Zaterdag komen er overstapjes Vier eeuwen Romeinse bezétting Voorlopig geen blijde gebeurtenis in België Officiële mededeling in Laeken van de Opperhofmaarschalk Gouverneur Ned. Nieuw Guinea thans met verlof in ons land Opgericht 1 maart 1860 Maandag 26 juni 1961 Tweede blad no. 30389 In Rijksmuseum van Oudheden Puzzeltocht te water in Woubrugge Voor de „treasurehunt", georgani- seerd door de Internationale Jachtclub te Woubrugge. bestond zaterdagmiddag grote belangstelling. Een groot aantal leden, voornamelijk afkomstig van de ambassades uit Den Haag, namen deel aan deze puzzeltocht te water op en rond de Braassemermeer, waarbij allerlei bijzondere opdrachten moesten worden uitgevoerd. Na afloop reikte de Spaanse ambassadeur, de hertog van Baena, in het clubgebouw „The oL. fishery" de prijzen uit. De eerste prijs was voor de opvarenden van politieboot 33, kapitein J. Slikkerveer; de tweede prijs W. Ver- dell, derde prijs, de heer Schotman. Weer Cubaanse gevangenen naar Amerika onderweg Een delegatie van tien Cubaanse ge vangenen is zaterdag uit Havanna naar de Verenigde Staten vertrokken om daar een uiteenzetting te geven van het standpunt van premier Fidel Castro over de kwestie van de vijfhonderd tractors en de twaalfhonderd gevangenen, aldus heeft Radio-Havanna meegedeeld. Zij zijn aan boord gegaan van het Costa- ricaanse vaartuig „Arenaal". Mevrouw Roosevelt, die voorzitster is geweest van het comité voor het inza melen van de gelden voor de tractors, deelde mede „geen commentaar" teWW hebben omdat het comité niet meer be staat. Een Amerikaanse ambtenaar in Wash ington heeft gezegd, dat er geen gron den schijnen te bestaan om andermaal gevangenen van Fidel Castro toe te la ten nu het comité heeft gezegd dat de Cubaanse premier het plan getorpedeerd heeft. De immigratiedienst in Florida moet echter beslissen of de tien afge zanten het land binnen mogen komen, zo voegde hij eraan toe. (Van onze Brusselse correspondent) Als anti-climax in de berichtgeving over een mogelijke blijde gebeurtenis aan het Belgische hof maakte de opperhofmaarscshalk gisteren bekend, dat in de nabije toekomst in het kasteel van Laeken een dergelijke ge beurtenis niet wordt verwacht. Men behoeft zich geen zorgen te maken over de gezondheidstoestand van Koningin Fabiola; over enige dagen zal zij geheel zijn hersteld. Da.rmede is dus een voorlopig en abrupt einde gekomen aan de geruchten omtrent de mogelijke geboorte van een vorste lijke telg in het paleis te Laeken. Het hof handelde volkomen correct Men zal zich herinneren dat het nieuws daarover door Paus Johannes XXIII wereldkundig was gemaakt, nieuws dat premier Lefèvre na de terugkeer uit Rome van het vorstelijk paar tot zijn juiste proporties terugbracht en dat nog j.l. vrijdag een officieus bericht de ge beurtenis uitstelde tot mogelijk in het volgend jaar. In ieder geval biykt thans dat het hof in deze kwestie volkomen correct heeft gehandeld. Van socialistische zijde, met name in de twee dagbladen van de Bel gische socialistische partij, Le Peuple en de Volksgazet, wordt namelijk geïnsu- ,Kopvan Hadrianus —pronkstuk van de collectie opgebaggerd uit een rivier Vier hele eeuwen bezetting. Daar kunnen de meesten van ons, kinderen der twintigst eeeuw, zich geen voorstelling van maken. Vierhonderd jaar. Wat betekent het vijftal jaren, dat ivij door een vreemde mogendheid werden overheerst, daarbij? Waarschijnlijk toch meer dan men zou ver moeden, want zo hoorden wij zaterdagmorgen bij monde van prof. dr. A. Klasens, directeur van het Rijksmuseum van Oudheden deze periode H. Brunsting was het hier minder mee eens. Hij zei, dat de bezetting van schijnt „de gelukkigste tijd van de geschiedenis" te zijn geweest. Prof. dr. de Romeinen van het jaar twaalf vóór Christus tot na den jare 400 in-, derdaad een tijd van voorspoed is geweest, doch dat vergelijkingsmate riaal ontbrak, om die Romeinse overheersing in ons land te kenschetsen als „de gelukkigste periode". NOVIOMAGUS BATAVORUM De reden waarom dit onderwerp ter sprake kwam is de zaterdagmiddag door dr. mr. F. J. Duparc, plaatsvervangend chef van de Afdeling Oudheidkunde en Natuurbescherming van het ministerie van Kunsten en Wetenschappen, ge opende tentoonstelling „Noviomagus Ba- tavorum" of „400 jaar Romeinse bezet ting" in het Rijksmuseum van Oudhe den. De expositie geeft een beeld van de resultaten, die opgravingen op Ny- megens bodem hebben opgeleverd ge durende de laatste 140 jaar. Alles, wat voor 1820 in deze stad uit de schoot van moeder aarde is opgegraven, ging ver loren. Jammer, maar er is nog genoeg over. De bezoekers van de tentoonstel ling genieten het unieke voordeel om een keus uit alle collecties van de in Nij megen gedane oudheidkundige vondsten, te kunnen bekyken. Een deel van de resten, die de Romeinen daar aan onze generatie hebben gelaten, is reeds in het bezit van het Leidse museum. Het Rijks museum G. M. Kam van Nijmegen her bergt binnen zijn muren een ander en zeer waardevol gedeelte. Behalve de oud heden, die de heer Kam indertijd heeft geschonken, zijn in dat museum tevens twee andere collecties te bewonderen. Prof. Klasens is dan ook bijzonder trots op het feit, dat zijn museum tot en met 20 augustus de belangrijkste voorwerpen uit deze collecties tentoonstelt. HERKOMST ONZEKER Vermeldenswaardig is de geschiedenis I van het pronkstuk van de expositie, een beeltenis van de Romeinse keizer Ha drianus. Een vijftal jaren geleden hield men in Nijmegen een expositie over het zelfde onderwerp. Bij die gelegenheid vroeg een antiquair om belet. Onder de verbaasde blikken van de directie haalde deze antiquair uit zijn aktentas voor noemde metalen „kop" van Hadrianus. Onmiddellijk werden stappen onder nomen om dit zeldzame stuk aan te kopen. De koop ging door en het Rijksmuseum Kam kon een prachtstuk aan zijn col lectie toevoegen. De herkomst was ech ter onzeker. Natuurlijk was men er zeer nieuwsgierig naar. Uit de beschadigingen kon men met aan zekerheid grenzende waarschynlykheid opmaken, dat deze metalen Hadrianus (die in levende lijve van 117 tot 138 de scepter zwaaide in Rome) uit een rivier was opgebaggerd. Duitsers, die bij Xanten naar oudheden hadden gebaggerd, kregen lucht van het geval, enmaakten aanspraak op deze fraaie beeltenis. TEVREDEN Het museum Kam protesteerde hier tegen en uiteindelyk werd de zaak ge schikt op zulk een wijze, dat beide par- Lezers schrijven Vrijheid De zon schijnt voor iedereen (gratis) is het gezegde. Maar dan toch niet voor een deel van de middenstand, die zonneschijn belast ziet. Is het niet bar, dat een zonnescherm, dat noodzakelijk is voor bescherming van goederen, nog belast wordt? Deze middenstanders moeten het wel ontgelden: le. extra kosten voor aan schaf en winterberging zonnescherm; 2e. extra belasting betalen; 3e. toch nog ge deeltelijk bederf van goederen. Is zonne schijn een luxe, of wordt er maar wat gesold met de middenstander? Tot slot mischien nog een goede tip voor de gemeenteraadsleden. Wat denken de heren van schaduw- belasting? Met dank voor de plaatsing een middenstander G. A. van Albada, Haarlemmerstr. 72, Leiden. Naschrift van de redactie: De voor een zonnescherm verschuldigde precariorech ten worden niet alleen geheven van mid denstanders, doch eveneens van particu lieren, wanneer hun zonneschermen bo ven de openbare weg uitsteekt. tijen tevreden waren. De kern van deze geschiedenis is, dat nog helemaal niet zeker is, of deze „kop" inderdaad opNij- megens bodem is opgegraven. Toch prijkt hij op de affiches in de stad. En terecht. Het is het beeld van een man, die veel met de Romeinse bezetting van de des tijds „Noviomagus Batavorum" genaam de stad had uit te staan. Vandaag de dag staat er nog een levensgroot beeld van de grote keizer op een plein in Nij megen. De verzorging van affiche en de fraai geïllustreerde catalogus berustte bij de heer A. Verhoeven. Ook heeft hij de lei ding op zich genomen van de „lay-out" van de zeer goed verzorgde en (het moge eigenaardig klinken in de sfeer van oudheden) modern ingerichte expo sitie. Zelfs een leek op oudheidkundig gebied. en dat zijn wij bijna allemaal krijgt een overduidelijk beeld van de oude geschiedenis van deze „bejaarde" stad. DUIDELIJK Prof. Brunsting en de heer Verhoeven hebben met de voorwerpen, die men uit Nijmegens bodem heeft opgegraven, de geschiedenis als het ware getekend. Zij hebben dat gedaan met oude vazen en potten, met Romeinse legerdakpannen en soldatenuitrustingen, met beeldjes en sieraden. Al deze voorwerpen zijn ééns in handen geweest van een oude Ro- Geen uitvallers op Z.U.T.-waiuleltocht De tweede „Z.U.T."-wandeltocht, die zaterdagmiddag door de wandelsport- vereniging „Z.U.T." (Leidschendam) on der auspiciën van de NWB-ZHWB w .d georganiseerd, is een succes geworden. Ruim 500 wandelsportliefhebbers (sters) startten zaterdagmiddag vanuit het gymnastieklokaal van. „Hulp en Heil" om over de afstanden van 5, 10, 15 of 25 km (naar keuze) langs het prachtige parcours te genieten van hun sportieve wandeling. Naast een groot aantal individuelen werd in groepsver band deelgenomen door de wandelsport verenigingen „De Zwervers" (Voorscho ten), „Hoogvliet" (Hoogvliet), „S.V.L.V." (Voorschoten), „D.I.O." (Noordwijker- hout), „Pijnacker" (Delfgouw), „D.V.T." (Voorhout), Z.U.T." (Hulp en Heil, Leidschendam), „S.D.S." (Den Haag) en 2 groepen van de onderafdeling „gym nastiek" van WSV ,De Zwervers" onder leiding van de leidsters D. v. d. Kwaak en W. van As. Op de terugweg werden de deelnemers (sters) nabij „De Knip" opgewacht door „Sint Ceacilia" uit Leidschendam en werden de laatste kilo meters afgelegd op de vrolijke mars tonen van dit belangeloos medewerken de muziekgezelschap. Uitvallers waren er niet. Alle deel nemersisters) kwamen in aanmerking voor de fraaie „Z.U.T.-medaille" of het tweede jaarcijfer. Naast een groepsprys, kwamen de navolgende verenigingen naar het oordeel van de jury nog in aanmerking voor een extra prestatie- prijs: Over de 25 km-afstand: „S.D.S." (wis selbeker en herinneringsbeker). Over de 15 km-afstand: le prijs „Z.U.T."; 2e prijs „D.I.O.". Over de 10 km-afstand: „De Zwer vers", afd. gymnastiek; 2e prijs „Hoog vliet"; 3e prijs „Hoogvliet"; 4e prijs .D-V.T.". Over de 5 km-afstand: le prijs „Hoog vliet"; 2e prys „Hoogvliet". Dr. mr. F. f. Duparc (links) heeft zaterdagmiddag de tentoon stelling geopend. Naast hem de directeur van het Rijksmuseum van Oudheden, prof. dr. A. Klasens. Dr. H. H. van Buchen geeft uitleg bij een maquette van de stad Nij megen. (Foto L.D./Holvast) mein. Dat geeft de bezoeker een eigen aardig gevoel van verbonden zijn met het verleden. Prof. Brunsting, die ons uitleg gaf, vertelde belangwekkende feiten. Op de kaartjes, die bij de geëxposeerde voor werpen zijn aangebracht, is daar het meeste van vermeld. Ook is er in het museum dat vorig jaar 30.000 bezoe kers boekte een vaste rondleidings- ploeg. die U graag zal verduidelijken, wat eventueel nog duister is. Waar schijnlijk zult U deze hulp echter niet nodig hebben, want zoals gezegd, alles is met een duidelijkheid, die niets te wensen overlaat, tentoongesteld. Onder de blikken van de oude keizer Hadrianus zult U ongetwijfeld genieten van veel mooie en enkele lelijke zaken. Tezamen geven zij een beeld van de Romeinse bezettings tijd, die hij moge dan niet de ge lukkigste tijd van de geschiedenis zijn geweest in ieder geval méér heeft opgeleverd dan vijf jaren Ger maanse bezetting. Ereburger van Clareksville geworden Advertentie. Zoekt U een GOED ANKER HORLOGE voor f30.— en f40.— of het allerbeste van f200.- en f300.-. v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207, heeft het. Grote keuze in alle prijzen en merken. Zaterdagmorgen Is de gouverneur van Nieuw-Guinea dr. P. J. Platteel met het s.s. „Statendam" van de Holland Ame rika Lyn voor een verlof, dat tot sep tember zal duren, in Nederland aange komen. Het uitgesproken verlofs- en toeristi sche karakter van de reis van de gou verneur betekende, dat hy geen kennis had genomen van de activiteiten van de groep-R(jkens inzake een herstel van de betrekkingen tussen Nederland en Indo nesië. Enthousiast over N.G.-raad Enthousiast was dr. Platteel over de activiteit-en van de Nieuw-Guinearaad. „De leden van deze raad zijn direct na hun installatie met grote ijver aan het werk gegaan. De bevolking leeft zeer mee en het is buiten kijf dat de raad door de bevolking gezien wordt als dè volksvertegenwoordiging terwijl ook om gekeerd de leden van de raad zich ab soluut de volksvertegenwoordigers voelen en daarnaar zeer serieus handelen. Er ontwikkelt zich een duidelyk na tionalisme in Nieuw-Guinea en er be staat by de leden van de Raad een gevoel voor de eigen politieke situatie. Ik zie dan ook vol vertrouwen het verslag van de raad op de door het gouverne ment ingediende begroting tegemoet. Dat zal zeker een goed doorwrocht stuk werk blyken te zyn", aldus dr. Platteel. Onzekerheid „Er bestaat onder de Europese en de Indo-Europese bevolking van Nieuw- Guinea een neiging om het land te ver laten" zo deelde de gouverneur mede. Er is een mengsel van oorzaken. Onge twijfeld is er een gevoel van onzekerheid en kan men stellen dat de internationale reacties op de politiek ten aanzien van Ned. Nieuw-Guinea die onzekerheid in de hand werken. Wat de Indo-Europese bevolking be treft: deze mensen zijn voor een belang rijk deel een jaar of 10, 12 geleden in Nieuw-Guinea gekomen. Sommige zelfs nog voor de soevereiniteitsoverdracht. Hun opgroeiende kinderen hebben be hoefte aan goed onderwijs. Het ligt dus voor de hand dat deze mensen naar Ne derland gaan. Nederland heeft trouwens een grote attractie, men weet dat er rui me werkgelegenheid is, familieleden en kennissen wonen er. en in het algemeen zijn de berichten uit Nederland gunstig. Onder degenen die vertrekken bevinden zich ook wel kleine zakenlieden, maar dit betekent toch niet dat de midden stand in Nieuw-Guinea zou „verlopen". Voor hen die vertrekken komen wel weer anderen in de plaats. Niet overdrijven! Overigens moet men de berichten niet ovedryven. Toen de „Groote Beer" troe pen naar Nieuw-Guinea, had gebracht, is het schip heus niet vol geboekt ge weest op de terugreis. En een Austra lische scheepvaartmij die aanbood een extra reis van Nieuw-Guinea naar Euro pa te maken, moest van dit voornemen afzien, aangezien er maar 149 gegadig den waren. Op zyn reis naar Nederland, die 50 dagen geleden aanving, bezocht gouver neur Platteel o.m. de Phillippynen, waar hem bleek dat zeer grote belangstelling bestaat voor de vraagstukken rond Ned. Nieuw-Guinea. Hij vertoefde ook in de V.S.o.m. in het stadje Clareksville in de staat Tennessee, waar hem op de morgen van zijn vertrek door de burge meester de gouden sleutel van de stad het ere-burgerschap werd aange boden. Kerkelijk Leven NED. HERV. KERK Beroepen te Bergen op Zoom (vac. O. Elseman) (toez.) A. van Santen te Drach ten te Almen (toez.) C. D Kousemaker, te Westmaas Bedankt voor Garderen A. J. Wijnmaalen te Maartensdijk. NED. PROT. BOND Beroepen te Schiedam (vac. A. J. He- bly) A. K. Klaassen te Huizum (Fr.). nueerd dat het hof eerst de Paus in ken nis had gesteld van de mogelijke geboorte en niet, zoals de traditie (en zeker niet de wet» het wil. het BeTgische volk. Het is thans duidelijk dat er nog geen en kele reden was voor een officiële mede deling van de opperhofmaarschalk en het mag zelfs een gebaar van begrijpen de hoffelijkheid jegens de Belgen wor den genoemd, dat gisteravond de mede deling is uitgegeven, die duidelijk stelt hoe de situatie thans is. Prof. dr. Tinbergen adviseur voor Suriname Officieel is meegedeeld, dat de Suri naamse minister van opbouw, dr. ir. F. Essed, namens de Surinaamse regering met prof. dr. J. Tinbergen is overeenge komen. dat deze zal wordenaangesteld als regeringsadviseur voor de algemene welvaartsplanning van Suriname. Prof. Tinbergen zal in het bijzonder contact onderhouden met minister Essed en zijn adviezen vooral richten op de „Stichting Planbureau Suriname". Hij zal vermoe delijk in januari een bezoek aan Suri name brengen om zich te oriënteren. Mr. S.J.R. <le Mo-nchy 81 overleden Oud-burgemeester van Den Haag (Van onze Haagse correspondent) In de ouderdom van 81 jaar is gister avond te zynen huize te Den Haag overleden de heer mr. S. J. R. de Monchy, oud-burgemeeester van Den Haag, Commandeur in de Huisorde van Oranje, Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, Officier in de Orde van Oranje Nassau en ere-burger van Den Haag. Op 1 juli 1940, tijdens de Duitse bezetting, werd hem eervol ont slag verleend als burgemeester van Den Haag, waarna hij een tijdlang ambteloos burger is geweest. Maar op 7 mei 1945 kondigde hij van het bordes van het stadhuis aan do Groenmarkt de bevrij ding van Nederland af. Hij trad toen wederom in de functie van burgemeester welke taak hy op 1 januari 1947 defini tief neerlegde wegens overschrijding van de leeftijdsgrens. De heer Salomon Jean René de Monchy wercl 9 maart 1880 te Rotter dam geboren. Van 1891 tot 1897 bezocht hij het Erasmiaans gymnasium aldaar, van 1897 tot 1898 studeerde hy aan de universiteit te Genève en van 1898 tot 1902 in de rechtswetenschappen aan de universiteit van Leiden, waar hy in 1905 promoveerde tot doctor in de staats wetenschappen op een proefschrift „De Nederlandse wetgever tegenover de armoede" en op stellingen tot meester in de rechten. In 1902 werd hij aange steld tot adjunct-commies bij de Pro vinciale Griffie van Zuid-Holland, waar hy alle rangen doorliep.'Tot griffier der Staten van Zuid-Holland werd hij in 1913 benoemd. In 1921 werd de heer De Monchy be noemd tot burgemeester van Arnhem, welke plaats hij in 1934 verwisselde voor de residentie. Als secretaris van de toenmalige Suriname-commissie maakte hy in 1911 een reis naar West-Indië. Behalve de reeds genoemde dissertatie publiceerde hij in 1914 een commentaar op het algemeen polderreglement van Zuid-Holland. Van 1929 tot 1931 en van 1935 tot 1937 was hij lid van de Cen trale Beleggingsraad. Voorts is hij o.m. voorzitter van de Vereniging voor Gemeentebelangen geweest en medewer ker aan „Modern gemeentebeheer". Ook schreef hij in 1911 een inleiding tot de statistiek der gemeentefinanciën over 1908 en „Twee ambtsketens. Herinnerin gen uit mijn burgemeesterstyd", dat in 1946 verscheen. VIJF OVERSTAPPLAATSEN Met ingang van a.s. zaterdag wordt de service van de NZHVM in het stadsvervoer en die van de Eltax op haar ringlijnen uitgebreid. Beide vervoersmaatschappijen stel len dan de mogelijkheid open tot overstappen. Men zal dit kunnen doen bij het Station, op de Hoge Rijndijk, Rembrandt-lyceum, Ko- ninginnelaan - Tuinstadwijk, Kore- vaarstraat - Garenmarkt en op het Kort Rapenburg De overstapbiljetten, welke van de NZHVM in een gele en van de Eltax in een blauwe kleur zijn uit gevoerd, zijn ten hoogste driekwar tier geldig. Het tarief van een over stapje is vastgesteld op f 0.25. Nu beide maatschappijen hiertoe besloten hebbenbetekent dit voor het stadsvervoer inderdaad een be langrijke uitbreiding van de service en een voor het reizigerspubliek kosten besparende maatregel. Men kan nu immers op hetzelfde biljet van het centrum van de stad, of van Oegstgeest en Leiderdorp verbin ding krijgen met het Kooikwartier. de Vijf Meilaan. Tuinstadwijk en het Morskwartier. In verband met het feit, dat de 'ijfdaagse werkweek zich ook bij de Eltax doet gelden, zal de zondags dienst op enigzins beperkter schaal worden uitgevoerd. Iraakse aanspraken op de staat Koeweit Volgens een In Londen opgevangen uitzending van Radio-Bagdad heeft ge neraal Abdoel Karim Kassem. de pre mier van Irak, tijdens een in het mini sterie van Defensie gehouden persconfe rentie verklaard, dat Koeweit dat tot voor enkele dagen een Brits protectoraat was een „integrerend deel van Irak" uitmaakt. Generaal Kassem verklaarde, dat Irak geen enkele door de imperia listen aan Koeweit opgedrongen „ver valst verdrag" erkent, en weidde vervol gens uitvoerig uit over Iraks rechten op koeweit. Hy zei, dat Koeweit deel uitmaakt van de provincie Basra van het vroegere Turkse rijk en dat Engeland de on dertekening van het „vervalste verdrag" van 1899 heeft verkregen tegen betaling van een som vay 15.000 roepies. Engeland heeft maandag j.l. zyn 62- jarig protectoraat over Koeweit beëin digd en een verdrag van vriendschap en onderlinge raadpleging gesloten met Koeweit als volledig onafhankelijke en soevereine staat. Generaal Kassim kondigde aan. dat de tegenwoordige sjeik van Koeweit tot gouverneur van dit Iraakse gebied zal worden benoemd. Hij waarschuwde de sjeik zich niet te bulten te gaan aan de bevolking van Koeweit, daar de in woners van dit gebied Iraakse onder danen z(jn. Als hy dit wel doet, zal hy als „muiter" worden beschouwd en streng worden gestraft. „Het tydper van sjeik- doms is voorby", aldus de generaal. Britse kringen in Londen wezen er op, dat Koeweit reeds voor de eerste wereld oorlog. toen het al onder Britse bescher ming stond, algemeen als een onafhan- kclyke staat werd erkend. Het tegen woordige Irak maakte toen nog deel uit van het Turkse rijk! Voor de tweede wereldoorlog maakte Irak ook reeds aanspraak op Koeweit.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 3