan in zoverre gereed is, dat dit geen beletsel meer behoeft te vor men om tot een uitvoering van de dienst met autobusmateriaal over te gaan. Nu de directie van de N.ZJH.V.M. deze zekerheid heeft, is ook geen ogen blik geaarzeld om met ingang van za terdag 11 november tot deze ingrypen- de wijziging over te gaan. Inmiddels heeft de N.Z.H.V.M. ook een koper gevonden voor de garage na- by het Haagse Schouw. Het Oegstgeestse transportbedrijf van de firma J. v. d. Luyt en Zn heeft op deze ruimten be slag weten te leggen. Nu de blauwe tram voorgoed uit het Leidse stadsbeeld zal verdwynen opent zich de mogelijkheid, dat ook spoedig wordt „afgerekend" met de rails In de Rynsburgerweg, welke een noodzakelyke verbinding tot stand houden met de remisie in Rijnsburg. Bovendien kan nu ook straks het laatste stukje rails uit de Breestraat en Korevaarstraat ver dwijnen, waarmede het slipgevaar in de binnenstad hopelijk tot een mini mum wordt teruggebracht. Tenslotte is er nog een winstpunt. Zodra n.l. de interlocale tramdienst naar Den Haag via Voorschoten is opgeheven, kan Lei den eerst recht zijn plannen tot een nieuwe toegangsweg naar de stad vla het viaduct in de Lammenschansweg reali seren. Ook de Haarlemmerstraat, voor welke straat reeds lang een nieuw tracé in ontwerp gereed is, profiteert van deze omschakeling van tram op bus zodat wij aannemen, dat vele partyen van dit verdwijnen van de tram uit de Sleu telstad zijn gediend. Misschien dat wa penstilstandsdag (11 november) dan ook voor vele verkeersoorlogen in Leiden een dag van bijzonderer betekenis kan worden. Concertgebouworkest naar Zwitserland Het Concertgebouworkest vertrekt dins dagochtend 5 september a.s. (om 7.46 uur) per Lorelei Expres van het Cen traal Station te Amsterdam voor een tiendaagse concertreis naar Zwitserland. In het programma van het Festival „Septembre musical de Montreux" zal het orkest 6 concerten geven o.l.v. Sta- nislaw Skrowaczewski <6 september) André Cluvtens (8 september). Bernard Haitink (10 september), Eugen Jochum (12 en 15 september) en Paul Klecki (13 september). Zaterdagavond 16 september keert het orkest in Amsterdam terug. Brutale aanslag De officier van justitie zag het ge heel als een „zeer brutale aanslag op de overheid". Hij achtte het tenlaste- gelegde lokaalvredebreuk, mishande ling en verzet tegen de politie - bewe zen en eiste tegen ieder van de ver dachten één week gevangenisstraf. De drie verdedigers waren van oor deel, dat er veel twijfelpunten zyn geble ven in deze zaak. Een van hen bracht ondei meer naar voren dat de ouderlyke macht boven die van het schoolhoofd uitgaat. Zy bepleitten vryspraak of ontslag van rechtsvervolging. Op aandringen van de verdediging zal de politierechter, die zich vier uur met deze zaak bezig hield, schriftelyk vonnis wyzen, op 8 september. Uit het Leidsch Dagblad van 6 Sept. 1861: Sedert eenigen tijd zijn, gelijk men weet, in Noord-Amerika plaatsen ontdekt, waar een vloeibare vetstof, gelijk aan olie en welke tot verscheiden doel einden gebezigd kan worden, uit den aardbodem opwelt of kan worden gepompt. De belangrijk heid der onlangs in de Vereenig- de Staten en in Canada ont dekte olievelden schijnt door vele berigten te worden beves- t tigd. Er zijn thans omstreeks 100 wellen in volle werking, welke t alle een grootere of kleinere hoeveelheid olie opleveren. f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1