Kennedy: drie miljard extra
voor sterker leger
Lenig
|ter|
wereld
„Aanval op W.-Berlijn is aanval op ons allen
Situatie in Bizerta is
uitermate explosief
WEERBERICHT
<§ud ëfö
tettws
DIERENPARK
WASSENAAR
Tunesiërs omsingelen Fransen
die Tunesiërs hebben omsingeld
Prof. Leibbrand
gearresteerd
Zwitser mankt val van 60 meter
in een moeras: vrijwel ongedeerd
GEVANGENEN
ONTSNAPTEN
Veehouder stak
buurman dood
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 26 JULI 1961
No. 30409
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Disüoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 750 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Amerikaanse president John Kennedy heeft de Sowjet-Unie gisteravond in een
te Washington uitgesproken en lang verbeide radio- en televisierede gewaarschuwddat
zij niet moet denken dat het Westen „te zelfzuchtigte week en te verdeeldis om
weerstand te kunnen bieden aan een aanval. Hij zette plannen uiteen om het Ameri
kaanse leger met een achtste te versterken en de vloot- en luchtmacht belangrijk uit te
breiden.
Kennedy zei, dat hij het Congres vandaag zou verzoeken de totale
sterkte van het leger te vermeerderen van 875.000 man tot ongeveer
één miljoen man en het aantal manschappen in actieve dienst bij de
marine met 29.000 en bij de luchtmacht met 63.000 man te vergroten.
Verder zal hij vragen om nog 3.247 miljoen dollar extra aan militaire
toewijzingen voor het lopende belastingjaar.
Zolang de communisten laten blijken, dat zij eventueel eenzijdig een eind willen
maken aan de Westelijke rechten in Berlijn en de Westelijke verplichtingen ten
opzichte van de bevolking van deze stad, moet het Westen bereid zijn deze rechten
en verplichtingen te verdedigen, aldus Kennedy. Hij voegde hieraan toe: „Wij
zullen ten alle tijde bereid zijn om te onderhandelen, als dat zal helpen. Maar
we moeten ook gereed zijn om geweld te weerstaan, indien geweld wordt gebruikt.
Ieder op zichzelf alleen zou falen, maar tezamen kan men de zaak van vrede en
vrijheid dienen."
Van het bedrag van 3.247 miljoen
dollar, waarmee de defensiebegroting
van de V.S. zou worden verhoogd, is de
helft nodig voor de vervaardiging van
gebruikelijke wapens, ammunitie en
militaire uitrusting. De president deelde
verder mee de aantallen van de in de
komende maanden op te roepen dienst
plichtigen te zullen verdubbelen en ver
driedubbelen. Hij wil ook vele oorlogs
bodems en militaire vliegtuigen, die voor
de reserve bestemd waren, weer in toe
stand van paraatheid doen brengen.
De president verklaarde, dat hij, in
dien nodig, het Congres zou verzoeken
nieuwe belastingen in te voeren ter be
strijding van de kosten der hogere
defensie-uitgaven.
„De bedreiging van de geïsoleerde
buitenpost, die West-Berljjn vormt, is
internationaal. Het NAVO-schild dekt
West-Berlyn en wij hebben ons woord
gegeven dat een aanval op deze stad als
een aanval op ons allen zal worden
beschouwd".
„Ik heb horen zeggen dat West-Ber-
lijn militair niet te verdedigen zou zyn.
Dat kon ook van Bastogne en zelfs van
Stalingrad worden gezegd. Doch in feite
kan elke bedreigde plaats behouden
blijven, indien dappere mannen hebben
besloten dat zij haar niet zullen prijs
geven", aldus Kennedy.
Hij vervolgde: „Wij willen niet vech
ten maar wij hebben het eerder ge
daan. En anderen hebben vroeger de
gevaarlijke vergissing begaan om aan te
nemen, dat het Westen te zelfzuchtig, te
week en te verdeeld was om het hoofd
te bieden aan vrijheidsschendingen in
andere landen".
Kennedy zei het Congres te zullen
verzoeken nieuwe gelden toe te staan
voor de burgerverdediging. „Ik hoop de
komende maanden elke Amerikaanse
burger te laten weten wat hij kan doen
om zijn gezin bij een aanval te bescher
men", aldus de Amerikaanse president.
Langer dienen
Om in de behoefte aan mankracht te
voorzien zal de president order geven
tot verdubbeling en verdrievoudiging
van de dienstplichtoproepen in de ko
mende maanden. Hij zal het Congres
ook bevoegdheid vragen om bepaalde
parate reserve-eenheden en individuele
reservisten in actieve dienst te roepen
en de dienstplichttermijnen te verlen
gen.
Hij is van plan een aantal luchtver-
voers-squadrons en taktische luchtsqua-
drons van de Nationale Garde in actieve
dienst te roepen om de eventueel nodige
luchtbrugcapaciteit en bescherming te
scheppen.
Andere reserve-troepen zouden indien
nodig worden opgeroepen.
Vele schepen en vliegtuigen die voor
opleggen bestemd waren zouden in
dienst gehouden worden of weer in
dienst gebracht en de strategische lucht
macht zal worden uitgebreid door het
buiten dienst stellen van B-47 bommen
werpers op te schorten.
Keus
De president zei er de nadruk op te
willen leggen dat de keuze waarvoor het
land stond er niet slechts een was tus
sen verzet en terugtrekken, tussen ato-
mische verwoesting of overgave. „Ons
militaire standpunt in vredestijd is tra
ditioneel van defensieve aard, maar onze
diplomatieke houding behoeft dit niet te
zijn. Ons antwoord op de Berlijnse cri
sis zal niet slechts militair of negatief
zijn. Het zal meer zijn dan alleen maar
standhouden. Want wij zijn niet van
plan het aan anderen over te laten om
te kiezen en het forum en kader van
besprekingen te monopoliseren. Wij wil
len onze plicht tegenover de mensheid
niet verzaken om een vreedzame oplos
sing te zoeken".
Onvers fandig
De president vervolgde: „Het zou on
verstandig zyn grote aantallen reservis
ten onder de wapenen te roepen of naar
het buitenland te zenden, voordat dit
werkelijk nodig is. Doch ik wil wel dui
delijk maken dat ik de maatregelen zal
nemen, die noodzakelijk zijn om te ver
zekeren dat wij te allen tijde grote een
heden kunnen aanwenden, zonder dat
hierdoor ons vermogen, om in andere
militaire behoeften te voorzien, wordt
verzwakt".
Kennedy zei niet te zullen aarzelen
het Congres te verzoeken om aanvullen
de maatregelen goed te keuren. Ook zou
hy, indien nodig, van al zyn bevoegd
heden als president gebruik maken „om
Advertentie
DAGELIJKS TOT 8 UUR N.M. GEOPEND
hoofd te kunnen bieden aan deze be
dreiging van de vrede".
Hij vervolgde met de opmerking dat
de V.S. zich thans krachtig herstellen
van de economische teruggang, die zich
in de afgelopen winter had voorgedaan.
„Deze economische verbetering betekent
een vergroting van onze inkomsten", al
dus de president.
O Slot pag. 2
Spoedbi j eenkomst
V-raad gevraagd
voor ZW-Afrika
De VN-commissie voor Zuid-west-Afrika
heeft om een spoedbijeenkomst van de
Veiligheidsraad verzocht ter bespreking
van de „ernstige toestand" in Zuidwest-
Afrika. De commissie is ervan overtuigd,
dat zij haar onderzoek in het mandaat
gebied slechts met steun van de Veilig
heidsraad kan verrichten. Het verzoek
is telegrafisch uit Cairo gedaan door de
voorzitter van de commissie, prof. Ro
driguez Fabregat van Uruguay.
Prof. Fabregat meent dat „de explo
sieve situatie in Zuidwest-Afrika een
voortdurende ernstige bedreiging van de
wereldvrede is". De Zuidafrikaanse re
gering heeft de commissie „met geweld"
verhinderd zich naar Zuidwest-Afrika
te begeven.
Zoals bekend hebben de Zuidafrikaanse
autoriteiten de leden van de commissie
visa geweigerd en hen met arrestatie
gedreigd als zij zich toch naar het man
daatgebied zouden begeven.
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Tunis Hammerskjölds bezoek aan Tunis heeft nog geen enkel
resultaat opgeleverd. De wapenstilstand duurt weliswaar voort, maar
geen van beide partijen heeft zich teruggetrokken op zijn uitgangs
stellingen. De Fransen houden Bizerta en omstreken bezet, het
handjevol Tunesische vrijwilligers kampeert, voor zo ver men kan
nagaan, nog steeds in de Sahara. De situatie in Bizerta, waar Franse
troepen Tunesische soldaten in de Arabische wijk omsingelen, maar op
hun beurt weer door het Tunesische leger omringd zijn, is door beide
partijen als onhoudbaar en explosief gekwalificeerd.
Schuldig aan dood
dertig Italianen?
De politie in Frankfort heeft gisteren
meegedeeld de 47-jarige professor Leib
brand te hebben gearresteerd omdat hij
ervan wordt verdacht in de Tweede
Wereldoorlog bevel te hebben gegeven
tot het doodschieten van dertig Itali
aanse dwangarbeiders. Leibbrand is
thans verkeersplanner te Zürich. Vol
gens de politie gelastte Leibbrand als
commandant van een Duitse afdeling
pioniers de Italianen dood te schieten
toen de Duitsers zich moesten terug
trekken in Frankrijk.
Volksstemming in
Zuid-Rhodesië
Afrikanen blijven thuis
KOEL WEER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Veranderlijke bewolking met hier en
daar wat regen. Matige tot krachtige,
aan de kust tijdelijk harde westelijke
wind. Koel weer.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
27 juli
Zon op: 4.53 uur; onder: 20.39 uur.
Maan op- 20.18 uur; onder: 4.22 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.20 en 14.53
uur. laagwater te 10.34 en 23.02 uur.
STRANDVERVVACHTING VOOR
MORGEN
(Van een weerkundig medewerker)
Een depressie boven het noordelijke
deel van de Noordzee geeft ook morgen
koel en winderig strandweer met enkele
opklaringen. Overwegend droog. Tem
peratuur 17 tot 18 graden. Temperatuur
zeewater 17 graden.
Vooruitzichten: opnieuw heeft een de
pressie het strandweer verstoord, waar
door ook de komende dagen onbestendig
Dit nummer bestaat uit I. pagina's.
De Franse admiraal Amman zei, dat
hy zyn troepen wel op de basis terug
zou willen trekken als hy maar zeker
heid had dat de Tunesiërs het hem daar
niet lastig zouden maken. President
Bourguiba verklaarde gisteren, dat
ieder incident i» Bizerta nieuwe vijan
delijkheden zou kunnen ontketenen. Hy
had daarom de Tunesische gedelegeerde
bij de V.N. opdracht gegeven om een
nieuwe zitting van de Veiligheidsraad
te verzoeken. De raad zou zyn opdracht
aan de strijdende partyen om zich op
hun uitgangsstellingen terug te trekken
kracht by moeten zetten.
Bourguiba repte gisteren op zijn pers
conferentie met geen enkel woord van
Hammarskjölds aanwezigheid. Het be
gint er op te lijken dat de machteloos
gemaakte secretaris-generaal in zijn
bezoek aan Bourguiba nauwelijks meer
dan een troostprijs ziet voor het trouwe
V.N.-lid, dat het kleine Tunesië onge
twijfeld altijd geweest is. Het ziet er ook
niet naar uit dat Hammarskjöld per
soonlijk naar Bizerta zal gaan. Admi
raal Amman verklaarde daar trouwens
dat hij Hammarskjöld niet zou ontvan
gen zonder instructies uit Parijs.
President Bourguiba herhaalde giste
ren zijn eis, dat de Franse troepen zich
eerst op de basis terug zouden trekken
en dat vervolgens de versterkingen naar
Algerije of de Franse vloot terugge
bracht zouden worden. Hij verklaarde,
dat Tunesië op alle eventualiteiten
voorbereid wil zijn en daarom maat
regelen neemt nu symbolische contin
genten van buitenlandse vrijwilligers
naar Tunesië over te brengen. Het wil
voornamelijk guerillaspecialisten. Tune
sië wenst ook wapens: niet alleen
afweergeschut, tanks en artillerie, maar
ook vliegtuigen, jagers en bommenwer
pers, die zowel binnen als buiten
Tunesië gestationeerd zouden kunnen
worden
Tunesië heeft landen die deze hulp
hebben aangeboden reeds meegedeeld
aan welk soort wapens het behoefte
heeft Bourguiba deed tenslotte een be
roep op andere landen die nog Frai
bases op hun grondgebied hebben om
tegen de bases te ageren. Uit dit alles
blijkt overduidelijk, dat het conflict om
Bizerta met de wapenstilstand geenszins
is afgelopen en dat het zeker politiek,
maar misschien ook militair nog ver
gaande internationale conseqquenties
kan hebben.
Vragen over Mensa
De Tweede Kamerleden dr. J. C.
Stokman en Th. Laan (beiden KVP) heb
ben aan de minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen schriftelijk
gevraagd of hij niet van mening is, dat
de met ingang van 1 september voorge
nomen verlaging van het rijkssubsidie
van 10 cent op de maaltijden in de
studenteneettafels bedenkelijke gevol
gen zou kunnen hebben voor het voort
bestaan en het toenemend gebruik van
deze eettafels.
i
De Franse marine heeft de eva
cuatie ter hand genomen van de
Franse gezinnen uit Tunesië. Een
opname van de ontscheping van de
kruiser „Colbert", het eerste schip
met repatrianten, in Toulon.
Prop t\urt Leibbrand, de bekende
verkeer sdeskundige, die ook advie
zen opstelt over het Haagse tram-
en busnet en die thans is gearres
teerd onder verdenking de hand te
hebben gehad in het neerschieten
van vijftig Italiaanse dwangarbei
ders in de Tweede Wereldoorlog.
Hij werd gearresteerd toen hy te Frank
fort een tussenlanding maakte tydens
een reis van Zürich naar Bremen.
De Afrikaanse Nationaal-Demo-
cratische Partij in Zuid-Rhedesië
heeft gisteren meegedeeld, dat op
alle Afrikanen in Zuid-Rhodesië
een beroep is gedaan vandaag, de
dag van d-e volksstemming over de
grondwetswijzigingen, thuis te
blijven.
In een verklaring van de zes leden
van het bestuur van deze nationalisti
sche partij werd gezegd, dat zij er bij
allen op hebben aangedrongen vandaag
geen enkele vorm van werk te verrich
ten en de gehele dag door te brengen in
gebed en bezinning over de bevrijdings-
strijd van het land.
De Afrikaanse leiders zeggen over de
volksstemming dat dit een zaak: van de
kolonisten is met het doel blijvend aan
de macht te blijven.
Verder zeiden de bestuursleden op een
persconferentie, dat de negerbevolking
zondag in een onofficiële „zwarte volks
stemming" de voorstellen met overwel
digende meerderheid heeft verworpen.
De telling is nog niet afgelopen maar
reeds zijn 152.277 neen-stemmen geteld
tegen slechts 235 ja-stemmen.
Verwacht werd, dat vandaag 83.486
geregistreerde kiezers aan het referen
dum zouden deelnemen. Hiervan bestaat
de meerderheid uit blanken, wat de
andere bevolkingsgroepen betreft zijn
o.a. vierduizend Afrikanen, duizend
Aziaten en duizend halfbloeden stemge
rechtigd.
Gizenga naar Leopoldstad
Antoine Gizenga, premier van de
loemoembistische regering in Stanleystad,
zal volgens een van zijn politieke vrien-
den in Leopoldstad spoedig naar deze
plaats komen om deel te nemen aan
een bijeenkomst van het parlement
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties. Dag Hammarskjöld, heeft
aan de regering van India verzocht
meer troepen naar Kongo te zenden
om de Tunesische troepen, die naar
aanleiding van de crisis in Bizerta zijn
teruggeroepen, te vervangen, zo is van
daag uit officiële bron in New Delhi
vernomen. India zal het verzoek in
overweging nemen, maar het heeft reeds
5.000 man in Kongo aldus de bron. Het
Tunesische contingent bestond uit meer
dan drieduizend manschappen.
(Van onze Parijse
correspondent)
Bij Luzern (Zw.) is
een man van het dak
van een kabelbaan
gevallen en meer dan
60 meter omlaag ge
stort. Hij werd tot
ieders verbazing vrij
wel ongedeerd in een
ziekenhuis opgenomen
De cabine van de kabel
baan was te klein om een
houten balk te vervoeren.
De ball: werd op het dak
vastgebonden en de man
begon de afdaling boven
op het dak naast de balk
Maar bij de eerste kabel-
mast maakte de cabine
een onverhoedse bewe
ging, waardoor de man
de afgrond instortte.
De conducteur van de
cabine vervolgde zijn weg,
menende dat de man
dood was. Bij aankomst
beneden waarschuwde hy
onmiddellijk de politie
die met een dokter, een
ambulance en een pastoor
op de plaats van het on
geluk arriveerde.
Het bleek, dat de man
in een moeras was te
rechtgekomen. Zyn hoofd
zat diep in de modder en
zijn benen staken in de
lucht. Hij was nog spring
levend toen men hem uit
zijn benarde positie be
vrijdde, maar hij zag
paars en rood van be
nauwdheid.
De dokter spreekt van
een wonder en verklaart,
dat de tocht van Gagarin
niets is vergeleken by de
val die de man in enkele
seconden heeft doorge
maakt. Over enkele dagen
kan hy uit het ziekenhuis
worden ontslagen om zelf
het verhaal te doen ove»
zyn wedervaren.
Prof. Kurt Leibbrand heeft na de oor
log faam verworven als verkeersplanner.
Hij heeft tot dusver algemene verkeers
plannen opgesteld voor een aantal Duit
se en Zwitserse steden en verder voor
Athene en Ankara. In de laatste tijd
was hij bezig met plannen voor Den
Haag en Rome.
Voor de oorlog heeft prof Leibbrand,
die in Berlijn is geboren, bij de Duitse
spoorwegen en aan de aanleg van de
grote snelwegen gewerkt.
In 1946 opende hij een eigen ingeni
eursbureau en vier jaar later werd hij
hoogleraar voor spoorweg- en verkeers
wetenschap te Zürich.
Reeds geruime tijd is een onderzoek
tegen prof. Leibbrand aan de gang. Tal
rijke getuigen zijn reeds verhoord.
Het bericht van Leibbrands arrestatie
sloeg te Franfort als een bom in.
In Den Haag treedt prof. Leibbrand op
als adviseur van de directie van de
HTM Hij heeft de eerste fase voltooid
van een verkeersonderzoek dat ten doel
had uit te maken hoe het bus- en tram
net van Den Hang kan worden verbe
terd. Daarnaast heeft hij onderzocht in
hoeverre de routes van de lijnen zouden
dienen te worden gewijzigd om beter
aan de vervoersbehoefte te beantwoor
den.
Wegen rond Haarlem afgezet
De Haarlemse politie is sinds
gistermiddag kwart over vijf bezig
met een uitgebreide speurtocht
naar drie Amsterdammers, die er
in geslaagd zijn uit de Haarlems®
strafgevangenis te ontsnappen.
Alle wegen rondom Haarlem zijn
afgezet, tot dusverre evenwel
zonder resultaat.
De drie mannen waren veroordeeld
wegens inbraak en diefstal met geweld
pleging. Op wel bijzonder brutale wijze
hebben zij kans gezien de gevangenis te
verlaten. Nadat de spijl van een tralie
venster was doorgezaagd zijn de gevan
genen zonder opgemerkt te worden op
de binnenplaats van de gevangenis ge
komen van waar zij over een bijna vier
meter hoge muur en via het dak van
een schuurtje de vrijheid bereikten. De
gevangeniskleding lieten zij achter zo
dat aangenomen moet worden, dat zij
over burgerkleren beschikten.
De Rijkspolitie heeft gisteren een
54-jarige veehouder uit Ma rum aange
houden. omdat hü vanmorgen zijn buur
man, de 28-jarige gehuwde Anne van
der Wyk, vader van twee kinderen, met
een hooivork zodanig heeft gestoken dat
deze kort daarna aan de opgelopen ver
wondingen Is bezweken. De moordenaar
zal ter besehlkklng van de Justitie te
Groningen worden gesteld.
Er bestond al enige tjjd onenigheid
tussen beide mannen. Een kleinig
heid was oorzaak van een felle uitbar
sting. Toen de veehouder met een wagen
vol kuilgras langs de wagen van zijn
buurman reed stormde deze. volgens de
verklaring van verdachte, op hem af en
sloeg hem met een stok op het hoofd.
De veehouder greep in drift de hooi
vork en stak toe. De Jongeman werd ln
de borst getroffen Zwaar gewond liep
hij naar een nabij gelegen boerderij.
Daar zakte hij in elkaar en overleed.
Uit het Leidsch Dagblad van
27 JuiiJ 1861:
Wij lezen met genoegen in
het Haagsche Dagblad van
Woensdag 24 Juli) l.l.: Het heeft
Z.M. den Koning van Beijcren
behaagd, HDs, bijzondere te
vredenheid te doen betuigen
over de uitmuntende kicaliteit
van Kitzinger Bier door J. Mul- 4
Ier te 's Hage als proef gezon- t
den. De heer Muller is de t
zoon van onzen stadgenoot C. F. f
Muller, van wien deze het be- t
roemde Beijersch Bier bekomt, t