Scholieren voelen NIETS voor een J schoolweek
VIJFDAAGSE
Zo werden wij vrienden
CULTUURBARBAREN
IN AMERIKA
Wel of geen vrije zaterdag - straks moet worden beslist j Ook moeders
„FIm n-ESoogaa
geen instemming
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
RIMBOE IV
Exploiteert Engelse
huisvrouw Italiaanse
meisjesstudent!
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 15 juli 1961
Vijfde blad no. 30400
„Nee, wat mij betreft: GEEN VRIJE ZATERDAG!" Dit Z
is het antwoord van een Leidse ulo-leerlinge op de vraag
die we drie weken geleden stelden: wel of geen vijfdaagse
schoolweek? En op één na zijn alle briefschrijvers het met
haar eens!
Wij geloven, dat deze uitgesproken voorkeur van onze
jonge, schoolgaande lezers niet nadrukkelijk genoeg onder
de aandacht kan worden gebracht. Immers, straks moet
een beslissing worden genomen: handhaven we de
ouderwetsezesdaagse schoolweek in het nieuwe school
jaar of gaan we met de vijfdaagse van start? Hopelijk
draagt dit artikel er toe bij de taak van de autoriteiten die
deze knoop moeten doorhakken, te verlichten. Het is van
belang, dat zij weten dat de scholieren zélf die dus in
de eerste plaats de gevolgen zouden ondervinden van een
verandering van de schooltijdindeling in het algemeen
geen goed woord over hebben voor de vijfdaagse school
week.
„De meeste Amerikaanse zaken
lieden zijn opgevoede barbaren als
het op cultuur aankomt", zo
schrijft J. Paul Getty, waarschijn
lijk de rijkste man ter wereld, in
het Amerikaanse tijdschrift „Play
boy".
De zevenvoudige miljardair vergelijkt
zijn Amerikaanse collega's met de
„opgevoede barbaren van het oude
Rome".
Evenals de barbaren van Rome heb
ben zij de commerciële, technische en
militaire technieken onder de knie, al
dus Getty. „Maar zij zijn tekort ge
schoten in het ontwikkelen van enig
begrip, waardering of liefde voor de
kunst en de cultuur van de grote be
schaving om hen heen".
Getty wuift de bewering dat Ameri
kaanse zakenlieden geen tijd hebben
om aan cultuur te doen, weg.
„Zij brengen tientallen uren door in
hun „country clubs", kijken .opgerold
in gemakkelijke stoelen in hun huizen,
wezenloos naar de vulgaire banaliteiten
die over de schermen van hun televi
sie-toestellen flitsen".
„Het meest trieste van alles vormen
sommige Amerikaanse zakenlieden die
ik in Europa ontmoette, die naar het
buitenland gingen voor investeringen
en van de Europese fabrikanten ver
wachtten dat zij volgens de beste Ma-
dision Avenue-traditie zouden worden
onthaald op wilde fuiven. In plaats van
de met champagne overspoelde orgiën
die zij verwachtten, zien zij zich mee
genomen naar de opera of het ballet",
aldus Getty.
Vooral leerlingen van middel
bare scholen hebben de kans
aangegrepen om in het geweer te
komen. Sommigen stuurden een
brief waarin zij omstandig uit
eenzetten waarom zij tegen de
vijfdaagse zijn, anderen volston
den met een briefkaart met alleen
het woordje „zesdaagse" erop
gevolgd door een fiks uitroep
teken.
Het heeft weinig zin alle reacties hier
in hun geheel weer te geven, omdat zij
vrijwel allemaal op hetzelfde neer
komen. Dit zijn de bezwaren die de
meeste briefschrijvers tegen de vijf
daagse schoolweek aanvoeren:
O vrije middagen gaan verloren;
veel meer huiswerk voor de vol
gende dag (voor meer „lesuren")
i minder tijd om
maken
dit huiswerk te
's zaterdagsmorgens veel huiswerk
voor maandag, zodat van de vrije
niet veel overblijft.
OVERVERMOEID
Een 14-jarige gymnasiast uit Leiden
stelt het probleem heel scherp. „Per dag
krijg ik voor vijf vakken huiswerk op",
schrijft hij. „Wanneer de vijfdaagse
schoolweek zou worden ingevoerd, zou
ik elke dag voor zes vakken huiswerk
moeten maken. De leerlingen zouden
dan oververmoeid raken", concludeert
hij. „Er is dan een zaterdag en een
zondag om uit te rusten, maar er zal in
de hele verdere week niet veel vrije tijd
overblijven. Dit is zeer slecht. Men kan
beter werken met tamelijk veel korte
tussenpozen om uit te rusten dan met
één lange rusttijd, al klinkt het laatste
nu nog zo aanlokkelijk".
OOK NIETS
De suggestie van de heer A. Boogaard,
Rijksinspecteur voor l.o., v.g.l.o., en
u.l.o., om in de zomermaanden (van
1 mei tot 1 oktober) de vijfdaagse
schoolweek in te voeren en gedurende
de rest van het jaar de zesdaagse te
handhaven, kan in de ogen van de
meeste briefschrijvers evenmin genade
vinden.
„Het plan van de heer Boogaard ver
dient geen aanbeveling", zo schrijven
een broer en zus. „Juist in de door hem
genoemde maanden hebben de leerlin
gen het extra druk met proefwerken
voor overgangen en eindexamen", aldus
het meisje. ,Dan moet er dus harder
worden gewerkt", voegt haar broer er
aan toe, „en als men dan (bij de in
voering van de vijfdaagse - red.) later
thuis zou komen, zou men minder tijd
voor het huiswerk hebben. Toch moet
de vastgestelde hoeveelheid werk ge
reed komen. Dat komt er dus op neer,
dat men vooruit moet werken. De vrije
zaterdag, die anders niet gebruikt zou
worden om huiswerk te maken, ,en de
zondag zouden dan moeten worden in
geschakeld om het werk af te krijgen".
Wat zal het nieuwe schooljaar onze scholieren 's zaterdags
brengenEen vrije ochtend om te doen wat je zelf graag wilt
(zie middelste foto) of - en dat gevaaris zeker niet denk
beeldig - wat je ouders graag willen, zodat je wordt opgeknapt
met allerlei klusjes, zoals het wieden van het onkruid in de tuin,
het maaien van gras, het doen van boodschappen? Of, zoals
vanouds, de schoolbank? Hadden de scholieren het voor het
kiezen, dan bleef het in het nieuwe schooljaar bij het oude.
(Foto L.D./Holvast)
HUISWERKVRIJ
WEEKEINDE
„Ik vind, dat de voordelen van de
vrije zaterdag (die er zeker wel
zijn) niet opwegen tegen de nade
len die je er de rest van de week
van ondervindt"schrijft een meisje
uit Oegstgeest. „We zouden er veel
meer mee worden geholpen, als we,
desnoods maar één keer in de
maand, een huiswerkvrij weekeinde
kregen. Dat huiswerk voor die ene
dag is zo weer in te halen".
Een jeugdige Alphenaar stelt de vijf
daagse schoolweek gelijk aan „een zeer
vermoeiende eentonige week" en „daar
bedank ik voor". Een Leidse h.b.s.'er
,,De bouw van de steiger was een grote krachtsinspanning. Maar
daarnaast besteedde ik ook grote aandacht aan het weiden van het
vee, de woningbouw, de aanleg van wegen en de strijd, de eeuwige
strijd tegen de erosie van de rivieroever. Het ging lang niet allemaal
even gemakkelijk. Integendeel. Je moet de Indianen geestelijk be-
invloeden om praktische resultaten te kunnen boeken. Het is echt niet
eenvoudig om de Amerikaanse Indianen iets te laten doen, vooral niet
als dit onder leiding van hun eigen voormannen moet geschieden".
Een apart probleem vormden de In
diaanse teenagers. Ze zyn we weten
het maar al te goed in het hedendaag
se Europa overal en steeds een pro
bleem in een aan snelle en ingrijpende
veranderingen blootstaande samenle
ving.
„Voor mijn komst in Orealla had
de dorpsonderwijzer er een jongens
club gevormd, maar hij was een al te
dominerende figuur en verlangde een
tè hoge contributie, zodat de club wei
nig succes boekte.
Het was ellendig om te zien hoe het
de jongens verging. Hun vrije tijd ver
deden zij met drinken. Veel anders
konden zij in Orealla niet doen. Ik
vond dit dubbel ellendig en tragisch,
omdat zij van mijn leeftijd waren,
omdat ik merkte, dat zij veel dingen
net zo zagen als ik. Zij werden mijn
vrienden. Net zo als Engelse jongens
mijn vrienden werden.
Vlak voordat ik afscheid van de In
dianen nam organiseerde ik een tim-
mercursus voor de jongens. De leiding
berustte bij een instructeur, die we van
elders hadden aangetrokken.
De jongensclub veranderden we in
een club voor jongelui, zodat ook
meisjes lid konden worden. Ik leerde de
jongens voetballen, opende een wel
voorziene bibliotheek. We bouwden een
clubhuis van de restanten van een
bouwvallige school. Eens nam ik een
aantal jongens mee naar de hoofdstad
Georgetown, waar zij een suikerplan
tage, een drukkerij, een brouwerij en
scheepswerven bezichtigden. Ze waren
er opgetogen over.
Toch bleef het moeilijk iets met en
voor de teenagers te bereiken. Ik ge
loof, dat de grote veranderingen, die
zich In hun samenlevinkje voltrokken,
hiervan de oorzaak waren. Ze wisten
het echter zelf niet en dat was maar
gelukkig ook.
De groep, die de leeftijd van de
teenagers nog niet had bereikt, was
heel wat makkelijker te hanteren. Zo
heb ik de prettigste herinneringen aan
de verkennersgroep die ik in Orealla in
het leven riep. Vincent, een oudere
Jongen, die mij vaak onder alle om-
„Ik heb beloofd, dat ik
terug zal komen in Orealla
en ik ben vast besloten mijn
belofte te houden", zegt de
achttienjarige Colin Henfrey,
die als „maatschappelijk wer
ker zonder ervaring" een jaar
in het oerwoud van Zuid-
Amerika werkte om de India
nen de eerste beginselen van
de beschaving bij te brengen.
„Toen voer mijn boot weg.
Ik wuifde Het was het
zwaarste afscheid, dat ik tot-
nutoe had meegemaakt".
Dit is de laatste aflevering
van deze „teenager-repor
tage".
DE VERKENNERSGROEP
die Colin Henfrey oprichtte en waarvoor de knapen van Orealla zich enthousiast toonden.
standigheden hielp, werd na enige tUd
hopman.
Een voordeel van de (enthousiaste)
verkennersgroep was, dat de ouderen
Inzagen, dat er wel iets goeds zat in de
„nieuwigheden", die hen aanvankelijk
zo hadden verbijsterd en in verwarring
hadden gebracht.
Jong? Ja, ik was jong en ik had
bitter weinig ervaring. Maar toch ge
loof ik, dat allen, die zich in het kader
van „Vrijwillig Dienstbetoon" lieten
uitzenden veel hebben gedaan en
zelf ook veel geleerd hebben. Ze deden
veel, omdat ze jong en enthousiast wa
ren. Ze leerden veel, omdat ze vele
nieuwe ervaringen opdeden, die hen
later beslist van pas zullen komen.
De omstandigheden dwongen ons
voor onszelf te zorgen, te leren leren
en daardoor zelft te leren en vooral
om anderen te helpen.
Ik leerde ook wat „geduld" voor de
Orealianen betekent. „Geduld is een
eigenschap, die veel westerlingen In de
overzeese landen van de Inheemse be
volking kunnen leren. Het werd me
ook duidelijk, dat „mijn" Orealianen
niet geduldig waren uit „luiheid", maar
dankzij hun wijze, realistische kijk op
de dingen.
Toen ik er eenmaal was in Orealla
moest ik wel. Ik improviseerde dus en
maakte niet al te veel fouten. Zo was
het.
Het mooiste van mijn werk onder
de Indianen was, dat ik midden in het
oerwoud zo veel goede vrienden maak
te en samen met hen iets tot stand
kon brengen.
Daarom zal ik de dag van mUn
vertrek nooit vergeten. Ze organiseer
den een feest, dat een dag en een
nacht duurde en waar werd gedronken
gedanst en muziek gemaakt. De Jon
gens droegen hun beste witte hemden,
de meisjes zelf gemaakte Jurken. En
ik kreeg geschenken, een stroom van
geschenken.
Op de valreep bracht iemand mij nog
een fikse slok bamboli, een ander gaf
me een handvol bloemen, een
paar oude dames omhelsden mij. Het
was het zwaarste afscheid, dat ik ooit
had meegemaakt."
zegt na het opsommen van een hele
rits bezwaren: „Onze „doordeweekse"
activiteiten moeten we (in geval van
een vijfdaagse - red.) verschuiven naar
de zaterdagmiddag, de gezelligheid is
er voor ons alleen op zaterdagavond
en zondag. Want maandag begint het
lieve zaterdagsvrije weekje weer. En als
we eenmaal de vrije zaterdag hebben,
zullen we hunkerend uitzien naar een
niet-vrij e zaterdagmorgen
KORTERE UREN
Slechts een enkeling heeft de vijf
daagse in bescherming genomen: een
Jeugdige musici uit vijftig landen
zullen binnenkort de kans krijgen
in de beroemde Carnegie Hall in
New York hun Amerikaans debuut
te maken Een comité met de lange
naam Carnegie Hall World Ih-
teroultural Relations Committee"
is van plan uit afgestudeerden van
muziekconservatoria in deze lan
den de kandidaten te selecteren
die zich in de Carnegie Hall zullen
voorstellen aan het Amerikaanse
publiek. De jeugdige musici zullen
met de eer alleen tevreden moeten
zijn, want zij krijgen voor hun op
treden geen honorarium.
■fr In Loosdrecht wordt weer het Ca
baret der Onbekenden, georgani
seerd door Max van Praag in sa
menwerking met de N V. Phono
gram, gehouden. Aan deze compe
titie, waarvan inmiddels alweer
twee rondes tot het verleden be
horen. nemen amateurs op het ge
bied van zang. muziek en voor
dracht deel. De wedstrijd wordt
voortgezet op de woensdagen 19.
26 Juli. 2 en 9 augustus. De finale
is op woensdag 16 augustus. In
lichtingen kan men krijgen bij
Max van Praag. Lambertus Hor-
tensiuslaan 38 te Hilversum of
door de telefoonnummers 02950
11544 en 03042633 te draalen.
Vandaag zal de wereld verlicht
kunnen ademhalen in de weten
schap dat mejuffrouw zus of zo
definitief het aardse pronkstukje
van het heelal i6. Meer dan hon
derd heel erg mooie meisjes uit
vele landen zijn naar Miami
(Amerika) gekomen in de hoop
Miss Universe te worden. Polen
heeft geen vertegenwoordigster ge
stuurd .want met de twee vorige
misses uit Polen ging het mis. Zij
keerden niet terug naar het vader
land. maar bleven in Amerika. De
een trouwde er en de andere ging
studeren.
De kus die de Italiaan Vittorlo en
zijn verloofde Angelina op 23
augustus 1960 bij een tramhalte in
Rome elkaar gaven, heeft een bit
ter nasmaakje gekregen. Indertijd
werden ze verbaliseerd door een
surveillerende agent en dezer da
gen velde een rechtbank vonnis
over hen: twee maanden gevan
genisstraf! Het ziet er dus naar
uit dat bij een volgend weerzien
tussen Vlttorio en zijn verloofde
dat pas in september zal plaats
vinden wanneer beiden in vrijheid
worden gesteld zij zich tevreden
zullen moeten stellen met een
simpele handdruk
ir In de examentijd kun Je de gekste
dingen beleven. Vroeg een exami
nator aan een eindexamenkandi
daat van de HBS: ..wat is een ma
nager". Zegt de kandidaat: „een
volwassen teenager"...
niet-school gaande Leidse dame. Voer
de vrije zaterdag in zonder op de ove
rige dagen van de week de leerlingen
en de docenten te overbelasten, sugge
reert zfj. Hoe? Door de lesuren (nor
maal 50 minuten) met 5 minuten in te
korten. „Ik geloof, dat deze vijf minu
ten zijn in te halen: het is een kwestie
van het tonen van wat meer tempera
ment bij de les: een vlot begin dadelijk
bij de bel, een pittige behandeling van
de stof. wat „nieuwsgierigheid" van
geest bij de leerlingen en we zijn er".
EEN MOEDER
Het zUn dus niet uitsluitend scho
lieren geweest die hebben gereageerd.
Zo schreef „een moeder" uit Leiden
ons het volgende: „Wij hebben nog drie
schoolgaande kinderen: twee op het
lyceum en een op de m.u.l.o. Geen van
drieën voelt iets voor de vrije zaterdag.
Nu nog een vraag van mij. Er wordt
steeds in de kranten geschreven, dat
het nu zo fijn is, dat vader een vrije
zaterdag heeft (mijn man vindt het
afschuwelijk!) en dat het gezin eens
heerlijk een lang weekeinde uit kan.
Maar wie maakt daar gebruik van? De
arbeiders en de middenstanders om te
beginnen niet. De gegoede stand ook
zeer weinig. En moeten dan al die dui
zenden schoolkinderen een verzwaarde
werkweek krijgen, omdat een enkeling
misschien eens een weekeinde weg wil?
Die kan voor zo'n geval weieens vrij
vragen!" Zij is niet de enige moeder
die er zo over denkt.
Gunnen we deze moeder voorlopig
het laatste woord in "t schoolweek
probleem, waarover het laatste woord
overigens nog niet gesproken is.
ARGU8
Een Italiaans parlementslid heeft de
regering verzocht maatregelen te willen
nemen, waardoor een einde wordt ge
maakt aan de „exploitatie van Ita
liaanse meisjesstudenten in Engeland".
Ongeveer 20 000 Italiaanse meisjes
studenten zijn als gasten b(J Engesle
families ondergebracht Omgekeerd
studeren op deze wijze tevens vele En-
else meisjes in Italië. ZU hoeven geen
:ostgeld te betalen, maar van hen
gelse meisjes in Italië. ZU hoeven geen
kostgeld te betalen, maar van hen
wordt verwacht dat z() de hulsvrouw
helpen bU haar dagelUkse bezigheden.
Het parlementslid Prettl verklaarde
dat de Italiaanse meisjes in vele ge
vallen worden belast met het „zwaarste
huishoudelijke werk".
Twaalf danseresjes van het Le
ningrad se Klrow-ballet zUn met
mooie tandpasta-glimlachjes naar
huis teruggekeerd. De danseresjes
uit het land van de roestvrije sta
len tanden hadden de gelegenheid
aangegrepen om in Engeland hun
gebitten te laten behandelen. Ster-
patiënte was Tamana, uit het
corps de ballet, die met elf vullin
gen. veertien nieuwe tanden en
twee kronen de thuisreis aan
vaardde.
