KONGOLESE LEIDERS PLEGEN
OVERLEG IN ELISABETHSTAD
het
GROOTste
kleine wonder
ter wereld,
dat op
wielen rijdt:
WEERBERICHT
Weldra tweede gesprek
De Gaulle Abbas?
Loeinoembistische voorhoede zou
plaats in provincie Leopoldstad
hebben bereikt (Kikwit)
FORD
Lord Alport gaat naar Rhodesië
om het plan Macleod te redden
Generaal zou Bourguiba beloofd
hebben FLN-leider te ontvangen
Stikkers kansen
stijgen sterk
leuws
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 28 FEBRUARI 1961
No. 30292
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur; EL a. Ei. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.60 per kwartaal; f265 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Onder druk van de snel oprukkende Loemoembistische troepen zijn
de premier van de centrale regering in Leopoldstad, Ileo, en president
Kalondji van de mijnstaat Zuid-Kasai qisteravond in de Katanqese
hoofdstad Elisabethstad aangekomen voor besprekingen met president
Tsjombe. Kalondji noemde bij zijn aankomst Elisabethstad „het centrum
van hen, die vechten voor het herkrijgen van de Kongolese onafhan
kelijkheid, welke is verloren gegaan door de Ver. Naties en door de
Afro-Aziatische groep".
Een voorhoede van de Loemoembistische soldaten heeft gisteren
Kikwit in de provincie Leopoldstad bereikt. Een tweede kolonne zou de
hoofdstad van de Evenaarsprovincie Coquilhatstad hebben bereikt.
Geconfronteerd met deze groeiende bedreiging heeft president
Kasavoeboe qisteravond de mobilisering gelast van alle Kongolese
reservisten. De discipline in het leger is versterkt: afdelingen van het
leger, die de hun verstrekte opdrachten niet naar behoren vervullen,
worden ontwapend en uit de dienst ontslagen. Deze maatregel is een
gevolg van het feit, dat de garnizoenen van Loeloeaburg en andere
belangrijke punten zonder slag of stoot hun stellingen aan de Loemoem
bistische troepen hebben overgedragen.
Groeiende antipathie
tegen de Ver. Naties
Tekenend voor de groeiende nervosi
teit in Kongo door het oprukken van de
Loemoembisten is de toeneming van de
antipathie tegen de Verenigde Naties.
Twee Kongolese soldaten hebben giste
ren een blanke secretaresse, die in ge
zelschap was van een ongewapende
Soedanese officier, aangerand. Naam en
nationaliteit van het meisje worden door
de V.N. geheim gehouden. Het slacht
offer is thans onder medische behan
deling. Vier Canadese soldaten van de
V.N. zijn gisteren in een val gelokt en
ernstig mishandeld. Een van hen, kapi
tein Mike Kadziora, pas hersteld van
een hartaanval, bevindt zich in ernstige
toestand in een ziekenhuis. Zondag werd
een Tunesische patrouille ontwapend en
gearresteerd, toen zü was uitgestuurd
om uit te zien naar personeelsleden van
de V.N., die waren ingerekend door Kon
golese soldaten. Een tweede Tunesische
patrouille slaagde erin de Kongolezen
te bewegen hun gevangenen vrij te la
ten. Vijf Denen, die in de nacht van
zondag op maandag in een Kongolese
kazerne waren vastgehouden, werden
gistermiddag op vrije voeten gesteld, na
dat de commandant van de V.N.-strijd
macht, generaal McKeown, tussenbeide
was gekomen.
Scherpe aanval op de V.N.
van president Kasavoeboe
In een radiorede heelt president Kasa-
voeooe gisteren een scnerpe aanval op
ae Verenigde Naties gedaan. Hy zei, dat
Kongo bedreigd wordt met betutteiarij
door de Verenigde Naties en dat de vol
kerenorganisatie zijn land verraadt. Vol
gens de president maken de Verenigde
naties onderscheid tussen het geregelde
Kongolese leger en wat hy noemde,
„communistiscne benden van de opstan
deling Uizenga
xlet opptruevel van de V.N in Leo-
poiustaa neeit de commandant van de
■tvongoiese troepen in jueopoiostad er in
tussen voor gewaarschuwu, dat het geen
aanvallen op personeel van ue volkeren
organisatie uuidt en zo noeng met geweid
zaï ingrijpen.
De verenigde Naties beschouwen de
incidenten ais „byzonder ernstigte
meer daar deze gewelddaden voiguen op
dreigementen van oilicieie zyoe. „wan
neer deze weerzinweksende geweicipie-
gmg niet volgens een vooropgezet pian
is uitgevoerd, dan blykt hieruit, dat dis
cipline bij de Congolese troepen vol
komen ontbreekt".
Een woordvoerder van het hoofdkwar
tier te ueneve van oe Internationale
Liga van Kode Kruisverenigingen neeit
gisteren verklaard, dat de Katangese
president, Tsjombe, ermee heelt nige-
stemd, dat de Rode Kruis-vertegenwoor
digers Katangese gevangenissen be
zoeken. Tsjombe is de eerste Kongolese
leider, die had geantwoord op de re
cente oproep van het Rode Kruis tot
handhaving van de algemene menselyke
beginselen.
Communisten leveren
wapens per vliegtuig
Amerikaanse functionarissen zijn thans
bezig met pogingen om berichten te
verifiëren, dat communistische wapens
uil vliegtuigen worden neergelaten ten
behoeve van de Loemoembistische troe
pen, die oprukken naar Leopoldstad.
In diplomatieke rapporten wordt reeds
drie weken lang melding gemaakt van
ZACHTER OVERDAG
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond. half tot zwaar bewolkt met
plaatselyk enige regen. Matige aan de
kust tiJdeiyk krachtige wind tussen west
en zuidwest. Zachter overdag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
1 MAART
Zon op: 7.27 uur; onder: 18.19 uur.
Maan op: 17.21 uur; onder: 6 59 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.04 en
15.14 uur.
Laagwater te 10.59 en 23.19 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
dergelijke droppings. De wapens zouden
van Russische en Tsjechische makelij
zyn. De „leveranties" betreffen in hoofd
zaak handwapens en handgranaten. De
wapens komen n handen van de troepen
van Antoinc Gizenga, de man die zich
beschouwt als de politieke erfgenaam
van Loemoemba en de macht heeft in
de Oost-provincie.
Er zijn ook berichten binnengekomen,
dat wapens met vrachtauto's worden
aangevoerd. Deze zouden in het zuiden,
by de grens met Soedan de Kongo zyn
binnengekomen.
Het V.N-hoofdkwartier in Leopoldstad
zou het bijzonder moeilyk hebben. Vol
gens de binnengekomen berichten onder
vonden de oprukkende troepen geen
tegenstand in hun opmars. Daarom is
het voor de V.N. onmogelyk om tussen
beide te komen. Als echter een beves
tiging kan worden verkregen over de
wapenleveranties, heeft de V.N. alsnog
een reden om zich met de kwestie te
bemoeien.
Williams in Leopoldstad
De Amerikaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken, Williams, die spe
ciaal is belast met Afrikaanse aange
legenheden, is gisteren voor een bezoek
van vyf dagen aan Kongo in Leopold
stad aangekomen. Hy werd op het vlieg
veld begroet door de Kongolese minister
van Buitenlandse Zaken. Kasongo, en
de minister van Voorlichting, Bolela
Williams bezoekt Kongo om zich zo
veel mogelijk van de ware toestand van
zaken aldaar op de hoogte te stellen. Hij
zou vandaag een onderhoud hebben met
president Kasavoeboe, dat, naar men
aanneemt, o.m. zal gaan over de jong
ste Kongolese beschuldigingen aan het
adres van de V.N.
PROF. DE QUAY NAAR
ANTILLEN EN SURINAME
De Nederlandse minister-president,
prof. dr. J. E. de Quay, zal in maart
een oriëntatiebezoek brengen aan Su
riname en de Ned. Antillen. Hij zal
worden vergezeld door de heer A. Jon
kers, chef van het kabinet van de vice-
minister-president en mr. O. W. S. Jo-
sephus Jitta, raadadviseur by het de
partement van Algemene Zaken.
Het vertrek is bepaald op 11 maart.
Na een verblijf van tien dagen in Su
riname zal een bezoek gebracht worden
aan de Ned. Antillen.
Vraag proefrit bij
Official Ford Dealer voor Leiden e.o.
en de gehele bollenstreek
Haarlemmerweg 2-4,Leiden,Tel .33141
Sir Roy Welensky heeft dreigende breuk
met Engeland voorlopig voorkomen
Lord Alport, Engelands nieuwe
hoge commissaris bij de Centraal-
afrikaanse Federatie, vliegt don
derdag naar Salisbury om zijn taak
te aanvaarden. Hij zal vrijdagoch
tend een dringend gesprek voeren
met Sir Roy Welensky, de federale
premier, die ook gisteren weer fel
tegen de Britse regering is losge
barsten. Macmillan hoopt, dat een
volledige verwerping door Welens
ky van het plan-Macleod op het
laatste nippertje nog kan worden
voorkomen, zo vernemen wij van
onze Londense correspondent.
Overigens heeft Sir Roy gisteren een
dreigende breuk met Engeland voorlo
pig weten te voorkomen. Hy heeft aan
geboden om de besprekingen met de
Britse regering over de nieuwe grond
wet voor Noord-Rhodesië te hervatten,
op voorwaarde dat de Britten hun me
ning zullen herzien.
In de algemene vergadering van de
Federatie uitte hij echter de waarschu
wing, dat er wellicht gevochten zou die
nen te worden om te voorkomen dat
Noord-Rhodesië „ten prooi zal vallen
aan de krokodillen van het extremisme".
In dezelfde vergadering maakte Sir
Roy bekend, dat hü nog meer reservis
ten voor oefening zou oproepen opdat
deze mannen gereed zouden zijn in tijd
van nood. in hoofdzaak voor het geval
de onlusten in Kongo zich mochten
uitbreiden, zoals hjj zei.
De federale regering heeft een wets
ontwerp ingediend, dat haar, als het
door het parlement wordt aangenomen,
machtigt alle ingezetenen tussen 18 en
50 jaar voor dienst by de territoriale
troepen op te roepen.
(Van onze Parijse correspondent)
Ovex de onderhandelingen die de Franse en Tunesische staatshoof
den generaal Charles de Gaulle en president Habib Bourguiba gisteren
de hele dag op het kasteel van Rambouillet, op 40 kilometer van Parijs,
hebben gevoerd, is, de nieuwe diplomatieke traditie getrouw weer
hoegenaamd niets bekendgemaakt. De barometer scheen in beide
delegaties echter wel op redelijk mooi weer te staan en weinig diploma
tieke waarnemers betwijfelen, dat dit eerste officiële contact op het
hoogste niveau tussen Frankrijk en een Noordafrikaans land gevolgd
zal worden door een tweede ontmoeting tussen De Gaulle en Ferhat
Abbas, de leider der voorlopige Algerijnse regering.
Tunesiër liad veel
President Bourguiba van Tunesië
en president De Gaulle van Frank
rijk tijdens hun bespreking over de
Algerijnse kwestie.
op het spel gezet
Eveneens is men het er wel over
eens, dat Bourguiba in de Arabische
wereld veel op het spel had gezet, toen
hij zich bereid verklaarde De Gaulle
de hand te komen reiken, zodat hy
zeker wel de nodige voorzorgsmaatrege
len genomen heeft aleer zich gisteren
in zee te begeven. Aangenomen wordt
dan ook, dat zo die directe Frans-
Algerijnse contacten tevoren al niet wa
ren gelegd De Gaulle Bourguiba
zeker de belofte heeft gedaan na hem
binnen bepaalde tyd ook Ferhat Abbas
persoonlyk te zullen ontvangen.
Over het tijdstip waarop de Alge
rijnse leider in Parys verwacht kan wor
den is het echter nog steeds onmoge
lijk enige officiële of zelfs officieuze
Franse uitspraak of aanduiding los te
krijgen.
Voortvarendheid vereist
De veronderstelling ligt verder voor
de hand. dat Bourguiba die vanmorgen
naar Rabat is vertrokken om by de
begrafenis van de Marokkaanse koning
tegenwoordig te kunnen zyn, de dood
van Mohammed V als extra argument
heeft aangegrepen om De Gaulle tot
voortvarendheid aan te moedigen. Het
verscheiden van de vorst op wiens per
soon het Marokkaanse staatsbestel goed
deels rustte, zou een nieuwe haard van
onrust in Noord-Afrika kunnen schep
pen om zo de Algerijnse oorlog een nog
gevaarlyker aanzien te geven.
Dat echter anderzijds de obstakels op
de weg naar een Frans-Algerijnse vrede
zeker niet onderschat mogen worden, is
de afgelopen dagen eveneens opnieuw
gebleken uit de felle reactie van het
Bij de verkiezingen voor de Nieuw
Guinea-Raad werd in de afgelegen
gebieden gebruik gemaakt van dit
rijdende stembureau.
FLN op een uitlating van premier Mi
chel Debré, bij welke reactie de Sahara
door het FLN tot onvervreembaar ei
gendom van Algerije werd verklaard.
Habib Bourguiba werd gisteren om
tien uur in de morgen op het Parijse
vliegveld Orly door de Franse minister
president Michel Debré ontvangen en
verwelkomd. Bourguiba had een zwarte
bril opgezet om zyn ogen te beschermen
en hij droeg een witte zyden das onder
zyn donkere overjas. Zyn kuur in
Zürich had hem zichtbaar goed gedaan,
ofschoon leden van zijn directe omge
ving ons wisten te verzekeren dat de
Tunesische president bly was na al het
„konUnenvoedsel" dat hy in de rauw-
kostkliniek van de bekende Zwitserse
dokter Büchner-Brenner kreeg opgedist,
zich nu weer eens te mogen tegoed doen
aan een klassieke Franse dis.
Protestbetoging
Des middags na de intieme lunch
heeft hy een uurtje mogen uitrusten in
de torenkamer van het slot waar vorig
jaar zyn Russische collega Nikita
Kroestjsjef had overnacht.
In de namiddag mochten ook Franse
en Tunesische ministers deelnemen aan
dit overleg op topniveau.
Voor Bourguiba zich 's avonds naar
Parys begaf om de nacht op de Tune
sische ambassade door te brengen, had
den zijn Franse rechtsextremistische te
genstanders ten getale van ongeveer 600
een protestbetoging georganiseerd by de
Are de Triomph en op de Champs
Elysée. Bekende kopstukken als oud
minister Jacques Soustelle en het Ka
merlid Le Pen gaven leiding aan deze
manifestatie welke voor de politie aan
leiding was een dertigtal betogers te
arresteren. Tot. ernstige incidenten is het
bij het eerst officiële bezoek van Bour
guiba als Tunesische president aan Pa
rys echter niet gekomen.
Zeer optimistisch
President Bourguiba heeft vandaag
tegenover journalisten verklaard, „zeer
optimistisch" te zijn na zijn besprekin
gen van gisteren met president De
Gaulle.
Bourguiba, die de journalisten te
woord stond in de Tunesische ambassade
in Parijs, voor zijn vertrek naar Rabat,
zei: „Binnen enkele dagen, ik wil niet
eens zeggen enkele weken, zal er zich
een nieuwe ontwikkeling voordoen in de
Algerijnse kwestie".
PRINS BERNHARD LANDDE
- ONDANKS MIST - VEILIG
IN ROME
Prins Bernhard. die met het
regeringsvliegtuig F. 27 Friendship
..Gerben Sonderman" op thuisreis
is van Tobroek via Athene naar
Rome. heeft gisteren door de mist
geen gebruik kunnen maken van
het nieuwe vliegveld „Flumicino"
bij Rome. Toen hij boven dit vlieg
veld aankwam was het zicht daar
slechts 50 meter. Hij kreeg van de
verkeerstoren het advies door te
vliegen naar het oude vliegveld
..Ciampino", dat dichter bij Rome
ligt en waar het zicht veel beter
was. Op het vliegveld maakte de
Prins een normale landing, waarna
hij het personeel van beide vlieg
velden dankte voor hun hulp.
De Prins werd verwelkomd door enige
Nederlanders en Italianen. Hy zal tot
donderdag in Rome biyven en tydens
dit verblyf ook een bezoek brengen aan
het vakantiehuis in Porto Ercole, dat he*
Koninklyk gezin verleden jaar heeft
laten bouwen.
Prins Bernhard is maandag 5 februari
naar de Soedan vertrokken voor een
bezoek op uitnodiging van de Soedanese
regering. Hierna is hy doorgereisd naar
zijn farm in Tanganjika, die wordt ge
dreven door een Nederlandse combinatie,
waarvan ook de Prins deel uitmaakt.
(Van onze Parijse correspondent)
De wisselende kansen van de Neder
landse oud-minister van Buitenlandse
Zaken mr. D. U. Stikker als opvolger
van Spaak in diens functie van secreta
ris-generaal der Noordatlantisehe Ver
dragsorganisatie (NAVO) zijn de laatste
dagen weer duidelijk gestegen. Nu de
heer Stikker door zijn eigen regering
officieel kandidaat is gesteld acht men
in Parijs de mogelijkheid gering, dat de
veertien andere NAVO-landen hem en
Nederland voor het hoofd zouden kun
nen of willen stoten. Zijn althans
officieuze benoeming zou nog voor het
eind van deze week tegemoet kunnen
worden gezien.
De vacature by de NAVO vormt Intus
sen een der punten die de persoonlyke
boodschapper van de Amerikaanse pre
sident Kennedy Averell Harriman by
zyn huidige bezoek aan Europa op zyn
agenda heeft geschreven. Om die reden
is het onwaarschynlyk dat Stikkers aan
stelling zou kunnen afkomen vóór Har
riman ook Parys heeft bezocht. Men
neemt echter aan, dat Den Haag zich
niet achter de kandidatuur-Stikker zou
hebben geplaatst indien tevoren Wash
ington sympathie voor de huidige ver
tegenwoordiger van Nederland in de
permanente raad niet eerst was gebleken.
In feite ziet Parys mr. Stikker dan ook
al zitten op de stoel die Paul-Henri
Spaak dezer dagen zal verlaten.
Alle Belgen moeten
Egypte verlaten
Hassan Abbas Zaki, de algemene be
heerder van door Egypte in beslag ge
nomen Belgische eigendommen, heeft
bepaald, dat alle Belgen in Egypte het
land binnen een week moeten verlaten.
Er zullen slechts uitzonderingen wor
den gemaakt voor hoogbejaarden of voor
„Belgen, die de Egyptische staat van
dienst kunnen zyn"
De Belgisch-Egyptische betrekkingen
zijn, als bekend, verbroken Zaki deelde
nog mede. dat beslag is gelegd op 49
maatschappyen. waarvan de aandelen
in Belgische handen zyn en op de par
ticuliere bezittingen van ongeveer drie
honderd Belgen.
Uit Het Leidsch Dagblad
1 maart 1861:
van a
De Gemeentestem bevat in i
het jongste no. een zeer lezens-
waardig artik l van een Katho-
liek Limburger, over jen ques- f
tion brülante. die zich thans op
het gebied van het openbaar la- f
ger onderwijs in Limburg voor-
t doet. De vraag is: of volgens de i
t wet op het lager onderwijs de t
betrekking van onderwijzer aan
een openbare school kan worden t
opgedragen aan de bedienaren t
eener gezindheid, aan klooster- t
lingen en geestelijke broeders en t
zusters, en of de openbare school f
kan worder gevestigd in een f
klooster of in de aanhorigheid J
van een kloostergebouw? f