President Kennedy ontvouwt voor
Latijns-Amerika tienjarenplan
Beheerschap Y.N. voor N.-Guinea
onder India, Malakka, Australië?
WEERBERICHT
Drukke besprekingen van Luns
Kennedy naar de
Sovjet-Unie?
VOORLOPIG GEEN OPVOLGER
VAN SPAAK BIJ DE NAVO?
Sociale hervorming
een eerste vereiste
Picasso huwde in het
geheim zijn model
KOFFIE GOEDKOPER
(§uc/ ?fiteu tus
i
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 14 MAART 1961
No. 30304
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f 255 per maand; f059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Sympathieke beschouwing in de „Times"
Volgens diplomatieke kringen zou te Londen een V.N.-beheerschap
van drie mogendheden worden besproken als mogelijk voorstel voor
het oplossen van het geschil tussen Nederland en Indonesië over
Nederlands Nieuw-Guinea. India, Australië en Malakka werden ge
noemd als de drie landen waaraan men denkt voor het uitoefenen van
het beheer, waarbij de vertegenwoordiger van India als voorzitter zou
optreden.
Gezegd werd, dat men niet wist wat hierop de reactie van Indonesië
zou zijn op dit bericht, dat wij gisteren nog in een gedeelte van onze
oplaag konden plaatsen.
Maar men meende, dat Indonesië bereid zou zijn een of andere
vorm van V.N.-beheer te aanvaarden mits dit beheer slechts een jaar
duurde en Ned. Nieuw-Guinea aan het eind van dat jaar aan Indonesië
zou worden overgedragen.
Diplomatieke waarnemers zeiden, dat de Nederlandse voorbereidin
gen voor een zekere mate van zelfbestuur voor de Papoea's vrees onder
de Indonesiërs heeft gewekt, dat Nederland een staat Nieuw-Guinea
beoogt waarbij Nederlands en Australisch Nieuw-Guinea worden
samengesmolten. De Indonesiërs vrezen, dat de Nederlanders met alle
middelen zouden willen voorkomen, dat er een kans bestaat dat Neder
lands Nieuw-Guinea met Indonesië samengaat.
Enorme activiteit!
hoe hij tot nu toe zonder succes ge
vochten heeft voor de landingrechten
van de KLM in Los Angeles.
Het blad zegt dat het standpunt van
mr. Luns, dat politieke samenwerking in
Europa zonder Engeland schadelijk is
voor Nederland, de algemene instem
ming bezit van zyn landgenoten.
Wat Nieuw-Guinea betreft heeft Luns
geweigerd te zwichten voor de druk van
enkele vertegenwoordigers van het grote
zakenleven om met president Soekarno
tot een akkoord te komen. Luns, ge
volgd door het Nederlandse kabinet,
bezit de sterke overtuiging, dat Neder
land zijn tydelyke taak in Nieuw-Gui
nea dient te voltooien.
Onze Londense correspondent meldt:
Zoals te verwachten was ontplooit mi
nister Luns in Londen als logisch gevolg
van het nieuwe (melo) dramatische In
donesische optreden een enorme acti
viteit.
Gistermiddag had hij in het Lager
huis een ontmoeting van een half uur
met de Lord Grootzegelbewaarder Ed
ward Heath, de woordvoerder voor de
buitenlandse politiek in het Lagerhuis,
die bovendien speciaal belast is met
de behandeling van de Europese vraag
stukken. Hun gesprek ging dan ook in
hoofdzaak over het probleem van de
„zes" en de „zeven".
Gisteren heeft minister Luns ook nog
een bespreking gevoerd met Hugh Fra-
ser, onderminister van Koloniën.
's Avonds heeft minister Luns de luis
terrijke ontvangst bijgewoond, gegeven
door de gezamenlijke Hoge Commissa
rissen van de Gemenebestlanden in de
historische Guildhall. Zoals men weet,
zjjn de Hoge Commissarissen de verte
genwoordigers in Londen van de landen
van het Commenwealth.
Minister Luns buit kennelijk elk ogen
blik van zyn bezoek uit voor contact
met de staatslieden van het Gemene
best en met de leden van de Britse
regering.
Vandaag spreekt hy met de Cana
dese premier Diefenbaker, de premier
van Malaka Toengkoe Abdoel Rahman
en de premier van India Nehroe, waar
na hij luncht met de Bri' minister van
Buitenlandse Zaken Lord Home. Minis
ter Luns zal zo goed zal zeker ook de
Australische premier Menzies zien.
Geziene figuur
Minister Luns, die jarenlang in Lon
den als diplomaat heeft gewerkt ,is hier
een uiterst geziene figuur en thans een
soort eregast in de verzamelde kring
van de grote Britse politieke familie.
Na de bijeenkomst in Parijs, waar mr.
Luns als kampioen voor Engeland op
trad, kan hij hier geen kwaad meer
doen
Ontsnapte psychopaat
in A'dani gegrepen
Een 28-jarige Amsterdammer, die op
9 maart jl. uit de psychiatrische inrich-
ring in Franeker ontvluchtte, is gister
middag op straat in de hoofdstad aange
houden. De politieagenten kennen de
man nog en zij wisten ook dat hij op
zijn verjaardag uit Franeker, waar hij
werd verpleegd, was weggelopen. Daar
voor was hij gedetineerd in de straf
gevangenis te Leeuwarden.
De in Amsterdam aangehouden man,
was niet de enige gedetineerde, die don
derdagavond uit de psychiatrische in
richting te Franeker ontsnapte. Met
hem konden nog twee verpleegden de
benen nemen, een uit Deventer en een
uit Groningen. De psychiatrische inrich
ting te Franeker is niet berekend voor
verpleging van gedetineerden, maar er
scheen elders voor de ontsnapten geen
plaats te zijn zodat men toch het risico
van plaatsing te Franeker genomen had.
De „Times" wijdde gisteren in zijn
rubriek „man in het nieuws" een uiter
mate sympathiek stuk aan de Neder
landse minister, die daarin beschreven
wordt als een opvallende onconventio
nele persoonlijkheid. Gedurende de 8
jaar dat hy aan Buitenlandse Zaken is,
heeft mr. Luns, aldus het blad, een
duidelijke onafhandelijkheid getoond. In
zijn manier van optreden combineert
hij de grote stijl met een soms verba
zingwekkende moderniteit. Hy is niet
bang vast te houden aan een onpopulair
standpunt, zoals hij aantoonde tijdens de
bijeenkomst in Parijs.
In de ernstige en soms zware atmos
feer van het Nederlandse parlement,
werden Luns' gevatheid en vaak ten
beste gegeven grappen, aanvankelijk
met een zekere bedenking ontvangen.
Maar spoedig werd zyn grondige tech
nische kennis van de buitenlandse poli
tiek erkend. In zijn parlementaire rede
voeringen houdt hy nog steeds van een
ongebruikelyke, oorspronkelijke uitdruk-
kingswyze. Hy is een van de weinige
ministers naar wiens redevoeringen ge
luisterd wordt.
Beweerd wordt, dat op de vergadering
in Parys hij de enige was, die gene
raal De Gaulle recht in de ogen keek.
„Wat een man!"
Dat de heer Luns als jongeman bij
de Ned. Marine heeft gediend, waardoor
hij een speciale belangstelling toont
voor Maritieme Zaken, bezorgt hem in
dit pryzende Times-artikel een bijzon
dere noot van waardering. Ook is het
blad niet vergeten dat Luns in 1938
in het maandblad „The Navy" een ar
tikel heeft geschreven over de Kon. Ned.
Marine.
De Engelsen zijn altijd vol bewonde
ring voor buitenlanders, die hun moderne
talen beheersen op een wijze waarop zij
dat zelf nu eenmaal niet kunnen. Wij
herinneren ons een noenmaal in Londen,
waar Heathcoat Amory, toen nog kanse
lier van de schatkist, Luns wegens zijn
loopbaan en vooral zijn talenkennis
prees. „Wat een man!" riep de overigens
zo beheerste Amory in vervoering uit.
Thans is het de „Times" die over Luns
prijst wegens zijn voortreffelijk Engels,
Frans en Duits en ook, omdat hy tijdens
diplomatieke gedachtenwisselingen ge
makkelijk van de ene naar de andere
taal overschakelt.
De „Times huldigt Luns verder voor
voor zijn taaie verdediging van het Ne
derlandse belang en herinnert eraan
WEINIG VERANDERING
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Droog weer met plaatselijk wolkenvel
den en hier en daar mist, maar ook ver
spreide opklaringen. Zwakke tot matige
westelijke wind. Weinig verandering in
temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
15 MAART
Zon op: 6.56 uur; onder: 18.44 uur.
Maan op: 6.23 uur; onder: 17.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.05 en
1426 uur
Laagwater te 10.04 en 22.36 uur.
Dit blad bestaat nlt 16 pagina's
Het Amerikaanse tijdschrift „News
week" meldt dat de Sovjetrussische pre
mier en partijleider zou willen, dat pre
sident Kennedy hem in de Sovjet-Unie
zou bezoeken.
„Newsweek" meldt van betrouwbare
zijde te hebben vernomen dat Kroesjt-
sjef in zijn recente ontmoeting met de
Amerikaanse ambassadeur te Moskou
Thompson zou hebben gezegd: „waarom
zou ik weer naar de Verenigde Staten
gaan, die ik reeds heb bezocht? Het zou
beter zijn wanneer de nieuwe Ameri
kaanse president de Sovjet-Unie zou be
zoeken".
Volgens „Newsweek" zou Kennedy er
niet veel voor gevoelen om de Sovjet-
Unie te bezoeken, doch sommige van
zijn raadgevers zouden er bij hem op
aan hebben gedrongen de mogelijkheid
van een dergelijke reis te overwegen.
Verzet tegen de kandidatuur-Stikker komt
vooral van president De Gaulle
Amerikanen
steunden
onze landgenoot
In Atlantische kringen in Parijs,
en in het bijzonder in de Neder
landse delegatie, begint men zich
af te vragen of er binnenkort nog
wel een opvolger zal worden be
noemd voor Paul-Henri Spaak, die
het secretariaat-generaal nu al ruim
een week geleden voorgoed heeft
verlaten. De algemene verwachting
was, aanvankelijk, dat mr. D. U.
Stikker, die momenteel de Neder
landse delegatie leidt, wel onmid
dellijk op de stoel van de heer
Spaak zou kunnen plaats nemen.
Thans is de indruk, dat de Italiaan
se adjunct-secretaris Casardi zijn
voorlopige functie voor onbepaalde
tijd zal blijven uitoefenen. De ook
zaak van die weinig bevredigende
oplossing van het opvolgingspro
bleem behoeft in Parijs niet ver te
worden gezocht. Die oorzaak ligt
in het Elysée bij het Franse staats
hoofd, generaal Charles de Gaulle.
Men weet dat Italië, toen het vertrek
van de heer Spaak werd aangekondigd,
voor deze hoge functie terstond een
landgenoot, in de persoon van de te
genwoordige Italiaanse ambassadeur in
Washington, Brosio, kandidaat stelde.
Mr. Stikker werd daarentegen niet door
de Nederlandse regering, noch gelijk
boze tongen wel beweerden door hem
zelf tot opvolger-in-spé uitgeroepen,
maar door de Amerikanen in die kwa-
leiteit voorgesteld. Pas veel later stelde
de Nederlandse regering zich achter de
kandidatuur-Stikker.
Het is inderdaad geen geheim, dat de
heer Stikker een warm voorstander is
van het plan-Norstad, dat tot doel heeft
van de NAVO de vierde atoommacht
ter wereld te maken, welk plan thans
president Kenndy voor zijn rekening
moet hebben genomen. Ook de denkbeel
den van de heer Stikker op het gebied
van de Europese politiek en van de in
tegratie lopen goeddeels parallel met de
Amerikaanse inzichten, zodat het niet
onbegrijpelijk was, dat Washington deze
ervaren staatsman, diplomaat en finan
cier, die bovendien als voormalig voor
zitter van de OEES zyn sporen als in
ternationaal top-functionaris al had
verdiend, graag als opvolger van Spaak
op de Atlantische vertrouwenspost zag
zitten.
Harriman klopt in Parijs
aan dovemansoren
Men mag aannemen, dat die gevoelens
en wensen ook tot uiting zyn gebracht
door de Amerikaanse reizende ambassa
deur HarrimaTi op zijn recente rond
reis langs de Europese hoofdsteden. Het
is in Parijs niet bekend of Harriman
er in Rome in is geslaagd de Italiaanse
regering ertoe te bewegen haar kandi
daat ten behoeve van mr. Stikker terug
te trekken. Doch het is meer dan waar
schijnlijk, dat de Amerikaanse zend
bode by generaal De Gaulle aan een
dovemansdeur heeft geklopt, toen hy
Franse steun zocht voor de benoeming
tot secretaris-generaal van onze land
genoot.
Ofschoon er geen aanwyzing is, dat
Frankrijk de Italiaan Brosio wegens per-
soonlyke kwaliteiten boven de Neder
lander Stikker zou verkiezen, heeft het
er wel veel van weg dat generaal De
Gaulle er geen bezwaar in ziet het
secretaris-generaal van de NAVO
voorlopig maar zonder definitieve titu
laris te laten. De zeer kritische visie
van Frankrijk op de Noordatlantische
Verdragsorganisatie in haar huidige op
zet is sinds 1958, toen De Gaulle zijn
befaamde plan voor een Anglosaksische
Frans triumviraat ontvouwde, precies
dezelfde gebleven. En daarom toen de
Fransen dan ook helemaal geen haast
om in de vacature-Spaak te voorzien
nu zij aan de tegenwoordige NAVO nog
niet zo heel veel gewicht wensen te
hechten.
Slot op pag. 2
„Vooruitgang ja, tirannie neenV
(Van onze correspondent in Washington)
„Vooruitgang ja, tirannie neen!". Dat is de leus die Amerika's pre
sident John F. Kennedy gisteravond heeft aangeheven toen hij de
ambassadeurs uit Zuid-Amerika op een receptie in het Witte Huis heeft
ontvangen. Kennedy stelde bij die gelegenheid voor, dat de Verenigde
Staten tezamen met de Latijns-Amerikaanse landen aan een tienjaren
plan zouden beginnen, het decennium van de democratische vooruit
gang.
Herhaaldelijk legde Kennedy in zyn rede de nadruk op de noodzaak van sociale
hervorming. Allen, en niet slechts een klein aantal bevoorrechten, behoorden
volgens Kennedy te profiteren van de economische groei. Die sociale hervormingen
moesten door de Latijns-Amerikaanse volken zelf worden verwezenlijkt. Alleen
indien Zuid-Amerika aldus zou meewerken, zouden de Verenigde Staten in staat
zyn een soort Marshall-plan voor het Latijns-Amerika ten uitvoer te leggen.
President Kennedy zou vandaag het Amerikaanse Congres verzoeken een bedrag
van zeshonderd miljoen dollar uit te trekken voor hulpverlening aan Latijns-
Amerika.
Ernstig bezorgd
Kennedy heeft in zijn rede de nodige
tact en omzichtigheid betracht. Dat
mocht ook wel, want per slot van re
kening richtte hy zich met zijn aan
sporing tot sociale hervorming in een
aantal gevallen over het hoofd van de
regeringen heen tot de bevolking van di
verse staten.
Hij erkende met bijna nadrukkelijke
tact dat de Noordamerikanen niet altijd
de betekenis hadden begrepen van de
gemeenschappelijke taak van het gehele
halfrond, om daarop te laten volgen wat
hij eigenlijk wilde zeggen, namelijk dat
velen in Zuid-Amerika niet geheel had
den begrepen dat het noodzakelijk is
om een volk uit te heffen boven armoe
de, onwetendheid en wanhoop. Hij kon
in dit verband wijzen op de noodzaak
van hervorming van het in te voeren
belastingsysteem en van de grondverde-
ling.
De verslagen kandidaat voor het I
presidentschap der Verenigde Sta
ten. Richard Nixon, is zijn teleur
stelling over zijn nederlaag weer te I
boven. Tijdens een diner in Calif or-
nië kon hij tenminste in gezelschap
van Gina Lollobrigida weer smake
lijk lachen
Staking in Frankrijk:
KLM mijdt Parijs
Een miljoen Franse ambtenaren
heeft vandaag een extra vrye dag ge
nomen om te protesteren tegen de traag
heid van de regering om een verbete
ring in hun salarissen aan te brengen.
Bijna het hele openbare leven kwam
door deze actie lam te liggen. Als gevolg
van de staking in Frankryk werd de
KLM genoodzaakt vandaag al haar
vluchten van en naar Parys niet uit te
voeren.
De intercontinentale vluchten van de
KLM die normaal over Frans luchtver-
keersgebied gaan. werden zodanig om
geleid dat niet werd gevlogen over het
gebied van de Franse luchtverkeerslei
ding.
Het grondpersoneel van de Itali
aanse luchtvaartmaatschappij Alita
lia is gisteren voor vijf dagen in staking
gegaan, nadat de onderhandelingen over
een nieuw arbeidscontract waren afge
broken.
Terstond by Kennedy's ambtsaanvaar
ding is gebleken, dat deze regering ern
stig bezorgd is over het bruggehoofd,
dat het communisme op Cuba heeft
veroverd. Zouden de sterke klasse-te
genstellingen in Zuid-Amerika voortdu
ren dan zouden de communisten een
goede kans maken van Cuba uit verder
door de dringen op het westelijk half
rond.
Dit betekent niet dat Kennedy's op
roep tot actie niet oprecht zou zyn
gemeend en slechts ontsproten zou zyn
uit Amerika's angst voor het opdrin
gende communisme. Dit betekent echter
wel, dat een nieuw initiatief ten bate van
Zuid-Amerika met extra veel energie
en tempo wordt genomen.
De punten van Kennedy's programma
spreken voor zichzelf. Zijn tact komt
opnieuw tot uiting in het tiende en
laatste punt, waarin Amerika's presi
dent bijstand vraagt van de Zuidame-
rikaanse leraren, die in het noorden
onderwys kunnen geven in de litera
tuur en geschiedenis hunner landen.
Wy weten, aldus Kennedy, dat wij veel
te leren hebben. Zulk een uitspraak zal
de zuiderburen die trots op hun cul
tuur zyn, goed in de oren klinken
0 Slot pag. 2
Sluiting Veerse Gat wordt
„zestiendaagse veldtocht"
(Van onze Zeeuwse correspondent)
Het officiële werkprogramma voor de
sluiting van het Veerse Gat is nu be
kend. Het karwei blykt een soort „zes-
tiendaagse" veldtocht te zullen worden
voor Rysswaterstaat en zyn medewer
kers. Op 11 april zal men beginnen met
het plaatsen van de eerste caisson, waar
na op 27 april zeer waarschiyniyk
in aanwezigheid van de Koningin de
definitieve afsluiting door middel van
de schuiven zal plaats hebben. Wanneer
dat op 27 april niet mocht gelukken,
zal de definitieve afsluiting pas op 10
me: kunnen plaatshebben. De caissons
zullen dan wel op hun plaats staan,
maar de enorme schuiven biyven dan
open, zodat het water dwars door de
caissons nog steeds het Veerse Gat in
en uit kan stromen.
Gistermiddag heeft de heer I. A.
Aler zijn laatste persconferentie
gegeven als president-directeur van
de KLM. De heer Aler (links) in
gesprek met zijn opvolger, drs. E.
H. van den Beugel.
In Cannes is gisteren onthuld, dat
de 79-jarige schilder Pablo Picasso
elf dagen geleden in het dorpje Val-
lauris, aan de vranse Rivièrain het
huwelijk is getreden met zijn 35-
jarige model en metgezellin Jacque
line Roque.
De huwelijksvoltrekking werd
slechts door een klein aantal per
sonen bijgewoond. De gebruikelijke
openbare aankondiging van het hu
welijk was op verzoek van Picasso
achterwege gebleven.
Dit is Picasso's tweede huweiyk. ZUn
eerste vrouw was Olga Koklowa, een
danseres van het Diaghilews-ballet,
met wie hy in 1917 huwde, zy overleed
in 1955. Uit dit huweiyk werd een kind
geboren.
De in Spanje geboren kunstenaar be
zit een atelier in Vallauris. In 1953
kocht hy de villa „La Californië" in
Cannes. Het jaar daarop ontmoette hy
voor het eerst Jacqueline Roque, die
het onderwerp van veel van zyn wer
ken is geweest.
Behalve als schilder heeft Picasso
ook naam gemaakt als pottenbakker en
als beeldhouwer.
De plechtigheid in het gemeentehuis
van Vallauris waar in 1949 wyien
Ali Khan met Rita Hayworth trouwde
kon geheim worden gehouden, door
dat zy plaats vond nadat het personeel
naar huis was gegaan.
Advertentie
handige
Naar wij uit vakkringen vernemen,
heeft de situatie op de wereldkoffie-
markt, gepaard aan de revaluatie, het
mogelijk gemaakt met ingang van
vandaag een „koffie prijsverlaging van
betekenis" door te voeren, variërend
van acht tot twaalf cent per pakje van
250 gram.
Ten aanzien van de thee dient te
worden opgemerkt dat de revaluatie ten
dele tegemoet komt aan de stijging op
de wereldmarkt, zodat er op dit ogen
blik geen aanleiding gevonden wordt om
een theeprysverandering aan te bren
gen.
Uit Het Leidsch Dagblad van
15 maart 1861:
Men zegt, dat het getal pro
cessen-verbaal, opgemaakt in
1860 binnen Leiden, wegens
dronkenschap op straat, het
ontzettende getal van 745 be
draagt.
Niet onopgemerkt mag
men het laten voorbijgaan, dat
op heden den heer J. H. J.
Groothols het geluk te beurt
valt, den dag te beleven, waarop
hij voor 25 jaar tot chirurgijn
en vroedmeester werd bevorderd
en in die betrekkingen zich ves
tigde binnen deze Stad. God
spare hem nog vele jaren, die
teregt een plaats mag innemen
onder de meest verdienstelijke
burgers van Leiden.