Stichting van de Arbeid
uit haar teleurstelling
Kennedy strijdvaardig
na fiasco op Cuba
GENERAAL CHALLE GRIJPT DE MACHT
Arrestaties en
staat van beleg
WEERBERICHT
De (tulle's Vijfde Republiek'1'
door de militairen in gevaar?
Betekenis als adviesorgaan van
bedrijfsleven in gedrang geraakt
Fa. D. KRET Zn.
ud z)ïtêuws
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 22 APRIL 1961
No. 3033a
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dlsüoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte singe] X. Lelden - Giro no. 57055
[oofdredacteur: J. Brouwer f750 per kwartaal; f255 per maand; f059 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
E
OPSTAND IN ALGERIJ!
Afgelopen nacht is een nieuwe opstand uitge
broken in het Franse expeditieleger in Algerije.
Volgens de schaarse berichten hebben parachutis
ten van het eerste regiment van het Vreemdelin
genlegioen de voornaamste gebouwen in Algiers
omsingeld. De Franse minister van Staat Roger
Frey maakte hedenochtend om half negen in Parijs
bekend, dat generaal Challe en generaal Zeiler de
leiding van de opstand hebben. De bureaus van
alle kranten en persagentschappen zijn door troe
pen bezet. Telefonische en telegrafische verbindin
gen tussen Parijs en Algiers zijn uitgevallen en het
radiostation heeft zijn uitzendingen gestaakt. Aan
de hoge vertegenwoordiger van de Franse rege-
(Van onze Parijse correspondent)
ring in Algiers, Morin, is het onmogelijk gemaakt
zijn bevoegdheden uit te oefenen. Overigens zou
het volgens een communiqué, dat hedenochtend
om half zeven door premier Debré en de minister
van Voorlichting Terrenoire in Parijs werd uitge
geven, elders in Algerije rustig zijn. De maatrege
len van de Franse regering zouden in de loop van
de dag bekend worden gemaakt. Zoals bekend
bevindt het gros van het Franse leger ongeveer
450.000 man zich in Algerije, waar het zes-en-
een-half jaar lang strijd heeft gevoerd tegen de
Algerijnse rebellen. De tegenwoordige opperbevel
hebber is generaal Gambieze, die bekend staat als
een trouw aanhanger van president De Gaulle.
Men tastte vanmorgen dus in het duister wat betreft de omvang en de ernst van
deze militaire staatsgreep. Een wanhoopsdaad of een weloverwogen aanslag om
de macht in Algerije opnieuw in militaire handen te nemen? De eerste gedachte,
die opkomt gaat natuurlijk terug naar 13 mei 1958 toen het Franse leger met de
actieve steun en leiding van de opperbevelhebbers Salan en Massu in de plaats
trad van het officiële gezag, dat uit naam van de regering in Parijs, die echter
juist weer eens in een crisis was gedompeld, werd uitgeoefend. Dat was de militaire
machtsgreep, waardoor toen de ondergang van de Vierde Republiek werd inge
luid. Moet men nu vrezen voor het voortbestaan voor De Gaulle's Vyfde Repu
bliek? Het ogenblik voor een uitspraak van die draagwijdte is, zoals gezegd, zeker
nog niet gekomen. De komende uren zullen waarschijnlijk beslissend zijn voor de
uitslag van dit nieuwe initiatief van de hoge militairen.
Algerijnen betalen
duur voor aarzeling
Onbekend is ook welke rol de tegen
woordige opperbevelhebber in Algerije,
generaal Gambiez, die nog maar kort
geleden als overtuigd en trouw aan
hanger van De Gaulle zijn hoge post
Spoedprogramma
ru i mte-onderzoek
in V.S. in studie
Met Saturnis-raket is
achterstand niet ingehaald
beklom, in deze nieuwe coup zou kunnen
spelen. Uiteraard gaan de gedachten ook
onmiddellijk naar Spanje, waar de vroe
gere opperbevelhebber generaal Raoul
Salan, die op 13 mei 1958 de leiding van
de militaire rebellie in eigen handen
nam, al ruim vijf maanden zijn nieuwe
kansen scheen af te wachten.
In elk geval kan men nu al wel zeg
gen, dat de Algerijnse nationalisten van
het FLN hun aarzelingen en gedraal
van de laatste maanden om de onder
handelingen met de Franse regering te
openen, duur dreigen te zullen moeten
betalen. Wanneer de vredesconferentie
in Evian nog ooit* door zou gaan, zullen
de perspectieven voor een akkoord in
grijpend zijn veranderd. De betrouw
baarheid van het Franse leger, dat in
de overgangsperiode voor de uitoefening
van het zelfbeschikkingsrecht in Alge
rije een gewichtige en zelfs beslissende
rol zal moeten spelen, is nu immers op
nieuw. kras gezegd, in een uiterst twij
felachtig daglicht geplaatst!
Radio-Algiers heeft hedenochtend
een „proclamatie van de opstandige
generaals" omgeroepen, waarin be-
bekendgemaakt wordt, „dat de bur
gerlijke en militaire vertegenwoor
digers van het bewind van verraad"
zijn gearresteerd.
De proclamatie, die volgens Ra
dio-Algiers getekend was door de
generaals Challe, Zeiler, Jouhaux
en Salan, luidde verder: „Het leger
heeft het gezag over het gebied van
Algerije en de Sahara in handen ge
nomen. De operatie werd uitgevoerd
zonder dat een schot gelost werd.
In de nachtelijke uren is Frans
Algerije gered door het Franse le
ger. Alle eenheden en alle leger
korpsen zijn herenigd en eensgezind
en de gendarmes en de politie heb
ben zich met hen verbroederd".
De proclamatie deelde ook mee,
dat in Algiers de staat van beleg
heerst.
De luchtmachtgeneraal Challe was op
perbevelhebber in Algerije tijdens de
„barricadenopstand". Hy werd later
plaatsvervangend opperbevelhebber van
de Geallieerde strijdkrachten in Europa,
maar hij verliet vorig jaar de dienst om
dat hy het niet eens was met De Gaul
le's politiek.
Gesprek met regering gevraagd
Als wU eerder dan de Russen op de
maan kunnen komen, dat moeten wjj
zeker een poging wagen. Dit heeft pre
sident Kennedy gisteren verklaard op
zyn persconferentie in Washington.
De president sprak over de vraag of
er een „spoedprogram" moet worden uit
gevoerd om de Russen op ruimtegebied
te kunnen inhalen.
Maar reizen naar de maan zullen mis
schien pas over tien jaar mogelijk zijn
en kosten enorm veel geld, zo zei hij.
Daarom geloofde hij niet dat de V.S.
zich hals over kop op zulk een „spoed
program" moeten storten voordat zy
goed beseffen waar zij aan toe zijn.
Een en ander wordt nu bestudeerd
onder leiding van vice-president Lyn
don Johnson, aldus Kennedy.
Toen hy nader op het ruimte-onder
zoek in de V.S. inging, verklaarde Ken
nedy, dat ook de Saturnusraket, als zy
eenmaal operationeel is, Amerika niet op
geiyke voet met Rusland zal brengen.
Het gaat erop het ogenblik om of een
raket met kernenergie of een chemische
brandstof van geheel nieuwe aard de
beste kans biedt op een sprong voor
waarts. „Maar wy staan op de tweede
plaats en ook de Saturnus zal ons niet
op de eerste brengen", aldus Kennedy.
Advertentie
LOODGIETERSBEDIIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Ründyk 71 Leiden
Telefoon 20023—24350
VERANDERLIJK
Blijkens het weeroverzicht, dat het
KNMI om 10 uur verstrekte zal een re-
gengebied waarschynlijk vanavond en
vannacht Nederland passeren. Daarna
komen we binnen bereik van iets koelere
Oceaanlucht, die enigszins onstabiel is.
Morgen zijn daarom plaatselijk enkele
buien mogelijk en de temperatuur blyft
een weinig beneden die van vandaag.
23 APRIL
Zon 0$: 5.28 uur; onder: 19.50 uur;
Maan op: 11.54 uur; onder: 2.31 uur;
Hoogwater te Katwyk te 9.01 en 21.42
uur, laagwater te 4.10 en 16.52 uur.
(24/4 hoogwater te 10.17 en 23.04 uur;
laagwater te 5.21 en 18.20 uur).
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
en een bijvoegsel.
De Stichting van de Arbeid heeft
gisteren een brief aan minister
president prof. De Quay gezonden,
waarin zij haar teleurstelling tot
uitdrukking brengt, zowel over de
inhoud van de „algemene aanwij
zing over de arbeidstijdverkorting"
aan het College van Rijksbemidde
laars als over de wijze waarop deze
tot stand is gekomen.
Aan het slot van de brief wordt de
vraag naar voren gebracht of de re
gering nog wel de plaats en de bete
kenis van de Stichting van de Arbeid
toekent, waarop zij als adviesorgaan
vap. het georganiseerd bedrijfsleven
aanspraak meent te mogen maken.
De Stichting zou hierover gaarne
eens met de regering praten.
In de brief, die ondertekend is door
ir. W. H. Kruyff, de voorzitter en dr. P.
S. Pels, de secretaris, wordt naar voren
gebracht, hoe op 17 april door de Stich
ting aan de minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid en de staatssecreta
ris is uiteengezet op welke gronden men
meende te moeten adviseren over de in
voering van een 45-urige werkweek in
het bouwbedrijf. In soortgelyke omstan
digheden als zich in het bouwbedrijf
voordoen heeft de Stichting van de Ar
beid reeds enkele gunstige adviezen op
by het College van Ryksbemiddelaars
ingediende voorstellen uitgebracht.
Goedkeurende beslissingen van het Col
lege zijn daarop gevolgd.
Eigen verantwoordelijkheid
De Stichting van de Arbeid erkent
uiteraard de eigen verantwoordelykheid
van de regering voor het sociaal-econo
misch beleid in ons land, die van een
andere orde is dan de verantwoordelyk
heid, die de Stichting draagt en de daar
in samenwerkende centrale organisaties,
aldus wordt in de brief gezegd.
Het is duidelyk, dat dit ertoe kan lei
den dat de regering op grond daarvan
een afwykend standpunt kan innemen.
Intussen is het bestuur van de Stich
ting van oordeel dat zoveel mogelijk er
naar gestreefd dient te worden in geza-
menlyk overleg tussen regering en Stich
ting van de Arbeid tot eenstemmigheid
te komen over de algemene grondslagen
en de gedragsregels voor het te voeren
beleid op loonpolitiek terrein.
Bij zulk een gezamenlyk overleg
past een procedure, waarbij aan de we
derzijdse opvattingen in een volwaardige
gedachtenwisseling volledig recht wordt
gedaan. Ons bestuur is van mening, dat
het overleg over de inhoud van de alge
mene aanwijzing van 18 april niet ten
volle aan deze voorwaarden heeft vol
daan.
Onzekerheid
Thans leidt de nieuwe algemene aan-
wyzing, die ruim drie maanden na de
door het College van Ryksbemiddelaars
op 9 januari j.l. in overleg met de Stich
ting van de Arbeid vastgestelde gedrags
regels voor arbeidstydverkorting is gege
ven tot discriminatoire gevolgen en tot
onzekerheid in het bedryfsleven.
Dus vraagt het bestuur zich af of aan
de Stichting van de Arbeid door de re
gering nog wel de plaats en de beteke
nis wordt toegekend, waarop de Stich
ting als adviesorgaan van het georgani
seerde bedrijfsleven meent aanspraak te
mogen maken.
Het Stichtingsbestuur zou het op prijs
stellen nader over de zienswyze van de
regering omtrent het voorgaande op de
hoogte te worden gesteld.
Gemeenten
Intussen heeft in gemeentekringen
koortsachtig overleg plaats over de stap
pen, die minister Toxopeus over de vijf
daagse werkweek genomen heeft. Gister
middag had in het Amsterdamse stad
huis een bespreking plaats tussen de
wethouders van personeelszaken van
Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en
Utrecht. Besloten werd de interpellatie
in de Tweede Kamer op woensdag of
donderdag af te wachten alvorens stap
pen te ondernemen.
Op de Lauwerszeedijk heeft Ko
ningin Juliana gisteren bij haar be
zoek aan enige plaatsen in Fries
land twee volbloed Texelse lamme
ren aangeboden gekregendie be
stemd zijn voor Prinses Marijke.
PRINS BERNHARD
IN CANADA
Prins Bernhard heeft gisteren by
Quebec in Canada de opening by ge
woond van de tiende Bilderberg-confe-
rentie. De Bilderberg-conf eren tie streeft
naar een nauwere samenwerking tussen
Noord-Amerika en Europa.
Nieuw vervolgverhaal
Ik kostte duizend
gulden
De levensroman van een
Chinees meisje
door JANET LIM
VOORWOORD
van ds. Sorby Adams
Waarschynlyk zullen de lezers
van dit verhaal in twee groepen
te onderscheiden zyn. Allereerst de
groep van hen, die er een boeiend
verhaal uit het Verre Oosten in
zien (een roman die geen raak
punten heeft met htm leven) Zy
zullen wellicht getroffen worden
door de beproevingen, die juffrouw
Lim te doorstaan kreeg en zich
met haar verheugen om de geluk
kige afloop van haar merkwaar
dige avonturen.
Deze lezers zullen het prettig
vinden dat ik htm verzekeren kan,
dat alle gebeurtenissen in dit ver
haal echt zyn gebeurd. Ze hebben
misschien geen behoefte aan myn
verzekering dat juffrouw Lim een
ongewone persoonlykheid is. Ze
kunnen het mogelyk jammer vin
den dat ze niets horen over de na
oorlogse jaren toen de heldin van
deze geschiedenis zowel in haar
verpleegstersloopbaan als in haar
werk voor de Kerk van Christus
een verantwoordelyke en leiding
gevende positie verwierf. Nadat zy
haar verpleegstersopleiding, die door
de oorlog onderbroken was, had
beëindigd, ging Janet Lim in het
St. Andrew Zendingsziekenhuis te
Singapore werken, waarvan ze in
1954 de eerste Aziatische directrice
werd. Bovendien heeft ze grote rei
zen gemaakt. Ze heeft namelijk,
om haar studie voort te zetten,
enige tyd in Engeland en Austra
lië vertoefd, en ook de meeste lan
den van Zuid-Oost Azië en het
Verre Oosten bezocht.
Tot de tweede groep zullen de
lezers behoren die in deze zc zeer
in beroering gebrachte wereld zoe
ken naar iets dat meer houvast
biedt. Zy, die het Oosten kennen
of die de gebeurtenissen daar zelf
ervaren hebben, zullen in deze blad-
zyden grote voldoening vinden.
Ik ken de schryfster sinds haar
komst in de school van het Zenana
Zendingsgezelschap van de Angli
caanse Kerk in Singapore. Nog
zeer sterk herinner ik mij de dag
van haar doop toen ik een meisje
met grote donkere ogen vroeg de
gebruikelijke geloften af te leggen.
Maar ik had haar al eerder leren
kennen, want myn echtgenote had
zitting in de leiding van het Poh
Leung Kuk Tehuis en kreeg in die
hoedanigheid te maken met de
vraag of het kind naar een Engelse
school zou kunnen gaan. In aie tyd
wist byna iedereen dat de kleine
Janet naar iets zocht dat ze een
„Jezus-school" noemde. Haar komst
in de school aan de Sophia Road
in Singapore werd een gebeurtenis
die men niet licht zou vergeten.
Velen van hen die in de loop der
dertiger jaren met juffrouw Lim
in contact kwamen, zijn gestorven.
Wy hebben hen goed gekend en
zy hielden allemaal van naar. Ik
hoop van harte dat de lezer dit
ook zal doen.
Rebellen blijven
troepen zenden
President Kennedy heeft gisteren
op zijn persconferentie uitvoerig
gesproken over het karakter van de
communistische uitdaging aan de
vrije wereld en nogmaals betoogd,
dat Amerika en zijn bondgenoten
hun opvattingen en denkwijze moe
ten herzien om de ondermijning,
penetratie en uitdagingen op pro
pagandistisch en economisch ge-
Haagse politie rolt
stelende en slopende
jeugdige bende op
Van onze Haagse correspondent)
De Haagse politie is erin geslaagd
een complete „bende" van tien jongelui
tussen 16 en 20 jaar op te rollen. Links
en rechts hebben de jongens gestolen
wat van hun gading was, naar schat
ting in de laatste drie jaar voor enige
tienduizenden guldens. Zeven jongens
zijn aangehouden, drie anderen worden
als meelopers beschouwd en zijn na ver
hoor heengezonden.
De jongens troffen elkaar 's avonds
in een van de cafetaria's aan de
Fahrenheitstraat. Daar werd besproken
wat men die avond zou gaan doen en
meestal was dat weinig goeds. Er werden
tientallen inbraken gepleegd in con
sumptietenten in Den Haag, Rozenburg,
Zandvoort, Rijswyk en Wassenaar.
Snoepgoed, geld en sigaretten vormden
de buit. Hoeveel tientallen bromfietsen
de jongens hebben gestolen, kunnen zij
zelf niet meer nagaan. De brommers
werden vrywel altyd gesloopt. Wat zy
zelf konden gebruiken werd behouden,
de rest werd verkocht of in het water
gegooid. Verder werden sigarettenauto
maten geforceerd, geld en goederen
werden gestolen by de respectievelyke
werkgevers. In totaal stalen de knapen
ook vier auto's die na korter of langer
gebruik en ontdaan van alle losse voor
werpen als fototoetsellen, dekens,
scheerapparaten en gereedschappen, er
gens werden achtergelaten.
Twee van de jongens zyn zes weken
geleden betrapt bij een autodiefstal in
Utrecht. Over de andere zaken, die zy
op hun kerfstok hadden, hielden zy
toen hun mond. Begin maart trof een
surveillerende agent op de Houtrustweg
te Den Haag echter twee andere leden
van de „bende" aan, terwyl zy bezig
waren een accu te stelen uit een ge
parkeerde auto. Met hun aanhouding
kwam de hele zaak aan het rollen.
Dinsdag in Laos
wapenstilstand
Prins Soevanna Phoema, de leider van
de neutralistische beweging in Laos,
heeft in Moskou tegenover journalisten
verklaard, dat hij dinsdag of woensdag
in Laos zal zijn teruggekeerd, „samen
vallend met het tijdstip waarop de wa
penstilstand wordt afgekondigd".
Soevanna Phoema heeft in Moskou
gedurende enkele dagen besprekingen
gevoerd met premier Chroesjtsjow en
de minister van Buitenlandse Zaken
Gromiko.
De Sowjet-Unie beschouwt hem en niet
Boen Oem, als de wettige premier van
Laos.
bied met succes het hoofd te kun
nen bieden. Hij verklaarde er niet
gerust op te zijn dat de niet-com-
munistische wereld geen doeltref
fend antwoord heeft op de tactiek
van de communisten.
Onze correspondent in Washington
telegrafeerde vanochtend het volgende.
De houding van president Kennedy na
de mislukking van de opstand op Cuba
toont twee dingen aan. Allereerst heeft
hy getoond zyn deel van de verant
woordelijkheid te kunnen aanvaarden
zonder in paniek te geraken. Boven
dien heeft deze ernstige tegenslag Ken
nedy onmiddellijk aangezet tot een ef
fectievere bestrijding van het commu
nisme op het Westelijke halfrond en
elders.
Tot grote teleurstelling van de jour
nalisten wenste Kennedy tijdens de pers
conferentie niet toe te voegen aan de
rede, die hy de vorige dag over Cuba
had gehouden en waarin hij de weg
opende tot een krachtiger actie. Tot zo
ver onze correspondent.
Vandaag zou Kennedy met zyn voor
ganger Eisenhower een onderhoud heb
ben in Camp David, om deze op de
hoogte te stellen van de jongste ont
wikkelingen in de toestand op Cuba.
Het gesprek zou ongeveer anderhalf uur
duren.
VOLKOMEN VERRASSING
Uit Havanna wordt een nieuwe golf
van arrestaties gemeld, hoewel de ge
vangenissen op Cuba al vol zouden zit
ten. Uit foto's van het front heeft
men kunnen opmaken, dat een stryd
heeft gewoed tussen twee met moderne
wapens uitgeruste groepen. Het staat wel
vast, dat de uitrusting en de trouw
van Castro'3 troepen een volkomen ver
rassing voor de aanvallers zijn geweest.
Deze laatsten hebben blykbaar met vyf
Sherman-tanks en verouderde typen
vliegtuigen de stryd aangebonden tegen
de vyftig tanks van Castro en diens
Migs.
Een radiozender van de Cubaanse re
bellen meldde gisteren dat opnieuw op
kleine schaal opstandelingen naar Cuba
zyn overgebracht. In Miami is verno
men dat nieuwe afdelingen gewapende
opstandelingen per schip op weg zijn
naar het eiland. Volgens de rebellen-
zender worden Cubaanse regeringstroe
pen met grote snelheid naar het Escam-
bray-gebergte overgebracht, waar de op
standelingen zich samentrekken.
Uit Het Leidsch Dagblad van
22 april 1861:
De heer J. H. van de Laar van
Rotterdam heeft een kapitale
historische schilderij vervaar
digd, voorstellende het ogenblik,
waarop de bevolking van het ten
jare 1574 door de Spanjaarden
belegerde Leiden na het ontzet
is gesneld naar de Pieterskerk,
om in het eerste uur der opge
wondenheid en blijdschap God
te danken voor de schier onge
hoopte uitkomst. Het is den
kunstenaar gelukt dit merk
waardig en verheven oogenblik
voor te stellen met een waar
heid en kracht, die alle hulde
verdienen.
Te Soeterwoude is Zaterdag
morgen na een langdurige on
gesteldheid overleden de Hoog-
eerw. heer E. S. van der Haagen
R. k. priester en pastoor, ridder
der orde van den Nederl. Leeuw,
vroeger aartspriester van Hol-
land en Zeeland. i
