Mexico City
Studenten vinden Kardinaal
van De Montherlant aftands
VERKOUDHEID
Schandaal in Parijs'
eerste staatstheater
Een luidruchtige metropool
en beslist niet slaperig
ASPRO'5 •enUifoittveeb fit/
Het land maakte een enorme
sprong naar de moderne tijd
JAGO SHAWLS
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 30 maart 1961
Achtste blad no. 30318
(Van een speciale medewerkster)
Zoals bezoekers van de andere kant van de
grote plas soms wel verbaasd staan, dat er bij ons
zo weinig molens en klompen te zien vallen, zo
staat de Europeaan met een vage voorstelling van
Mexico (waarbij hij aan sombreros, fleurig geklede
Indianen, ezeltjes en slaperige pittoreske stadjes
denkt) er even van te kijken wanneer hij in de
stad Mexico komt. Want die is niet meer de
vreedzame hoofdstad van een jaar of twintig
geleden, toen particuliere woningen in de Spaans
koloniale stijl nog de hoofdstraat sierden. Men
staat nu in een internationaal centrum van vijf
miljoen inwoners, terwijl auto's in zes banen naast
elkaar over de wijdse Paseo de la Reforma ruisen,
een magnifieke boulevard die voor de Champs
Elysées niet onderdoet.
Mexico is een van de Latijns-Amerikaanse lan
den die, nog maar twee generaties geleden ont
waakt uit een voor het grootste deel archaïsch
bestaan, het klaar heeft gespeeld om de enorme
sprong naar de moderne tijd te maken, met
bloeiende industrieën, comfort, hypermoderne in
stituten en gebouwen.
zacht
mild
aromatisch
Voorkom
neem
Als U zich maar even rillerig of
onprettig voelt:
Amerikaans vlootbezoek
aan Ned. Antillen
Aan het einde van deze week zullen
twee Amerikaanse onderzeeboten een
bezoek brengen aan Willemstad. Ter ge
legenheid daarvan zal de Amerikaanse
consul-generaal, M. V. Pallister, een
ontvangst aanbieden.
Carolientje aan de lijn
De telefoonrekening van president
Kennedy dreigt hoog op te lopen
als gevolg van een nieuw initiatief
van zijn driejarig dochtertje Caro
line. Zij heeft namelijk ontdekt, dat
zij met de telefoon van het Witte
Huis verweg wonende familieleden
en kennissen kan opbellen en over
de kosten breekt zij zich het hoofdje
niet.
Toen zij na een zelf gearrangeerd
gesprek met haar grootvader in Flo
rida haar argelozen vader de hoorn
had aangeboden met de vraag of hij
ook nog iets tegen „opa" wilde zeg
gen, merkte de president tot zijn
schrik, dat zij inmiddels al weer be
zig was via een ander toestel weder
om een gesprek met Florida aan te
vragen om een praatje met een daar
wonende huisvriend te houden
Eerste ambassadeur
van Ecuador in Den Haag
De staatsraad van Ecuador heeft zijn
goedkeuring gehecht aan de benoeming
van Luis Antonio Penaherrera tot am
bassadeur van Ecuador in Nederland.
Penaherrera. die thans ambassadeur
in Italië is, zal de eerste ambassadeur
van zyn land in Den Haag zyn.
Wijziging leeropdracht
Bij K.b. is de aan prof. dr. A. J. C.
Rüter, gewoon hoogleraar te Leiden
verstrekte opdracht tot het geven van
onderwys in de vaderlandse geschiede
nis gewijzigd. De opdracht luidde thans:
het geven van onderwijs in de sociale
geschiedenis. In dit verband verdient
opmerking, dat professor Rüter tevens
directeur is van het Internationaal In
stituut voor Sociale Geschiedenis te
Amsterdam.
vrouwen uit een deegballetje van mais-
meel maken, door ze van de ene op de
andere hand plat te kloppen. Het is
een zware concurrentie tegen de grote
zaken, maar anderzijds is er zo'n groot
aantal arme luitjes, die niet meer dan
een paar cent hebben te spenderen, dat
voor hun een bezoek aan grote winkels
of markten toch de moeite niet loont.
De daken van de Mexicaanse grote
stad bieden een ander contrast. Op deze
platte daken van ook fraaie flatgebou
wen kan men vaak merkwaardige to
neeltjes gadeslaan. Hier wonen bedien
den of het gezin van de huisportier in
kleine kamers en hokjes. De familie
houdt er soms een kalkoen, wat kippen
of een enkel maal ook een varken op
na. Men ziet bovendien dikwijls met
sterk gaas afgeschermde ruimten, maar
deze dienen voor het drogen van de
was in de frisse lucht. Een hangslot
aan de toegang tot wat er als een kip
penren uitziet, verhindert dat een ander
dan de rechtmatige eigenaar de was
binnenhaalt
Fluitjes
Tot deze daken dringt ook het geluid
van de fluitjes door, waar scharensliep,
postbode, politie of vuilnisman van ge
bruik maken. Zoals elk land zijn ka
rakteristieke geluid heeft (bij ons het
mattenkloppen; in Spanje het nimmer
ophoudende geveeg van stoepen en we-
randa's; in Amerika het voortgaande
motorengeruis), zo wordt Mexico gety
peerd door zyn fluitjes.
(Van onze Parijse correspondent)
Ook theater-schandalen zijn in verschillende categorieën onder te
verdelen. Deze maand herdenkt Parijs het feit dat een eeuw geleden in
de Grand Opera de première van Wagners Tannhauser aanleiding gaf
tot een schandaal, waarvoor de aristocratische en mondaine Jockey-club
verantwoordelijk was.' Het toeval heeft gewild dat dit honderdjarige
jubileum bijna op de dag af samen viel met het jongste kunst-schandaal,
dat zich in een andere officiële theaterzaal, de Comédie Frangaise. af
speelde. Ofschoon in beide gevallen het spektakel met veel heibel en
onvoorzien gerucht gepaard ging. waren die schandalen qua bedoeling
niettemin elkanders complete antipode.
De adellijke leden van de Jockey
club fjoten in 1861 op kinderfluitjes en
sloegen zich in het zweet op de grote
trommels die ze in de Opera ongestraft
binnen hadden mogen loodsen omdat
ze Wagner een gevaarlijke gek vonden,
die de muzikale en maatschappelijke orde
bedreigde. De studenten, die dezer dagen
de voorstelling in het eerbiedwaardige
Huis van Molière met geschreeuw en
stinkbommen onderbraken, ontketenden
die actie daarentegen omdat zij Henry
dc Montherlant in de persoon van zijn
personages de mond wilden snoeren we
gens zijn „valse classicisme, zijn thea
ter-van-papa".
(Nadat generaal De Gaulle de aan
hangers van het Franse Algerije on
langs eens een achterstand op de his
torische ontwikkeling onder ogen had
gebracht door ironisch van het Algerije-
van-papa te spreken, wordt dat woord
„papa" nu aan alle begrippen gekop
peld, die als aftands zouden zijn te be
schouwen).
die in Wenen zyn wereld-première be
leefde en binnen enkele dagen door de
Haagsche Comedie voor het eerst in ons
land zal worden opgevoerd, was in Pa
rijs door de kritiek met gemengde ge
voelens ontvangen om niettemin bij elke
voorstelling een volle zaal te trekken.
De Montherlant is zeker een groot
taalkunstenaar, maar zyn „kardinaal"
riekt inderdaad wel wat naar de oude
doos. Tegen dat traditionalisme hebben
de Paryse studenten nu dus willen pro
testeren zoals hun grootouders honderd
jaar geleden tegen de revolutionaire
Tannhauser in het geweer waren ge
komen. Dezelfde middelen dus voor een
tegenstrijdig doel.
Of naar het voorbeeld van Wagner
ook De Montherlant zyn werk nu terug
zal trekken dient te worden afgewacht.
Het brandmerk van dramaturg-van
papa belooft in elk geval zijn reputatie
by het Franse publiek geen goed te zul
len doen. En de Paryse studenten heb
ben weer eens wat leven In de uitge
storven brouwerij van Frankrijks eerste
officiële staatstheater gebracht.
Er wordt hier ontzaglijk veel gebouwd en hoe! Mexicanen zijn
geboren grote architecten. Die erfenis komt van twee kanten: van
inheemse voorouders en van de Spanjaarden. Wat in de hoofdstad aan
wolkenkrabbers, flats en kantoorgebouwen staat, is dikwijls een vreug
de voor het oog. De smaak en elegance van de gemiddelde moderne
flat maakt ook op de verwende Europeaan indruk en met zijn hoog
ontwikkeld gevoel voor ruimte weet de Mexicaanse architect zelfs met
beperkte mogelijkheden nog een luxe hiervan te suggereren.
■wr /-v n ttt /"I A "ivT Z"1 langs de vastgestelde route afzetten
VUUKUll IjAIN Ij waar hy wenst.
Wat Mexico's vooruitgang betreft: in
20 jaar tyds zijn de 4.500 myl aan
rijkswegen tot 24.840 toegenomen. De
olie-produktie is 2iYï maal zoveel gewor
den, de ijzer- en staalproduktie is om
hoog geschoten van 110.000 tot 378.000
ton. De nationale produktie werd ver
drievoudigd, dank zij verdubbelde fi
nanciële regeringssteun voor de natio
nale industrieën, terwijl particuliere in
vesteringen 4Vt maal boven het niveau
van 1940 liggen. Nationalisatie van vele
industrieën, vooral petroleum, heeft aan
deze groeiende financiële gezondheid van
Mexico aanzienlijk bijgedragen.
Dit alles neemt echter niet weg, dat
er kolossaal veel werk te doen blijft.
Want dit vulkanische land, met een op
pervlakte van 760.000 vierkante mijl, is
nog zeer woest en bergen en rotsgrond
bemoeilijken verbindingen met het ach
terland dusdanig, dat snelle ontwikke
ling daardoor wordt tegengehouden. De
bevolking van 35 miljoen neemt jaar
lijks met drie percent toe.
Uit de laatste publikaties van het mi
nisterie van Financiën blijkt, dat de in
komsten van 56.3 percent van die bevol
king minder dan 160 gulden per maand
zijn, dat het inkomen van 28 percent
niet meer dan 140 tot 320 gulden be
draagt en alleen een volksdeel van 16
percent hogere maandelijkse inkomsten
heeft.
Centrasten
Het zijn dergelijke cijfers die o.m. veel
tegenstellingen in het Mexicaanse leven
verklaren. Contrasten, die bij scherper
toezien ook in deze wijd gebouwde me
tropolis met zyn Noordamerikaans ka
rakter te bemerken zijn. Men hoeft
maar één van de 12.000 rode, roene of
roze taxi's te nemen en zich naar een
willekeurig punt van de stad te laten
rijden.
De Hollander overigens, die zich
„thuis" wegens de duurte der taxi's
tweemaal bedenkt voor hij er een neemt,
kan hier elke bedenking vergeten. Voor
één peso ofwel 30 cent kan hij zich
mijlen ver laten rijden met een der z.g.
poseros, roze taxi's, die langs bepaalde
hoofdwegen rijden.
Ziet men die komen, ook reeds half
gevuld met passagiers, dan kan men,
mits de chauffeur een vinger uit het
zyraam opgestoken houdt, de taxi aan
houden door een sissend geluid te maken
(Mexicaanse gewoonte). De opgestoken
chauffeursvinger betekent nl. dat er nog
plaats voor een passagier is. Iedere in
zittende betaalt een peso en laat zich
Laat men zich nu naar enkele van
de vele markten rijden, dan ziet men al
direct welvarend en arm, modern en
Markttafereeltjes in een dorp.
primitief Mexico naast elkaar. Voor di
verse van deze markten zijn geheel
volgens de Spaanse gewoonten de
prachtigste hallen gebouwd, open aan
de zijkanten, met honderden stalletjes
waar.evenals in Spanje, ook op zondag
druk wordt gekocht.
Verkopende vrouwen
Maar zowel hier als bij de grote zelf
bedieningswinkels vindt men langs de
buitenmuren op de grond en volgens
de eeuwenoude gewoonte rijen verko
pende vrouwen zitten. Om hoofd en
schouders hebben zij de „rebozo" ofwel
brede lange sjaal geslagen, waarin ge
woonlijk de baby wordt meegedragen.
Ieder heeft papier of doek voor zich
waarop een handjevol waren zijn uitge
stald: noten, wat kruiden, aardewerk
potjes of „tortillas", de dikwijls ter
plaatse bereide pannekoekjes, die de
Mexico-City, een metropool waar I architectonische creaties leven,
vijf miljoen mensen in opvallendei werken, rusten.,,
De scharensliep hier gebruikt hetzelf
de instrumentje waarmee zijn langs de
huizen lopende collega in Spanje de
aandacht pleegt te trekken en dat vyf
snel opeenvolgende tonen laat horen. De
postbode heeft de gewoonte als hij belt,
tegelijk op een metalen fluitje met drie
klank te blazen, dit voor het geval de
bedienden op het dak zijn en de bel
niet horen. De vuilnisman blaast een
uniek soort trompet-alarm en de in de
avond of nacht voorbijkomende politie
man hoort men twee lang aangehouden
doordringende tonen fluiten, die iets me
lancholieks in de naklank hebben.
Stilte is er niet bij
Stilte is overigens een vrij moeilijk
te verkrijgen waar bij de Mexicanen,
die. alweer als de Spanjaarden voor wie
luidruchtigheid ook niets beledigends
heeft, hun radio's met open ramen op
alle gewenste en ongewenste uren van
dag en nacht op zijn luidst plegen aan
te zetten.
„Ze horen het niet" verklaarde een
Europiaan vergoelijkend. Maar het is
de schuld van de zon. die hier de ge
reserveerdheid en het besloten leven
van bewoners in noordelijke landen, op
heft. Niemand voelt zich dan ook ge
stoord, wanneer hij midden in de nacht
uit diepe slaap gewekt wordt door het
tweestemmige zingen van naderende
mariachi's, de typisch Mexicaanse mu
zikanten, die hun gezang met guitaren,
viool en trompet begeleiden.
De naam „mariachi" komt van het
woord „mariage", daar de muziek die
zy maakten, oorspronkelijk alleen op
bruiloften ten beste werd gegeven. Voor
twee pesos kan men de mariachi's iets
voor zich laten zingen, zij het in een
restaurant of thuis. Men kan ze ook een
avond huren of ze naar het huis van
zijn „novia", verloofde, sturen om haar
met muziek te laten zeggen waarvoor
woorden te gering zijn.
Muziek betekent veel
Muziek betekent heel veel in het leven
van de Mexicaan. Elk stadje of groter
dorp heeft in zyn park een muziektent
staan waar op zaterdag en zondag se-
mi-klassieke of volksmuziek wordt ge
speeld. Het is een genoegen om in deze
tijd van televisie en radio mannen en
vrouwen onder een oude laurierboom of
onder „colorines" (bomen met rode bloe
men op een betegelde bank bij een
oude fonteintje te zien luisteren naar
hun dorps-muziekkorps.
In de grote steden en in de hoofdstad
heeft men diezelfde muziekuitvoeringen
op zon- en feestdagen, wanneer de par
ken vol mensen stromen. Want parken
zijn hier, veel meer dan in Europa, de
plaatsen waar het eenvoudige volk zich
ontspant en amuseert: ballonnen- en
snoepverkopers gaat het hier goed. Ook
de heel arme Mexicaan neemt het leven
nl. niet al te zwaar. Men kan iemand
geld zien bedelen en hem dan daarmee
naar de ijscoman zien lopen.
Inheemse alcohol is hier verder zo
goedkoop, dat men voor luttele pesos
zich een fles jenever kan verschaffen.
Zodat er dus wel redenen voor zijn dat
menige arme Mexicaan en dit heeft
wel degelijk invloed op de economie van
het land zich niet al te erg het
hoofd breekt voor de dag van morgen.
Nietwaar, de zon schijnt vrywel lede
re dag van het jaar en geen streng
klimaat geeft aan de zorgen van de
Mexicaan de urgentie die de noordeling
kent. Is er ook niet steeds weer een
„manana"? Zo'n heerlijke zonverwarm-
de dag van morgen, waarop men toch
evengoed al datgene kan doen, waartoe
men vandaag niet is gekomen
De Montherlant werd door die stu
denten dus ook aftands gevonden en
daarom manifesteerden zij. En omdat
zij manifesteerden werden zij met hun
zevenenveertigen de zaal uit- en het
aangrenzende politiebureau binnenge
leid. In dit politiebureau werd de dis
cussie over neo-classicisme in de kunst
op geanimeerde wijze voortgezet met
een inspecteur voor wie De Monther
lant de levende evenknie was van Vic
tor Hugo.
Advertentie
's Andere daags werden de studenten
weer losgelaten, nog net op tijd om met
gezwollen ogen van vermoeidheid hun
ochtendcolleges by te kunnen wonen, i
In de Comédie Frangaise werden de
laatste bedryven van „De Spaanse
kardinaal" met lichten op gespeeld, ter- I
wyl op elke ry een paar „stille" politie-
inspecteurs hadden plaatsgenomen.
De gevolgen van dit schandaal zijn
nog niet te overzien. De „kardinaal", I
