Grootse ontwikkelingsplannen vooï Nienw-Guinea gedurende tien jaren Investeringen zullen tot 1964 124V2 miljoen bedragen Schip overvaren op de propvolle Nieuwe Maas te Rotterdam Arrestaties in Loeloeaburg Kasjamoera in gevangenis Tienduizend Marokkanen en tal van buitenlanders bewijzen de laatste eer aan Koning Mohammed TIEN JAAR OPGRAVINGEN TE ALBA FUCENS (ITALIË) WOENSDAG 1 MAART 1961 Scheppen voorwaarden voor zelfbestuur In de Memorie van Toelichting op de begroting Nieuw-Guinea 1961 verklaren de minister en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, dat het streven van de Nederlandse regering ten aanzien van Ned. Nieuw-Guinea in de eerste plaats gericht is op het scheppen van die voorwaarden, welke de spoedige verwezenlijking van zelfbestuur en zelfbeschikking voor de bevolking van dit land mogelijk moeten maken. Hiermede handelt zij bewust in overeenstemming met de inhoud van het Handvest der V.N., mede teneinde een concrete bijdragen te vor men voor een harmonische ontwikkeling in orde en rust van dat deel van de wereld. De Nederlandse regering wil daarom voor de bewoners van Ned. Nieuw-Guinea zo snel en doelmatig mogelijk de beste voorwaarden scheppen voor hun zelfontplooiing. Hiertoe is op basis van eerder gelegde grondslagen een voortvarend tienjarenplan, verdeeld in enkele fasen opgesteld. noodzakelijk noch mogelijk. Binnen het tien-jaren-plan is een drie-jarenpro- gramma voor 1961—1963 opgesteld. De doelstellingen ervan zijn een versnel ling van de staatkundige ontwikkeling en de verhoging van de materiële wel vaart van de bevolking. Daardoor zal mede nationaal saamhorigheidsbesef worden versterkt. Naast de inspanning, gericht op elite vorming, zal de onder primitieve om standigheden in de binnenlanden le vende Papoea niet worden vergeten. Voortgegaan zal worden met de open legging van onbestuurd gebied. Het ligt in de bedoeling om in de periode 1961 1963 de laatste nog niet Onder bestuur staande gebieden onder bestuursinvloed te brengen. Volgens de begroting 1960 omvat het ambtelijk apparaat 8743 functionarissen, van wie 4551 of 52% niet-Europeanen. Gestreefd wordt dit percentage in 1970 op ongeveer 95 te brengen met inbe grip van controleurs en residentsplaat sen. De economische ontwikkeling zal eveneens zo snel als de omstandigheden zulks toelaten, worden voortgestuwd. Agrarisch onderzoek en research zul len niet in de laatste plaats dankzij de hulp van EEG-fondsen een belangrijke uitbreiding ondergaan, evenals de mijn- Voor de financiering van het ontwik kelingsplan is door de regering in prin cipe beslist, dat voor het jaar 1961 de bijdrage van het rijk ter dekking van het tekort op de begroting van Ned. Nieuw-Guinea f 94.500.000 zal bedragen, waarvan f 91.523.000 als Rijksbijdrage aan de geldmiddelen, f 1.977.000 als kos ten verbonden aan het Papoea-vrijwil ligerskorps, f 1.000.000 ten laste van de defensiebegroting voor dit korps. Het Papoea-vrijwilligerskorps zal als zelf standig deel van de krijgsmacht wor den ingesteld. Genoemde Rijksbijdrage zal in de Ja ren 1962 t/m 1964 jaar voor jaar moeten stijgen met f 19 miljoen, zodat deze voor 1964 f 24.500.000 zal moeten be dragen, inclusief de vermelde bijdrage ad. f 1.000.000 ten laste van de defen siebegroting. Daarboven komen de bij dragen. die voor bepaalde projecten beschikbaar zijn of zullen worden ge steld door het ontwikkelingsfonds van de Eropese economische gemeenschap. Na 1964 verwacht de regering geen noodzaak tot verdere verhoging van de Nederlandse bijdrage, doch acht zjj de mogelijkheid aanwezig van een geleide lijke verlaging van het accres der voor gaande jaren, mede door de vruchten, welke de extra investeringen, die in 1960 zijn ingezet geleidelijk zullen afwerpen. Verhoging der welvaart Een gedetailleerde programmering voor tien jaar achten de bewindslieden KONINGIN OPENT BRUG OVER MERWEDE Op woensdag 15 m aart zal Koningin Juliana de nieuwe verkeersbrug over de Merwede bij Gorinohem officieel openen. Bij deze officiële opening zullen vele hoge gasten uit het gehele land aanwe zig zijn. „WIE LEENT AMBTENAAR GELD?" VROEG OPLICHTER Van kwaad tot erger (Van onze Haagse correspondent) „Wie leent ambtenaar geld tegen ruime vergoeding?", zo luidde de tekst van een advertentie, die in het tijdvak van 1956 tot 1960 regelmatig in de dagbladen te zien is geweest. De steller van deze advertentie, een 58-jarige ex-ambtenaar van het ministerie van Oorlog, betoogde voor het verdachtenhekje van de Haagse rechtbank, dat het publiek zo goedgelo vig was geweest en dat het oplichten hem zo gemakkelijk was afgegaan, dat hij „van kwaad tot erger" was gegaan. In totaal had hij ruim f. 3000 weten los te praten van mensen, die op zijn advertenties hadden gereflecteerd. Belust op flinke winsten hadden zijn slacht offers hem grif duizenden guldens ge leend, nadat de ambtenaar zijn oplich ters verhaaltjes had afgedraaid. „Als ambtenaar van het ministerie van Oorlog moet ik veel op reis. Ik kom vaak bij allerlei overheidsinstanties en krijg dan wel gelegenheid oude schrijf machines van het Rijk over te nemen. Het verkopen van deze tweedehands machines is bijzonder winstgevend", zo ongeveer luidde verdachtes verhaaltje, waarna hij dan zijn slachtoffers winsten voorstelde van f. 150 per drie maanden. Daar voelden de geldschieters wel voor en een contract had verdachte gauw opgemaakt. Uiteraard zagen deze men sen zelden iets van hun geld terug. Ver dachte stopte telkens het ene gat met het andere, totdat hij eindelijk tegen de lamp liep. De officier van Justitie bij de Haagse rechtbank eiste een gevangenis straf van een jaar en negen maanden met aftrek. Uitspraak 14 maart. TELEURSTELLING OVER VISSERIJOVEREENKOMST (Van onze Londense correspondent) Het reeds vermelde einde van het vis serijdispuut tussen Engeland en IJsland werd dinsdag door het Lagerhuis met ge mengde gevoelens opgenomen. De alge mene opvatting is, dat Engeland ten slotte voor IJsland is gezwicht. In Huil, Grimsby en Great Yarmouth heerst ver slagenheid, omdat de Britse lange-af- standsvissers beroofd worden van tien duizend vierkante myl waardevolle vis gronden. Edward Heath, de onderminister van Buitenlandse Zaken, gaf toe dat de rege ling teleurstellend is, maar de visserjj- industrie ging er mee akkoord. Heath achtte blijkbaar het politieke motief de hoofdzaak. Volgens hem was het name- lyk van groot belang, dat de vriend schappelijke betrekkingen tussen twee NAVO-geallieerden zyn hervat. Een goed punt in de nieuwe overeenkomst achten de Engelsen, dat IJsland zich verbonden heeft om eventuele toekomstige conflic ten te onderwerpen aan het interna tionale Hof van Justitie. De verwachting is. dat IJsland zijn eigen visgrenzen in de toekomst verder zal trachten uit te breiden in de richting van het Europese vasteland. Gehoopt wordt dat de lange- afstandsvissersvloot binnen 14 dagen voor de voorjaarsvangst naar IJsland zal vertrekken. Deze vloot, bestaande uit 239 treilers, haalt ongeveer de helft van de totale visvangst bij IJsland weg. De IJslandse vis vertegenwoordigde een be drag van 100 miljoen gulden. De vissers rekenen op een belangrijk lagere op brengst. bouwkundige exploratie tering. Autochtonisering ambtelijk apparaat Het onderwijs zal in de komende jaren overwegend zijn gericht op een snelle autochtonisering van het ambtelijk ap paraat zonder uiteraard daarbij de be langen van het particuliere bedrijfsleven uit het oog te verliezen. Daartoe zal in de eerstkomende drie jaar een zestal nieuwe primaire middelbare scholen worden gesticht, voorts een HBS-op- leiding met een leerprogramma dat is afgestemd op de omstandigheden in Nieuw-Guinea en een uitgebreide tech nische school. Tegelijk zal het gehalte van het dorpsonderwijs worden verbe terd door de opleiding tot dorpsschool- onderwijzer van 3 tot 4 jaar te verlen gen, terwijl het aantal opleidingsscholen voor dorpsonderwijzers zal worden ver dubbeld en van 5 op 10 worden ge bracht. De politieke culturele en economische vooruitgang zal door een uitbouw van de openbare gezondheidszorg worden begeleid. Om in de energiebehoefte van de ex pansie in de verschillende sectoren te voorzien, ligt het in de bedoeling om in 1961 de capaciteit van de elektrische energie-opwekking met bijna 20% uit te breiden. Vliegvelden en steigers De vliegvelden te Biak en Sentani worden reeds verbeterd. Een 30-tal nieuwe eenvoudige vliegveldjes voor civiele doeleinden zal binnen 3 jaar worden aangelegd. Een tweetal nieuwe patrouillevaartuigen zal door de scheeps werf .Konijnenburg" worden gebouwd. Nieuwe of verbeterde steigers zijn in aanbouw of zullen worden aangelegd te Hollandia, Biak, Merauke en Fak-Fak. Mede zullen meer beperkte voorzienin gen worden getroffen in enkele kleinere plaatsen. Ten behoeve van aanleg van wegen is een wegenplan in voorberei ding met welks uitvoering in de komen de drie jaren f 18 miljoen zal zijn ge moeid. In de sociale sfeer zal de woningbouw voor Europeanen worden afgeremd, terwijl de volkswoningbouw grotere aan dacht zal krijgen. Tenslotte zal in deze periode het opzetten van een doelmatige en moderne arbeidswetgeving ter hand worden genomen, alsmede een organi satie voor arbeidsbemiddeling. Schipper en zijn vrouw konden sicli redden, maar zij verloren hun ganse bezit (Van onze correspondent in Rotterdam) Op een moment, dat de haven zwart was en de regen guur tegen de ruiten van de stuurhut kletterde, hebben gisteravond op de Nieuwe Maas een Belgische schipper en zyn vrouw hun bezit verloren. Van de Merwehaven uit de rivier oversekend, werd hun Sint-Antonius I door een uitvarend Duits zeeschip over varen. Met een bange vlucht redden een man en vrouw hun leven door van het geknapte schip over te stappen op een vlet, die op de hulpkreten van de scheeps- fluiten was toegeschoten. Enige ogenblikken later brak het 365 ton metende binnenschip in tweeën. Het achterschip zonk onmiddellijk, het voorschip bleef met de punt omhoog drijven. Eenheden van het Kongolese natio nale leger te Loeloeaburg hebben zeven honderd aanhangers van wijlen Loe- moemba gearresteerd. Het Kongolese persbureau in Brussel deelt mee dit in een telegram uit Leo- poldstad te hebben vernomen. Zoals wij gisteren in een deel van onze oplage meldden, hebben de Loemoembistlsche troepen zich uit Loeloeaburg terugge trokken, nadat de bevoorrading was gestagneerd. Onder de arrestanten be vinden zich de majoors Moeloemba en Tsjimanga, die de hand schijnen te heb ben gehad in het binnendringen van troepen van de regering-Gizenga in de provincie Kasai. Er zal tussen Loeloea burg en Leopoldstad een luchtbrug wor den ingesteld voor het overbrengen der gevangenen naar de hoofdstad. Ook konden wij gisteren nog in een deel van onze oplage melden, dat pre sident Tsjombe van Katanga, president Kalondji van Zuid-Kasai en premier Ileo in Elisabethstad een militair ak koord hebben gesloten. Een woordvoer der van de Katangese regering heeft verklaard, dat het bondgenootschap niet gericht is tegen Gizenga (Oostprovincie) en Kasjamoera (Kivoe), maar tegen „het allen bedreigende gevaar" van een mandaat van de VN, communistische tirannie of een oorlog h la Korea. De Belgische minister van Buiten landse Zaken, Wigny, heeft gisteravond op een persconferentie in Brussel mee gedeeld, dat de Belgen die als „legio nairs" zijn toegetreden tot Kongolese le gers, zullen worden „uitgenodigd" naar België terug te keren. Ook de Belgische militairen die zich, als beveiligingswach- ten, op Kamina en andere luchtbases in Kongo bevinden, zullen spoedig naar België worden teruggebracht. Anicet Kasjamoera, voormalig Loe moembistisch machthebber in de pro vincie Kivoe, is door Kongolese militai ren van Boekavoe overgebracht naar Stanleystad en daar in de gevangenis opgesloten. Kasjamoera was twee weken geleden al eenmaal gevangen. Maar hem getrou we militairen bevrijdden hem. Hij ging ijlings naar Boekavoe terug en vroeg daar bij de V.N. om bescherming. Dezer dagen werd hU echter opnieuw gevangen en per auto onder gewapend geleide naar Stanleystad gebracht. Hij zit daar nu in de gevangenis waar wijlen Patrice Loemoemba eens een straf wegens ver duistering heeft uitgezeten. Soevanna Plioema in Cambodja terug Prins Soevanna Phoema, die zich nog als premier beschouwt van Laos, is van daag van een bezoek van een week aan zijn land in Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja .teruggekeerd. HU verklaare dat zUn neutralistlsche regering byna driekwart van Laos be heerst, nl. de provincies Phong Sali en Sam Neua als geheel en grote stukken van Xieng Choeang en Loeang Prabang, alsmede het gebied van Saravana in Zuid-Laos. Het moreel van de troepen en de bevolking in deze streken noemde de prins „zeer goed". HU maakte zich echter ongerust over de steun, die de rechtse regering van Prins Boen Oem in Vientiane krUgt van nationalistisch- Chinese troepen. Dit zou gaan om on geveer 3000 man. Tienduizenden Marokkanen zijn gisteren langs het lichaam van de zondag overleden Koning Mohammed van Marokko getrokken. Het stoffelijk overschot lag opgebaard op een katafalk in de tuin van het koninklijk paleis in Rabat. Uit alle delen van de wereld waren delegaties naar Rabat gekomen ter bijwoning van de begrafenis. Aanwezig waren onder meer Ken nedy's vertegenwoordiger Averell Harriman, president Bourguiba van Tunesië en Ferhat Abbas, premier van de voorlopige Algerijnse regering. Uit de bergstreken van Marokko zijn 20.000 stamleden naar Rabat gekomen om hun vorst de laatste eer te bewijzen. Schipper Adriaan van Opstal (52) uit Antwerpen had zijn lading in de Mer wehaven afgeleverd en ging rond negen uur de rivier oversteken om naar de Maashaven te varen, waar een nieuwe lading wachtte. Toen hU buiten de ha ven, bUna midden op de rivier was, doemde het Duitse vrachtschip Cap Pal- mas op, dat uit de Maashaven was ge komen en koers zette naar zee. Beide schepen hebben met de fluit nog signa len gewisseld, maar een aanvaring bleek onvermijdelijk. De Cap Palmas kon zo vlug niet stoppen en de Sint-Antonius I niet snel genoeg uitwUken. Het volgende ogenblik boorde het zee schip zijn scherpe neus in het lege bin nenschip, dat als het ware tegen de Mbo ja wil Mau Mau- leitler vrijkrijgen AFRIKAANSE MEERDERHEID IN KENIASE PARLEMENT Tom Mboja, de secretaris-generaal van de Nationale Afrikaanse Unie in Kenia, die met grote meerderheid van stem men tot lid van Kenia's nieuwe parle ment is gekozen, heeft na zijn over winning verklaard dat hy weer za! pro beren om Jomo Kenjatta vrij te kry gen. Kenjatta, een van de leiders van de Mau-Mau, zit al geruime tijd ge vangen. De Nationale Afrikaanse Unie heeft bU de verkiezingen die vorige week zijn gehouden ten minste 16 van de 53 zetels gewonnen en is hiermee de grootste politieke party van Kenia. De uitslagen van twee districten zyn nog niet bekend. De Afrikaanse Demo cratische Unie van Kenia (Kadu) heeft 10 zetels, de Nieuw-Kenia Party 4, de Kenia-coalitie en het Indiase Congres van Kenia elk 3 en de Kenia Vrijheids- party 1. Voorts hebben 14 onafhanke- lyken in het parlement zitting. Voor de eerste maal hebben de Afri kanen een meerderheid in het parle ment. Op 16 maart zullen de parle mentsleden 12 „nationale afgevaardig den" kiezen, vier Afrikanen, vier Euro peanen en vier Aziaten. Waarschynlijk op 6 april komt het parlement in voltal lige zitting by een. Indonesische begroting toont enorm verlies Het Indonesische - geheel door presi dent Soekarno benoemde - parlement, zal, naar wordt verwacht, de begroting voor 1961 op korte termyn goedkeuren. De leden van het parlement hebben niet veel anders te doen. De begroting voor 1960 werd afgekeurd. Soekarno ont bond daarop het parlement en benoemde een nieuw. Het nieuwe (huidige) parle ment nam toen snel die afgekeurde be groting alsnog aan. De begroting voor 1961 is tweemaal zo groot als die van het vorige jaar. De ver liespost is negen maal zo groot als die van het vorige jaar. voorsteven aan werd opgevouwen. Door dat de Cap Palmas het wrak boven wa ter hield, konden de schipper en zijn vrouw een goed heenkomen zoeken. Zij konden echter niets meer van hun schip redden. De eerste zorg van schipper Van Opstal gold zyn vrouw, die overstuur was. Van de vlet zyn de kapitein en zijn vrouw overgestapt op een boot van de rivierpolitie. Even later voer de zoon van schipper Van Opstal met zijn schip de Merwehaven uit en deze heeft toen zyn ouders aan boord genomen. Deze aanvaring is het tweede vrij ernstige ongeluk op de rivier, nadat de vorige maand een personeelsboot in de vroeg morgen werd overvaren. Dit is een gevolg van het feit, dat de scheep vaart op de Nieuwe Maas met de dag drukker wordt. Het verkeer op de rivier neemt zodanige vormen aan, dat het nog een wonder is dat er niet meer ongelukken gebeuren. Hoe sterk de toe neming van deze drukte is biykt uit het aantal schepen dat de eerste maan den van dit jaar weer de recordcijfers van vorig jaar overtreft. Op het ogen blik is Rotterdam aan binnenkomende schepen al weer drie dagen voor op 1960. De hele nacht door klaagzangen De hele nacht door hadden Marok kanen klaagzangen gezongen rond vu ren in de „metsjoear", de plek in de tuin van het koninklUk paleis waar Mohammed ligt opgebaard en waar hU vaak defile's van zUn troepen heeft afgenomen. Het lichaam van de koning lag in een met vlaggen gedrapeerde kist, waarop men zijn gebedsmat had neergelegd. Twaalf leden van zUn ïyfwacht stonden met getrokken sabels rond de kist. Toen de kist naar buiten werd ge bracht om in de tuin geplaatst te wor den, brak de wachtende menigte uit in één ontzaglyke kreet van smart, die wel een kilometer ver te horen was. Luid jammerende vrouwen trokken zich de haren uit en krabten zich het gezicht open. Sommige wierpen zich plat op de grond. Een lid van een bergstam sneed zich met een mes toen hy de lykkist zag. Volgens de politie waren er gisteren NIEUWE LENINGWET TOT ANDERHALF MILJARD Bij de Tweede Kamer is een ontwerp van wet ingediend, waarby de minister van Financiën machtiging vraagt tot het aangaan van geldleningen ten laste van de Staat der Nederlanden tot een gezamenlijk bedrag van ten hoogste anderhalf miljard gulden. De ruimte, die de thans van kracht zynde leningwet 1959 bood, is door de uitgiften in het tweede halfjaar 1959 en in 1960 en 1961 tot op een bedrag van rond f 196 miljoen na verbruikt. Daar dit bedrag geen voldoende arm slag meer biedt om onder alle omstan digheden tot het aangaan van leningen ter dekking van kapitaalsuitgaven en ter consolidatie van vlottende schuld te kunnen overgaan is, zoals gebruikelijk, een nieuw ontwerp-leningwet, genaamd leningwet 1961, ingediend. Sedert 1949 wordt jaarlyks door Bel gische archeologen een opgravingscam pagne gevoerd te Alba Fucens, de an tieke Romeinse kolonie, gelegen in het hartje van het Apenynsch hooggebergte, op ongeveer 115 km. ten oosten van Rome. Leider van de opgravingen is prof. D. de Vischer. aldus prof. Jos. Mertens van de Universiteit van Leu ven, gisteravond in zijn voordracht in het Rijksmuseum van Oudheden. Alba kende een zeer bewogen geschie denis; gesticht in een periode die men graag de Romeinse middeleeuwen noemt, is zij steeds een van de voornaamste Romeinse militaire voorposten geweest in de strijd tegen de volkeren van Mid den-Italië, de Equi en de Marsi; de stichting greep plaats in 303/304 voor Christus en Livius verhaalt hoe op dat ogenblik 6000 kolonialisten, met hun familie, naar de nieuw gestichte stad werden overgeplaatst. Dit militaire ka rakter heeft de stad steeds behouden, en haar bloeityd valt dan ook tydens die eeuwen, welke min of meer van oor logsgeweld zijn vervuld. Het militaire karakter van de stad verklaart zich zeer gemakkelyk uit de topografische en strategische zeer be langrijke ligging: de heuvel van Alba verheft zich ongeveer 300 meter boven een uitgestrekte vlakte, het thans droog gelegde Fucinomeer, een hoogvlakte waar noodzakehjkerwijs alle verbindingswegen van Midden-Italië elkaar moeten kruisen. Een 3 km. lange omheinigsmuur, nog zeer goed bewaard, omvat de drie kop pen van de Albaanse heuvel, en is een van de beste voorbeelden van de vroeg- Romeinse militaire bouwkunst. Binnen de omheining werd de stad aangelegd, volgens een regelmatig dambordschema, waarby twee hoofdassen elkaar in het centrum snyden; op die plaats bevindt zich het forum. Tydens de opgravingen werd op de eerste plaats dit monumen tale centrum blootgelegd; aldaar werden aangetroffen, benevens het forum, een basilica, een markt, de thermen, als mede een hele ry huizen en winkeltjes welke zich langs de hoofdstraten van de stad uistrekten; stratigrafisch kon wor den vastgesteld dat dit centrum een vol ledig nieuw architectonisch uitzicht kreeg in de loop van de eerste eeuw v. Christus. Buiten het centrum werd vooral de aan dacht gewyd aan een reeks monumen ten als theater, amphitheater met het bekende opschrift van Marco een tempel, opklimmende tot in de Ille eeuw voor Christus, en toegewyd aan Apollo, een groot monumentaal complex, dat zich ten noorden van de stad uitstrekt. Natuurlyk leverdeen de onderzoekin gen eveneens een groot aantal kleinere en grotere voorwerpen op zoals aardewerk munten, terracottobeeldjes, enz. Vermel den we hier slechts een reeks beeld houwwerken: de Venus van Alba, enkele keizerportretten (Constans Chorus o.a.), een man in toga, enz. De voornaamste vondst, op het gebied van de kunstge schiedenis, is ongetwUfeld het meer dan levensgrote Herculesbeeld, in 1960 ont dekt, en dat waarschynlyk nog een Griekse kopie is van het beeld van Her cules Epitrapezios, van de hand van de bekende Griekse beeldhouwer Lysippos. Een en ander werd toegelicht met lichtbeelden. in Rabat wel een miljoen mensen. De stad telt 250.000 inwoners. Van verschillende kanten werden vrachtauto's gevorderd om de honder den mensen, die in het gedrang waren flauw gevallen, weg te brengen. Tenslot te droegen Marokkaanse cadetten de kist naar een affuit van een kanon, die naar de Hassan-toren, het monument ter ere van Mohammeds voorgangers, werd gereden. Daar zal het lichaam van de koning worden by gezet in het graf van zyn grootvader Moelai Hassan. Een uur na de begrafenisplechtigheid werd Koning Hassan de tweede in de grote troonzaal van het koninklyk pa leis als koning ingehuldigd volgens het traditionele Marokkaanse protocol. In bijzyn van president Bourguiba van Tunesië, de leden der koninkhjke familie, ministers en godsgeleerden be steeg de niewe koning de troon, on der het gedreun van honderd kanon schoten. K.V.P.-voorzitter terug uit tie West „Niet teveel aantrekken van geschreeuw jongerengroep" De voorzitter van de Katholieke Volks- Party, mr. H. van Doorn gisteravond van een bezoek aan Suriname en de Nederlandse Antillen op Schiphol terug gekeerd, zeide in een langdurig onder houd, dat hy op de luchthaven met de pers had, te hopen „dat men zich in Suriname niet te veel zal aantrekken van het geschreeuw van een nationale jongerengroep, die daar nogal te keer gaat en pleit voor een agehele en defi nitieve verbreking van de koninkrijks banden". Mr. Van Doorn voegde hieraan toe, dat deze jongerengroep, die naar hy ge loofde klein is, spreekt over een Repu bliek Suriname. Hij had goede hoop, dat de leiders van Suriname het belang van de eigen bevolking tot norm zullen nemen en dat zU tot de conclusie zullen komen, dat het niet verstandig is een ontwikkeling als door de jongeren voor gestaan, te bevorderen. „Ik weet, dat ik hiermee een tere kwestie aanroer", zo zei hij, „Maar het is nuttig, dat het eens gezegd wordt. Als Suriname wat ik niet verwacht ooit de banden met het Koninkrijk zou wensen te verbreken, dan geloof ik dat Nederland er verstandig aan zou doen daar geen grote bezwaren tegen aan te tekenen. Anderszins zou ik die gang van zaken betreuren in het belang van het volk van Suriname en in het belang van het vele goede werk, dat wy nog voor Suriname kunnen doen". De jongerengroep zegt zelf niet com munistisch getint te zyn, maar toch was mr. Van Doorn bang voor een slui merend communisme in deze gelederen. Verantwoorde gezinsvorming Geen bevordering van de geboortebe perking, dat woord staat zelfs niet in het „stichtings-woordenboek", geen tweede neo-malthusiaanse bond, wel een werkgroep ter bevordering van ver antwoorde gezinsvorming, dat wil de protestante stichting van die naam zyn. Voorzitter dr. C. Blankenstyn te Den Haag, zegt daarover „de ervaring van alle dag leert, dat er op dit terrein talloze problemen bestaan. Alle protes tantse kerken plus Ned. Protestanten Bond en Hendrik Piersonvereniging werken samen in de stichting, die lan- delyk afdelingen heeft en 12 in op richting. Toch is, meent hy, de stichting nog te weinig bekend, (te) velen worden o.m. door allerlei taboe's weerhouden indien nodig haar hulp in te roepen. In 1953 gaf de hervormde synode haar herderlyk schryven over het huweiyk uit. Men ziet het als een kerkeiyke te kortkoming, dat te lang over de seksua- lia gezwegen is. Functie en plaats van het gezin veranderen sterk en men leer de zien dat de kerk ook t.a.v. het sek suele vraagstuk een taak heeft. ITALIË STEUNT KANDIDATUUR MR. STIKKER Italiaanse regeringskringen hebben gisteravond verklaard niet langer de kandidatuur van de Italiaanse ambassa deur in Washington, Manlio Brosio, voor de functie van secretaris-generaal van de NAVO, als opvolger van Paul-Henri Spaak, te steunen. Zy gaven te kennen, dat de Italiaanse regering in plaats daarvan do Nederlandse kandidaat, mr. D. U. Stikker, zal steunen. Tevoren was gisteravond door het Ita liaanse ministerie van Buitenlandse Za ken bekendgemaakt, dat de regering aan de Nederlandse regering heeft meege deeld in te stemmen met een benoeming van mr. Stikker als opvolger van Spaak. Volgens NAVO-kringen in Parys zyn de kansen van mr. Stikker als gevolg van de Italiaanse bekendmaking sterk gestegen. Hij is op het ogenblik de enige officiële kandidaat. Het was gisteravond nog niet bekend wanneer de vyftien NAVO-landen een definitief besluit over de opvolging van Spaak zullen nemen, doch gezien de problemen waarvoor de Westelijke ver dragsorganisatie zich ziet gesteld ver wacht men dat dit wel spoedig het geval zal zyn. In NAVO-kringen acht men het mo- geiyk, dat de formele beslissing zal wor den uitgesteld tot na het bezoek van Kennedy'-, reizende ambassadeur Averell Harriman, aan Parijs, die daar deze week wordt verwacht en tot de aan komst de volgende week van de nieuwe Amerikaanse ambassadeur by de NAVO, Thomas K. Finletter. Averell Harriman zal vrijdag a.s. een buitengewone vergadering van de NAVO raad bijwonen. De aftredende secretaris generaal Spaak vertrekt zaterdag naar Brussel. Onderzoek naar de machtsconcentratie in de Britse pers (Van onze Londense correspondent) Lord Shawcross, een van Engelands meest vooraanstaande rechtsgeleerden, is benoemd tot voorzitter van een staats commissie voor de pers, welke de re gering heeft Ingesteld om een onder zoek te houden naar de verontrusten de machtsconcentratie in het Britse gbladwezen, welke reeds tot de op heffing van een aantal belangrijke pers organen heeft geleid. Shawcross was advocaat-generaal en later minister van Handel in de La- bourregering. Hy was de Britse open bare aanklager in het proces tegen de nazi-leiders in Neurenberg. Verder zUn tot leden van de com missie benoemd een hoogleraar in de accountancy, een econoom, een indu strieel en een vakbondsleider. In het Lagerhuis werd gevraagd om een tussentyds rapport over de nieuwe fusie tussen Odhams en de Daily Mir ror. Premier Macmillan antwoordde dat dit niet tot de opdracht behoorde, maar toen oppositieleider Gaitskell aandrong zegde hy toe dit met Shawcross te zul len bespreken. Het Labourlid Emrys Hughes, de clown van het Lagerhuis, vroeg of Mac millan dacht dat hy machtiger is dan Cecil King, de president-directeur van de Mirror. Terwyl Macmillan delibereerde was de fusie, waarover iedereen zich onge rust maakt, een feit geworden. Mac millan had vroeger al gezegd dat niets kon worden uitgericht tegen de op han den zynde transacties tussen Odhams en anderen. LADY CHURCHILL OVERSPANNEN (Van onze Londense correspondent) Lady Churchill, die 75 jaar is, is gis- steren in een ziekenhuis opgenomen voor rust en medische controle. Verwacht wordt dat zij daar tien dagen zal blij ven. Lady Churhill voelde zich ver moeid en gespannen na het extra wer ken veroorzaakt door het ongeval dat Sir Winston enkele maanden geleden overkwam, toen hy b(j een val zyn rug blesseerde. De 86-jarige Sir Winston, pas terug uit Monaco, is thans weer in uitstekende gezondheid. Hy begaf zich gisteren van het Lagerhuis per taxi naar het zieken huis, om zyn echtgenote weg te brengen. Des avonds woonde Sir Winston in het Savoy-hotel een diner bij, waarby hy als gastheer optrad o.a. voor de Griekse multimiljonair Onassis, wiens gast Churchill op zyn beurt in Zuid-Frank rijk is geweest. Churchill maakte er geen gewag van, dat Lady Churchill in het ziekenhuis was opgenomen. Om half twaalf verliet hy glimlachend en zoals altyd met een grote sigaar het hotel. Vlaamse schrijver Joris Vriamont overleden (Van onze Brusselse correspondent) In Brussel is de Vlaamse schryver Jo ris Vriamont overleden; hij is 64 jaar geworden. De laatste jaren heeft hij wei nig meer gepubliceerd. Hij bezat name lijk in Brussel een grote muziekuitgeve rij en een concertbureau, die beide al zyn tyd in beslag namen. Vriamont was in 1896 te Lyssen in de provincie Luik geboren. Na de eerste we reldoorlog werd hy in de kringen van de Brusselse kunst, met name door figuren als Herman Teirlinck en August Ver- meylen, als een soort wonderkind be schouwd en dat was het gevolg van „De Novellen", welke hij in 1912, dus op 16- jarige leef tyd had gepubliceerd. Hy pu bliceerde ook in het vermaarde tyd- schrift ,,'t Fonteintje". HU publiceerde verder in 1923 zijn proza-gedichten „Zonnespectrum", vier Jaar later „De exploten van Tabarijn", „De dialoog der twaalf maanden" en in 1950 in De Vlaamse Gids zyn prozastuk „December". In 1926 was nog een ver haal „Sebbedee" van hem verschenen. Zyn oeuvre is dus klein van omvang, maar de intelligentie, de humor en de levenswijsheid ervan hebben het een waarschynlijk blyvende plaats in de Vlaamse letterkunde van tussen beide wereldoorlogen bezorgd. De protestantse stichting ter bevorde ring van verantwoorde gezinsvorming stichtte als een vooruitgeschoven kerk- kelyke post consultatiebureaus, waar aan geesteiyken, artsen, maatschappe- lyke werksters etc. verbonden zyn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 4