Van overal komen ze
naar zee voor werk
MAAR WAAROM!
Feestje met indianen
Er zijn veie9 vele redenen
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
Het duurt lang
SPAANSE JONGENS
HOEDEN SCHAPEN
IN AMERIKA
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 1 juli 1961
Vijfde blad no. 30394
Spaanse meisjes mogen dan
naar Nederlandse ziekenhuizen
gaan om daar te helpen, Amerika
heeft Spaanse jongemannen no
dig om schapen te hoeden. Vooral
in Amerika's westelijke staten
is men geïnteresseerd in Baski-
sche schaapherders.
De jonge Amerikanen zijn voor dit
werk niet te vinden. Zij zijn van me
ning dat de verdiensten te gering
zyn en het leven te eenzaam. Maai
de jongens uit het Baskenland zijn
aan dit werk gewoon en 200 dollar
per maand plus voedsel en woonge
legenheid is voor hen heel wat.
Omdat er in het westen bepaald een
tekort bestond aan schaapherders,
heeft het Amerikaanse Congres een
wet aangenomen, die het mogelijk
maakt dat Spanjaarden een visum
kragen voor drie jaar om daar als
schaapherder te werken.
In het afgelopen jaar heeft de cen
trale organisatie van schapenkwekers
230 van zulke Baskische herders over
laten komen. Bij elkaar zijn er, vol
gens Wallstreet Journal, reed 800 Bas-
ken aan het werk in de tien westelijke
staten.
Om te wonen krijgen zij een tent
of een „caravan". Zij zouden niet te
vreden zijn, wanneer niet de nodige
wijn aan hun proviand werd toege
voegd, maar wijn is, vooral in Cali-
fornië, niet al te duur.
Overigens leiden deze jongemannen
allerminst een luxe-leven. Het is hun
bedoeling om in die drie jaar een heel
groot deel van hun loon te sparen,
Wanneer zij met vijf- of zesdui
zend dollar op zak naar Spanje
terugkeren, hebben zij in Spaans
geld omgerekend een kapitaaltje,
dat zij in hun eigen land nooit by
elkaar hadden kunnen krygen.
dr. P. G. J. Korteweg.
Skelteren is zo'n veilige sport,
hoort men in ons landje altyd
zegen. Dit is in ïynrechte tegen
spraak tot hetgeen de Nationale
Raad voor de Verkeersveiligheid
heeft meegedeeld. Het staat er
heel droogjes: „De skelter ((sport"
heeft totnutoe het leven gekost
aan 33 mensen, van wie 6 onder
de 10 Jaar".
By na de helft van de slachtoffers
was nog geen 16 jaar oud
Ongeveer 200 mensen raakten ge
wond tydens wedstryden met de
kleine race-karretjes.
•jür Skelters mogen niet op de open
bare weg ryden omdat zy niet
voldoen aan wetteiyke voorschrif
ten. Toch is dertien maal een
ongeluk gebeurd met een skelter
op straat, of op een hoofdver
keersweg
Ruim 130 km/uur bereiken som
mige skelters met opgevoerde
motor, volgens de raad. Hetgeen
wel wat erg veel is
RIMBOE II
De achttienjarige Colin
Henfrey, pas van school, trok
naar het oerwoud van Brits-
Guyana om daar in alle een
zaamheid en gespeend van
elk modern comfort een pri
mitief volkje de eerste begin
selen van de eisen, die de
twintigste eeuw stelt, bij te
brengen. In bijgaand artikel
verhaalt deze Britse teenager
van zijn ervaringen met en
onder de Zuidamerikaanse
Indianen.
Dit artikel is het vervolg
op dat van vorige week,
waarin wij melding maakten
van de activiteiten van het
Engelse „vredeskorps"„Vrij
willig Dienstbetoon in Over
zeese Landen".
Waarom de buitenlanders zo graag in
de zomermaanden naar Noordwijk en Kat
wijk trekken? Om er vakantie te houden
en om er te kunnen werken. Er wer
ken in Noordwijk en Katwijk op het ogen
blik 108 buitenland er s, onder wie heel wat
twintigersin de Horecabedrijven. Waar
om die twens zo graag in onze badplaat-
Spaanse en Italiaanse borden
wassers, Deense receptionistes,
Zweedse kamermeisjes, Oosten
rijkste serveersters.
In het Katwijkse Savoy-hofel
aan de Boulevard werkt de 25-
jarige Majken Bringentoff uit
Solna bij Stockholm. Een onbe
vangen meisje. Hoogblond haar
en lachogen. Ze spreekt perfect
Engels met een charmant accent.
Eerst een beetje sceptisch, omdat
ze denkt, daf het interview een
studentengrapje is, later vrolijk,
leuke details vertellend.
Majken is laborante. In Stock
holm leerde zy haar verloofde kennen.
Een Nederlander, een Hagenaar. Nu
is zij kamermeisje in een Katwyks
hotel. De komende winter gaat zij
naar Zweden terug om er weer als
laborante te werken. Maar als het aan
Hoewel het voor een bui
tenlander wel mogelijk is om
gedurende de zomermaan
den werk te vinden in onze
badplaatsen, wordt toch de
voorkeur gegeven aan Ne
derlandse arbeidskrachten.
Logisch, dat er, nu de ar
beidsmarkt krap is, voor
ondernemende buitenlan
ders redelijke mogelijkhe
den in ons land zijn. Toch
gaat er een tijd overheen
voordat alles in kannen en
kruiken is. Het Gewestelijk
Arbeidsbureau in Lisse, het
ministerie van Sociale Za
ken, het ministerie van
Iustitiehet zijn allemaal
instellingen, die er aan te
pas moeten komen. En dan
begrijpt men, dat het een
paar weken duurt, voordat
de buitenlander zijn werk
vergunning in z'n zak heeft.
En een werkvergunning
moet hij persé hebben,
want de kansen om zwart te
werken zijn (gelukkig) vrij
gering.
sen werken? Omdat ze er veel geld hopen
te verdienen, omdat ze het avontuur zoe
ken, omdat ze onze badplaatsen zo aan
trekkelijk vinden, omdat ze iets anders
willen, omdat ze onze taal willen leren.
Maar de voornaamste drijfveel is hun
ondernemingslust.
LISA HANSEN
rommelig in Rome
MAJKEN BRINGENTOFF
zeewaeter"
haar lag zou ze graag in Holland blij
ven. Haar verloofde echter wil graag in
Zweden wonen. Het kan verkeren
Hoe ze de Duitsers vindt? Ze zegt
hiets. Lacht maar wat. Soms kan
een lachje meer zeggen, dan een
stortvloed aan woorden.
,,'t Is gek. We hebben een paar
Zweedse gasten gehad. Onmiddellyk
had ik contact. Praatte met ze alsof
't m'n beste vrienden waren. In Zwe
den had ik ze niet eens aangekeken,
't Is een soort verbondenheid. Zweden
onder elkaar. Laatst zaten een paar
Zweden aan tafel te vloeken. Toen zei
ik: goede morgen. In het Zweeds na-
tuuriyk. Ze keken alsof ze het in Keu
len hoorden donderen".
Of Majken al wat Hollands kent?
„Zeewaeter", zegt ze in onvervalst Kat
wyks
er niet omheen. Hij is naar ons
land gekomen om door er te wer
ken vakantie te kunnen houden en
daarnaast om er iets te verdienen.
Marcelo is in april met de trein in
ons land aangekomen. In september
?aat hy weer terug. Maar niet voor
Jang. Hy wil meer van de wereld zien.
Zwitserland, Duitsland Hy is opge
togen over de Hollandse meisjes. Over
de Spaanse minder ..Het is gemak-
keiyk om connecties met ze aan te
knopen en ze hebben leuke fi
guurtjes".
Wat Marcelo van de Hollanders
denkt? „Sommigen mag ik graag, an
deren Maar Ja, dat is overal zo".
Perfect
Hoewel Liso nooit Hollands heeft
geleerd en ze pas voor het tweede
seizoen In ons land is, spreekt ze
onze taal perfect. Ze lykt dan ook
heel intelligent, heeft gymnasium
gehad. Ze spreekt ook Engels, Ita
liaans en een beetje Frans.
De Duitse kapsters Ingeborg
en Monika, die speciaal voor de
Duitse gasten tijdens de zomer
maanden in een Katwijkse kap-
De directeur van het Gewestelijk Arbeidsbureau in Lisse, de heer
G. F. B. Maas rechtsen de specialist in buitenlandse aangelegen
heden van dit bureau, de heer W. Chr. Bitter, bekijken een aanvraag
voor een werkvergunning.
salon haar brood verdienen, had
den geen interesse in een inter
view. „Keine Interessezeiden
zij ietwat argwanend. ,,Wij wil
len geen tijdschriften kopen"
Ze begrepen het eigenlijk niet zo
goed
Te avontuurlijk
In het Palace-hotel in Noordwijk
staat de 23-jarige Marcelo Gaspar
uit Barcelona borden te wassen. Hij
heeft de motorenfabriek in deze
grote Spaanse stad, waar hij als
monteur werkte, vaarwel gezegd,
omdat hij te avontuurlijk is om er
zijn hele leven te slijten. Hij draait
„Een jaar voor mijn vertrek
naar Guyana had ik waarschijn
lijk hartelijk gelachen als iemand
mij verteld zou hebben, dat ik
binnenkort een feestje zou hebben
met Zuidamerikaanse Indianen.
Nu vind ik zo'n feest de natuur
lijkste zaak van de wereld. Hele
maal alleen, uitsluitend op mijzelf
aangewezen, heb ik bijna een jaar
met hen en onder hen geleefd.
In de Indiaanse nederzetting Oreal-
la heb ik geleefd. Toen ik wegging.
gaven de dorpelingen een feest. Dat
feest zal ik nooit van myn leven
vergeten.
Toen ik in het verre land aankwam,
wist ik van maatschappelijk werk niet
meer dan wat mijn gezonde verstand
me ingaf. En van Amerikaanse Indi
anen wist ik helemaal niets. Maar ik
leerde veel, kreeg een snelle motor
boot en een radio-telefoon van de auto
riteiten van Guyana, die mij het een
en ander over Orealla vertelden.
En voor de rest?„moest ik
iets aan ze doen"
In Engeland verwachtten ze, dat
ik myn taak, waarvoor ik niet was
opgeleid en waarin ik evenmin erva
ring had, tot een goed einde zou bren
gen.
En ik was bang, echt bang. Tot ik
merkte, dat de mensen van Orealla
my aardig vonden, tot ik een goede
vriend van hen werd.
Orealla is de grootste Indiaanse ne
derzetting in Brits-Guyana. De Oreal-
lanen behoren tot twee stammen. De
Warreus (die op de berg wonen) en de
Arawaks (die aan de voet van de berg
wonen). De berg ligt aan de bocht van
een rivier. Het uitzicht vanaf de
berg is prachtig. Maar beneden hangt
de zware stilte van het oerwoud.
De Indianen zyn klein, stevig ge
bouwd met brede schouders. Hun haar
is donker, hun gelaatstrekken enigs
zins Mongools. Als Je ze voor het eerst
ontmoet maken ze een schuwe, terug
getrokken indruk. Zy praten zacht,
by na fluisteren en antwoorden slechts
met een eenvoudig „Ja".
Maar toen ik ze eenmaal beter had
leren kennen, ontdekte ik achter hun
verlegenheid een sterk gevoel voor hu
mor. Evenals vele andere primitieve
mensen lykt het alsof ze al grapjes
makend door het leven gaan. Maar
achter hun „easy going" manier van
doen zijn zy zó gevoelig, dat je ze
waarschyniyk nooit meer terugziet
als je flink kwaad op hen bent ge
weest.
Orealla was niet helemaal gespeend
van „westerse" invloeden. Ze waren
enigszins „westers" gekleed, Sommigen
spraken een mondjevol Engels. Er wa
ren zelfs hier en daar radio's.
Het begin was er dus. Maar gees-
teiyk waren de Oreallanen nog niet
zo ver.
Ik moest proberen „voormannen"
uit en voor de Oreallanen op te lel
den. Dat betekende, dat. ik samen
met hen moest werken, dat ik steeds
bereid moest zyn om m'n handen
uit de mouwen te steken. Het was niet
zo zeer myn taak te onderwyzen, als
wel om ze te helpen iets te ..leren"
doen. Ik moest hen aanmoedigen.
Als brandpunt van myn werkzaam
heden koos ik de Plaatseiyke Raad.
Die was al voor mijn komst inge
steld door een uit de kuststreek van
Guyana afkomstige onderwyzer. Na
één samenkomst was hy al weer ver
dwenen
Ik moe6t die raad dus nieuw leven
inblazen. Ik wees ze op het belang
van het gezag, dat een dergelyke raad
bezit. Enige leden hadden niet genoeg
ellin
MARCELO GASPAR
leuke figuurtjes
Hy heeft z'n baantje in Noordwyk
te danken aan een Hollandse jongen,
hy in Barcelona heeft ontmoet.
Op een taleninstituut in Spanje
heeft hij een beetje Engels geleerd,
waarmee hy zich met een beetje flair
redeiyk verstaanbaar kan maken.
Hy houdt niet erg van Spaanse mu
ziek, wel van moderne Jazz en nog meer
van Franse Chansons (Edith Piaf).
Zee en bergen
Marianne Renner (21) uit Zeil am
See, werkt voor het vyfde seizoen als
serveerster in de bloenienbadplaats. In
het Rembrandthotel. „Ik houd zo van
de zee, hoewel ik van de bergen kom
zegt het meisje met Oostenrijkse ge-
moedelykheid. Ze vertelt ook. dat ze
's zomers meer kan verdienen in Oos-
tenryk dan in Nederland. Ook /y com
bineert haar vakantie met haar werk.
Ook in haar moederland, waar zy
's winters als serveerster werkzaam is
ln de wintersportcentra.
Marianne spreekt vry goed Hollands
en ook redelyk Engels, omdat ze een
half jaar in Londen ln de huishouding
heeft gewerkt.
Colin Henfrey rechtsen de Plaatselijke Raad van Orealla.
belangstelling ervoor. Die raakte ik
dus kwyt. Maar die er over bleven,
die kon lk enthousiast maken.
Uit. deze kern kwamen de voorlie
den van de gemeenschap voort.
Zy gingen gaandeweg begrypen,
waarom het ging, wat hun taak was.
Na korte tyd had lk ze zo ver, dat ze
begrepen wat een vergadering was.
waarom een vergadering werd gehou
den. zy maakten zelfs van tevoren
een agenda, hielden de notulen by.
Ze begonnen te begrypen, wat wy
westerlingen met een duur woord „per-
sooniyke verantwoordeiykheid" noe
men.
Zo placht Robert de leiding te ne
men over de mannen, die de volgen
de dag een stuk weg moesten aanleg
gen. George zorgde voor de weidegrond.
Janet belastte zich met het by een-
roepen van de vrouwen, als zy iets
gezameniyk moesten doen.
Kortom, er werd orde op zaken ge
steld.
En, wat het belangrykste was, ik
speelde het klaar ze de noodzakeiyk-
held van die ord in te doen zien.
MARIANNE RENNER
's winters in de bergen
„Er werkt hier inderdaad een Deen
meisje als receptioniste", Mgt de 2S-Ja
rige Lisa Hansen uit Faaborg JDat
ben ik", zegt zy lh onberispelijk II >1-
lands. zy volgt een opleiding voor re
ceptioniste.
In Kopenhagen heeft ze gewei k'
maar ook ln een klein hotel in Romt
Ze vindt Rome ontzettend leuk. zo an
ders, maar ook rommelig. Boven 1
kun Je er niet veel verdienen, omd.i r
een grote werkeloosheid heerst.
