Pifmaiwhool
Het nieuwe gezicht
van de Finse regering
VAN NELLE's
„Afternoon"
theebuiltjes.
Prof. v. d. Hulst acht vlucht van
Titow geen grote vooruitgang
Vragen in de Tweede Kamer over
terugkeer van Ambonezen
VERVUILING VAN
GRACHTEN
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 9 augustus 1961
Tweede blad no. 30421
dat je met één
Afternoon - thee
builtje zo'n
héérlijke pot thee
kon toveren. En
wat een gemak!
Ik neem voortaan
altijd
JfKTPOO*
Van de vier oudste en monumentaals^ kerken
welke alle een rol in de geschiedenis van de
Sleutelstad hebben gespeeld, staan er thans drie
in de steigers. Het zijn de hervormde Mare-,
Pieters- en Hooglandse Kerk. De rooms-katholieke
Lodewijkskerk maakt daarop een uitzondering,
doch ook deze kerk ging enkele jaren geleden
achter een steiger schuil. Vertelden wij onlangs
iets over de aan de gang zijnde restauratie van de
Marekerk, waarvan thans de koepel onder handen
genomen wordt, vandaag iets over de Hooglandse
kerk. Een indrukwekkende steiger tientallen
meters hoog is momenteel langs het noorder-
transeptraam opgetrokken. De restauratie van
deze kerk. waarvoor het vorig jaar ook leden van
de Tweede Kamer belangstelling aan de dag
legden, is reeds enige jaren aan de gang. Gereed
gekomen zijn reeds de daken van het koor en het
dwarsschip voor de buitenstaander een weinig
spectaculaire, doch overigens zeer noodzakelijke
restauratie en het grote, monumentale zuider-
transeptraam. Wanneer volgend jaar ook het
tegenoverliggende noorder-transeptraam en de
daaraan grenzende ramen gereed zijn, betekent dit
een mijlpaal in de restauratie en zal het interieur
van de kerk reeds veel van zijn oude schoonheid
en glorie herkregen hebben.
Evenals de Pieterskerk, waarvan de toren
Indertijd is ingestort, mist ook de Hooglandse Kerk
haar imposante toren. Hadden kerkmeesters
omstreeks het midden van de zestiende eeuw nog
wel het voornemen de voormalige Sint Pancras-
kerk ..vol te bouwen uit een 3 februari 1569
getekende akte, waarin is beschreven, dat zij een
gedeelte van de werkloods der kerk in de Hoog-
landsche Torensteeg aan Jan Gerijtsz Buytenwech
verkochten voor 80 gulden, onder voorwaarde,
dat zij de loods voor dit bedrag zouden mogen
terugkopen, verhoogd met de ..timmerage ende
reparatie indien tsy tot timmeringen van een toorn
van doen zouden hebben", blijkt duidelijk, dat
deze gedachte, althans in de eerste jaren, werd
losgelaten. Definitief werd in 1590 onder dit
voornemen een streep gezet. In dat jaar was er
n.l. grote behoefte aan huizen. Kerkmeesters, die
hiervan dachten te profiteren door enige huizen
bij de kerk te bouwen, vroegen op grond van de
bepaling in het contract van 1569 aan de opvolger
van Jan Gerijtsz Buytenwech om hen weder in
het bezit van de loods te stellen. Deze weigerde
dit echter op grond van het feit, dat dit bouwplan
niet onder het ..timmeringen van een toorn" viel.
Nadat het geschil in november 1590 voor het
gerecht was geweest, waarbij kerkmeesters in het
ongelijk werden gesteld, deden zij volledig afstand
van de loods en daarmede van het bouwen van
een toren.
(Foto L.D./Holvast)
Aantal omwentelingen
maakt weinig uit
De Leidse sterrenkundige, prof. ar H.
C. van de Hulst verschilt van mening
met zijn Amerikaanse collega. Abraham
Hvatt, in de waardering van majoor
Ti tows ruimtevlucht. Beide geleerden
twijfelen er niet aan of Titow heeft
inderdaad om de aarde gecirkeld.
Hyatt .directeur van de programma-
en waardebepaling-afdeling van de
N.A.S.A.. vindt het een zeer prachtige
prestatie" en gelooft niet dat de Ver.
Staten tot medio volgend jaar in staat
zullen zijn een raket te belasten met
een gewicht als dat van de Wostok II
die bijna 5.000 kg. weegt.
Hij verklaarde dat de nieuwste Russi
sche triomf in de ruimtevaart geen
directe invloed zou hebben op het tijd
schema van het Amerikaanse ruimte
onderzoek. Volgens Hyatt heeft het
Amerikaanse programma alleen een
achterstand in „het opheffen van ge
wichten".
Maar prof. Van de Hulst, die verbon
den ls aan de Leidse Sterrewacht, is
Zoekt O een
GOUDEN ARMBAND
voor f 70.— en f 100.— Of f 300.— en
f 400.—.
v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207,
heeft het.
Grote keuze in alle prijzen.
van mening dat Titows vlucht geen
grote vooruitgang betekent ten opzichte
van de eerste bemande vlucht (van
Gagarin). Het aantal keren dat het
ruimteschip om de aarde cirkelde vorm
de niet het voornaamste probleem, al
dus de Nederlandse geleerde.
„Of het voertuig twee dan wel 17 maal
rondcirkelt hangt af van de zuurstof
voorziening van de ruimtevaarder. De
grote prestatie ligt in de wijze waarop
de Russen het probleem van het terug
komen (in de atmosfeer) hebben opge
lost", zo verklaarde hij.
Beide geleerden wonen de driedaagse
studie-coferentie bij over sterrenkunde
en ruimte-onderzoek die gehouden wordt
in het Technisch Instituut van Califor-
nië in Pasadena.
Prof. Van de Hulst vond dat de ruim-
te-geleerdcn over het algemeen „goede
medewerking" van de Russen hadden
verkregen wat betreft het doorgeven
van gegevens en ideeën.
Maar de sow jets zijn zeer gereser
veerd wat het onthullen van toekom
stige plannen betreft ,in tegenstelling
tot de Amerikaanse geleerden, aldus de
Leidse hoogleraar. Hij twijfelde er niet
aan dat de vooruitgang op het gebied
van de ruimtevaart veel langzamer zou
zijn geweest, zonder de rivaliteit tussen
oost en west.
Hij drong ook aan op het ontwerpen
van een internationale wetgeving be
treffende de ruimtevaart.
PLANTSOEN 65 - TELEF. 26558
TYPEN
STENO in 4 talen
BOEKHOUDEN
DUITS - ENGELS
FRANS - SPAANS
NEDERLANDS
MIDDENST.OPL.
INSCHRIJVING DAGELIJKS.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Igor Georgy. zn van G. Starttsky en J.
T. v. d. Scheer. Hendrlcus. zn van D. C.
Mol en L. v. d. Plas; Hubertha Adriana.
dr van W. van Duijn en P. de Best; René.
zn van W. A. J. Lamboo en H. van Eijgen:
Frans Simon, zn van S F. Buljze en P.
C. v. d. Beukei; Soma Margot, dr van D.
Janssen en M. Alarcón; Helena Catharina,
dr van H. de Jong en J. Beij: Maria Wll-
helmlna, dr van W. H. van Velzen en J.
M. W. Verhorlk; Marco Due, zn van M.
J. Horsman en E. E. van Weerlee; Arle
Kees, zn van A. Guijt en C. v. d. Plas;
GETROUWD
A. Kamsteeg en J. S. C. W. Couwenberg.
OVERLEDEN
C. van Ruitenburg. 61 Jr, e.v. C. de Vos,
H. van der Lult, 77 jr. w.v. J. Taffxjn;
E. B. J. de Jong. 51 jr. e.v. D. Sloos;
N. M. P. A. Geurts, 1 dag. dochter; P.
Leyen, 64 Jr. man; A. J. Snijder. 25 Jr,
man.
Hulp aan Papoea-tweelingen
De voorzitter van de Ned. Ver. van
Tweelingen, dr. J. W. Bruins, heeft
meegedeeld, dat deze vereniging ten
behoeve van de hulp aan de Papoea
zuigelingen in het algemeen en aan de
Papoea-tweelingen in het bijzonder een
werkcomité gevormd heeft. Van dit
comité maakt ook deel uit mevrouw M.
van Rijckevorssel te Zeist, echtgenote
van het Tweede Kamerlid en zelf moe
der van een tweeling. Het comité is
ingesteld omdat onder de Papoea's in
Ned. Nieuw-Guinea verwaarlozing van
pasgeboren tweelingen veelvuldig voor
komt.
(Van onze Scandinavische correspondent)
In de zomermaanden pleegt er in Finland weinig te gebeuren als
tenminste de oosterburen de Finse staatslieden niet uit hun zomer
vakantie halen. De Rijksdagleden liggen op hun zomerweiden
vrijwel iedereen in een leidende positie heeft zijn eigen boerderij
dicht bij of ver weg, maar meestal ver weg waar hij zich twee
maanden met vrouw en kroost terugtrekt. Er aldus tevens voor zorgend
niet te veel te verstedelijken doch met beide benen op de voorvaderlijke
klei- of zandgrond te blijven staan. Stellig is dat het geval voor de
leden van de onder leiding van de agrarische partij staande regering,
die sinds enkele jaren aan het bewind is.
Begin juli echter was het weer eens
plotseling uit met de rust. De regering-
Sukselainen verloor haar gezicht toen
justitiekanselier Honka de regeringslei
der zelf voor de rechtbank daagde in
diens kwaliteit van voorzitter van het
staatspensioenfonds. Hem werden welis
waar geen knoeierijen aangewreven waar
hijzelf voordeel van had gehad, maar
wel een ontoelaatbare begunstiging van
partygenoten.
President Kekkonen kwam dit, zo kort
voor het bezoek van de Noorse Koning
en midden in de vakantieperiode, uiterst
ongelegen, maar hij deed niets om de
minister-president, tevens voorzitter van
zijn eigen partij, de agrarische, te red
den. Deze moest zijn zetel, tenminste
voor de duur van het te voeren proces,
verlaten en daarmede viel de geheel
regering.
Binnen twee weken trad een nieuw
kabinet op. dat van Marti Miettunen,
steunend op dezelfde minderheid in de
Rijksdag als Sukselainen. Het agrarische
karakter van het nieuwe college blijkt
reeds uit de beroepen van de ministers:
drie zijn landbouwkundig ingenieur (een
opleiding, die ook te onzent meermalen
perspectieven voor een politieke carrière
opende» namelijk de minister-president,
de eerste minister van Financiën Sar-
jala en de tweede minister van Sociale
Zaken Jussila; vier ministers zijn kleine
landbouwers, die behalve hun lagere
schoolopleiding geen cursussen van be
tekenis hebben kunnen volgen maar
moeten steunen op de overigens niet
gering te achten diep gewortelde Finse
boerencultuur.
De dame, die deel uitmaakt van de
regering, Vieno Simonen, heeft haar
examens als postambtenares gedaan en
is via partijbureaus en Rijksdagzetel een
der meest toonaangevende leden van de
agrarische partij geworden. Zij is eerste
minister van Sociale Zaken.
Vijf nieuwe namen
Vyf nieuwe namen treft men in het
regeringscollege aan: w.o. die voor de
posten Handel en Industrie en Degensie.
Hiervan is professor Hustich, hoogleraar
in de economische geografie van de
Zweedse handelshogeschool (er is ook
een Fins-talige» in Helsingfors het
meest prominente lid van de intellec
tuele vleugel. Hij geldt als een van die
„Finse Zweden", die zich gemakkelijk
in allerlei omstandigheden weten te
schikken en die daarom voor het sterk
door de president overschaduwde kabi
net de vereiste soepelheid bezit. Hy be
heert de portefeuille van Handel en In
dustrie. Minister van Defensie, in Fin
land altijd een belangrijke post, is de
ORGELBESPELING PIETERSKERK
Bé Hollander geeft maandagavond
een orgelbespeling in de Pieterskerk.
Het programma voor deze orgelbespe
ling is als volgt samengesteld: 1. Tiento
<6e modus), Johannis Cabanilles; 2.
Suite du Second ton (Prelude, tierce en
taille, basse de trompette trio de flutes,
dialogue, Guilain; 3. a. Kleine partita
over: „Wer nun den lieben Gott lasszt
wal ten, b. Christ lag i". Todesbanden,
J. S. Bach; 4. Concert in a moll (vivace,
adagio, allegro), J. G. Walther; 5.
Thema en variaties, Herman Strategier;
6. Praeludium en fuga in F (lydisch),
Flor Peeters en 7. Koraal, trio, intro
ductie en fuga over Gez. 227 „Meester,
men zoekt U wyd en zyd", Jac. Bijster.
De volgende orgelbespeling wordt ge
houden op 28 augustus door Albert de
Klerk te Haarlem.
Waarom gingen leiders
niet voorop?
Het Tweede-Kamerlid, de heer J. H.
Scheps heeft de minister van Maat
schappelijk Werk, mej. dr. M. A. M.
Klompé schriftelijke vragen gesteld over
de terugkeer van Ambonezen naar In
donesië.
Hy vraagt of men moet aannemen,
dat de 6 gezinnen, samen 41 Ambone
zen, die, op eigen verzoek, op kosten
van de Nederlandse regering naar In
donesië zijn teruggebracht, nu verblijf
houden in de jeugdgevangenis te Tan
gerang, op enkele kilometers van Dja
karta en of het verblyf in deze jeugd
gevangenis te beschouwen is als een
vorm van internering of gevangen
schap.
Ook stelt hy de vraag of de minister
kan meedelen waarom de leiders van
deze groep, met name de hoofdleider de
heer Siwalette, tot op heden in Neder
land zyn achtergebleven, terwijl het
toch in de rede ligt, zo stelt de heer
Scheps, dat leiders vooropgaan, althans
niet achterblijven.
Houdt het lange verblyf, oorspronke
lijk in een zeer armoedig kamp bij Dja
karta en nu in de jeugdgevangenis, in,
dat deze Ambonezen niet naar Ambon,
of een ander eiland van de Zuid-Mo-
lukken, zullen worden afgevoerd, aldus
de heer Scheps.
Voorts wil hij graag vernemen hoe
veel Ambonezen thans naar Indonesië
zijn teruggekeerd, en hoe groot het aan
tal Ambonezen is, dat thans nog wenst
terug te keren.
Welk bedrag is aan de ovetocht van
de groepen Ambonezen reeds uitgege
ven? De heer Scheps vraagt verder of
de minister meent, dat met het terug
brengen van de Ambonezen moet wor
den doorgegaan.
eveneens Zweeds tot moedertaal hebben
de Oostzeeboer Bjorkenheim, reserve
kapitein en erudiet.
Ofschoon de nieuwe club geen slechte
pers heeft gekregen, heeft de onver
kwikkelijke geschiedenis, die de aanlei
ding tot haar optreden was, het gezag
van deze combinatie en van deze presi
dent doen lyden. Reeds lang fluisterde
men over partybevoordeling wij heb
ben daar ook melding van gemaakt
en het heeft verwondering gewekt, dat
de president niet zelf schoon schip heeft
gemaakt maar gewacht heeft tot een
ander, de heer Honka, daarmee begon.
Zniver Uw bloed
en bevrijd Uzelf zó
van Rheumatische Pijnen.
Als de ondragelijke pijnen een gevolg
zijn van onzuiver bloed, brengt een
bloedzuiverende kuur uitkomst. Kru-
schen, de beproefde combinatie van zes
minerale zouten, wetenschappelijk sa
mengesteld, is al jaren het reddende
middel voor generaties van lijders aan
Rheumatiek. Neem voortaan ook Kru-
schen. De aansporende werking op de
bloedzuiverende organen doet Uw bloed
sneller stromen. Onzuiverheden - en die
veroorzaken de pyn - zetten zich niet
meer vast, maar worden afgevoerd langs
natuurlijke weg.
Inlichtingendiensten
gaan nauwer samenwerken
Gedurende het topgesprek van de
ministers van Buitenlandse Zaken van
Amerika. West-Duitsland. Engeland en
Frankrijk dat in Parijs is gehouden,
hebben de ohefs van de inlichtingen
diensten ook de hoofden bij elkaar ge
stoken en een ontwerp gemaakt voor
coördinatie van de inlichtingendiensten
der vier grote mogendheden met als
hoofddoelstellingen
het hoofd te bieden aan het enorme
Russische propaganda-offensief;
het vermijden van het uitgeven van el
kaar tegensprekende verklaringen door
individuele regeringen over zaken, die
betrekking hebben op gemeenschap
pelijk gevoerde politiek;
het nauwkeurig bestuderen van de enor
me activiteit die Rusland momenteel
ten toon spreidt op het gebied van de
radio-uitzendingen gericht op het
buitenland, waarbij de programma's
in een steeds grotere variëteit van
talen worden gebracht.
Bij het overlijden van dr. Frank Buchman
Wereld laten leiden door mensen
die door God worden geregeerd
Dr. Frank Buchman, de voorvechter van de Morele Herbewapening, is zoals
wjj gisteren in het kort berichtten op 83-jarige leeftyd in het vakantie-oord
Freudenstadt in het Zwarte Woud overleden. Een goede vriend, dr. Morris Martin
uit Londen, stond aan het sterfbed en vertelde later dat Buchmans laatste woor
den waren: „Ik wil de wereld laten leiden door mensen, die door God worden
geregeerd. Waarom zou de bewindvoering over de planeet aarde niet aan God
kunnen worden toevertrouwd?"
Volgens Martin had Buchman deze uitspraak gebaseerd op de woorden van
William Penn: „De mensheid moet kiezen tussen God en een tyranniek bewind."
Buchman bracht een vakantie van
veertien dagen door in hotel Waldlust
te Freudenstadt, waar hij graag ver
bleef, om zich voor te bereiden op de
algemene vergadering van de vereni
ging voor Morele Herbewapening, die 25
augustus te Caux (Zwitserland) zal be
ginnen. Volgens vrienden overleed hy
tengevolge van een hartaanval.
Na de uitvaartplechtigheid, die vrijdag
te Freudenstadt zal worden gehouden,
wordt het stoffelijk overschot voor de
begrafenis overgebracht naar Allentown,
in de Amerikaanse staat Pennsylvania,
de geboorteplaats van Buchman.
Morele Herbewapening was, zoals
Buchman het zag, de enige oplossing
voor de conflicten die voortvloeien uit
de verschillende politieke inzichten in
de wereld. De grondslag voor zijn ge-
dachtengang was de herbewapening van
de menselijke h: ten met liefde en ver
trouwen in God.
„Hij was er heilig van overtuigd dat
het enige antwoord op de Berlijnse kwes
tie in deze richting moest worden ge
zocht, opdat de communistische en met-
communistische landen een oplossing
zouden vinden zonder wapengeweld," al
dus Martin.
Hij vervolgde: „Buchman was nooit
pessimistisch gestemd. Hij zag de din
gen realistisch. Hij zag in dat de men
selijke geest moest veranderen, wilde
men een andere situatie in de wereld
scheppen".
Buchman had juist de laatste jaren
veel aanhang verworven, vooral in de
Zuidamerikaanse en Aziatische landen,
waar de beweging voor Morele Herbe
wapening de laatste tyd grote activi
teit ten toon heeft gespreid.
Htt hoofdkwartier van de beweging
in Caux heeft gisteren bekend gemaakt
dat de plaats van de overledene niet
door een ander zal worden ingenomen.
Een woordvoerder verklaarde: „Wij
zullen ons werk voortzetten op de wijze,
waarop dit in het verleden ook is ge
daan". Hij vervolgde: „Buchmans direc
te assistenten zullen de leiding over
nemen maar er zal geen plaatsvervanger
voor hem worden aangewezen". Martin
verklaarde tenslotte: „Wy zijn geen pa
cifisten, dat is de naam die de com
munisten aan onze beweging wordt toe
gekend".
RAADSLID STELT VRAGEN
Het raadslid, mej. A. J. van Nienes
(P.v.d.A.l, heeft de volgende vragen
aan het College van B. en W. gericht:
1. Hebben B. en W. kennis genomen
van de steeds toenemende vervuiling van
de Leidse grachten
a. met olie die een hinderlijke stank
veroorzaakt en een zodanig ongemak
betekent voor onder andere de water
sport, dat het niet denkbeeldig is, dat
de activiteiten die met deze sport sa
menhangen in Leiden onmogelijk wor
den gemaakt. Is het college zich in dit
I verband voldoende bewust van de rol
die de watersport speelt ten opzichte
van de bewoonbaarheid van Leiden voor
een groot deel van de bevolking?
b. met afval en overtollig huisraad,
zoals dat beschreven is in een artikel in
het Leidse Dagblad van 28 Juli jl. Is
het college niet met mij van mening,
dat er voor de bevolking een andere mo
gelijkheid moet zijn zich van grote
stukken te ontdoen, bij voorbeeld: door
het stationeren van een schuit in ver
schillende grachten, waarin men rechts-
streeks het vuil kan deponeren, of door
een speciale ophaalronde op een avond
of op zaterdagochtend eens per maand
of om de 14 dagen met materiaal dat
daarvoor geschikt is en voldoende tam
tam om de bevolking attent te maken?
2. Welke initiatieven worden er ge
nomen door de Leidse reinigingsdienst
ter gelegenheid van de actie Opgeruimd
staat netjes, ten einde industrie, han
deldrijvende middenstand en de overige
bevolking te wijzen op het belang van
een opgeruimde stad in verband met de
volksgezondheid, de watersport en het
vreemdelingenverkeer?
