TANGANJIKA HEEFT ZELFBESTUUR
Tweede Kamer akkoord
uitbreiding woningbouw
Getuigen vertellen van
nazi-gruwelen in Polen
Amerikaans enthousiasme voor het
Concertgebouworkest is grenzeloos
Iedereen in Engeland
mag nu n gokje wagen
Ki
zegeviert
Vrije sector loopt toch nog uit
Proces-Eichmann
Talloze aanbiedingen als gevolg
Brits protectoraat wordt op
28 december geheel soeverein
Waarom aas kabinetscrisis nodig?
WOENSDAG 3 MEI 1961
(Van onze parlementaire redacteur)
Algemeen heeft de Tweede
Kamer er gisteren haar voldoening
over uitgesproken, dat dit jaar als
nog 2500 arbeiderswoningen meer
kunnen worden gebouwd. Maar
sommige leden vroegen zich wel af
nu minister Van Aartsen op dit
punt heeft toegegeven waarom
dan de kabinetscrisis in december
nodig is geweest.
De extra bouw van arbeiderswoningen
zal gepaard gaan met afremming van de
bouw van dure woningen in de vrije sec
tor, maar de heren Bommer (PvdA) en
Van Eibergen (AR) maakten erop at
tent, dat toch wordt toegelaten, dat de
vrije sector uitloopt van 15.000 tot 20.000
woningen.
Minister Van Aartsen verklaarde, dat
er geen verwondering behoeft te bestaan
over de uitbreiding van het aantal ar
beiderswoningen, want in december had
h(j toegezegd in het begin van dit jaar
ernstig te zullen bezien of er 2500 goed
kope woningen meer kunnen worden ge
bouwd. Hij had ook in december reeds
doen blijken, dat er een moment kon ko
men dat de vrije sector zal moeten wor
den afgeremd. Op de overige punten, die
ter sprake kwamen, antwoordt de mi
nister vandaag.
Totaal 90.000
Aanvankelijk was voor 1961 een bouw
programma opgesteld van 65.000 gesub
sidieerde woningen en 15.000 vrije wo
ningen zonder subsidie (samen 80.000).
In december is het aantal gesubsidieer
de woningen verhoogd tot 67.500 en nu
alsnog tot 70.000, zodat volgens program
in totaal 85.000 woningen zullen worden
gebouwd. Het staat echter reeds vast dat
de vrije sector zal uitlopen met tenmin
ste 5000 woningen en dat er dit jaar dus
in totaal 90.000 woningen tot stand zul
len komen of 10.000 meer dan aanvan
kelijk was geraamd. De minister heeft er
geen invloed op waar de woningen in de
vrije sector zullen verrijzen. De heer
Bommer (PvdA) voorzag daarom, dat
deze woningen juist daar zullen komen
waar de bouwmarkt toch al gespannen
is. HU vreesde daarom stUging van de
bouwkosten.
In december was minister Van Aartsen
met geen touw over de streep te trekken,
aldus de heer Bommer, maar nu loopt
hij vrolijk voor de muziek van de Kamer
uit naar de 90.000 woningen. Indien het
mogelijk is, is het prachtig, maar dan
moeten eerst de woningen worden ge
bouwd, daar waar er dringende behoefte
bestaat. Het is te begrijpen, dat de re
gering de vrUe sector wilde stimuleren,
omdat zij van de subsidies afwil, maar
onder de druk van het parlement is het
beleid nu veranderd.
Teleurstellend
Die verandering van beleid vond de
VVD-er mr. Schuitemaker teleurstellend
omdat het beleid goed was. Er zUn nog
nooit zoveel en zoveel goedkope wonin
gen gebouwd als nu. De uitloop in de
vrUe sector bevorderde de continuïteit
en daardoor de produktiviteit, met ver
laging van de bouwkosten. Tien jaar lang
is de vrye sector niet beperkt, maar nu
is de klok teruggedraaid. Dat is lUn-
recht in stryd met de regeringsverkla
ring, die de vrUe sector een voorwaarde
noemde om zo spoedig mogelyk normale
verhoudingen op het gebied van de wo
ningbouw te herstellen.
Met nadruk drong mr. Schuitemaker
erop aan in ieder geval de maatregel op
te heffen, dat de gemeentebesturen geen
vergunning meer mogen verlenen voor
Socrates-affaire op
20 en 22 juni voor
Amsterdamse rechter
De Amsterdamse rechtbank zal op 20
en 22 juni a.s. de zaak-Socrates behan
delen. Er is een speciale kamer samen
gesteld waarvan mr. B. van Waerden
president is. Als officier van Justitie zal
optreden mr. J. F. Hartsuiker. Deze
heeft zich sinds november jl. byna uit
sluitend met het vooronderzoek in dit
miljoenenschandaal bezig gehouden. Als
verdachten in deze zaak zullen terecht
staan de gefailleerde president-directeur
van de eveneens failliet verklaarde N.V.
Socrates Nic. den Besten, die in novem
ber jl, werd gearresteerd onder verden
king van bedrieglijke bankbreuk en de
ex-onderdirecteur van de Amsterdamse
Bank, de heer Th. Hoving uit Bussum,
die de dag na Kerstmis werd aangehou
den onder verdenking van verduistering
in dienstbetrekking ten nadele van de
Amsterdamsche Bank en ten voordele
van Nic. den Besten.
De beide Heilige Daad-ambassadeurs
Jolle Jansma en M. J. J. Volraat zullen
zich eerder, en wel op 25 en mogelUk ook
26 mei as., voor de Amsterdamse recht
bank hebben te verantwoorden wegens
een reeks oplichtingen, onder meer van
de N.V. Socrates.
Prijzen van fruit en
groenten in Engeland
vandaag verdubbeld
(Van onze Londense correspondent)
De pryzen van fruit en groenten, wel
ke in Engeland toch al hoger liggen dan
op het vasteland, zyn vandaag verdub
beld tengevolge van de Londense haven
staking. De prUs van tomaten is reeds
verdubbeld en vlees is duurder geworden.
Maandag sloten zich nog 800 dokwerkers
bij de wilde staking aan. Er was gisteren
echter alle hoop op een spoedig einde
van de staking. De stakingsleiders heb
ben een vergelyk bereikt met de karton-
firma, welke volgens hen het conflict
heeft veroorzaakt. De firma is namelyk
bereid om voortaan voor de lossing van
haar goederen geregistreerde dokwer
kers te gebruiken inplaats van eigen
personeel. De stakers blyven aandringen
oo een onderzoek naar de kwestie van
het gebruik van buitenstaanders, maar
zy kunnen zulk een onderzoek niet door
staking afdwingen. Hun bond eist onver-
biddelyk, dat het werk hervat wordt al
vorens erover een wens kan worden ge
praat.
scholenbouw beneden een bedrag van
100.000 gulden. Scholenbouw en woning
bouw behoren op één lyn te worden ge
steld. De heer Bommer drong erop aan
althans dispensatie te verlenen voor
noodvoorzieningen op het gebied van de
scholenbouw. Anders ontstaat de toe
stand, dat er voor de aangemelde leer
lingen geen leslokalen zyn.
Voldoening
De woordvoerder van de CHU, de heer
Van der Peyl, stelde met voldoening
vast, dat zyn fractie in december toch
gelijk had gehad met de motie-Van
Eibergen te steunen. De bouw voor de
minst-draagkrachtigen moet voorrang
hebben en daarom ging hij akkoord met
afremming in andere sectoren.
Indien er met zekerheid 70.000 gesub
sidieerde woningen worden gebouwd, be
schouwde de heer Van Vliet (KVP) het
als winst indien het aantal in de vrye
sector uitgaat boven 15.000, mits er geen
overspanning van de bouwmarkt op
treedt. Hy vroeg zich af of het niet de
voorkeur verdient in plaats van de dure
woningbouw af te remmen, de bouw te
beperken voor de verkoop en dan de
huizen voor eigen rekening vrU te laten.
Op deze en dergelyke vragen antwoordt
minister Van Aartsen vandaag.
Advertentie.
Jazzclub in Bolton had geen
nooduitgangen
(Van onze Londense correspondent)
De Britse regering heeft een onderzoek
gelast naar de brand in de jazzclub in
Bolton, waarbU 19 personen om het le
ven zyn gekomen. Vier weken tevoren
had de brandweer de eigenaar onder,
ogen gebracht, dat er geen nooduitgan
gen waren en dat daarin verandering
moest komen. De eigenaar vond even
eens de dood.
Engelse vorstin in Italië
Koningin Elizabeth van Engeland en
Prins Philip zUn gisteren in Italië aan
gekomen voor een officieel bezoek van
drie dagen. ZU zullen vrijdag de Paus
bezoeken.
In het proces-Eichmann is gisteren de uit Polen afkomstige Ameri
kaan dr. Leon Wells als getuige gehoord. Hij vertelde hoe hij gedwon
gen was soms nog levende slachtoffers in een verbrandingsoven van de
nazi's te werpen. Hij heeft in Polen behoord tot een z.g. „dodenbrigade"
die tot taak had alle sporen van de gruwelen uit te wissen. Een ander
lid van zo'n brigade moest de lichamen van zijn twee dochters verbran
den, die in een Pools concentratiekamp ter dood waren gebracht. Wells
zelf was bij toeval aan de dood ontsnapt.
Hy vertelde, dat sommige ontsnapten
door Poolse partisanen zijn gedood. Er
waren acht plaatsen in Polen waar jo
den ondergedoken zaten. „Het was zeer
gevaarlijk een schuilplaats buiten het
getto te zoeken, aangezien de gehele
bevolking tegen ons was", aldus dr.
Wells.
De eveneens uit Polen afkomstige ge
tuige Henryk Ross vertelde dat de Duit
sers in 1942 in het getto van Lodz
kinderen van een tweede verdieping in
beneden staande vrachtauto's wierpen.
Ross heeft gewerkt als fotograaf van
de door de Duitsers ingestelde Joodse
Raad. HU heeft ook klandestien foto's
kunnen maken, die door de openbare
aanklager aan het hof zijn getoond.
Daarna getuigde de in Polen geboren
arts Jozef Boesjminski. Hij vertelde dat
hU in Polen gezien had, dat de SS-er
Kardasch een vrouw vastgreep, die een
baby van circa 18 maanden in haar ar
men droeg. Het geval speelde zich af bU
het hek tussen het getto en het „Ari
sche deel" van een bepaalde stad. De
vrouw begon om genade te smeken en
vroeg de SS-er haar te doden en het
kind te sparen.
Kardasch loste toen twee schoten op
de vrouw en „verscheurde toen de baby
zoals men een lap in tweeën scheurt".
De dodelijk getroffen vrouw kroop toen
naar haar baby. Zy stierven samen.
Kardasch lachte en gaf een suiker
klontje aan een hond
Boesjminski vertelde voorts dat een
SS-er een jongen eens 80 zweepslagen
had gegeven. Gewoonlijk kan een jon
gen er niet meer dan 50 verdragen, maar
deze kreeg er 80 en moest toen hard
weglopen, wat hU nog deed ook. De man.
die eens een jongen was, zat nu in de
rechtzaal. Terwijl dit verteld werd. zat
Eichmann bleek en roerloos en met zijn
lippen op elkaar geknepen strak voor
zich uit te kUken.
Amsterdams wethouder met klompen op stoel
(Van onze Amsterdamse correspondent)
In het Amsterdamse stadhuis heb
ben wij gisteren de wethouder van
Kunstzaken, mr. A. de Roos, met
klompen aan de voeten op een stoel
zien staan. Een maand geleden was
dit ondenkbaar. Maar wethouder De
Roos, die drie weken lang als waar
nemend burgemeester van Amster
dam heeft meegereisd met het Con
certgebouworkest door de Verenigde
Staten, was zo in de ban van de
Amerikaanse opvattingen over publi
citeit, dat hij desnoods nog een Vo-
lendams mutsje had opgezet, als de
fotografen daarom hadden gevraagd.
„Ik had nooit kunnen denken, dat ik
tijdens die drie weken zoveel publiciteit
over Amsterdam en Nederland zou be
reiken", aldus de wethouder, die gister
morgen uit New York was teruggekeerd.
„Overal waar het orkest kwam, stond
onze stad in het middelpunt. Ik heb
talloze speeches gehouden en heb vier
maal voor de radio en driemaal voor de
televisie vragen over Amsterdam moeten
beantwoorden".
Meer muziek
„Men moet erbU geweest zijn om het
enthousiasme van het Amerikaanse pu
bliek voor ons Concertgebouworkest te
kunnen begrUpen", vindt mr. De Roos.
„Dat enthousiasme kende geen grenzen.
In de enorme Carnegiehall in New York
duurde de ovatie zeven minuten en in
vele zalen applaudisseerde men staande,
een gebeuren dat in Amerika hoogst zel
den voorkomt. Men heeft in de Ver
enigde Staten zelf orkesten, die tech
nisch uiterst knap zUn, maar alom was
men van oordeel, dat het Concertge
bouworkest op een zeer hoog peil staat
en men er meer muziek uithaalt dan
erin zit".
Niet alle kritiek was prijzend, maar
de wethouder nam een stapel krante
knipsels mee terug, waarin critici de
hoogste lof zongen. Bernard Haitink
Ook in
IClLCHha
polyester
light
weight
Begin deze maand hebben de ruim negenmiljoen burgers van het
Britse protectoraat Tanganjika, aan Afrika's oostkust zelfbestuur ge
kregen voor wat hun binnenlandse aangelegenheden betreft. Slechts
Defensie en Buitenlandse Zaken van dit toeristen- en jagersparadijs
blijven in handen van de Britse gouverneur Sir. Richard Gordon Turn-
bull, die op zijn beurt weer orders uitvoert van de regering in Londen.
Zelfs deze beperkte bevoegdheden zal 't Britse bestuur niet lang meer
houden, want Tanganjika wordt op 28 december een geheel soeverein
land, waardoor het in aanmerking komt voor lidmaatschap van de
Verenigde Naties en van het Britse Gemenebest.
Deze verdere stap op de iveg naar
nationale onafhankelijkheid zal ook
consequenties hebben voor de buur
landen, die thans nog onder Brits
bestuur staan,, n.l. Oeganda, Kenia
en Zanzibar. Dat het met Tangan
jika zo snel is gegaan, is groten
deels te danken aan het feit, dat dit
Britse protectoraatgebied wat bevol
king betreft een veel grotere eenheid
te zien geeft dan andere Afrikaanse
landen.
Oeganda kent bittere stammentwisten,
evenals Kenia, maar in Tanganjika heb
ben de bevolkingsgroepen goeddeels in
harmonie met elkaar samengewerkt
sedert de Britten na het einde van de
eerste wereldoorlog deze voormalige
Duitse kolonie onder hun beschermheer
schap namen. Het feit, dat Tanganjika
bUna twee generaties lang geen kolonie
maar een protectoraat is geweest (in
tegenstelling tot Kenia) heeft er boven
dien toe bijgedragen, dat er geen po
gingen werden aangewend om er een
„land voor blanken" van te maken, zo
als men met Kenia heeft gedaan.
Tanganjika heeft uitgestrekte gebie
den, waar het kimaat even gunstig voor
Europese nederzettingen is als de hoog
landen van Kenia, met even vrucht
bare grond en met eenzelfde rUkdom aan
mineralen.
Maar Groot-Brittannië had er na de
eerste wereldoorlog het beheer over on
der auspiciën van de Volkenbond. Na de
tweede wereldoorlog kwam het uitein-
delUke toezicht over dat beheerschap
aan de Verenigde Naties. Dit legde aan
de Britse gezagsdragers de verplichting
op om vóór alles de belangen van de
inheemse bevolking in het oog te hou
den een verplichting, die de Britten
grotendeels zUn nagekomen, hoewel de
ontwikkelde Afrikanen er nog al eens
kritiek op hebben gehad.
Na de eerste wereldoorlog werden de
Duitse kolonisten naar hun vaderland
teruggezonden. Andere Europeanen kre
gen weliswaar vergunning er zich te
vestigen en blanke kolonisten kregen
ook wel land toegewezen, maar thans
zUn er voor elke blanke in Tanganjika
500 Afrikanen. In Kenia is die verhou
ding 100 Afrikanen op één blanke.
Bovendien maakte Tanganjika's sta
tus van protectoraat het onmogelijk,
dat blanken er in de politiek een do
minerende positie kregen zoals dat in
Kenia het geval was. Dat alles stelde de
Britse minister van Koloniën Ian Mac-
leod onlangs in staat Tanganjika te
noemen als een klassiek voorbeeld van
harmonieuze samenwerking tussen de
diverse rassen.
Deze harmonie ging zover, dat tijdens
de verkiezingen voor een wetgevende
raad alle Europeanen en Aziaten, die
uit hoofde van hun ras een bepaald
aantal zetels in de raad kregen toe
gewezen. de Afrikaanse meerderheids-
party (African National Union) steun
den. De wetgevende raad bestaat uit 71
zetels, waarvan er 50 door Afrikanen
worden bezet, 11 door Aziaten (Tangan
jika heeft een vry grote bevolking van
immigranten uit India) en 10 door Euro
peanen.
De leider van de Tanu-party, Julius
Njerere, is dus verzekerd van de vrijwel
unanieme steun van deze raad, die op 1
mei het parlement is geworden. De
Europeanen hebben met hun tien zetels
in dat parlement nog altyd een ruimere
vertegenwoordiging dan gewettigd wordt
door hun aantal, maar de politieke
macht is in ieder geval in handen van
de zwarte bevolking. Bovendien kan de
onafhankelijke Tanganjikaanse rege
ring op 28 december de „speciale" ver
tegenwoordiging van Europeanen en
Aziaten afschaffen, indien zy dat wenst.
Zy kan dan byvoorbeeld te werk gaan
volgens het beginsel van „één burger één
stem", ongeacht het ras van de kiezer of
gekozene.
De Europese bevolking van Tanganjika
bestaat grotendeels uit planters, ambte
naren. zendelingen en missionarissen.
Er zyn enige fabrikanten en handela
ren. Economisch zijn de planters de be
langrijkste bevolkingsgroep. Op hun uit
gestrekte bezittingen verbouwen zy sisal,
Tanganjika's belangrUkste exportpro-
dukt. De inheemse bevolking verbouwt
dat nog niet.
Zoals in alle landen met een koloniale
economie, profiteren de Europese plan
ters van de uiterst lage lonen, waarvoor
Afrikanen komen werken. Naar schat
ting bedraagt het jaarlUks inkomen van
een Europese planter gemiddeld het
equivalent van 6.000 dollar, terwUl de
Afrikaan een jaargemiddelde van slechts
150 dollar haalt.
Men heeft zich verzekerd van een
ruime toevoer van arbeidskrachten door
de bevolking een belasting op te leggen,
die in geld moet worden betaald. De
Afrikaanse boer, die grotendeels leeft van
wat hU op zUn eigen land verbouwt, heeft
geen baar geld en dus moet hij gedu
rende een zekere periode van het jaar uit
werken gaan om die belasting te betalen.
Dat heeft ertoe geleid, dat Afrikanen
uit Tanganjika ver uitzwermen om loon
arbeid te verrichten en dat duizenden
elk jaar in de goudmUnen bU Johan
nesburg gaan werken.
Armoede onder de inheemse bevolking
is het drukkendste probleem voor deze
jonge natie. In andere Afrikaanse staten
heeft men reeds ontdekt, dat industria
lisatie en ontwikkeling van de bodem
door middel van irrigaticwerken de enige
oplossing zyn. Dat zou echter ook de
lonen op de plantages omhoog stuwen,
waardoor zy minder aantrekkelijk zou
den worden en minder Europeanen be
reid zouden z(jn er hun geld in te steken.
werd geprezen als een veelbelovend Jong
dirigent, die een grote toekomst tege
moet gaat.
Het succes van het Concertgebouwor
kest heeft een groot aantal aanbiedin
gen tot gevolg gehad. Er is gevraagd
vUf concerten te geven op het Vancou
ver Festival, om uitvoeringen in Alaska
en in het Caraibische gebied. En Co
lumbia Artists, de organisatie die de
tournee uitstippelde, heeft gevraagd om
een tweede tournee, waarbU de orkest-
directie zelf de te bezoeken steden mag
uitzoeken. De zalen zUtn immers toch
overal uitverkocht. Maar voor dat alles
zal geen tUd zUn.
Uitgekocht
Het Concertgebouworkest musiceerde
in steden, waar de concerten door uni
versiteiten waren uitgekocht. Wethouder
De Roos, die jaren achtereen bemoeienis
met de Amsterdamse Universiteit heeft
gehad, stond versteld over de indruk
wekkende accommodaties.
„De Amerikaanse universiteiten vor
men een eigen wereld met enorm veel
gebouwen, zoals zwembaden, stadions en
muziekzalen".
Trouwens Amerika had toch een over
weldigende indruk op de Amsterdamse
stadsbestuurder gemaakt. „Als ik de in
drukwekkende ontwikkeling op het ge
bied van het verkeer vergelUk met die in
Nederland, dan is Amsterdam toch
eigenhjk maar een provinciaal dorpje".
Als goed wethouder van Kunstzaken
bezocht wethouder De Roos natuurlUk
ook musea. „Het is onvoorstelbaar hoe
veel Europese kunstschatten naar Ame
rika zUn verdwenen. In Washington
hingen twintig Rembrandts op een rU,
in New York twaalf".
De grote betekenis van de komst van
het Concertgebouworkest werd geïllu
streerd in Michigan, in welke staat de
orkestleden werden ontvangen in de se
naat. De senaatsvergadering was reeds
aan de gang en tot ieders verbazing
werd daar een resolutie in discussie ge-
Korter werken voor
de g.s.w.-werknemers
Met ingang van 1 mei 1961 zal de we-
kelykse arbeidstijd voor werknemers,
die zijn geplaatst onder voorwaarden
van de gemeentelijke sociale werkvoor
zieningsregeling, met anderhalf uur wor
den verkort. De wekelijkse werktijd is
vastgesteld op 46)2 uur. Dit heeft de
staatssecretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid in een circulaire aan de
gemeentebesturen medegedeeld.
De staatssecretaris stemt erin toe, dat
deze arbeidstUdverkorting door het col
lege van B. en W. wordt gerealiseerd
door toekenning van een vrije zaterdag
in een aaneengesloten periode van veer
tien dagen.
Gelet op het stadium waarin deze
aangelegenheid verkeert wil de staats
secretaris de bepalingen der regeling nog
ongewUzigd laten. Over de uren, waar
mede op grond van het bovenstaande de
arbeidstijd gemiddeld wordt verkort,
dient dan ook het loon te worden door
betaald alsof elke week 48 uur was ge
werkt.
bracht om het Concertgebouworkest
welkom te heten. Vele senaatsleden
maakten van de gelegenheid gebruik om
hun diepe bewondering voor het Neder
landse orkest uit te spreken. Tenslotte
werd de resolutie met algemene stem
men aanvaard en in het staatsblad ge
publiceerd.
Vele geschenken
De koffer van mr. De Roos was lood
zwaar van de geschenken, welke hU bij
zijn bezoek aan de steden ontving. Er
waren fraaie boeken bij, zilveren siga
rettendozen, gouden, zilveren en glazen
sleutels en een gouden jeep. Zij zullen
voor hem een herinnering blUven aan
de succesvolle tournee van het Amster
damse Concertgebouworkest en van een
aantal merkwaardige ervaringen, zoals
de keren dat hij geheel onvoorbereid
voor de t.v.-camera's werd getrokken als
hoofdpersoon in programma's, die voor
een belangrUk deel reclameboodschap
pen bevatten. „AfgrUsehjk, die commer
ciële t.v. Ik werd er missehjk van", zei
hU vol afschuw.
Het Concertgebouworkest, dat op het
ogenblik in het zuidelijk deel van de
Verenigde Staten reist, komt op 6 juni
in Nederland terug. Op 16 juni volgt
een concert voor zesduizend mensen in
het RAI-gebouw te Amsterdam van een
deel van het Amerikaanse repertoire, be
doeld om de kennismaking met de Am
sterdammers te hernieuwen.
Kamer akkoord met
kinderstrafreclitwet
Bij verrassing: betere kans
voor Humanistisch Verbond
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
met byna algemene stemmen het wets
ontwerp aangenomen tot modernisering
van het kinderstrafrecht, waarbij vooral
van betekenis is dat kinderen beneden
12 jaar niet meer strafrechtelijk ver
volgd zullen worden. Tegen stemden
CHU en SGP.
Tevoren was bU verrassing met 64 te
gen 59 stemmen het amendement aan
genomen van de heer Daams, dat de
strekking heeft het Humanistisch Ver
bond betere kansen te geven voor de
geestelUke verzorging van kinderen in
RUksinrichtingen. Voor stemden P. d.
d. A., WD. PSP en CPN. Van de tegen
stemmende partUen, die een meerder
heid vormen tegenover de andere par
tUen, waren de leden slechter opgeko
men, hetgeen er de oorzaak van was dat
het amendement, in tegenstelling tot de
normale verwachting, werd aangenomen.
Met overgrote meerderheid werd even
eens aangenomen een amendement van
de heer Daams, volgens hetwelk de
rechter te allen tUde de verwUdering
van een strafblad uit het strafregister
kan bevelen, indien het strafbare feit
is gepleegd door een kind beneden de
leeftUd van 16 Jaar. Tegen stemden
CHU en SGP. Met algemene stemmen
werd aangenomen het amendement van
de heer Berkhouwer, dat de rechter de
bevoegdheid geeft een kind, dat ter be
schikking van de regering is gesteld of
geplaatst is in een inrichting voor bui
tengewone behandeling, telkens na ver
loop van 2 jaar niet alleen onvoorwaar-
delUk, maar ook voorwaardelUk in vrU-
heid te stellen.
Tienduizend nieuwe winkels
(Van onze Londense correspondent)
In Engeland zijn gisteren tien
duizend winkels geopend Gok-
winkels.
Hier kunnen de kleine man en zijn
vrouw op hun boodschappentocht
terecht voor kleine weddenschap
pen op de paardenrennen, die in het
seizoen dagelijks overal worden ge
houden.
Totnutoe was openbaar wedden ver
boden, met het gevolg dat dit op straat
hoeken en onder de toonbank illegaal
gebeurde. Slechts weddenschappen op
de renbaan zelf waren toegestaan, bij de
toto binnen de afrastering of daarbui
ten bij de stalletjes van de „bookma-
kertjes" en hun handlangers, de tic-tac-
mannen, die met vreemde hand- en
armgebaren de laatste officiële noterin
gen van de tribune naar het veld over
seinden.
Mensen met meer geld konden altijd
al telefonisch een bedrag op een paard
zetten bU de grote bookmakers, die de
wUdse naam van turf-accountant dra
gen. Turf is het Engelse woord voor ren
baan. Bij deze firma's kan men ook
voortaan door het openen van een re
kening blUven gokken op krediet.
Nu mag echter voor het eerst het
ganse gokbedrijf in het volle daglicht
worden uitgeoefend. Het is thans ook
wettig, dat zieken en ouden van dagen
door vertegenwoordigers van de book
makers thuis worden bezocht om hen
tot een gokje over te halen.
De „street-bookie" (straat-bookma-
kertje) een bekende figuur, die welhaast
een nationale instelling was geworden,
is thans gedoemd te verdwynen. Velen
hunner zyn zelf een „betting-shop"
(wed-winkel) begonnen.
De voorspelling is echter dat, gezien
de hoge bedrUfskosten, binnen één jaar
misschien nog slechts 1/3 van de nieuwe
gokbanken over zal zjjn.
ZU mogen al 's morgens om zes uur
openen en kunnen doorgaan tot half
zeven 's avonds. Het minimumbedrag
dat men daar op een paard kan zetten
is 6 pence (f0.25), maar vele book
makers aanvaarden geen lager bedrag
dan 2% shilling (f 1.25).
Deze gokplaatsen mogen echter niet
adverteren en ook mogen ze niet in
clubjes ontaarden. Ze mogen daarom
geen klanten trekken door er b.v. een
televisietoestel neer te zetten. Na zUn
gokje te hebben betaald mag het publiek
er niet blUven ronddrentelen om op de
uitslagen van de rennen te wachten.
Het Engelse puriteinse geweten knaagt,
maar nu het gokken ook de massa is
toegestaan, moet het ofschoon niet
heimelUk dan toch zo stilletjes mo
gelUk worden beoefend
Er was de eerste dag al aardig wat
animo!
