Vele problemen rond
5-daagse schoolweek
I
mi.. i
111!
JIJ
Teenagers helpen „in de rimboe"
Hoe denk
er over!
Meer nadelen dan voordelen
KRIS-KRAS
TE PAS EN
TE ONPAS
is mm» i
Geweld en wreedheid
in Amerikaanse Iv
c.
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 24 juni 1961
Vijfde blad no. 30388
Wel of geen vijfdaagse schoolweekMet deze vraag actueler dan ooit, nu het
oude schooljaar er bijna op zit en de lesroosters voor het nieuwe gefabriceerd moeten
worden richten we ons vandaag in het bijzonder tot de schoolgaande teenagers. Let
wel, we vragen niet: wel of geen vrije zaterdag. In dit geval zouden de meeste scholieren
dunkt ons, niet lang over een antwoord hoeven na te denken. Maar de invoering van
de vijfdaagse schoolweek betekent meer dan alleen het sluiten van de scholen op zater
dagochtend. Het betekent onder andere, dat men de lesuren, die men op deze ochtend
dan mist, op andere dagen zal moeten inhalen.
Ilü!
Thomas J. Dodd, voorzitter van de
subcommissie voor jeugdmisdadigheid
uit de Amerikaanse Senaat, heeft de
televisiemaatschappijen in de Verenig
de Staten er van beschuldigd, dat ze
speculeren op lagere instincten door
misdaad, geweld ën wreedheid in hun
programma's te laten overwegen.
Dodd sprak op een openbare verga
dering die zich bezighield met het ver
band tussen televisieprogramma's en
de toenemende jeugdmisdadigheid in
de Verenigde Staten. Volgens de sena
tor was het aantal programma's dat
door hem werd gelaakt, van 16.6 pro
cent in 1954 gestegen tot 50.8 procent
in 1961. Het feit dat deze programma's
werden vertoond in de late namiddag
en vooravond, aldus Dodd, maakte dat
him kijkerdichtheid groot was.
Dr. Ralph J. Gary, hoogleraar in de
psychologie van de opvoeding aan de
universiteit van Boston, zei: „De pro
blemen van het leven worden met ge
welddadige middelen opgelost, en het
is het resultaat dat van betekenis is.
Geld en aanzien leert men zien als de
doelen waarnaar men moet streven.
Zachtheid en respect bestaan nauwe-
ïyks".
„De positieve kant van televisie is",
aldus dr. Gary, „dat televisie de kin
deren bezighoudt, hen opwinding en
spanning bezorgt. Zij draagt bij aan
de vocabulaire vorming van het jonge
kind. Zij is een boeiende metgezellin
van het kind en dikwijls een stimule
rende."
Een groep ouders van de „National
association for better radio and tele
vision" in Amerika heeft onlang het
Congres meegedeeld, dat in de herfst
van 1960 in één week door de Ameri
kaanse televisie 144 moorden, 53
„moorden uit zelfverdediging" en een
reeks gewelddadigheden van andere
aard werden uitgezonden.
De ouders vinden, dat de misdaad en
het geweld op het televisiescherm een
„werkelijk gevaar'' voor het Ameri
kaanse kind betekenen. De groep, die
uitvoerig bewijsmateriaal aanvoerde
van kinderpsychologen uit alle delen
van de Verenigde Staten, zei, dat vast
stond dat misdaadverhalen voor de tv
by dragen aan de jeugdmisdadigheid en
schadeiyke inwerking hebben op de
psyche van de kinderziel. Het rapport
van de groep is ter kennis gebracht
van de commissie, waarvan voornoem
de heer Dodd de voorzitter is.
-fr EEN VAN de meest ongewone brief
wisselingen in de geschiedenis van het
Amerikaanse presidentschap is wel die
tussen Kennedy en een groep meisjes
studenten. Acht meisjes van de Dal-
tonschool in New York vertaalden de
inauguratierede van de nieuwe Ameri
kaanse president in de styi van Cicero,
waarop deze een dankschryven in de
klassieke taal als antwoord stuurde.
Kennedy gebruikte voor zyn rede. naar
het bleek, een stijl die zich leende voor
een vertaling in het Latyn. Niettemin
kostte het de meisjes vier maanden
voor zy hun plannetje hadden uitge
voerd. De „New York Herald Tribune"
publiceerde een gedeelte van het La-
tynse antwoord van Kennedy, waarin
de meisjesstudenten overigens nog
negen fouten hadden gevonden
LOUIS ARMSTRONG is door de
Russische autoriteiten uitgenodigd om
een grote, acht weken durende tournee,
te beginnen op 1 augustus, door de
Sowjet-Unie te maken, waarby in der
tig steden opgetreden zou moeten wor
den. De kans is groot, dat Louis Arm
strong en zyn All Stars de trip inder
daad zullen maken.
THE DIAMOND FIVE van Cees
Slinger zyn door Lou van Rees uitver
koren om Nederland te vertegenwoor
digen op het internationale Jazzfesti
val, dat van 15 tot 22 juni te Juan-les-
Pins in Frankryk wordt gehouden. Vo
rig jaar werden het trio Pim Jacobs en
Rita Reys winnaars van dit festival.
TABOE 3 is uit. De inhoud is weer.
en nog meer dan in beide voorgaande
nummers, aanvechtbaar voor iedereen
en dat maakt misschien het blad voor
velen interessant. Na het lezen van
Taboe 3 zei een jongeman ons (onge
vraagd): „Toch vind ik het een leuk
blad", een typerende opmerking, die
waardering èn een duideiyk voorbe
houd inhoudt. De moeite waard en
veelzeggend is het artikel over „Wat
heb ik tenslotte met uw oorlog te ma
ken?", waarin Jongeren van 15 tot 19
jaar op hun kennis van de tweede
wereldoorlog worden „getest".
ROME HEEFT zyn eerse georgani
seerde groep baby-oppassen. Drieën
dertig meisjes en één Jongeman heb
ben er zich by aangesloten. Het tarief
bedraagt 300 lire (dat is iets meer dan
anderhalve gulden) per uur.
Gaat de invoering van de vijfdaagse
werk week veelal samen met een werk
tijdverkorting, school tijdverkorting komt
er bij de vijfdaagse schoolweek niet aan te
pas. Dat is ook wel begrijpelijk. Leerlingen
van de lagere scholen moeten per jaar een
vastgesteld aantal lesuren „maken". Leer
lingen van de ulo- en middelbare scholen
zitten niet alleen met een bepaald aantal
uren, maar zij moeten ook jaarlijks een vast
programma afwerken. Onder de huidige
omstandigheden valt er niet te denken aan
meer vrije tijd voor de scholieren. Toch een
vrije zaterdag? Dat kan, sommige gemeen
ten, zoals Hengelo, hebben het voorbeeld
gegeven. Maar wat niet uit de lengte kan,
moet uit de breedte komen.
De vrije zaterdag betekent voor
de leerlingen van de lagere scholen
op zijn minst het verlies van de
vrije woensdagmiddag. Voor ulo en
vhmo zijn de gevolgen nog ernsti
ger. In het algemeen gesproken
zou de schoolweek weliswaar kor
ter, maar ook aanmerkelijk
„zwaarder" worden. Over de conse
quenties hiervan vertelt de heer A.
Boogaard, rijksinspecteur voor lo,
vglo en ulo voor Leiden en omstre
ken, in het artikel hiernaast.
GEEN PLEIDOOI
Of de heer Boogaard de vraag waar
mee we dit artikel zyn begonnen, met
ja of nee heeft beantwoord? Integen
deel, hy heeft zich zorgvuldig van een
absoluut oordeel onthouden. Dit zei hy
„Ik kan voor de vyfdaagse geen plei
dooi houden en ik kan dit evenmin
voor de zesdaagse, gezien de situatie
waarin we nu verkeren". En hy doelde
op de situatie, die ontstaan is door de
kortere werkweek, waardoor de va
ders wél een vrye zaterdag hebben en
hun kinderen (nog?) niet.
Want wat kan er nu en zeker in
de zomer gebeuren? Dat de ouders
besluiten een lang weekeinde te nemen
en er op uit te trekken vrydagavond
weg en zondagavond terug. Maar de
kinderen dan?
De heer Boogaard raadt zUn leer
krachten dan de volgende interne re
geling aan, zeker waar het leerlingen
van de lagere school betreft. „Gaan de
ouders een lang weekeinde uit, laat het
kind dan meegaan, onder de voorwaar
de dat als de ouders niet uitgaan, het
kind 's zaterdags op school komt."
Is de vyf daagse schoolweek on ver-
mydelyk? Vraagteken. Is het werke-
ïyk nodig, dat zy werkeiyk consequent
wordt doorgevoerd? En dit is een punt
waarover te praten'valt.
SUGGESTIE
„Waarom zouden we niet van 1 ok
tober tot 1 mei aan de zesdaagse vast
houden en van 1 mei tot 1 oktober de
vijfdaagse invoeren?" suggereerde hy.
Inderdaad zou men op deze manier
aan vele verlangens tegemoet komen
De heer A. Boogaard,
rijksinspecteur voor het lo.
vglo en ulo. is bepaald geen
warm voorstander van de
vijfdaagse schoolweek
Onlangs hebben de leerlingen van de openbare scholen bij wijze van proef op zaterdag vrij gekregen. Die
proef is wel geslaagd, als we mogen afgaan op de spontane demonstratie van de scholiertjes op deze
foto. Maar ons gaat het hier om: hoe denken jullie over de vijfdaagse schoolweek, niet alleen voorlagere
school, maar ook voor mulo. huishoudschool, hbs en gymnasium
en vele moeiiykheden omzeilen. In de
zomermaanden is er meer vertier, is de
kans groot dat de ouders er met hun
kinderen een lang weekeinde op uit
willen trekken, terwyl 's winters op de
zaterdagochtend, zeker voor de stads
jeugd, weinig te beleven valt. Boven
dien zou men aldus het lesuren-pro
bleem tot redeiyke proporties terug
brengen.
Maar hoe dan ook, een beslissing
moet genomen worden en die beslis
sing zal dan ook binnenkort vallen.
Maar voordat van hogerhand over het
lot van de schoolweek wordt beslist,
zouden we graag eerst jullie mening
over deze kwestie, die in de eerste
plaats jullie aangaat, willen horen.
PROBLEMEN
Vijfdaagse schoolweek, het leer
programma wordt niet bekort, het
aantal lesuren evenmin. Langere
schooldagen dus, met nog meer
huiswerk. En dan de vrijetijdsbe
steding, die op zaterdag moet
plaatsvinden, als iedereen vrij
heeft. Dat wordt dringen in zwem
baden, bioscopen, bibliotheken en
op sportvelden. Geen vrije zater
dag dus.
Geen vrije zaterdag? Maar wat
ben je van plan te doen, als je
ouders besluiten een lang weekein
de te nemen en er op uit te trek
ken? Ze gaan dan vrijdagsavonds
al weg en je zou thuis moeten blij
ven. En wat denk je te doen als be
langrijke sportevenementen naar
de vrije zaterdag worden verscho
ven? Dus toch een vrije za
terdag
Zesdaagse, vyf daagse of een tussen
oplossing zoals de heer Boogaard die
aan de hand heeft gedaan? Als jy het
voor het kiezen had. wat zou het dan
worden? Zodra je je keus hebt ge
maakt. schryf dan aan: Argus. Redac
tie Leidsch Dagblad, Witte Singel 1 te
Leiden. Een enkel woordje, vyfdaagse
of zesdaagse, is voldoende.
ARGUS
In de klam-vochtige Aziatische
moessongebieden, in de moor
dende hitte van zowel Afrikaanse
landen als in welhaast vergeten
delen van Zuid-Amerika en ook
op de ijzig-koude Falkland-eilan-
den proberen jonge Britten sedert
korte tijd om nieuwe inhoud en
betekenis te geven aan de veel
gebruikte, en ook wel eens mis
bruikte, woorden „Vrijwillig
Dienstbetoon". Als wij schrijven
„jonge Britten", bedoelen wij
„teenagers".
De „operatie", waarby deze teen
agers betrokken zyn, begon een jaar of
twee geleden. De Engelsen noemen hem
„Voluntary Service Overseas". De op
zet is om Britse Jongens en meisjes
direct na de voltooiing van hun school
jaren voor enige tyd uit te zenden
naar onderontwikkelde overzeese gebie
den, waar zy zich nuttig moeten ma
ken door het geven van onderricht,
het doen van maatschappelijk werk en
by de herorganisering van de gemeen
schappen en nederzettingen in die ver
van Europa gelegen delen der wereld.
Het is zonder twyfel een even mooie
als zware taak, die men de Jongelui
laat volbrengen.
De meeste teenagers, die in het kader
van „Vrywillig Dienstbetoon" meewer
ken, zyn van plan om een academische
studie te volgen na hun „diensttyd"
Doch ook uit andere groepen rekru
teert men vrywilllgers voor de ach
tergebleven gebieden. Naast Jongelui
die Eton, Harrow en andere bekende
Engelse scholen hebben afgelopen,
vindt men onder de teenager-vrywilli-
gers jongens, die opgeleid worden of
zyn als elektricien, fitter en timmer
man. De organisatoren der „operatie"
hebben speciaal de achttienjarigen op
het oog, omdat zy in deze groep de
ruimste keuze hebben.
Tachtig jongelui onder wie twaalf
meisjes zyn reeds uitgezonden naar
landen als Ethiopië, de Phillppynen,
Guyana en gebieden in het Britse Ge
menebest. Denk niet, dat de organi
satoren de teenagers opdringen aan die
gebieden. Uitzending volgt pas nadat
van de autoriteiten in een land een
verzoek is ontvangen om helpers te
sturen.
Thans zyn dus tachtig teenagers op
diverse plaatsen op aarde „aan de
slag". Men hoopt eerlang dit aantal
te kunnen verhogen tot honderd. Dit
is een mooi resultaat, vooral als men
weet, dat men twee jaar geleden be
gon met ongeveer vijftien teenagers.
De ontwerper van de „operatie", Alec
Dickson, meent, dat teenagers het ge
voel willen hebben, iets te doen, dat
werkeiyk van betekenis en belang is
voor andere mensen, voor de gemeen
schap of voor hun vaderland. Ook is
het, zei hy, van betekenis, dat zy het
gevoel, Ja, de overtuiging hebben, dat
men hun medewerking nodig heeft.
Dickson en zyn medewerkers proberen
zowel in het belang van de achterge
bleven gebieden als van de teenagers
daarom steeds zoveel mogeiyk te vol
doen aan verzoeken om jonge helpers
te sturen.
Financiering
De „gastregerlngen" nemen de kos
ten van de medische verzorging en
het eten der vrywilllgers voor hun re
kening. Ook voor de huisvesting dit
kan betekenen een aardige stenen
bungalow, maar ook een primitieve hut
in het oerwoud! moeten zy zorgen.
Bovendien betalen zy de helpende
teenagers een wekeiyks zakgeld van
ongeveer tien gulden. Alle andere kos
ten zyn voor rekening van de organi
satoren der operatie „Vrywillig Dienst
betoon". Daar veel achtergebleven ge
bieden ver weg zyn en dikwyls moei-
ïyk te bereiken, zyn de reis- en
transportkosten niet voor de poes. Zij
worden echter bestreden dank zy
schenkingen van enige particuliere
stichtingen en organisaties, het be-
dryfsleven en de Engelse regering.
Een aantal teenagers hebben Inmid
dels hun jaar „Vrywillig Dienstbetoon"
volbracht en hebben in hun vaderland
hun studie of werkzaamheden hervat.
Hun enthousiasme voor de „operatie"
is geenszins verflauwd. Ja. deze „oud
gedienden" zetten zelfs het „Vrywillig
Dienstbetoon in Overzeese Landen"
voort, zy zyn voornemens om nog dit
Jaar teenagers uit de gebieden, waar
zy werkten, naar Engeland te laten
komen en hun daar „maatschappeiyk
werk" te laten doen. Zij brachten
reeds een aardig sommetje byeen om
Er is nogal veel publiciteit
gegeven aan Kennedy's plan
voor een vredeskorps, be
staande uit jonge mensen die
zich in onderontwikkelde ge
bieden verdienstelijk zouden
moeten maken. Maar Kenne
dy's idee is niet zo nieuw.
Engeland heeft reeds twee
jaar zijn „Voluntary Service
Overseas". „Vrijwillig Dienst
betoon in Overzeese Landen"
zendt teenagers uit naar
minder ontwikkelde gebieden,
waar zij zich als maatschap
pelijke werkers, arbeiders,
enz. in velerlei opzicht nut
tig maken. In een reeks van
vier artikelen, waarvan wij
vandaag de eerste publiceren,
zal over deze organisatie
meer worden verteld.
de reiskosten der Jonge „overzeeëers"
te helpen bestryden. Dit is nog maar
een begin, zeggen de „oudgedienden",
maar zy koesteren goede verwachtin
gen voor de toekomst en zy hopen
er in te zullen slagen om een steeds
groter wordend aantal „overzeese teen
agers" naar Engeland te laten komen
om dit land te leren kennen. Dan
kunnen ook deze overzeese jongelui to
nen. wat zy kunnen.
Engelse teenagers die van aanpakken weten, bieden de helpende hand in achtergebleven gebieden. De
meest uiteenlopende karweitjes krijgen ze daar op te knappen: en dat zware lichamelijke inspanning hen
evenmin wordt bespaard, laat de foto wel zien.
„Ik zie meer nadelen dan voor
delen van de vijfdaagse school
week, omdat men met de wet in
de hand toch moet komen tot een
bepaald aantal lesuren in de
week", aldus de heer A. Boo
gaard uit Oegstgeest, Rijksin
specteur voor lo, vglo en ulo in
deze contreien. Hij vertelt, dat
hij reeds met verscheidene
schoolhoofden, schoolbesturen en
leden van gemeentebesturen het
probleem van de vijfdaagse
schoolweek heeft besproken; een
oplossing waarmee iedereen in
zijn nopjes is, heeft men echter
nog niet kunnen vinden.
Jk ben niet zonder meer dank
baar dat dit de school overkomt",
zegt de heer Boogaard. „Ik vrees
dat er een aantal waarden ver
loren zal gaan, die niet te meten
zijn."
Hy doet uitvoerig uit de doeken voor
welke moeiiykheden de scholen ge
steld zullen worden, als de vyfdaag
se een feit wordt. De lagere scholen
byvoorbeeld, die van oudsher aan de
26 uur per week (1040 per Jaar» moe
ten komen. Ook al offert men de
vrye woensdagmiddag aan de vrye
zaterdagochtend op. dan nog komt
men wekeiyks een lesuur tekort. Dit
betekent dus, dat by de invoering
van de vyfdaagse niet alleen de
woensdagmiddag verloren gaat,
maar ook de vakanties ingekort moe
ten worden; en het laatste betekent
weer moeiiykheden met de ouders,
die nu met hun vakanties al zozeer
rekening moeten houden met de
schoolvakanties.
Het verlies van de vrye woensdagmid
dag acht de heer Boogaard van gro
te betekenis, omdat juist deze vrye
middag zo'n gunstig effect op de
yver heeft: donderdags beginnen de
leerlingen met frisse moed. Even be-
langnjk vindt hy overigens het ver
lies van de school-zaterdagochtend.
„De steer op school is dan prachtig,
onderwyzers en leerlingen maken
dan by wyze van spreken de week
rond. Ga nu de Leldse Jeugd zomer
en winter door op zaterdag vry ge
ven? De pedagogisch belangrijke
school-zaterdagoch tend Is weg en ik
ben bang dat daarvoor, vooral in de
winter, baldadigheid terug zal ko
men."
Enkele plattelandsscholen. die de vyf
daagse hebben ingevoerd, hebben
gemeend de oplossing niet in kortere
vakanties, maar in langere schoolda
gen te moeten zoeken, vyf dagen
achtereen 's ochtends 3 1/4 en mid
dags 2 uur.
„Maar vrydag is een moeiiyke dag,
de leerlingen zyn d® school dan beu,
omdat er de hele week geen onder
breking is geweest en de dagen te
lang duren."
„U begrijpt wel", onderbreekt de on-
derwysinspecteur zyn eigen betoog,
„dat ik nu redeneer vanuit het
standpunt van de school. Maar dat
is natuuriyk niet helemaal juist. We
zullen ons ook moeten afvragen, wel
ke invloed de vyfdaagse werkweek
van de vader op het levensritme van
het gezin zal hebben."
De moeiiykheden, welke de heer Boo
gaard voor de lagere scholen heeft
opgesomd, wegen nog zwaarder by
de ulo- en middelbare scholen. „Deze
scholen hebben een vast programma.
De leerlingen moeten In een jaar een
bepaalde hoeveelheid werk verzetten;
ze moeten ook 'n bepaalde hoeveel
heid huiswerk maken. Wilt u hen
dat op vyf In plaats van op ses da
gen laten doen?"
„Men spreekt in dit verband wel eens
over beperking van het leerplan.
Maar de leerplannen zyn in de loop
der Jaren steeds beperkt en er u
toch een minimumgrens!"
Jk ben bang, dat de vijfdaagse
schoolweek voor de leerlingen
vermoeiender zal zijn dan de zes
daagse", aldus de heer Boogaard.
En daarom komt hem mede
met het oog op de verlangens
van vele ouders op het ogen
blik een tussenoplossing als het
beste voor: in de zomermaanden
(ruim genomen) een vijl daag se
en voor de rest van het jaar een
zesdaagse schoolweek.
