MILD SOCIALISTISCH GELUID
OVER LOON- EN PRIJSPOLITIEK
„Topoverleg" in Rabat
positief geëindigd
WEERBERICHT
P. v. d. A. erkent goede resultaten
„Niets mag in de iveg staan aan
rechtstreekse onderlia ndelingen
Prof. Stuiveling uit het bestuur
van het „Letterkundig Museum"
(§.tic/ *f)lt
teuws
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 2 MAART 1961
No. 30294
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f059 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Goede dag voor kabinet in Tweede Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
Het was gisteren in de Tweede Kamer een goede dag voor het
Kabinet-De Quay.
De KVP vindt de resultaten van de loon- en prijspolitiek „uniek"
de VVD noemt ze „zeer bevredigend" AR en CHU hebben er „zeer
grote waardering" voor.
Opmerkelijk was echter vooral het in het algemeen milde geluid van
de woordvoerder van de P. v. d. A„ drs. Roemers.
Hij erkende gaarne de goede resultaten, de aanzienlijke stijging van
de lonen en het ongeveer gelijkblijven van de prijzen, terwijl het aantal
achterblijvers bij de welvaartsstijging beperkt is gebleven.
De oorzaak van de goede resultaten zag hij echter in de gunstige
conjunctuur. Het Kabinet heeft naar zijn mening bovendien de vruch
ten van de gezonde basis, die het laatste Kabinet-Drees had gelegd
met de bestedingsbeperking.
In weerwil van alle kritiek op het
systeem van de vrijere loonvorming
vond de VVD-er Corver de uitkomsten
toch zeer bevredigend. Dat betekent
echter niet, dat de maatstaven voor de
loonsverhogingen ook voor de toekomst
steeds kunnen blijven gelden.
Staatssecretaris Roolvink was het op
gevallen dat degenen, die kritiek heb
ben op het systeem van de vrijere loon
vorming, geen van allen hebben gepleit
voor het oude systeem van uniforme
loonronden. Dat systeem heeft zichzelf
overleefd. De staatssecretaris was ver
heugd over het milde en constructieve
betoog van drs. Roemers. „Het is een
uitgangspunt voor een gesprek", zei hij.
Een voorlopig wetsontwerp inzake de
arbeidsvoorwaarden, waarin de be
voegdheden van de overheid en het be
drijfsleven met betrekking tot de loon
vorming worden afgebakend, is thans
Wel kritiek op het
functioneren van
nieuw loonsysteem
Vanzelfsprekend was drs. Roemers
niet zonder kritiek op de loonpolitiek.
Een beetje schamper zei hij, dat de
gunstige ontwikkeling van lonen en
prijzen niet was te danken aan de
richtlijnen van het kabinet, maar juist
aan het niet toepassen ervan. Hij had
dus kritiek op de functionering van het
nieuwe loonsysteem, maar niet op de
resultaten, ofschoon hij wel vond dat
staatssecretaris Roolvink altijd een te
geflatteerde voorstelling geeft van de
loonstijging.
Drs. Roemers is van mening, dat de
loonstijging is achtergebleven bü de
produktiviteitsstijging, zodat het aan
deel van de arbeiders in het nationale
inkomen kleiner is geworden.
Staatssecretaris Roolvink stelde daar
tegenover dat men bij de beoordeling
van het werknemersaandeel ook de ver
korting van de arbeidstijd in aanmer
king moet nemen. Als er moeite is ge
weest met het functioneren van het sys
teem van vrijere loonvorming, dan is
het resultaat toch de moeite waard ge
weest.
Het feit, dat na de oorlog voor het
eerst een werkelijke welvaartsverbete
ring tot stand is gekomen zonder dat
loonstijgingen werden achterhaald door
prijsverhogingen, vond de KVP-er Zwa-
nikken geen puur geluk, zoals de PvdA
het wil voorstellen, maar het gevolg van
een bewust welvaartsbeleid van het ka
binet-De Quay. Voor de arbeiders is
het niet belangrijk of het systeem van
de vrijere loonvorming moeilijk functio
neert. Het gaat erom, wat zij in hun
loonzakje krijgen.
Verantwoordelijkheid
Toch vonden vooral de heren Van
Eibergen (AR) en Kikkert (CHU). dat
er bij het vaststellen van de loonsver
hoging te veel gemillimeterd wordt. Er
moet ook meer verantwoordelijkheid
worden gelaten aan het bedrijfsleven.
Het hanteren van de produktiviteits
stijging als maatstaf voor de loonsver
hogingen, achtte drs. Roemers op den
duur onhoudbaar. Maar hij maakte erop
attent, dat de PvdA nooit het standpunt
heeft ingenomen niet te willen praten
over een ander systeem dan uniforme
loonronden. Als algemene voorwaarden
voor een nader uit te werken nieuw
loonsysteem, noemde hij:
1. het moet ons bevrijden van de voor
arbeiders onbegrijpelijke, ingewikkelde
berekeningen; 2. het moet middelen be
vatten om de conjunctuur in de hand
te houden; 3. het moet voorzien in de
zorg voor de achterblijvers.
Volgende maand weer
een Franse kernproef
Frankrijks minister van Defensie,
Pierre Messmer, heeft gisteren aan de
nationale defensiecommissie meegedeeld,
dat Frankrijk de volgende maand weer
een kernbom in de Sahara tot ontplof
fing zal brengen.
Messmer zou voorts gezegd hebben,
dat er na deze proef in het gebied van
Reggan ondergrondse kernproeven ge
nomen zullen worden in het bergge
bied van het district Hoggar in het
zuiden van de Sahara.
Messmer zei voorts dat de Franse re
gering „volstrekt niet besloten heeft om
de kernproeven in de Sahara stop te
zetten". Wij zullen het program voor de
proeven in de Sahara normaal uitvoe
ren, de installaties voor de ondergrond
se proeven worden op het ogenblik ge
bouwd, aldus Messmer.
in behandeling bij de Raad van State.
Het wetsontwerp, dat het buitengewoon
besluit arbeidsvoorwaarden moet ver
vangen, zal spoedig om advies worden
gestuurd naar de Sociaal-Economische
Raad.
Slot pag. 2
Dodelijk ongeluk
Gisteravond omstreeks halfacht is op
de Goudseweg onder de gemeente Zwam-
merdam, de 78-jarige heer J. H. Esveld
uit Reeuwijk door een hem achterop
komende personenauto aangereden, waar
door hij dodelijk werd gewond.
Het ongeluk gebeurde ter hoogte van
het z.g. Kattenbosje, waar de heer Es
veld met zijn fiets aan de hand op de
rijbaan in de richting Reeuwijk liep. De
hem achterop komende bestuurder van
een personenauto, een inwoner van
Oegstgeest, zag de bejaarde man waar
schijnlijk te laat, omdat hij moest
dimmen voor een tegenligger. Met on
verminderde snelheid reed hij op het
slachtoffer in.
De heer Esveld is twee uur later in het
Sint Jozefpaviljoen te Gouda aan zijn
verwondingen overleden.
Koning Hassan II van Marokko, president Bourguiba van Tunesië en
Ferhat Abbas, de premier der „voorlopige Algerijnse regering" zijn
gisteravond in de Marokkaanse hoofdstad Rabat in een historische
„topconferentie" bijeen geweest. De drie staatslieden bespraken het
Algerijnse vraagstuk en de eenheid van de „maghreb", de westelijke
groep van Arabische landen, bestaande uit Marokko, Tunesië, Libië
en Algerije. Deze Noordafrikaanse topconferentie de eerste van
dien aard begon tijdens een diner, dat door Bourguiba aan Marok-
ko's nieuwe koning en de Algerijnse rebellenleider werd aangeboden.
Zij volgde op de besprekingen, die Bourguiba maandag met president
De Gaulle heeft gehad over stappen om een einde te maken aan de
reeds zes jaar durende Algerijnse opstand. De conclusie van het overleg
was, dat „niets in de weg behoort te staan aan rechtstreekse onderhan
delingen tussen de Franse regering en de voorlopige regering van de
republiek Algerije in het kader van volledige ontkolonisering".
Uitbarsting in Oran
veroorzaakt <loor
extremisten
De d .e leiders zijn het volkomen eens
geworden over de middelen „die de on
afhankelijkheid van Algerije moeten ga
randeren", aldus om. het communiqué,
dat verder zegt, dat het trio vastbesloten
is de eenheid van de „maghreb" te ver
wezenlijken en ingenomen is met de vor
deringen, die op deze weg zijn gemaakt.
Preside.-t De Gaulle heeft gisteren in
een vergadering van het Franse kabinet
gezegd, dat zijn onderhoud met presi
dent Bourguiba van Tunesië „hartelijk
en bevredigend" is geweest. Dit werd na
afloop der vergadering medegedeeld door
de minister van voorlichting, Terrenoire,
volgens wie De Gaulle verder verklaarde
„De toekomst van Algerije, welke die ook
moge zijn, moet door de Algerijnen wor
den bepaald en alleen door de Algerijnen
door middel van een algemene volks
stemming". De president voegde hieraan
toe, dat de Franse regering bereid blijft
de voorwaarden waaronder dit zelfbe^
schikkingsrecht kan worden uitgevoerd,
te bespreken met de verschillende groe
peringen in Algerije, en in het bijzonder
met het (opstandige) Nationale Bevrij
dingsfront.
Sfeer van vrees in Oran
De winkeliers in de Algerijnse wijken
van Oran hadden gisteren, na de wanor
delijkheden van dinsdag (die aan vier
personen het leven hebben gekost, ter
wijl er drie werden gewond) hun win
kels gesloten. Legionairs hadden op de
hoeken der straten van de Algerijnse
wijken machinegeweerposten ingericht.
Er heerst thans een atmosfeer van vrees
in de stad. De bestuurder van de auto,
die dinsdag door Algerijnen omver werd
geworpen en in brand gestoken, is gis
teren aan zijn brandwonden overleden.
De twee inzittende Franse vrouwen zijn
levend in de auto verbrand. De vierde
dode was een door de demonstranten om
het leven gebrachte mohammedaanse
soldaat.
Gisteren is in Oran weer een dode ge
vallen. In een buitenwijk werd een Frans
gezinde Algerijn door een terrorist dood
geschoten.
De veiligheidspolitie heeft strenge
voorzorgsmaatregelen genomen in ver
band met de begrafenis, op donderdag
van de Europese slachtoffers der wan
ordelijkheden.
Het is nog niet duidelijk wat de reden
is geweest voor deze anti-Franse uit
barsting in Oran op een tijdstip, waarop
stappen worden gedaan om tot een
vreedzame regeling in Algerije te komen
Franse functionarissen menen dat de
schuld ligt bij ultra-nationalistische Al
gerijnen, die niet het gezag erkennen
van het „Nationale Bevrijdingsfront",
welks leiders zitting hebben in de „voor
lopige Algerijnse regering" in Tunis.
Volgens hen vormen deze extremisten
een kleine minderheid onder de Alge
rijnse bevolking, doch zij vergroten hun
invloed door bedreigingen en het ver
spreiden van valse geruchten over de
bedoelingen der Europese inwoners van
Algerije.
De veiligheidspolitie van Oran is ook
op haar hoede voor eventuele acties van
Franse „tegenterroristen". Men meent,
dat deze verantwoordelijk zijn voor de
DEZELFDE TEMPERATUUR
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: aanvankelijk zwaar bewolkt
met plaatselijk wat lichte regen. Later
van het westen uit opklaringen. Matige,
tijdelijk krachtige wind tussen zuidwest
en noordwest. Weinig verandering in
temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
3 MAART
Zon op: 7.23 uur: onder: 18 22 uur;
maan op: 19.30 uur; onder: 7.49 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.08 en 16.17
uur; laagwater te 12.14 uur.
Dit nummers bestaat alt 18 pagina's
Gisteren werd de nieuwe Til-
burgse schouwburg geopend. Een
van de gasten was de bekende oud
toneelspeelster, Rika Hopper, die
hier in gesprek is met burgemeester
mr. G. G. Becht van Tilburg
rechtsen de directeur van de
schouwburg, de heer U\ Bary.
Als gevolg van kritiek van J. B. Charles
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Prof. Garmt Stuiveling heeft de minister van O. K. en W. verzocht hem te
ontheffen van zijn functie van tweede voorzitter van het Letterkundig Museum,
in welks bestuur hij sinds de oprichting van het museum, in 1955, als vertegen
woordiger van het Rijk zitting had. Het besluit van prof. Stuiveling die o.m.
voorzitter is van de Ned. Vereniging van Letterkundigen is een gevolg van de
kritiek van J. B. Charles (de Leidse hoogleraar prof. Nagel) in een artikel, dat
is gepubliceerd in het maandblad „Maatstaf".
Dit blad wordt uitgegeven door de
heer Bert Bakker, die tevens penning
meester is van het Letterkundig Mu
seum. Prof. Stuiveling meent niet lan
ger te kunnen samenwerken met een
man, die dergelijke artikelen publiceert.
De kritiek van J. B. Charles betreft het
verwijt, dat in de herdruk van de
„Schets der Nederlandse Letterkunde"
van De Vooys en Stuiveling, die in 1942
is verschenen, van enkele nog levende
schrijvers de joodse afkomst of de com
munistische gezindheid wordt vermeld.
Na de oorlog heeft prof. Stuiveling zijn
fout erkend, maar niettemin werd hem
enkele malen deze misgreep verweten.
I Zo verscheen verleden jaar in „Vrij
I Nederland" een scherpe kritik van prof.
i dr. J. Barent, vanwege het feit dat een
gedicht van prof. Stuiveling over Konin
gin Wilhelmina was opgenomen in de
uitgave „Toen" van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie. Prof. Barent
stelde zich op het standpunt, dat dit ge
dicht gezien de houding van zijn
ambtgenoot Stuiveling, in 1942 niet
in deze uitgave opgenomen had mogen
Minister Louw wil
,hlauk landenblok' in
zuiden van Afrika
De Zuidafrikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Erik Louw, heeft zich
gisteren in het Zuidafrikaanse parle
ment voor de eerste maal duidelijk uit
gesproken voor de vorming van een fe
deratie van landen in het zuiden van
AfriKa. waarin de Europeanen de macht
uitoefenen.
Voor dit doel zouden zich Zuid-Afrika
Angola. Mozambique en Noord- en Zu.d-
Rhodesië aaneen moeten sluiten. In
Zuid-Rhodesië heeft deze opvatting al
weerklank gevonden.
Waarnemers in Kaapstad achten haar
niettemin een utopie, want mocht het
ooit zover komen, dan zouden er in
deze gebieden vier miljoen blanken staan
tegenover 24 miljoen Afrikanen, wier
eisen tot politieke medezeggenschap
steeds nadrukkelijker geformuleerd wor
den.
Spoetnik VII in de
atmosfeer verbrand
De Spoetnik VII of Ispolin, die op
4 februari werd gelanceerd als proef
voor het Venus-schot van een week la
ter, en die 6483 kg woog, is 26 februari
in de atmosfeer van de aarde terugge
keerd en verbrand, aldus heeft het Sov
jet persagentschap Tass meegedeeld.
Uit Het Leidsch Dagblad van
4 maart 1861:
In een dorp nabij Charleroi
zijn uit het huwelijk van een
neger met een blank meisje een
jongen en een meisje geboren
Deze laatste is gevlekt, een der
oren is blank, de hals en de
wang aan die zijde gitzwart en
overigens het ligchaam zwart
gevlekt, met uitzondering van
de borst, die geheel blank is. Het
jongetje is een mulct.
(Brievenbus) H. S. acht het
van zeer veel belang, dat meer
ruchtbaarheid gegeven wordt
aan den uitstekenden geest, die
het Leidsch Studentencorps
kenmerkt, om zijn zelfstandig
heid te bewaren en te handha
ven. De Redactie der Leidsche
Studenten-ilmanak voor 1861
schijnt niet te hebben gevoeld
en gevat, wat toon het corps wil
aangeslagen zien, wanneer een
vrijmoedig oordeel noodig, nut
tig, raadzaam wordt geacht over
den aard, den loop en de vruch
ten van het hooger onderwijs.
Leiderdorp blijft
Leiderdorp
Leiderdorps grondgebied zal naar
alle waarschijnlijkheid niet worden
aangetast. Op de raadsagenda van
Leiderdorp prijkt namelijk als eer
ste punt een brief van Gedeputeer
de Staten, waarin zij op het
verzoek van de minister van
Binnenlandse Zaken meedelen, dat
hij in beginsel heeft ingestemd met
het voorstel om de grenzen in de
Leidse agglomeratie te wijzigen en
dat Leiderdorp hierbij niet zal wor
den betrokken.
Zoals bekend had Leiden o.a. zjjn oog
laten vallen op de Leiderdorpse Zijl- en
Meyepolder. In de Leidse raad is hiervan
destijds gezegd, dat de Leidse aspiraties
t.a.v. de uitbreiding van de agglomeratie
staan of vallen met de aantrekking van
dit gebied.
De ingezonden stukken geven overi
gens nog meer aanleiding tot verheuge
nis als men weet, dat G.S. het uitbrei
dingsplan „Zijllaan en Meyepolder" en
het plan tot gedeeltelijke herziening van
het uitbreidingsplan „Doeskwartier en
omgeving" hebben goedgekeurd.
Nieuwe Polaris met
succes beproefd
De Amerikaanse marine heeft giste
ren voor de eerste maal vanaf een va
rend schip een „Polaris-raket van het
nieuwe type A-n, gelanceerd, dat een
grotere reikwijdte heeft dan het voor
gaande type, de A-I.
De raket, die zestien kilometer uit
de kust van Cape Canaveral vanaf
het schip „Observation Island" werd
gelanceerd, legde een afstand van 2.560
km af.
De nieuwe ..Polaris" heeft een ma
ximum reikwijdte van 2.760 km. tegen
2.208 km van de A-I. Deze laatste ra
ket is reeds operationeel.
Dit was de vierde geslaagde proef
neming van de in totaal vijf proef-
lanceringen die met de A-n zijn ge
daan. De eerste vier werden echter van
af het vasteland gelanceerd.
Een honderdjarige
in Rotterdam
(Van onze Haagse correspondent)
De vlaggen hingen uit aan de Eras-
mussingel, toen burgemeester en me
vrouw Van Walsum gistermiddag Rot
terdams nieuwe 100-jarige bezochten:
mevrouw J. E. van den Berg—Donker
voort. de derde ingezetene die deze hoge
leeftijd bereikt.
Mevrouw Van den Berg had wel een
beetje op gezien tegen deze dag, maar
het was erg meegevallen. Alleen eigen
lijk veel te druk. Gistermorgen om een
uur of negen was de stroom bezoeken
begonnen met de dokter. Daarna had de
bel niet meer stil gestaan. Bloemen,
taarten, een fruitmand van de burge
meester, een peignoir, een elektrische
deken, dat waren zo de cadeaus. Maar
ja, mevrouw van den Berg is al een eeuw
lang Rotterdamse. Sinds 1929. toen haar
man overleed, woont ze bij haar kinde
ren in. De 100-jarige geniet nog een goe
de gezondheid, alleen ogen en oren zijn
„niet meer als vroeger".
ontploffing in de nacht van dinsdag op
woensdag van twee plastic bommen in
de Westalgerijnse haven Mostagnanem.
Vele Franse gezinnen in Oran, die
vlakbij de mohammedaanse wijken wo
nen, hebben een onderdak gezocht bij
bloedverwanten of vrienden in de Euro
pese wijken.
Koning Paul van Gr ie keiand
heeft gisteren een niet-officieel be
zoek aan ons land gebracht. Hij
lunchte ten huize van de heer G. de
Vries Lentsch jr., directeur van de
scheepswerf met deze naam. De
Koning (links) verlaat de Amster
damse woning van de heer De Vries
Lentsch (rechts) in gezelschap van
de Griekse marine-attaché in Lon
den, kapitein E. Panas (midden).
