„Suddenly last summer": film naar
toneelstuk van Tennessee Williams
SNELFIX
FILMS
Gero-casselfe
VULPEN KWIJT!
Boeiend scenariotopbezetting
(met o.m. Elizabeth Taylor) en
een duidelijk zedelijk motief
Impressionist van aard,
detaillist in zijn werk
„Hel in Saipan": meedogenloos
beeld uit wrede oorlogstijd
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 10 juni 1961
Tweede blad no. 30376
VAN DEZE WEEK
Trianon Een film van bijzondere klasse! In een iopbezetiing (Elizabefh
Taylor, Kaiharine Hepburn en Montgomery Clift) ontrolt zich het mee
slepende drama van een meisje, Catharine, dat tijdens een buitenlandse reis
met haar neef Sebastiaan getuige is van diens afschuwelijke dood en daardoor
op de rand van verstandsverbijstering is geraakt. Op de achtergrond woedt de
stille, maar verbeten strijd tussen Sebastiaans moeder, mevrouw Venable, die
haar zoon op een ziekelijke wijze verafgoodde, en een jonge hersenchirurg,
dr. Cukrowicz, die op intelligente wijze het boosaardige spel ontrafelt van
de schatrijke weduwe, die ten koste van alles de ware toedracht verborgen
wil houden en daaraan de gezondheid en eventueel het leven van de enige
getuige, namelijk Catharine, wil opofferen. Deze korte samenvatting bewijst
reeds, dat het scenario niet afkomstig is van de eerste de beste: deze film
is namelijk op een van respect getuigende wijze gemaakt naar een stuk uit
1957 van de beroemde Amerikaanse toneelschrijver Tennessee Williams, die
er, zonder in goedkope prekerigheid te vervallen, een zedelijk motief in neer
legde: dat men niet van andere menselijke wezens misbruik kan maken (zoals
Sebastiaan) zonder daarvoor te boeten met het eigen leven.
Verbeten strijd om
een leven met inzet
van miljoen dollar
Al betreft het hier een verfilmd to
neelstuk, toch is dit werk op-en-top
film geworden. Het spreekt vanzelf, dat
van de ruimere mogelijkheden, die het
film-procédé bood, dankbaar gebruik is
gemaakt, o.a. door de terugblik op wat
er zich op die zomerreis precies heeft af
gespeeld. Verheugend is het te zien, dat
met name Elizabeth Taylor tenvolle
voor haar taak berekend blijkt te zijn.
Zü wordt nog te vaak beschouwd als het
mooie-meisje-zonder-meer. Maar „Liz"
bewijst hier. dat zij een voortreffelijke
actrice is, die het kan opnemen tegen
geroutineerde krachten als Katharine
Hepburn (in de prachtige rol van de bi
zarre mevr. Venable) en Montgomery
Clift (de hersenchirurg). Het verhaal
Advertentie
Zoekt U een
van f40.— of f400.—.
v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207
heeft het. De Gero-specialist.
Grenspiraten
Regen van kogels
Rex In het theater aan de Haar
lemmerstraat speelt deze week weer een
cowboyfilm volgens het oude recept. Veel
schieten, veel doden (op een brug vallen
er een stuk of zes). Het meest opmerke
lijke van de film is, dat er vrijwel geen
vrouwenrol in voorkomt. De sterke
zwart-wit tekening van de karakters is
kenmerkend voor de Amerikaanse kleu
renfilm.
Buchanan, een stoere cowboy, passeert
op doorreis naar Texas het bij de grens
gelegen stadje Agrytown, waar de macht
in handen is van één familie: de Agry's.
De jongste van de Agry's haalt over de
grens een streek uit, maar een jonge Me
xicaan, Juan de la Vega, komt hem
neerschieten. De jonge Juan wordt over
meesterd door de sheriff en zijn mannen
doch dit gaat zo weinig zachtzinnig, dat
Buchanan voor hem in de bres springt.
Beide mannen worden opgesloten, en
zullen opgehangen worden. De vader van
Juan is echter een rijke Mexicaan, die
de rechter weet om te kopen. Dit blijft
de sheriff niet onopgemerkt, zodat er
een strijd om het geld losbarst. Deze
strijd wordt bij een brug tenslotte uit
gevochten. Midden op de brug de buidel
met geld; aan weerszijden de „gegadig
den". Het recht zegeviert echter en Juan
de la Vega kan naar huis in Mexico
gaan. De familie Agry heeft zichzelf uit
gemoord.
krijgt een ongewone spanning door de
„inzet" van de strijd tussen de geweten
loze moeder en de onraad vermoedende
dokter: de schatrijke weduwe heeft na
melijk een donatie van een miljoen in
uitzicht gesteld voor de primitief-inge
richte kliniek voor geesteszieken, waarin
Catherine is opgenomen, mitsar.
Cukrowicz haar opereert. Maar die ope
ratie is allerminst ongevaarlijk en mo
gelijk zal het meisje als een geestelijk
wrak achterblijven, weliswaar bevrijd
van haar spanningen, maar zonder her
innering. Om dit laatste is het mevr.
Venable juist begonnen. Maar de dokter
geeft het niet op. ook niet als er druk
op hem uitgeoefend wordt met het oog
op de verbeteringen, die dankzij de do
natie mogelijk worden. Hij wint de strijd.
Catharine krijgt haar gezondheid terug
en mevr. Venable trekt zich. volkomen
verdwaasd door wat er eindelijk aan het
Verboden moederliefde
Moederlijke non
CASINO „Verboden moederliefde"
is de soms ontroerende geschiedenis van
een non, die een moederlijke genegen
heid opvat voor een Italiaans „schoffie".
Het jongetje wordt niet bepaald liefde
rijk opgevoed door een tante. Zijn moe
der, die al vroeg weduwe is geworden,
moet kiezen tussen haar nieuwe geliefde
en haar zoon. Zij kiest de eerste. Al
gaat het afstand doen van haar zoon
haar erg aan het hart.
De non brengt zich zelf in grote
moeilijkheden. Zij ziet haar „fout" (de
verboden moederliefde) in als zij merkt,
dat de binding tussen moeder en zoon
groter is dan zij dacht. Zij brengt de
jongen naar zijn moeder terug. De film
die voor het grootste deel in een kloos
ter speelt, komt erg langzaam op gang.
Ook moet het ons van het hart. dat
het spel van Anna Magnani soms iets
te veel heeft van „de vrouw in het volle
leven" en dat haar doen en laten voor
een kloosterzuster op zijn zachtst uitge
drukt nogal nonchalant is. Maar mis
schien maakt zij deel uit van een wei
nig strenge werkorde.
Het gezicht"
Begrijpelijke prolongatie
Studio Het zou wel hèèl merkwaar
dig zijn, indien een film van de beroem
de regisseur Ingmar Bergman niet ge
prolongeerd werd. Zo blijft dus diens
„Het gezicht" ook deze week nog gehand
haafd. „Het gezicht", dat wonderlijke
verhaal van een magnetiseur-hypnotiseur
die de wereld met vreemdsoortige séan
ces weet te bedriegen, maar desondanks
tenslotte door de Koning voor een voor
stelling wordt opgeroepen, toont Ingmar
I Bergman als cineast weer in zijn volle
kracht. Het zijn speciaal de originele
beelden, welke een voor een als schilde-
I rijen aandoen, die. naast het spannende
I verloop, de aandacht boeien. Ingmar
Bergman betoont zich wel een zeer apart
figuur onder de huidige filmproducen-
Iten!
Protestants
vluchtelingenkerk je
in Haid (Oostenrijk)
Verrijk uw vakantie door een
kleine beperking
Al enkele jaren deden wij in deze
tijd van eigen vakantie-voorbereidingen
een beroep op U om iets af te staan van
Uw eigen vakantie-geld en zo wat vreug
de te brengen in het barre bestaan van
de vluchtelingen die geen respijt kennen
van hun ellende en die nooit ook maar
eén dag even „eruit" komen. Ditmaal
bleef van het met Kerstmis ingezamel-
I de geld zóveel over, dat voor de komen
de zomer in Haid een feestdag met de
bejaarden en een uitstapje met de kin-
deren op het programma staat. En zo
mogelijk wat hulp aan verspreid leven
de vluchtelingen in de buurt van Linz,
die onder geen enkele hulp-instantie res
sorteren.
Deze keer wil ik uitsluitend nogmaals
wijzen op de nood van het verbrande
noodkerkje. Na de eerste „Spatenstich"
met Pinksteren is men hu met het
graafwerk begonnen. Op 16 juli e.k.
vindt de eerste steenlegging plaats. De
dienst wordt dan in een oude barak
gehouden, die voor die tijd nog wat
wordt opgeknapt. Maar er zal geen mu
ziek zijn, omdat ook het orgel verbrand
is en op onze laatste oproep een be
drag van f 212.50 is binnengekomen, niet
voldoende voor de aankoop van het al
lerkleinste orgel zonder registers.
Wij hopen vurig, dat op deze laatste
oproep voor de vakantie nog zoveel bin
nenkomt. dat een behoorlijk harmonium
aangeschaft zal kunnen worden en er zo
iets van muziek zal zijn in het eento
nige bestaan van deze van alles berooi
de mensen. Nog een woord van harte
lijke dank aan de N.N.-gevers, o.a. uit
Katwijk.
Dr. E. A. FRANKEN-DUPARC.
Lammenschansweg 71, Leiden.
Giro: 285812.
Lijm ronder Memmen met
van Ceta-Bever
ELIZABETH TAYLOR
en
MONTGOMERY CLIFT
licht is gekomen, in haar kostbaar inge
richte vertrekken terug
Op meesterlijke wijze zjjn de bedoe
lingen van de auteur op het film
doek verwezenlijkt, Tennessee Williams
schreef namelijk een uiterst knappe ont
leding van wreedheid en immoraliteit,
zonder belangrijke concessies aan sex of
glamour. Twee elementen, die men ook
in sommige van zijn andere werken aan
treft. treden hier duidelijk naar voren:
enerzijds een sfeer van oververfijning
(de door Sebastiaan ontworpen exotische
tuin!), anderzijds een ongeremde bruut
heid. De zoon ziet de schepping als een
verslindend organisme, hijzelf handelt
dienovereenkomstig, maar moet boeten
voor het „gebruiken" van anderen. Zijn
verdwaasde moeder ziet in Sebastiaan
echter de „dichter", die één gedicht per
jaar maakt en daarvoor negen maanden
nodig heeft Bijna was een jong
meisje slachtoffer geworden van een
verfijnde verwording, die over het graf
haar klauwen nog naar Catherine uit
strekt. Een boerend gegeven, dóór Wil
liams prachtig uitgewerkt en hier op
voortreffelijke wijze verfilmd!
Het weerzien van Flor is Verster
Prof. Hammaclier hield rede in Lakenhal
Gisteren was het een eeuw geleden, dat de schilder Floris Verster in Leiden
werd geboren. Ter herdenking van dit feit heeft op verzoek van de vereniging
„Belangstellenden in de Lakenhal", prof. dr. A. M. Hammacher. directeur van het
Rijksmuseum Kröller en Muller in Otterloo, een rede uitgesproken, die hfj „Het
weerzien van Floris Verster" had genoemd.
Na een korte inleiding van de voorzit
ter van de vereniging, de heer P. Herfst,
ving prof. Hammacher aan met zijn
rede. Hij zeide, dat het feit. dat hij de
uitnodiging om naar Leiden te komen
had aangenomen, ondanks de grole
hoeveelheid werk. waarmee hij was
overladen, zijn rede had. „Floris Verstar
was de eerste grote figuur in de kunst
wereld waar ik van nabij kennis mee
maakte", aldus spreker. „In het jaar
1917 leefden wij in een tijd, dat wij. door
de oorlog daartoe min of meer gedwon
gen, ons concentreerden op onze eigen
kunstuitingen". Prof. Hammacher zeide.
dat hij in die jaren de eer had gehad de
grote schilder diverse malen te ontmoe
ten. Spreker zeide. dat het moeilijk is
om door de „baaierd van andere rich
tingen" de schilder op dezelfde wijze te
blijven zien als destijds Hij walde dan
ook niet ingaan op historische bijzon
derheden. Hij vond het belangrijker om
vrij en onbevangen tegenover Verster te
staan. In zijn beginperiode kan men in
de werken van de schilder een duidelijke
invloed van de Haagse School ontwaren.
Later heeft zijn werk een iets ander
en typisch „Verster-karakter" gekregen.
Verster had weinig vrienden. Toch was
het belangrijk voor hem om er enigen
te hebben, die als het ware een resonans
waren van zijn werk. De belangrijkste
van die vrienden is ongetwijfeld de dich-
ter-prozaschrijver Albert Verwey. Deze
heeft zich niet alleen over Verster geuit.
Hij schreef over schilders en problemen
der beeldende kunsten uit zijn tijd in
het algemeen.
BRUSSEL
In zijn jongste tijd is de Leidse schil
der, die het grootste deel van zijn leven
op „Groenoord" in Leiden heeft door
gebracht. naar Brussel geweest. Zulks
op uitnodiging van zijn tijdgenoot
Toorop. Typisch is, dat hoezeer Ver
ster Toorop ook bewonderde in zijn
werk hoegenaamd geen invloed van de
laatste valt te onderkennen.
Na zijn Brusselse tijd in de jaren 1880
heeft Verster zich teruggetrokken op
„Groenoord". Daar begon hij. die zich
in den beginne meer aangetrokken had
gevoeld tot het landschap, zich bezig te
houden met het stilleven. Hoewel van
aard een impressionist kon Verster uit
eindelijk in deze kunstrichting geen be
vrediging vinden. Met grote energie zet
hij zich aan het detail. Soms zien wfj
een vlaag van impressionisme in de
werken van de schilder, die zich uit in
een enkel zeer snel en met grote vaart
geschilderd doek. Daarna zien wij weer
een zich toeleggen op het detail, waarbij
Lido ,,Hell to eternity": imposante film uit de tweede wereldoorlog,
episode, welke de meedogenloze strijd tussen Amerikanen en Jappen om en op
het eiland Saipan behandelt.
Schildering van een ware ..hellestrijd"
Daarvan zijn de voorbeelden vele: gevechten van man tegen man, een
ganse nacht lang.
Op een gegeven ogenblik valt dan de stilte.
Een lugubere stilte, na het schreeuwen der mannen, de knallende schoten,
na al het lawaai en tumult van de oorlogshel. Men ziet een leger doden en
stervenden. Men ziet alle denkbare oorlogsverschrikkingen en hoopt, dat ze
voorgoed voorbij zullen zijn
Dat is de hoofdindruk. Maar er zijn
vele andere. Daar is generaal Matsui,
vertolkt door Sessue Hayakawa. bekend
door zijn rol in „The Brigde on the river
Een onvergetelijke verschijning. In zijn
Kwai"
schuilplaats gevangen genomen door
soldaat Babaldon, voelt hij zich tegen
over hem toch altijd nog de „heersende
meester". Generaal Matsui wil tot het
einde doorvechten, de resten van zijn
schamel leger opofferen voor een zin-
en nutteloos doel. Soldaat Gabaldon, die
eerst op een onbeheerste wijze de dood
van zijn beste vriend gewroken heeft,
door in het wilde weg Japanners neer te
schieten, haalt generaal Matsui tenslotte
toch over de strijd op te geven, om daar
door de overgeblevenen te sparen. Tus
sen beiden speelt zich een aangrijpende
scène af, met bovengenoemd resultaat.
Maar de trotse generaal Matsui pleegt
harakiri na deze totale overgavej voor
SESSUE HAYAKAWA
als generaal Matsui
hem persoonlijk is de smart té groot.
..Hell to eternity" is een film. welke él
het oorlogsleed openrijt.
Een film, waarin Amerikaanse mari
niers en Japanse soldaten elkaar op
beestachtige wijze afslachten Daartegen
over staan ook andere beelden, vrolijke,
wanneer de mariniers in nachtlokalen
zich „vermaken", intussen met een wel
licht. spoedige dood voor ogenEen
wel héél lang uitgesponnen strip-tease
scène vormt daarbij een hoogtepunt.
Sterk spelende acteurs als Jeffrey
Hunter, David Janssen en Vie Damone i
(in de film een hecht drietal kamera- I
den) en actrices als Patricia Owens en j
de Japanse Miiko Taka (bekend uit I
„Sayonara", waarin zU met Marlon
Brando de hoofdrol vertolkte), maken I
Narigheid.
Niet blijven hopen,
maar nieuwe kopen
zelfde dag
wolfslag
Breestraat 145 - Tel. 23211 l
BB moet zouteloze
komedie verkopen
LUXOR De nieuwste film van
Brigitte Bardot, „Bandeloos", zal de
meeste BB-fans niet meevallen. Na
..La Vérité". waarin zij beslist meer
deed dan zich alleen maar in allerlei
verleidelijke situaties en houdingen
laten kieken, heeft de vicieuze?
cirkel zich gesloten. Evenals haar
eerste grote succes, „Et Dieu crea la
femme", moet de jongste BB-film
het uitsluitend hebben van Brigittes
fysieke kwaliteiten. Dus huppelt zij
weer als Frankrijks super-seks-bom
metje over het witte doek en huppelt
zij niet, dan ver- of ontkleedt zij zich
ivel, kortom: doet zij alles wat ieder
een van BB verwacht; het enige
nieuwe zijn haar korte avondtuurtjes
op skelter en bobslee.
Hiermee is het belangrijkste over deze
film gezegd. Want weinigen zullen met
andere bedoelingen dan' om op BB-pi-
kanterieën vergast te worden deze film
gaan zien. En daartoe bestaat trouwens
ook geen reden, want een zoutelozer ko
medie hebben we zelden gezien. „Ban
deloos" ce Nederlandse titel is ove
rigens een opvallend niet terzake doende
vertaling van „La bride sur le cou"
vertelt van een fotomodel, Sophie (BB),
die verliefd is op haar baas (JacquesRi-
berolles», die op zijn beurt van plan is
een rijke Amerikaanse te trouwen. So
phie wil haar rivale met een geweer
neerschieten, maar een student (Michel
Subor» raadt haar dat af en zegt dat
het effectiever is te proberen haar baas
jaloers te makenmet hem Aldus
geschiedt. Het resultaat de baas krijgt
zijn zin en Sophie vindt haar geluk bij
de student.
Originaliteit is dus wel het laatste dat
men de scenarioschrijver verwijten mag.
Typisch is eigenlijk alleen het slot. als
Sophie-Brigitte afscheid van de toe
schouwers neemt met een stekelige op
merking aan het adres van persfotogra
fen. Regisseur Roger Vadim, BB's eerste
echtgenoot, heef1 dus niet kunnen na
laten een weinig geslaagde toespeling te
maken op de in wezen betreurenswaar
dige publiciteitsdrukte rond BB.
mede deze film tot een boeiende en be
zienswaardige. Doch bovenal staat daar
toch de onheilspellende figuur van Ses
sue Hayakawa: een onverbiddelijke
vijand, zijn vaderland getrouw tot in de
dood.
Wie niet weten mocht, hoe verschrik
kelijk wreed het In een oorlog toegaat,
kan dat door deze film wel tot in merg
en been te weten komen.
Verster echter nimmer het geheel als
zodanig uit het oog verliest.
MEESTERWERKJES
Uiteindelijk vloeien deze beide rich
tingen in de schilder bijeen. Deze
samenvloeing heeft een kleine serie
meesterwerkjes opgeleverd, voornamelijk
stillevens.
Uit deze stillevens blijkt de positieve
levenshouding van de schilder. Prof.
Hammacher typeerde het werk van de
grote Leidenaar als een „geobjecti
veerde, positieve uiting".
Na zijn rede liet de spreker een aan
tal plaatjes projecteren van het werk
van Verster en ter vergelijking
werken van tijdgenoten als Breitner en
Israels.
De heer Herfst dankte prof. Ham
macher voor zijn rede. Tevens merkte
hij op. dat, hoe Verster ook wordt be
naderd, hij altijd weer de toets van de
kritiek ruimschoots kan doorstaan. „Wij
behoeven ons in Verster niet te vergis
sen", aldus de voorzitter.
Zangconcours Ring van
Chr. Zangverenigingen
De Ring van Chr. Zangverenigingen
„Leiden en omstreken", houdt donder
dag 15 juni 's avonds om half zeven,
een avond-zangconcours in de Stadsge
hoorzaal. Diverse koren, die hun ver
plichte en vrije werken ieder naar eigen
interpretatie zullen uitvoeren, treden
deze avond op. De beoordeling der koor
zang zal geschieden door een jury van
drie bekwame toonkunstenaars.
Het Ringbestuur heeft de burgemees
ter van Leiden, jhr. mr. F. H. van
Kinschot, bereid gevonden het ope
ningswoord te spreken.
VERPLAATSING FABRIEK
VAN PARMENTIER
Raadslid stelt vragen
Het lid van de Leidse gemeenteraad,
dokter H. M. J. W. J. Kortmann, heeft
aan burgemeester en wethouders de vol
gende schriftelijke vragen gesteld:
1. Hebben B. en W. kennis genomen
van de berichten voorkomende in de
Leidse bladen waarin vermeld wordt dat
de Parley Wolspinnerij van de N.V. Jo-
han Parmentier Textielfabriek in sep
tember 1961 in haar geheel naar Dok-
kum wordt verplaatst?
Zo ja berust dit bericht op waarheid?
2. Hadden B. en W. te voren kennis
genomen van de geruchten die hierom
trent reeds lang in de stad circuleerden?
Zo ja, welke maatregelen hebben B. en
W. genomen om te trachten de directie
van bovengenoemde N.V. van haar voor
nemen af te brengen? Zo neen, wat over
wegen B. en W. te doen om zeer tijdig
geinformeerd te zijn indien eventueel
andere directies het voornemen hebben
eveneens hun bedrijf over te plaatsen,
ten einde op deze wijze te voorkomen
dat de arbeidsmogelykheid in Leiden be
perkt zou worden?
3. Zyn B. en W. niet van mening dat
van het aantrekken van nieuwe indus
trieën, hoe loffelijk ook. op deze wijze
weinig effect resulteert, wanneer ander
zijds niet alles in het werk wordt gesteld
om van ouds gevestigde bedrijven alhier
te behouden.
Chr. Diagnostisch
Centrum in Leiden
Tot oprichting besloten
Tydens een gehouden vergadering met
alle protestantse organisaties, die zich
bezig houden met de problemen van
hetafwijkende kind, is in beginsel beslo
ten over te gaan tot oprichting van een
Protestants Christelijk Diagnostisch Cen
trum voor Leiden en Omgeving.
Het doel van dit centrum is om aan
de ouders van afwijkende kinderen voor
lichting te geven bij de opvoeding van
hun kinderen. Daar de vragen, die hier
mede samenhangen, niet zyn los te ma
ken van de levensbeschouwelijke basis
van de ouders, achten deze besturen een
Protestants Christelijk Diagnostisch Cen
trum een eerste vereiste. Aan het Chris
telijk Orthopaedagogisch Instituut is de
opdracht gegeven de plannen hiervoor
nader uit te werken. Het ligt in de be
doeling, dat het te vormen diagnostisch
centrum zo veel mogelijk gebruik zal
maken van de bestaande psychiatrische
en psychologische diensten, terwijl voorts
contact zal worden gezocht met andere
op dit punt werkzame organisaties.
Het initiatief hiertoe is uitgegaan van
het Christelijk Orthopaedagogisch Insti
tuut en is ondersteund door alle protes
tantse organisaties op het gebied van
het christelijk buitengewoon onderwijs
in Leiden en omstreken, zoals de ouder
vereniging „Philadelphia", de protestant
se nazorgorganisaties in Leiden en de
Rijnstreek, het bestuur van de nieuw
op te richten protestantse school voor
zwakzinnigen en het bestuur van de op
te richten school voor christelijk indi
vidueel nijverheidsonderwijs.
Eindexamen Gymnasium
Van de groep B m van de eindexa
men-kandidaten van het Gymnasium te
Leiden slaagden de heren: R Booy. J.
G. Goekoop. R. M. N. van der Linden,
W. G. van den Berg, A. M. Vossepoel.
allen te Leiden, F. van der Wind te Aar-
landerveen, W. T. Visser te Voorschoten.
Van de groep B II slaagde alsnog de
heer G. H. Bakema te Leiden; 3 kandi
daten van deze groep werden afgewezen.
Van de groep B 1 slaagde alsnog mej.
S. Verhoekx te Leiden.
Het eindexamen is heden geëindigd.
Van de 39 kandidaten zijn er 32 ge
slaagd en 7 afgewezen.
Officiële puhlikaties
Burgemeester en Wethouders van Lel
den brengen ter openbare kennis, dat de
Veilingkade met Ingang van 12 lunl 1961
voor de duur der bestrattngswerkzaamhe-
den aldaar, ls afgesloten voor het ver
keer met alle voertuigen, rij- en trekdie
ren en vee, ln belde richtingen.