BOSCH
koelkasten
Vrijdag opent Prins Bernhard de
nieuwe Pier te Scheveningen
Probleem winkelcentra
oncler de loep genomen
Wond is na twintig jaar genezen
Héb hteeót ue/ikockté tnje/db in Buwpd
Achtergronden der ontwikkeling
in ons land anders dan in V.S.
Bezoekt
onze
showroom
en vraagt
proefrit
met
NU VOLMAAKT VEILIG RIJDEN OOK ZELFS MET DE KINDEREN
de nieuwe 4-DEURS OPEL REKORD
n.V. HET MQTQRHUIS
Amsterdamse graanoverslag model
voor Rotterdam en Antwerpen
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 16 mei 1961
Vierde blad no. 30355
Men kan weer gaan pierewaaien!
4^
Nu nog véél mooier dan ooit tevoren!
Vrijdag gebeurt het!
Op de 19e mei komt Prins Bernhard naar Scheveningen om de bad
plaats voor genezen te verklaren! Twintig lange jaren heeft Neerlands
belangrijkste vissersplaats met een ernstige blessure tegen de residentie
gelegen, maar zodra de openingsplechtigheid voorbij is, en de nieuwe
Pier toegankelijk, dan is de zieke helemaal geen zieke meer. Dan is zij
zo gezond als een vis en nog veel mooier dan ooit tevoren. Voor het
eerst sedert het seizoen 1941 kan Scheveningen haar gezicht weer in al
haar glorie laten zien.
Eertijds
Herinnert u zich nog, hoe een andere
Koninklijke Hoogheid op 6 mei 1901
ook naar Scheveningen kwam om de
pier te openen? Het was Prins Hendrik,
die de dopeling de naam „Wandelhoofd
Wilhelmina" meegaf. Ongeveer twee
jaren van bouwen waren aan die plech
tigheid voorafgegaan. In 1899 lieten de
Belgische waterbouwer ir. E. Wyhofski
en de Haagse architect B. van Liefland
hun technische en artistieke knobbels
met elkaar samenspelen en het resultaat
van deze samenwerking was een wandel
hoofd, dat gemeten vanaf de strand-
muur 375 meter in zee stak. Mèt de
loopbrug naar het Kurhaus bedroeg de
totale lengte 405 meter. De Antwerpe
naar had de onderbouw voor zijn reke
ning genomen en de bovenbouw, met die
typische „Turkse uien" op de torens,
kwam van de tekenplank van de Neder
lander.
Van schroefbladen voorziene buizen
318 werden in het strand en de
zeebodem gedreven, om het 8 meter
brede wandeldek te kunnen schragen.
Kruiselings met sterke stangen verbon
den, leverden zij een lijnenspel in de
verte vervagend tot een ragfijn netwerk.
Kent U ze nog
Halverwege de pier verbreedde deze
zich tot een zeskantig platform, maar de
grootste trekpleister was toch wel het
paviljoen De plattegrond was een regel
matige achthoek, waarvan de diagonalen
ongeveer 64 meter lang waren. In het
café-restaurant zat vaak de .Badkapelle',
het orkest, dat 's middags een concert
verzorgde, en zich altijd in een grote be
langstelling mocht verheugen.
Later kwam daarvoor in de plaats
een cabaret, dat 's middags en 's
avonds de variété - programma's
bracht, waaraan zoveel namen ver
bonden waren, die voor altijd on
vergetelijk zijn geworden.
Kent u ze nog, Pisuisse, Louis Da
vids en Lou Bandy? Zij stonden dik
wijls in de luisterrijke, met palmen
versierde zaal. En wie denkt ook niet
aan Kees Pruis en aan de destijds
bijzonder populaire negercabaretier
Elmer Spyglass, die telkens maar
zijn lied „They didn't believe me"
moest zingen? Ja, zó was het!
Flaneren
En op de pier zelf? Daar flaneerde
men. Chic en elegant gekleed, wandelde
men rustig op en neer, de dames een
hoed met brede rand, de heren een stro
hoed op het hoofd. De pier de naam
„Wandelhoofd Wilhelmina" werd maar
hoogst sporadisch gebruikt was dè
plaats waar men zich liet bekijken. De
kinderen mochten ook mee, maar dan
moesten ze vooral „goed oppassen en lief
zijn". Parmantig en keurig netjes stap
ten ze rond, met een kanten kraagje, of
een matrozenpakje en zwarte lakschoen
tjes. En wie over de ballustrade hing en
naar het strand keek, zag daar de luie
rende badgasten liggen, volgens de laat
ste mode van toen gestoken in een
zwarte of, nóg frivoler! in een
zwart-wit gestreepte hansop. Bovendien
kon men altijd weer die typische figu
ren aantreffen, de hengelaars met het
hoofd diep in de kraag, de handen in de
zakken, wachtend op dat rukje aan het
snoer. Het was een bont gezelschap, dat
vooral 's zomers in zo groten getale bo
ven zee paradeerde. Het hele jaar door
kon men op het wandelhoofd terecht.
Tot en met het seizoen 1941.
Brand op 26 maart 1943
Onder meerderen trad Alex de Haas
nog regelmatig op in het paviljoen. Hij
wordt wel de hekkesluiter genoemd, want
na hem kwam er geen artiest meer. De
pier ging dicht en de bezetter verminkte
hem, door balken uit het wegdek te ne
men, bang als hij was dat de Engelsen
hem als aanlegsteiger voor een eventuele
invasievloot zouden gebruikenNiet
veel later, in begin 1942, werd Scheve
ningen geëvacueerd. Van de vrolijke, be
drijvige en kleurrijke badplaats was zij
veranderd in een naargeestig haven
stadje. Tot overmaat van ramp stond op
26 maart 1943 het eindpunt van de pier
in lichter-laaie. Bommen hadden de
brand niet veroorzaakt. Toch stond daar,
op die zeer warme dag, het paviljoen als
een enorme fakkel te roken. Nóg schrijft
men het vuur toe aan broei in het daar
opgeslagen hooi. De Haagse, noch de
Stangen, buizen, „Turkse uien" en
dwarsliggers:
„Wandelhoofd Wilhelmina"
Duitse brandweer kon bij de vuurhaard
komen. Diverse dwarsliggers waren im
mers weggebroken
In de twee volgende oorlogsjaren werd
het droeve restant in étappes gesloopt.
Hoe lang daarna heeft men ze bij laag
water niet zien staan. De zwarte stalen
stompen, die eens zulke steunpilaren
vormden
„Hollandse nieuwe"
Maar, als gezegd, vrijdag is Scheve
ningen weer zo gezond als een vis en
kan zij er prat op gaan, de grootste
„Hollandse nieuwe" binnen haar grenzen
te hebben. Toelopend van 19 naar 12 me
ter breed, strekt de nieuwe Pier zich on
geveer 381 meter in de Noordzee uit. Al
het vermaak van vroeger, en nóg meer
kan men er weer beleven en na 20 jaar
kan die goede bezigheid, het pierewaaien,
opnieuw naar hartelust bedreven wor
den. De pier was dood, lang leve de
Pier!
Alleenvert. N.V.Willem van Rijn,
Amsterdam-W. - Postbus 8005
\dvertentle
Bourguiba kritiseert
politiek van Israël
President Habib Bourguiba heeft
Israël gewaarschuwd dat „bloed efi tra
nen" zullen vloeien in Palestina, tenzij
Israël toestemt in een „rechtvaardige
oplossing" van het Israëlisch-Arabisch
conflict over de Palestijnse vluchtelin
gen.
Volgens Bourguiba is de onrust in het
Midden-Oosten te wijten aan de vor
ming van de staat Israël, wat tevens de
eerste oorzaak is van de penetratie van
het communisme in het olierijke gebied.
Bourguiba zei, dat het Palestijnse
vraagstuk niet met lapmiddeltjes is te
verhelpen, maar dat Israël zijn machts
politiek tegen de Arabische wereld dient
te verlaten en te komen tot erkenning
van het recht der Arabieren om hun
voorvaderlijke grond te bewonen. Israël,
aldus Bourguiba, „heeft een nieuw soort
kolonialisme geschapen, dat erger is dan
dat van het Westen in het verleden".
Tot besluit beschuldigde de Tunesische
president Israël ervan, dat dit land
tegenover de Arabieren een politiek be
drijft, die te vergelijken is met die van
de nazi's ten opzichte van het jodendom
de politiek van opsluiting in afzonde
ringskampen.
De Israëlische premier David Ben
Goerion zal op 24 en 25 mei een officieel
bezoek aan Ottawa (Canada) brengen.
Dit heeft de regering gisteren in Jeruza
lem bekendgemaakt.- In welingelichte
kringen verwacht men, dat Ben Goerion
ook naar Washington zal reizen, wellicht
zelfs om een ontmoeting te hebben met
president Kennedy.
Brand in Hongkong:
22 slachtoffers
Bij een brand tengevolge van een
ontploffing zijn gisteren in een huur
kazerne in de Hongkongse wyk Kowloon
22 mensen om het leven gekomen. Ruim
dertig mensen liepen verwondingen op.
Dividend 1960 7 procent bij
Van Kempen en Begeer
In de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders in de N.V. Konink
lijke Van Kempen en Begeer zijn de
jaarcijfers met algemene stemmen goed
gekeurd. Het dividend over 1960 werd
vastgesteld op 7 Als commissaris werd
herbenoemd prof. mr. K. V. Antal.
Medegedeeld werd dat in het eerste
kwartaal 1961 de totale verkopen in ver
houding tot het eerste kwartaal 1960
met 20 zijn gestegen, terwijl de order
portefeuille thans groter is dan op 15
mei 1960.
Staatssecretaris Veldkamp terug
De staatssecretaris van Economische Zaken. dr. G. M. J. Veldkamp,
is in ons land teruggekeerd van zijn reis naar de V.S. Dr. Veldkamp
trad op als leider van een missie uit het Nederlandse bedrijfsleven die
een studiereis ondernam om zich te oriënteren over de ..shoppingcen-
ters" (winkelcentra).
De Staatssecretaris heeft oriënterende
besprekingen gehad met zijn Amerikaan
se collega, de heer Roland Burnstan.
Voorts met vertegenwoordigers van de
Small business administration" in welke
organisatie in de V.S. de overheidszorg
en -bemoeienis is geconcentreerd op het
gebied van het kleinere en middengrote
bedrijf. Hij heeft de gedachtenwisseling
over de benadering van de problematiek
van deze bedrijven in de V.S. bijzonder
nuttig gevonden.
Verder heeft dr. Veldkamp kennis kun
nen nemen van de werkwijze en metho
den die in de V.S. worden toegepast met
betrekking tot de procedure bij het ver-
lwxan van octrooien. Hij is van oordeel
dat de moderne technische ontwikkeling
het noodzakelijk maakt dat men op het
terrein van octrooien tot steeds nauwere
onderlinge samenwerking komt. Neder
land heeft, mede doordat het internatio
nale octrooibureau in Den Haag is ge
vestigd, op dit gebied een bijzonder goe
de naam en het speelt daardoor een
vooraanstaande rol. Van zijn kant wil de
Staatssecretaris alles in het werk stellen
opdat Nederland deze positie zal kunnen
behouden en verder uitbouwen.
Wat de studie over de „shoppingcen-
ters" (winkelcentra) betreft is de Staats
secretaris van mening dat de Nederland
se missie uiterst nuttig is geweest en voor
de toekomstige ontwikkeling van de Ne
derlandse detailhandel van groot ge
wicht kan zijn. "Shoppingcenters", lig
gen aan de buitenkant van de grote ste
den met opzet en inrichting in één hand
maar met vestigingen van zelfstandige
detailhandelsbedrijven, richten zich tot
het kopende publiek in wijde omgeving.
Die centra zijn daartoe voorzien van vol
doende parkeergelegenheid. Een van de
kernpunten die tot het ontstaan van de,
Advertentie.
Boven al de attracties en voordelen uit,
die de nieuwe
Opel Rekord 4-deurs
- biedt, nu ook dat extra
ingebouwde
veiligheidssysteem
op beide achterportieren, waarmee U
de deurkruk voor de kinderen wel niet
onbereikbaar maakt, maar deze in
ieder geval buiten werking stelt.
Deze Opel Rekord wordt niet zonder
reden tot de klasse der super-cars ge
rekend.
Met een standaarduitrusting, zó com
pleet, als U die nauwelijks zult aantref
fen in vele beduidend hoger geprijsde
wagens. De Opel Rekord biedt U alle
voordelen van de middenklasse, is
bovendien binnen royaal en ruim.
STATIONSWEG 1 EN 2 - LEIDEN
TELEFOON 01710-24741
Doelmatige werkwijze vindt nu navolging
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Het nieuwe graanoverslagbedrfjf, dat is verrezen in de Vlothaven te Amsterdam,
zal twee zusjes krijgen: zowel Rotterdam als Antwerpen zijn voornemens de graan-
overslag te doen plaatsvinden volgens de hypermoderne methode, die te Amster
dam wordt toegepast. Beiden steden hebben de ontwerpers van het Amsterdamse
graanoverslagbedrijf uitgenodigd de plannen nader uit te werken.
Aanleiding tot de oprichting van de
internationale graanoverslagmaatschap-
pij „Amsterdam N.V.", was destijds de
opening van de Sint-Laurens Zeeweg in
Noord-Amerika, waardoor ongekende
verschepingsmogelijkheden voor het
Canadese graan ontstonden. Om de
laagst mogelijke vervoerskosten te be
reiken, wordt dit graan uitsluitend in
grote zeeschepen aangevoerd, om in
Amsterdam te worden overgeslagen in
kleinere zeeschepen of Rijnschepen met
bestemming Engeland, Scandinavië, het
Middellandse Zeegebied, Duitsland,
Zwitserland en Oostenrijk. Het was
vooral de grote Amerikaanse graanmaat
schappij „Tradax", die na de moge
lij kheden in verschillende Europese
havens te hebben bestudeerd Amster
dam koos voor centrale overslag. Een
50-jarig contract met de „Tradax"
garandeert het Amsterdamse overslag
bedrijf voor die periode gunstige be
drijfsresultaten.
Het bedrijf waaraan thans de laatste
hand wordt gelegd, doch dat reeds een
half jaar geleden gedeeltelijk in gebruik
is genomen, is de meest moderne en
meest economische graanoverslag van
West-Europa. Het traditionele principe
van overslag met behulp van drijvende
elevatoren, heeft plaatsgemaakt voor
een techniek, waarbij het zeeschip aan
de steiger is gemeerd en met wal-
apparatuur alle facetten van de overslag
worden bediend.
Het overslagbedrijf kan het zeeschip
lossen in kleinere zeeschepen, spoor
wagons, of vrachtauto's, terwijl 24 silo's
in totaal een opslagcapaciteit hebben
van 50.000 ton met uitbreidingsmogelijk
heden tot 200.000 ton. Kostenbesparende
factoren zijn by dit systeem de directe
Bij het gooien van steentjes in het
water van de Jan Gijzenvaart in Haar
lem-noord verloor de 3-jarige Johan C.
Sitters zijn evenwicht en geraakte te
water. Zijn vriendje, dat met hem per
autoped naar de waterkant was gêgaan,
waarschuwde de ouders en de moeder
sprong te water. Ze bracht het jongetje
naar de kant. Kunstmatige ademhaling
werd toegepast, doch mocht niet meer
baten.
overslag, de continuïteit en daardoor
de snelheid en de verregaande auto
matisering. In Amsterdam heeft men
op deze wijze vermeden, dat de overslag
moet worden gestaakt, indien niet vol
doende binnenschepen beschikbaar zijn
of wanneer binnenschepen moeten wor
den verhaald, een verschijnsel, dat zich
by drijvende elevatoren voordoet.
Het nieuwe bedrijf is uitgerust met
twee steigers. Aan de hoofdsteiger, die
375 meter lang is en aan 15 meter diep
vaarwater ligt, kunnen zeeschepen tot
een draagvermogen van 100.000 ton wor
den ontvangen. De tweede steiger is
bedoeld voor zeeschepen tot 12.000 ton.
De vier verrijdbare pneumaten op de
hoofdsteiger, die het graan uit de aan
komende zeeschepen opzuigen, hebben
een capaciteit van 1600 ton per uur,
waarbij een transportbanden-systeem
een directe en snelle overslag mogelijk
maakt, door een ononderbroken lossing
in andere verkeersmiddelen of in de
silo's. Thans is het bedrijf verzekerd van
een overslag van 1 éi 144 miljoen ton per
jaar. De capaciteit van de installatie
bedraagt niet minder dan 6 miljoen ton
per jaar.
Kritiek op Erhard na
bezoek aan Portugal
De sociaal-democratische oppositie in
West-Duitsland heeft gisteren kritiek
geoefend op uitlatingen, die de vice-
kanselier en minister van Economische
Zaken, prof. Erhard, zaterdag jl. bij
zijn bezoek aan Lissabon heeft gedaan.
Op een persconferentie in Bonn ver
klaarde het partijbestuurslid Barsig, dat
wie thans Portugal „één der vertrou-
wenswaardigste landen" noemt, kenne
lijk de voor de democratie geldende
maatstaven heeft verloren en nog nooit
in zijn leven de inleiding tot het NAVO-
verdrag heeft gelezen.
Barsig vroeg zich af, of Erhard niet
weet dat het bewind van Salazat de
rest van de wettige oppositie ter zijde
heeft geschoven en dat de koloniale po
litiek van Portugal in de Verenigde Sta
ten met de stemmen van alle Weste
lijke grote mogendheden is veroordeeld.
Erhard heeft na zijn terugkeer in
West-Duitsland in antwoord op de kri
tiek verklaard dat Portugal tot de
NAVO behoort, financieel gezond en
daarom kredietwaardig is. „Wy moeten
ons geen oordeel aanmatigen over de
politiek van een ander land en ik ben
niet van zins my in de binnenlandse
aangelegenheden van een ander land
te mengen", aldus Erhard.
HU verklaarde dat ook vooraanstaan
de Westduitse socialisten zich na een
bezoek aan Portugal „bijzonder positief"
over dit land hebben uitgelaten.
in de V.S., vrij stormachtige ontwikke
ling van deze centra hebben geleid, is de
enorme toeneming van het particuliere
autogebruik.
Stijgend autogebruik en
bevolkingsgroei
De winkels en de warenhuizen in de
centra der steden van de V.S. waren
voor het autorijdende publiek en dat
is in de V.S. bijna het gehele publiek
door gebrek aan parkeerruimte moeilijk
bereikbaar geworden. Daarnaast kwam
in de V.S., ook als gevolg van het auto
bezit, en sterke groei van de bevolking in
de verafgelegen buitenwijken. Dit alles
had tengevolge dat de afstanden tussen
deze verafgelegen buitenwijken en de
centra der steden veel en veel groter wa
ren geworden. Naar zijn mening zijn het
in het bijzonder deze twee factoren die
in de V.S. tot de geweldige ontwikkeling
van het verschijnsel „shoppingscenter"
hebben bijgedragen.
Aangezien zich ook in Nederland een
sterke toeneming van het autobezit ma
nifesteert en. met de groei van de ste
den, de bevolking van de buitenwijken
zich ook enorm heeft uitgebreid, gaat
ook in Nederland de detailhandel de
koopkrachtige vraag volgen die zich
buiten de oude stadskernen in de dikwijls
verre buitenwijken heeft gevestigd.
Thans zijn ook in Nederland plannen
tot ontwikkeling gekomen om tot op
richting van „shoppingcenters" te komen.
Dr. Veldkamp acht het daarom zo
uitermate nuttig dat een aantal deskun
digen uit de detailhandel, het bank
wezen, het bouwwezen, de gemeentelijke
en de Rijksoverheid zich door deze stu
diereis nu op de hoogte heeft kunnen
stellen van de ontwikkeling in de V.S.
De Nederlandse missie zal een rapport
over haar bevindingen opstellen opdat
ieder daarvan kennis zal kunnen nemen.
Verschil in ruimte
Zonder vooruit te lopen op de con
clusies waartoe deze missies zou kunnen
komen, meent de Staatssecretaris dat de
achtergronden van de ontwikkeling in
de V.S. andere zjjn dan in Nederland.
Daarbij treedt alleen al het enorme
verschil in ruimte in heide landen aan
de dag. De zeer uitgestrekt buitenwijken
van steden in de V.S. tellen veelal lou
ter, door een tuin omgeven, eengezins
woningen, en in de. naar ruimte ge
rekend, veel en veel kleinere buiten
wijken van de grote steden in Nederland
overheerst de flatbouw in verdiepingen.
Dat roept voor de detailhandel in de V.S.
heel andere problemen op dan in Neder
land.
Dr. Veldkamp is niet geneigd te ge
loven dat de ontwikkeling van de „Shop
pingcenters" in de buitenwijken der gro
te steden ten koste zal behoeven te gaan
van de detailhandel in de stadscentra,
zeker niet wanneer men deze zaak op
iets langere termijn beziet. Hij gelooft
dat men de belangen van elk veel meer
in eikaars verlengde moet zien liggen en
als complementair moet beschouwen dan
als aan elkaar tegengesteld.
Nieuwe koopkracht
Naar zijn mening zullen de groei en
de spreiding van de welvaart niet alleen
leiden tot steeds nieuwe koopkracht
waardoor het ontstaan van nieuwe de
tailhandelscentra niet zonder meer ten
koste behoeft te gaan van bestaande
centra, maar daarnaast zal zeker in Ne
derland het oude stadscentrum, wanneer
men met de nieuwe moderne ontwikke
ling in de pas weet te blijven zjjn eigen
specifieke functie kunnen behouden (cul
tureel bestuurscentrum etc.).
Vele mohammedanen
betogen in Bone
Ongeveer 2.500 mohammedanen heb
ben gisteren in Bone in oost-Algerye
een betoging gehouden. Zij riepen „Al
gerijns Algerije" en zwaaiden met natio
nalistische vlaggetjes. Twee mohmme-
danen werd door de menigte gemoles
teerd. Verder deden zich geen inciden
ten voor.
In Bone is gisteravond een granaat
in een huis naar binnen gegooid. Vier
mohammedanen werden gewond, van
wie drie zwaar.
In Mascara, in het gebied van Oran,
zijn twee aanslagen gepleegd. Een Euro
peaan is gedood en een gewond.
In Algiers heeft de directeur van de
Voorlichtingsdienst. Jacques Coup de
Fréjac. gisteravond verklaard dat
Frankrijk „zijn kinderen nooit in de
steek zal laten". Hij opende hiermee
namens de regeringsvertegenwoordiger
in Algiers een campagne om de Euro
peanen in Algerije gerust te stellen en
om hun de regeringspolitiek uiteen te
zetten.
Hij sprak onder meer over de garan
ties voor de toekomst der Europeanen,
over hun bescherming en hun rechten.
Zij zullen van de ontwikkelingen op de
hoogte worden gehouden en worden ge
raadpleegd. De Europese bevolking als
geheel draagt geen verantwoording voor
de jongste gebeurtenissen de opstand
der generaals en de veiligheidsmaat
regelen en zuiveringen waren daarom
niet als collectieve vergelding bedoeld,
aldus Coup de Fréjac die zei dat de re
gering de bezorgdheid der Europeanen
jegrijpt.
