HET GAZON IN DE TUIN
zonder
loneeldecoralies
Zanger en danseres in een
film zonder zang en dans
Stalen
voor
„Antigone" van Sophocles
ZATERDAG 15 APRIL WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 2
VOORKOM BLADAFVAL
Het Burgtheater breeht wet de traditie
\<t
0nó ómaiydm koekfé
Dertigduizend maal vergroot in de huiskamer!
Houdt de bladeren
gezond en glanzend
De geschiedenis van de „show
business" is bezaaid met verhalen
van clowns, die Hamlet wilden
spelen.
Sommigen deden het inderdaad
de meesten gelukikig niet
Ook vandaag de dag komen
dergelijke artistieke dromen na
tuurlijk nog voor. Maar ze lijleen
minder talrijk te worden. Het
aantal actrices en acteurs, dat
naar het extreme reikt, schijnt
steeds minder be worden. Is het
nuchterheid? Kennen zij hun be
perktheden?
Gezien de nog steeds mateloze
ijdelheid van de mens lijkt ons dat
een voorbarige conclusie. Maar
men heeft rekening te houden met
een steeds kritischer publiek.
Hetgeen allemaal nog niet wil zeg
gen, dat een ieder in dit bewogen we
reldje van de show ook inderdaad daar
staat, waar men geneigd zou zijn hein
of haar te plaatsen.
Want ook in het recente verleden
zijn genoeg voorbeelden te vinden van
meer dan goed betaalde zangers of zan
geressen, die plotseling de mond sloten
om over te stappen naar andere fa
cetten van het showleven.
Hoog onderscheiden dramatische ac
teurs voelden zich plotseling geroepen
een platenalbum vol te zingen.
Gerenommeerde dansers en danse
ressen zeiden de dienst van Terpsicho
re vaarwel om het als acteur of ac
trice te gaan proberen.
Een zeer sprekend voorbeeld zagen
wij kortgeleden op het beeldscherm.
Daar zagen wij de ACTEUR Jean-
Claude Pascal als ZANGER het Euro
visie Songfestival winnen.
Tahia Elg, eens de charmante pri
ma-ballerina van Finland, filmt nu
met succes in Engeland en Amerika.
Trouwens, uit de danswereld zijn vele
filmactrices voortgekomen.
Overstag
In Hollywood zij<n vele beroemdhe
den overstag gegeaan. Het klassieke
voorbeeld is Frank Sinatra. Eens als
zanger het idool van duizenden en
duizenden. Toen het leek, dat zijn ster
langzaam achter de horizon zou ver
dwijnen. kwam hij terug als drama
tisch acteur in de film „From here to
eternityEn zonder nu te willen be
weren, dat Sinatra een uitzonderlijk
bekwaam karakterspeler is geworden,
moeten wij toch wel constateren, dat
zijn filmwerk succes heeft gehad.
Wanneer men Fred Astaire zegt,
denkt men aan dansen. Deze 60-jarige
is door zijn filmcarrière gedanst, be
halve in zijn twee laatste films. Noch
in „On the beach" noch in „The
pleasure of his company" danst Fred
Astaire. hij is alleen acteurs.
Zo zouden we kunnen doorgaan.
Er zou een indrukwekkend lijstje te
maken zijn van dergelijke drastische
omwentelingen. Daarop zouden we dan
ook de namen tegenkomen van Dean
Martin en Shirley MacLaine, die we
binnenkort tezamen kunnen zien in
een Amerikaanse filmkomedie „All
in a night's work". Maar van geen van
beiden kan men althans in deze film
ontdekken, hoe zij hun carrière be
gonnen zijn.
Zanger-komiek
Dean Martin wandelde Hollywood
eens binnen als een zanger en als
partner in het gooi en smijtwerk van
de komiek Jerry Lewis. In „All in a
night's work" neuriet hij zelfs geen
noot en zo hij al een beetje gek doet,
status gunstig begroet in de luchtige
komedie „Who was the lady", de mu
zikale komedie Bells are ringing" en
de triller „Ocean's eleven".
Japanse sfeer
Het is een vreemde gewaarwording
even binnen te stappen in de kleedka
mer van de sympathieke, weinig for
mele Shirley MacLaine. Voor het bin
nengaan moet men de schoenen uit
doen, anders loopt men de kans door
de rystmatten te gaan, die op de vloer
van deze geheel Japans aangeklede
ruimte te liggen. De charmante roodha
rige heeft van haar kleedkamer een du
plicaat van een Japans theehuisje ge
maakt om zo herinnerd te worden aan
haar huis in Tokio, waar haar echtge
noot Steve Parker filmproducent is.
Haar volgende film „The Geisha"
zal daar opgenomen worden. Al de tijd.
die zij nu over heeft, gebruikt ze om
zich voor te bereiden op haar rol als
geisha. Zij oefent in de traditionele
gebaren en probeert gewoon te raken
aan het dragen van de bruine lenzen,
die bij de opnamen de kleur van haar
blauwe ogen zullen moeten verbergen.
„In al de jaren, die ik daar heb door
gebracht, heb ik nog nooit een Japans
meisje met blauwe ogen gezien en ik
ben niet van plan de eerste te worden",
legt zij uit.
„Vreemd" huwelijk
Shirley vertelde, dat sinds haar man
vijf jaar geleden in Japan begon te
werken, zij voor de helft van de tijd
gescheiden hebben moeten leven.
„Tenminste, wat de afstand betreft,
maar bijna iedere avond bellen we
elkaar op", vervolgde zij.
Shirley is niet al te dramatisch
over deze langdurige scheidingen.
„Iedere keer, dat we elkaar werkelijk
zien, is als nieuwe wittebroodsweken.
Het is elke keer weer nieuw. Er is dan
zoveel te praten en zo veel te bespre
ken".
Als er dan ook mensen zijn, die zo'n
huwelijks als „vreemd" betitelen is
haar vaste opmerking: „Je zal het zo
vreemd hebben".
L)e voormalige zanger-komiek Deun Martin en de ex-danseres
Shirley MacLaine, zoals zij op het witte doek zullen verschijnen in de
Amerikaanse filmkomedie „All in a night's work", waarin noch ge
zongen, noch gedanst zal worden.
dan is dat alleen maar dienstbaar in
zijn streven het hart van een meisje
te veroveren.
Dat meisje is vanzelfsprekend de pit
tige Shirley MacLaine. Voor ze naar
Hollywood kwam danste ze als naam
loze in een balletgroep op Broadway.
Haar enige greep naar roem kon zij
doen, toen de ster van de show haar
enkel verzwikte en Shirley haar plaats
mocht innemen. Maar Shirleys lange
benen, waarvan iemand eens gezegd
heeft, dat zij „bij haar schouders lij
ken te beginnen", worden in „All in a
night's work" voor niets anders ge
bruikt dan voor lopen.
Niet, dat men bezwaar zal maken
tegen hun creaties. De vrolijke Shir
ley uit de musical „Can-can" en de
ontroerende Shirley uit de gevoelige
komedie „The Apartment" is ons heel
wat dierbaarder dan het onbekende
Braodwaydanseresje van weleer.
Voor de zanger-komiek Dean Mar
tin hebben wij nooit zo'n hoge waar
dering kunnen opbrengen. De critici
hebben hem daarentegen zijn acteur-
(Van onze Weense correspondent
Een van de weinige hedendaagse Oostenrijkse kuntenaarsdie in het
buitenland en vooral in Amerika een goede naam heeft, is professor
Wotruba, een man die met zijn zeer geprononceerde moderne op
vattingen een grote invloed uitoefent op zijn studenten. Het Burg
theater heeft deze kunstenaar, die eigenlijk beeldhouwer is, uigenodigd
om het decor voor de nieuwe enscenering van de klassieke „Antigone"
te ontwerpen. Het resultaat bestaat uitsluitend uit ijzeren staven, stan
gen en platen die aan elkaar zijn gelast en die langwerpige geome
trische figuren vormen.
De oorspronkelijke, originele
schets van Wotruba voor het
decor.
Voor deze constructie wist Wotruba
zelfs de enthousiaste medewerking te
verkrijgen van de grote Verenigde
IJzer- en Staalfabrieken in Linz, waar
deze toneelachtergrond reeds is ver
vaardigd.
De kunstenaar is er diep van over
tuigd dat deze stalen lijnen en vormen
Advertentie
'XZL3.
Kunstmest voor Kamerplanten 65°/o - 100 grs. 65 ets.
Hoe belangrijk ook het mechanische deel van een smalfilmcamera mag zijn,
de beelden van de film worden gevormd door de lens. Vooral ook omdat de
afmetingen van elke opname zo ongelooflijk klein zijn en het witte scherm,
waarop de film vertoond wordt, zo'n enorm aantal malen groter, moeten de
kwaliteiten van het objectief buitengewoon goed zijn. Misschien kunnen een paar
cijfers U een indruk geven hoe sterk elk beeldje vergroot wordt, voor het op een
normaal „huiskamerscherm" zichtbaar is. De oppervlakte van elk filmbeeldje is
royaal genomen twintig vierkante millimeter (breedte 5, lengte 4 mm). Een
scherm voor normaal gebruik (75 x 100 cm) heeft een projectie-oppervlakte van
750.000 mm2. Een klein deelsommetje leert ons dus, dat de oppervlakte van elk
beeldje tussen de dertig en veertigduizendmaal vergroot moet worden! Maar dat
houdt ook in, dat elk foutje, elke minimale onscherpte zo sterk vergroot weer
gegeven wordt, dat dit storend moet werken.
Op een fototoestel in het 6x6 for
maat bijvoorbeeld, kan men een heel
eenvoudig lensje aantreffen, dat on
danks de lensfouten, die aan zo'n sim
pel objectief kleven, toch nog redelijk,
soms zelfs verrassend scherpe foto's
kan geven.
By smalfilmcamara's moeten de
eisen hoger gesteld worden. Objectie
ven van filmcamera's zyn dan ook
altyd vry gecompliceerd en uiterst
nauwkeurig geconstrueerd .In de tyd,
dat de „coating" van lenzen pas was
uitgevonden en er dus nog veel oude
re objectieven waren, die achteraf van
zo'n anti-reflex-laag konden worden
voorzien tegenwoordig wordt by de
fabricage deze laag er al opgebracht
werden objectieven van smalfilm
camera's niet aangenomen om behan
deld te worden. Hy uit elkaar nemen
en weer in elkaar zetten van deze
uiterst precies gemonteerde lenzen
bracht te veel risico's met zich mee.
Nu zyn samengestelde objectieven
altyd duurder dan eenvoudige. Geluk
kig maar, dat opname-lenzen van
smalfilmapparaten erg klein zyn. want
daardoor biyven de fabricagekosten
toch nog binnen zeer normale perken.
De lichtsterkte van ciné-lenzen
(is smalfilm-lenzen) is altijd vry
groot. Een filmtoestel met een lens
f is 2.7 behoort tegenwoordig niet
meer tot de lichtsterke objectieven,
terwyi een f is 1,9 al vry gewoon
wordt. Zoals u mogeiyk al weet. be
tekent een grotere lichtsterkte, dat de
lens een grotere opening heeft, waar
door ook wanneer de lichtomstan
digheden minder gunstig zyn toch
gefilmd kan worden. En wel om de
simpele reden dat door een groot
„raam" meer licht naar binnen kan
vallen dan door een klein.
Die lichtsterkte heeft echter niets
met de kwaliteit van het objectief te
maken. Een groot raam kan immers
wel van een slecht soort vensterglas
gemaakt zyn. Al valt er dan ook veel
licht naar binnen, wanneer men er
door naar buiten kykt, bestaat de
kans dat de kaarsrechte lantaarnpaal
een flinke knik vertoont door de on
effenheid van 't glas. In wezen zou dit
met optisch glas van 'n mindere soort
ook ongeveer zo kunnen zijn. De merk-
lenzen van gerenommeerde firma's ver
tonen echter vrywel geen fouten. En
wat alle normale ciné-lenzen gemeen
hebben: ze beelden, zodra de lensope
ning maar even door middel van het
diafragma iets kleiner wordt gemaakt,
een zeer groot gebied in de diepte
van het opnameveld haarscherp af. De
scherpte-diepte is zoals we dat uit
drukken zeer groot. Vandaar dat
men op veel smalfilmcamera's z.g. fix-
focus lenzen vindt. Dat zyn geen by-
zonder soort lenzen; alleen is hierby
de afstandsinstelling overbodig ge
maakt. Bij de fabricage is die af
standsinstelling n.l. gefixeerd op plm.
2,,4 3 meter. Men hoeft en kan daar
zelfs niets aan veranderen. Die gemid
delde afstand van plm. 2 m. is juist
de instelling, waarby elk motief op
een afstand van 1 meter tot aan
oneindig (horizon) scherp wordt op
genomen. Voor de filmer, die het zich
gemakkelyk wil maken, dus wel een
goede oplossing: over de juiste af
stand van heen en weer drentelende
kinderen of van het draaiende rad
van avontuur tot aan de camera be
staat voor hem geen hoofdbrekens
meer. Alles immers, dat verder dan
plm. 1 'a me^er van hem verwyderd is,
kan hyi opnemen; de film wordt toch
scherp I
In tegenstelling tot de fix-focus len
zen staat de instelbare objectieven.
Meestal zyn deze wat lichtsterker.
Juist door die grotere lensopening te
kenen ze dan alleen scherp, wanneer
ze (met volle opening) op de afstand
van onderwerp tot camera zyn in
gesteld.
Die vermelding: „met volle opening"
is noodzakeiyk, want de bezitter van
een instelbare lens kan van zyn ob
jectief ook een fix-focus lens maken,
door deze in te stellen op plus minus
maken, door deze in te stellen op plm.
2Vx meter en het diafragma op 2,8
te draaien. Dan bestaan er voor hem
dus ook geen afstands-problemen meer.
Maarmeestal wil hy dit juist niet.
Want gaat hy een paar scène's op kor
te afstand b.v. van spelende poesjes in
de tuin opnemen en wil hij de volle
aandacht op die diertjes geconcen
treerd zien, dan filmt hy met een
wat groter lensopening en stelt de af
stand juist in. De achtergrond wordt
dan wazig; die komt niet meer haar
scherp in het beeld. In plaats van
een nadeel, zoals sommigen misschien
zouden oordelen, is dit een groot voor
deel. Want nu komen de poesebees
ten helemaal „los" van de achter
grond. Wanneer deze achtergrond b.v.
het kippenhok met "n paar durkdoende
kippen zou zyn, wordt het effect
van het spel der poesen volkomen be
dorven. Is de achtergrond echter ver
doezeld, dan zyn de beelden plastischer
en krijgt de toeschouwer de indruk
van byna „ruimteiyk" te kunnen zien.
Maar omdat er over de lenzen van
smalfilmcamera's nog veel meer te ver
tellen valt, besteden we er de volgende
week nog maar eens een praatje aan.
de beste achtergrond vormen voor de
harde medogenloze en „yzeren wereld",
waarin het bekende drama van Sop
hocles zich afspeelt.
De traditionele illusionsistische de
cors zyn volgens hem eerder ge
schikt om de aandacht af te leiden,
terwijl zyn stalen constructies in hun
onverbiddelyke abstractheid de beste
symbolen zouden zyn om de onver-
mydelyke en yzeren wetten van het
noodlot en de onverzetteiykheid van
de menselyke hartstochten uit te beel
den. Om de aandacht hierop te con
centreren wordt dus een achtergrond
geconstrueerd, die geen plaats meer
overlaat aan de illusie of de fantasie.
De kleur is echter niet staalblauw,
zoals men zou verwachten, doch goud
bruin, waarop dan de belichting magi
sche effecten weet te toveren.
Voor het Burgtheater met zyn be
kende voorliefde voor traditie en bo
venal voor sprookjesachtige decors be
tekent het inschakelen van Wotruba
iets geheel nieuws. Het is een groot
experiment en in deze omgeving zelfs
epn waagstuk; maar nadat de schilder
Kokoschka hier reeds enkele keren een
kans heeft gekregen, is het niet uitge
sloten dat het experiment furore zal
maken.
In alle geval heeft de regisseur Sell-
ner, die zyn sporen wel degeiyik heeft
verdiend, zijn grote tevredenheid over
deze decors uitgesproken. Volgens Sell-
ner komt de mens in zyn noodlot en
met zyn persoonlyke passies op deze
abstracte zakelyke achtergrond veel
sterker tot uitdrukking met heel zyn
subjectiviteit.
De meeste spelers zyn enthousiast,
wat heel veel wil zeggen in het con
servatieve Wenen. De nieuwe directie
onder leiding van Haussermann, die al
meer experimenten heeft gewaagd, is
vol vertrouwen in het publiek.
Over het gazon is wel zo het
een en ander te zeggen. Het is
het meest belangrijke onderdeel
van een tuin, doch by de meeste
mensen is dat niet zo. Die me
nen: gras groeit overal wel. Ze
ker, doch men dient terdege re
kening te houden met de samen
stelling van de grond en ook met
de te bezaaien oppervlakte. Dit
wil zeggen: ligt de te bezaaien
plaats in de volle zon of is het
een schaduwplekje? Het zit na-
meiyk zo: in de zaadhandel
kimt u 'n mengsel bestellen voor
de volle zon. doch ook voor een
schaduw-rijke plaats en ook voor
droge en natte grondsoorten, voor
sportvelden en voor schrale
grondsoorten. Een mengsel moet
ook goed zyn; dus niet alleen ge
schikt voor die plaats, doch ook
voor de prijs van goedkoop gras-
aad zult u meestal weinig plezier
hebben. U moet rekenen op on
geveer 7 gulden per kilo. Dat
lijkt misschien erg veel, doch u
hebt er immers niet zo veel van
nodig. Per honderd vierk. me
ter kunt u volstaan met twee en
en halve kilo; voor grote terrei
nen kunt u met nog minder toe
Over het algemeen wordt gras
veel te dicht gezaaid, gras moet
kunnen uitgroeien. De mussen
unnen wel eens lastig zyn, voor
al in de stad. Men kan ze weren
oor droge menie voor het zaaien
door het zaad te mengenze zul
len het dan wel met rust laten.
Nu kan men nog wel een gazon
aanleggen, doch houdt er voor
al rekening mee, dat de grond
prima bewerkt en bemest moet
worden. Dikwyis spit men een
gezaaid gazon na enkele jaren
opnieuw om. Dat moet niet. U
dient het niet alleen op de juiste
manier aan te leggen, doch het
moet ook goed verzorgd worden.
Hoe ouder een gazon wordt, r s
te mooier kan het ook zijn, doch
dan moet men regelmatig maaien
en dient men ook op de normale
wijze te bemesten. By de eerste
aanleg kan men er een flinke
laag oude stalmest onder spitten,
doch later kan men het wel met
de bekende roze tuin- en gazon-
korrelmest af. Dat gaat prima.
Het staat heus niet zo mooi als
de gazons de hele winter onder
een vette laag bagger liggen nog
afgezien van het werk dat men
er aan heeft. Het nut, dat men
met een vracht bagger in de
grond brengt, is maar zeer ge
ring. G. KROMDIJK.
