Visconti regisseert 17de-eeuws Engels drama in supermontage Romy Schneider schittert in imponerend „kostiiumstuk" Belangwekkende gebeurtenis in geschiedenis van de diplomatie ONZE WOENSDAG-TfP Kreymborg Dr. K. H. E. Gravemeyer vijfig jaar hervormd predikant Opsporingsonderzoek heeft geen lange tijd op zich laten wachten Opgericht 1 maart 1860 Dinsdag 18 april 1961 Derde blad no. 30332 Cl *1 1 land van die andere Elisat ■-v T ^/klt CO lnirr/\l«r V,of nnritanlcmn door to 1 (Van onze Parijse correspondent) Tegen het scheiden van de markt van het Parijse seizoen dat overigens ook dit jaar door het Theater der Naties weer van een lange staart zal worden voorzien 1 is het Theatre de Paris nog met een bijzondere stunt voor de dag gekomen. Let U even op. Luchino Visconti de grote Italiaan van de film, die echter ook op de planken zijn woordje weet te doen (men is hier zijn fameuze voorstellingen van Miller, Sartre en Cocteau nog niet vergeten), had getekend voor de regie van John Fords ,,It 's a pity she is a whore", waarin de beide hoofdrollen werden gespeeld door de Duitse filmactrice Romy Schneider en haar Franse „verloofde" en collega Alain Delon. Voorts was er een uitgebreide tableau de la troupe waarop heel wat fonkelen de namen prijkten. Wanneer al die roem reeds ruimschoots voldoende was om de oren van heel Parijs scherp te spitsen, dan werd de spanning, drie weken gele den. nog 's extra opgevoerd door een onverwachte spanning, toen op de avond van de première Romy Schneider 't moest laten afweten wegens een urgente blindedarmoperatie. Die tegenslag moet de directie van het theater die door de bekende Frans-Roemeense actrice Elvire Popesco wordt gevoerd een slordig aantal mil joenen hebben gekost, maar niettemin mag ze de toekomst, volgens alle recette experts en koffiedikkijkers, nu toch wel met een gerust hart tegemoet zien. In elk geval had de internationale film wereld voor de première met Ingrid Bergman. Curd Jurgens, Michèle Mor gan. Jean Marais, Robert Hossein en tal van mindere goden en godinnen een „claque" van gewicht afgevaardigd, waardoor redelijk gesproken, alleen maar een lange reeks van voorstellin gen kon worden ingeluid. Die „claque" was trouwens niet de enige referentie. Het kapitaalkrachtige deel van het Parijse publiek toont zich nog altjjd zeer gevoelig voor de kosten die voor een vertoning zün uitgetrokken en de luxe, de weelde, maar ook het fenomenale vakmanschap die hier door Visconti waren ingezet, maakte van de ze voorstelling een kjjk- en een hoorspel (oude Italiaanse muziek van Frescobal- di, Palestrina en De Venoza, die geluk kig nu eens „levend" werd gespeeld, le verde een voornaam aandeel in de op voering) zoals alleen de Opera, wijlen de markies de Cuevas en natuurlijk de grote revuetheaters die in Parijs ple gen te bieden. Taferelen die rechtstreeks geinspireerd leken door Rubens, vorstelijke gelagen, kerkdiensten in een kathedraal, duels, bals, steekpartijen, liefdesscènes, begra fenissen: korton, het Italiaanse film- neorealisme vierde hier op de planken hoogtij en het hele mechanisme draaide, zelfs al op deze première, met de pre cisie van een uurwerk. John Ford, die leefde van 1586 tot 1639 en die de traditie van Shakespeare in het Engelse theater heeft voortgezet, Een van de dramatische scènes uit John Fords „It's a pity she is a whore". plaatst hier, zonder er één enkel kuis heidsdoekje om te winden, een drama op de planken van een liefde tussen bloedverwanten uit het adelijke Enge- Etheopisch kabinet gereorganiseerd Veel jonge mannen op lagere posten in de regering Keizer Haile Selassie van Ethiopië heeft de reorganisatie von de regering waarmee hij sinds de onderdrukking van de opstand in december vorig jaar doen de was, thans voltooid. Het resultaat is, naar werd vernomen, algemeen met vol doening ontvangen. Het nieuwe kabinet staat onder lei ding van premier Tesjafi Tezaz Akliloe Habte Wold. een ervaren en door een ieder gerespecteerde figuur. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken is Lij Mikael Imroe, oud-ambas sadeur in Washington. Tot minister van defensie is benoemd luitenant-generaal Merid Mengesja en tot minister van Handel en Industrie Lij Endelkachoe Mekonnen oud-ambassadeur in Londen. Een 25-tal lagere posten in het kabinet is toevertrouwd aan jonge mannen van tussen twintig en dertig jaar. Noodtoestand op Ceylon De gouverneur-generaal van Ceylon, Sir Oliver Goonetilleke, heeft gisteren de noodtoestand afgekondigd en de Fe derale (oppositie) partij verboden. Hij wil hierdoor trachten een einde te ma ken aan de campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid in de gebieden waar het Tamil wordt gesproken. In de noordelijke en oostelijke provin cies is een volledig uitgaansverbod van kracht. Op grond van de bepalingen van de noodtoestand geldt censuur op de pers. In het noorden en het oosten van het eiland zouden troepenbewegingen gaan de zijn. De Federale party eist het offi ciële gebruik van het Tamil. land van die andere Elisabeth, toen het puritanisme daar te lande blijkbaar nog niet was uitgevonden (ten zij er juist de reactie op leverde). Een drama vol laaiende passies, felle jaloezieën en waarin de moord op een rivaal als een sublieme kunstuiting wordt voorbereid en uitgevoerd. Op het slot van de avond, wanneer die orgiën bijna vier uren over de planken hebben ge woed, ligt het toneel dan ook verspreid met doden, gestoken in de schitterendste kostuums, waarvan de afvaart, op een statige mars, een soort apotheose des onheils wordt. Zelden heeft men een „kostuumstuk" in zo'n overdaad van pracht en kleuren aanschouwd en zelden ook werkten mu ziek en dans zo gelukkig mee ter ver wezenlijking van het „totale theater" (dat ook door een Jean-Louis Barrault wordt nagestreefd). En het was mis schien bijna onvermijdelijk dat binnen een, omraming van deze visuele luister, alle hoofdrolspelers van het drama zich als vertolkers op dat superieure niveau niet voortdurend zouden kunnen hand haven. Romy Schneider heeft niettemin be wezen dat haar talent over vele obsta kels de taal, haar ziekte waarvan ze nauwelijks genezen was, de immer le vensgevaarlijke overschakeling van film naar theater wist te zegevieren. Waardig, bijna koninklijk was ze tijdens de meest verwarrende momenten in haar ontwikkeling van kinderlijke onschuld naar erothische perversie. Als haar broer en minnaar. Giovan ni, vermocht Alain Delon zijn personage helaas minder aannemelijk te maken. Deze onwaarschijnlijk mooie jongeman bleek goed in staat tot de stoutste hu zarenstukjes 'n val van grote hoogte, een hertesprong midden op een gedek te feesttafel, 'n duel tegen meerdere tegenstanders gelijktijdig maar schoot daarentegen nogal pijnlijk tekort zodra de tekst een beroep moest doen op be langrijkere mogelijkheden van acteurs talent: het oproepen van 'n stemming van poëzie of mysterie, welke de achter grond vormt van deze noodlotstragedie. Door dat tekort, waardoor met name de scène waarin hij zijn zuster zijn liefde bekent, dramatisch gesproken, in het water viel, werd uiteraard de totale atmosfeer van de voorstelling Wel zeer zwaar getroffen. Het tegenwicht van Visconti's tableaux vivants en van de niet minder briljante prestaties van verscheidene andere le den van de troep, heeft niettemin deze voorstelling kunnen stempelen tot een glanzend hoogtepunt van dit seizoen. Romy Schneider en Alain Delon I Ude-eeuwse door Visconti geregis- vervullen de hoofdrollen in het seerde drama. Vandaag is in Wenen slotakte van nieuw internationaal verdrag getekend Voor de tweede maal vormt Wenen het toneel voor een belangwekkende ge beurtenis in de geschiedenis van de di plomatie. Vandaag is in de Oosterijkse hoofdstad de slotakte van het nieuwe internationale verdrag getekend, dat be oogt voor alle kwesties die het diploma tieke verkeer betreffen een oplossing te geven. In 1815 werd in Wenen het Weens protocol opgesteld, dat voor de eerste maal de rechten en gebruiken van het diplomatieke verkeer regelde. De huidige conventie is het resultaat van een op initiatief van de VN bijeen geroepen diplomatenconferentie, die se dert 2 maart jl. in Wenen heeft, verga derd en waaraan werd deelgenomen door delegatie^ van 81 landen. Het ver drag werd vorige week vrijdag door na genoeg alle delegaties goedgekeurd: slechts Tunesië onthield zich van stem ming. De conventie omvat vijftig artikelen, die o.m. bepalingen bevatten over de rechten van diplomatieke missies, de privileges van oiplomaten. de onschend baarheid van de diplomatieke gebouwen en het verkeer tussen de diplomaten en him regeringen. De voornaamste betekenis van het verdrag ligt in het feit, dat men de regels voor het diplomatieke verkeer heeft aangepast aan de politieke, maat schappelijke en technische maatstaven van deze tijd en vele gebruiken, die reeds lang gewoonterecht waren gewor den, heeft vastgelegd. Men heeft echter trachten te vermij den, teveel in bijzonderheden te treden en daarom in het verdrag een preambule opgenomen waarin gezegd wordt, dat voor alle kwesties, die niet uitdrukke- i~j Alleen geldig woensdag 19 april Jongensshort in ijzersterke katoenen gabardine. O.a. in de kleuren blauw en beige, 8 jaar nu 5.^® LEIDEN HAARLEMMERSTRAAT 143 „Geen fanfares bij gouden ambtsjubileum.... doch nadenken wat ik verzuimde" „Nee, niet over mezelf ditmaal zegt dominee Koene Gravemeyer, theologisch doctor, emeritus, oud-synode-secretaris van de Ned. Herv. Kerk. „Ook niet over mijn werk, nee. Er zijn een paar dingen, die me nader aan het hart liggen. Israël, bijvoorbeeld. En de houding van de kerk tegenover Israël. Ook de kwestie van het belijden der kerk en de pri maire opdracht van de kerk van Christus". Acht-en-zeventig is dominee Gravemeyer. Deze maand, de 23ste, is het een halve eeuw geleden dat hij, dat was in Giessen-Oudkerk, tot predikant bevestigd werd. Geen „fanfares daaroverwil hij, wel bij dit gouden ambtsjubileum nadenken over wat hij in die tijdverzuimde. „Zelf heb ik te lang de plaats van Israël niet duidelijk genoeg gezien. In de oorlog hadden wij meer solidair moe ten zün met het lijden van Israël, zo als we dat nu meer zouden moeten zijn met de vreugde van dit volk, dat in eigen land terugkeerde. Die terugkeer noem ik een wonder. Kerk en Israël mogen niet worden losgemaakt, ik vind het rampzalig dat de Wereldraad nog steeds „Israël" niet juist ziet. Anti-semitisme is er nog steeds Antisemitisme? „Het is er nog steeds", zegt ds. Gravemeyer, „Ook in ons land. Ook soms in de ker kelijke prediking". Joden, die zich tot het christelijk geloof hekeerden, stoten er zich telkens aan. En in ons land wordt een eenzijdige pro paganda voor de Arabieren gevoerd. Als zij zouden willen was het Pa lestijnse vluchtelingenprobleem al lang opgelost", meent hij. „Neen Rome", aldus de oud-synode secretaris. „In Jeruzalem bezitten r.k. geestelijken een speciaal centrum, dat waardevolle contacten met de joden on derhoudt. Maar de Wereldraad bleef hier achter. Wel werken er zo'n 15 Ameri kaanse „zendingsgenootschappen", alsof het hier een heidenvolk betreft. Met Berkhof en Bronkhorst zeg ik, het mid delpunt van de kerk ligt niet in Rome of Genève, maar in Jeruzalem. Toch heeft de Wereldraad daar nog geen be paald contactpunt". ,Het rechte inzicht in het heilshan- delen God met Israël komt onvoldoen de tot zijn recht in de kerkelijke pre diking", vindt ds. Gravemeyer. „Als we werkelijk het oude testament laten gel den, zal het nieuwe veel dieper tot ons gaan spreken". Ds. Gravemeyer waagt een theologisch excurs: dat joden op de Goede Vrijdag riepen „zijn bloed kome over ons" be tekent niet dat de joden dat riepen. Er woonden toentertijd meer joden bui ten dan in Israël. Bovendien is daar Christus' gebed om vergeving en Paulus' bidden voor Israël. Als Israël eenmaal de Messias erkend heeft, zal het een grote roeping wachten als het zendings volk onder de volkeren", aldus as. Gra- vemeyeer. Het belijden is de eerste opdracht der kerk. Het is belijden van Christus naar de schriften. Anders heeft de kerk geen boodschap. In de Hervormde Kerk willen we el kaar (modaliteiten vooral vasthouden. Maar men wan elkaar ook te lang vast houden. De kerk moet het wat meer zoeken in de contractie en wat minder llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli Vasthouden „Een lievelingswoord in onze kerk is vasthouden" zegt ds. Gravemeyer. Ik ben daar wat huiverig voor. Als Friese jon gens kennen we de gevaren van het in een wak rijden. Als je daar met een groepje schaat sers in terecht komt, ben je verloren als je elkaar blijft vast houden. Vasthouden betekent dan samen omkomen. Dat kan in de kerk ook zo gaan. Maar tijdig loslaten kan redding be tekenen, ook voor de ander in expansie. Ik zal dankbaar zijn als de nieuwe basisformule van de Wereld raad straks in New Delhi aanvaard wordt. Over de R.K. Kerk zegt ds. Grave meyer: na Trente vindt ik nauwe sa menwerking met Rome misleidend. Juist vind ik dat men tracht elkaar op wer kelijk christelijke wijze te ontmoeten. Het komende concilie is een zaak van betekenis, voor rooms-katholieken. Het zal tot een nieuw belijden moeten ko men wil men geraken tot eenheid met de kerken der reformatie. Herv. liturgische beweging Ds. Gravemeyer gelooft niet, dat van de hervormde liturgische beweging ver nieuwing van de kerk te verwachten is. Die komt alleen uit de kracnt van een nieuw belijden. Allerlei activiteiten dreigen de hoofdopdracht de Chris- tusbelijdenis op de achtergrond te plaatsen. In dat licht moet heel de problematiek van de tuchtoefening in de kerk gezien worden. „Dat was het", zegt ds. Grave meyer, tweemaal theologisch doc tor, groot officier in de Orde van Oranje Nassau, nu al bijna negen jaar emeritus. „Met mijn jubileum ben ik de stad uit. Maar" zegt hij, Jn mijn eerste gemeente Giessen- Oudkerk, zal ik zondag een herden kingsdienst houden lijk in de conventie zijn geregeld, het gewoonterecht geldt. Voor enkele punten, waarvoor tot dus ver in het internationale verkeer nog geen rechtsgeldige voorschriften beston den, zijn in het verdrag aanwijzingen gegeven. Zo heeft men o.m. bepaald, dat het land, waar de diplomatieke missie gevestigd is, het recht heeft te eisen dat de sterkte van een missie blijft binnen grenzen die het land redelijk en nor maal acht.. Verder zullen militaire attachés voor hun benoeming de toestemming moeten hebben van het land waar zij gedeta cheerd zullen worden. Ook kwesties betreffende de sociale verzekering van diplomaten worden in het verdrag geregeld. Radiozenders Over het gebruik van radiozen ders wordt gezegd dat dit afhankelijk is van de toestemming van het land van vestiging. Ondanks tegenstand van de grote mogendheden is deze laatste be paling onder druk van de niet-Europese landen en van kleinere staten in de conventie opgenomen. Men heeft geen verandering gebracht in de rangindeling ambassadeurs, ge zanten en consuls. Men was het er over eens, dat de titel gezant bezig is te verdwijnen. De pauselijke nuntius krijgt in het protocol geen voorrang boven de andere titels. Een land, dat echter reeds gewoon was dit wel te doen behoeft zich hierin niet aan het verdrag te hou den. De conventie treedt in werking onmid dellijk nadat zij door 22 landen is gera tificeerd. THANS VEEL LOF VOOR CONCERTGEBOUWORKEST (Van onze correspondent te Washington) Dirigent Bernard Haitink heeft bij de eerste uitvoering van het Amster damse Concertgebouworkest in New York hetzelfde programma gegeven als bij de première in Washington. Het moet zeer bemoedigend geweest zijn voor de jonge Nederlandse dirigent dat de New York Times buitengewoon enthousiast over dit concert heeft ge schreven. Zoals men zich zal herinneren, hadden Bernard Haitink en zijn orkest vrij veel kritiek moeten incasseren van de Washington Post. Ook voor de Ne derlandse componist Orthel had Schön- berg, de criticus van de New York Ti mes, veel meer waardering dan zijn collega in Washington. PRODUKTIECIJFERS „WILLEM BARENDSZ" De Nederlandse Maatschappij voor de Walvisvaart heeft de totale produktie- resultaten per 6 april jl van de „Wil lem Barendsz" expeditie, die op 28 no vember vorig jaar met de vangst be gon, bekend gemaakt. Zij waren als volgt: traan 129.526 barrels (21.588), spermolie 10.248 barrels (1708 ton) vleesmeel 3947 ton bevroren vlees 2139 ton en vlees voor Japans vriesschip 5187 ton. De cijfers van het per 15 april 1960 afgesloten seizoen 1959/60, toen op 16 december 1959 met de vangst begonnen werd, waren: traan 141.031 barrels (23.505 ton), spermolie 2019 barrels (337 ton), vleesmeel 4711 ton en bevro ren vlees 1725 ton. HOOGSTE PUNT VAN HOOGSTE PAND TE ROTTERDAM Gistermorgen is het hoogste punt be reikt bij de bouw van Rotterdams hoog ste pand: het nieuwe kantoor van P. H. S. van Ommeren N.V. Het zal be staan uit een torenflat van 60 meter met 15 verdiepingen, die in april 1962 gereed kan zün, en een laagbouw waarmee men dan pas kan beginnen. Voor 1 januari 1964 hoopt de heer Van Ommeren zijn duizend mensen verhuisd te hebben. De oude kantoren, vlak naast de nieuwe, worden dan afgebroken. Het dak van de hoogbouw wordt ge schikt gemaakt voor helikopters. Of het ooit gebruikt zal worden is volgens de heer Van Ommeren nog onzeker. Hij acht het wel waarschijnlijk dat in de toekomst gebruik zal worden gemaakt van heli-taxies, al was het in dit be drijf alleen al voor de post. De eerste paal voor de hoogbouw werd in februari 1959 geslagen. De bouw is op het ogenblik drie maanden achter door slecht weer en de bouwvak sta king. INSTITUUT SCHOLING EN VORMING C.N.V. In een speciaal voor dit doel belegde zitting van de algemene vergadering van het Christelük Nationaal Vakver bond (CNV) is besloten tot stichting van een instituut scholing en vorming, dat de naam zal dragen „J. R. Slotemaker de Bruine Instituut" Deze naam werd gekozen, om daarmee de herinnering levendig te houden aan prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, die zoals de voor zitter van het CNV, de heer C. J. van Mastrigt memoreerde een van de eer sten is geweest, die zich heeft bezig ge houden met de scholing en vorming in de christelijk sociale beweging. Het instituut wordt bestuurd door een bestuursraad, waarin drie leden benoemd uit en door het bestuur van het CNV, ten hoogste vier leden-deskundigen, be noemd door de Verbondsraad van het CNV en ten hoogste 15 leden benoemd door de Verbondsraad. De drie aangewe zen bestuursleden van het CNV en drie leden uit de groep benoemd door de Verbondsraad vormen het dagelijks be stuur. De scholingsleider van het CNV wordt als secretaris aan het bestuur toe gevoegd. Het beleid van het bestuur be rust bij de Verbondsraad, aan welke het instituut verantwoording schuldig is. MR. TROUW GRIFFIER NIEUW-GUINEARAAD Gisterochtend heeft de Nieuw-Guinea Raad uit een drietal gegadigden mr. J. W. Trouw, particulier advocaat te Hol- landia, tot griffier van de Raad gekozen. Mr. Trouw, die 66 jaar oud is, werd in Zeeland geboren. Hij studeerde in Nederland. In 1922 vertrok hij naar het voormalige Neder- landsch-Indië waar hij verschillende werkkringen in de advocatuur vervulde. Na de periode van 1940-1946 in Neder land te hebben doorgebracht, verbleef hy tot 1958 in Indonesië. Daarna was hij enkele jaren ambteloos burger in Nederland. In 1960 vertrok hij naar Ned. Nieuw-Guinea. Minister over zaak-Van der Putten De officier van Justitie te Rotterdam is, ter afronding van zijn onderzoek in de zaak Van der Putten, alsnog be reid kennis te nemen van de geluids band, waarover de heer Van der Putten beschikt. Dit deelt minister Beerman mee in zijn antwoord op de schriftelijke vra gen van het Socialistisch Tweede-Ka merlid, de heer Kranenburg. Het is volgens de bewindsman niet juist, dat het opsporingsonderzoek naar aanleiding van de door de heer Van der Putten gedane aangifte, ter zake van het vermoedelijke misdrijf van mislukte uitlokking van valse aangifte, geruime tijd zou zijn uitgebleven. Reeds in de maand, waarin de aangifte werd ge daan. werd het desbetreffende proces verbaal door de Rijkspolitie te Oudewa ter afgesloten en toegezonden aan de officier van Justitie te Rotterdam, die na een onderhoud met de aangever geen termen vond om het onderzoek te doen voortzetten. Nader onderzoek Een nader onderzoek, dat later in op dracht van de procureur-generaal werd ingesteld door een inspecteur van de Rijksrecherche, was uitsluitend bedoeld ter persoonlijke informatie van de pro cureur-generaal. Als zodanig was het ondergeschikt aan andere, meer spoedeisende onderzoeken. De inspecteur van de Rijksrecherche naar het oordeel van de procureur-ge neraal uit hoofde van zijn ervaring de meest aangewezene om het nadere on derzoek in te stellen was reeds belast met een omvangrijke opdracht in de z.g. I schrootaffaire. Deze had eerst na ver loop van tijd gelegenheid om aan het I verzoek van de procureur-generaal te voldoen. De uitlating van de proc.-gene- raal, dat hij het onderzoek wegens per soneelsgebrek geruime tijd had moeten laten liggen, moet dus niet worden op gevat als een klacht over ernstig per soneelsgebrek bij de Rijksrecherche. Aangezien bij het nader onderzoek het vermoeden was gerezen, dat een met na me genoemde militair bij de mise en scène was betrokken, werd door de of ficier van Justitie te Rotterdam, aan wie ook het proces-verbaal van de in specteur der Rijksrecherche ter beschik king was gesteld, de militaire justitie geraadpleegd, aldus de minister. Niets strafbaar De auditeur-militair bij de Krijgs raad te Velde West gaf na kennisneming van de stukken als zijn mening te ken nen, dat niets was gebleken van een door een militair gepleegd strafbaar feit. Na overleg met de procureur-generaal, tevens advocaat-fiscaal voor de Zee- en Landmacht, werd het dossier aan de officier van Justitie te Rotterdam gere tourneerd. De minister heeft van het dossier kennis genomen. De heer Van der Putten heeft, blij kens het proces-verbaal, opgemaakt door de Rijkspolitie te Oudewater, verklaard te beschikken over materiaal (geluids band), dat zijn aangifte zou kunnen steunen. Daarbij sprak hü de bereidheid uit om, indien nodig, dit materiaal aan de justitie over te leggen. De officier van Justitie te Rotterdam achtte zulks destijds niet nodig. Deze geluidsband werd ook aan de inspecteur der Rijksre cherche aangeboden, doch deze heeft van dit aanbod eveneens geen gebruik gemaakt. De officier van Justitie heeft zün standpunt dus inmiddels gewijzigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 5