DEAN RUSK: afkerig van mooie
woorden en van retorische franje
WEERBERICHT
Naarstig en efficient leider
die zich niet tot paniek of tot
hoerastemming laat verleiden
Hij is van plan stap
voor stap vertier te
gaan met de Russen
Soebandrio
weigert nota
MONSTER-SPOETNIK TOCH
GEEN VOLLEDIG SUCCES?
Het Nederlands-Duitse verdrag
komt spoedig in Tweede Kanier
letiivs
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 7 FEBRUARI 1961
No. 30274
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: B. a. E, eau Disnoeclt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Slngel Lelden - Qlro n° 87055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent)
Dean Rusk, Amerika's minister van Buitenlandse Zaken, heeft giste
ren op zijn eerste persconferentie reeds dadelijk getoond, wat voor
soort man hij is. Een figuur, die afkeer heeft van mooie woorden en
retorische franje. Hij praat, zoals hij er uitziet: correct, koel en helder.
Rusk maakt de indruk van een ambtenaar in de beste zin van het
woord, iemand die geen publiciteit zoekt en van wie men kan verwach
ten dat hij zijn taak naarstig en efficient zal volvoeren zonder ooit in
paniek of hoerastemming te geraken.
Zijn eerste zorg geldt natuurlijk de betrekkingen tussen Amerika en
de Sovjet-Unie. Denkt U met de Russen tot een werkelijke regeling
te geraken, of wenst U alleen een modus vivendi (voorlopige schik
king) te bereiken, zo werd hem gevraagd.
Het antwoord was typerend: Rusk zou vanzelfsprekend graag wer
kelijke overeenkomsten bereiken, doch hij kon niet meer doen dan stap
voor stap verder gaan en waar mogelijk de spanning verminderen.
Rusk zag geen reden al te optimistisch te zijn. Al waren er ook piloten
vrijgelaten, fundamentele verschillen bleven toch bestaan. Hij voorzag
dan ook ernstige dagen en veel serieus werk.
aan de Verenigde Naties een rapport
zal uitbrengen.
Het is kennelijk de taak van Steven
son om in de Verenigde Naties de Rus
sen te polsen over een oplossing, waarbij
Dit was in het algemeen de toon van
zijn antwoorden: wij zullen er hard aan
werken en zien wat we ervan kunnen
maken, Hij zei dit
ten aanzien van
Laos, het verbod op
kernexplosies en de
toekomstige betrek
kingen met commu-
nistisch-China. Hoe
moeilijk dat ook zou
zijn, op den duur
wordt het noodza
kelijk China bü het
ontwapeningspro-
bleem te betrekken.
Kongo ligt gedurende deze dagen in
het centrum van de belangstelling.
Amerika is in overleg getreden met de
secretaris-generaal en een aantal leden
der Verenigde Naties om het mandaat
van Hammarskjöld te versterken. Rusk
wenste niet te spreken over een Ameri
kaans plan, doch hij zoekt een VN-plan,
dat vrede zal brengen en het volk van
Kongo de kans zal geven een eigen op
lossing te vinden, zij het met internatio
nale hulp.
Rusk toonde enige sympathie voor de
gedachte aan een federatieve samen
stelling van Kongo, doch wenste zich in
het openbaar niet uit te laten over de
precaire kwestie van de vrijlating van
Loemoemba. Amerika kan publiekelijk
moeilijk te kennen geven, dat het een
coalitieregering van diverse belangrijke
groepen wenselijk acht. Officieel moet
zulk een oplossing van Kongo zelf
komen, eventueel op suggestie van een
Afrikaanse studiecommissie die spoedig
Overschot op de
Franse exportbalans
(Van onze Parijse correspondent)
Voor het eerst sedert de oorlog ver
toont de Franse staatsbalans een over
schot aan vreemde deviezen in verge
lijking met de momentele schuld aan
het buitenland. Die deviezenreserves be
droegen begin februari ruim 2100 mil
joen dollars of wel ruim 73 miljoen meer
dan einde vorig jaar. Die toename is
voor de Franse regering nog te verheu
gender waar in de maand januari juist
ruim 17 miljoen dollars, vervroegd, aan
buitenlandse schuldeisers (Oostenrijk,
Denemarken en Noorwegen) werden ge
restitueerd.
Einde januari had Frankrijk op lange
termen nog 2 miljard 130 miljoen
dollars schuld aan de voormalige Euro
pese Betalingsunie, de Internationale
Bank en aan de Verenigde Staten, be
dragen die resp. voor 1965, 1975, 1987
zullen moeten worden terugbetaald. Nu
echter de Franse frank zich goed blijkt
te houden en ook de handel met het
buitenland zich ljjkt te hebben gesta
biliseerd, toont men in officiële finan
ciële kringen geen uitzonderlijke be
zorgdheid meer over de nadering dier
verschillende vervaldata.
ONBESTENDIG
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Vannacht opklaringen en af
nemende westelijke wind. Morgen veel
bewolking, tijdelijk regen en weer tot
krachtig of hard toenemende zuidwes
telijke wind. Iets lagere temperaturen in
de nacht en ochtend.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
8 FEBRUARI
Zon op: 8.10 uur; onder: 17.40 uur.
Maan op; 1.03 uur; onder: 11.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.04 en 20.27
uur; laagwater te 3.34 en 16.03 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Kongo zou worden onttrokken aan de
machtspolitiek van buitenlandse mo
gendheden. Alle bijstand aan Kongo wil
Rusk via de Verenigde Naties leiden.
Typerend voor Kennedy's actieve in
formele gedrag was, dat hij maandag
ochtend plotseling kwam binnenvallen
bij de stafbespreking, die Rusk met zijn
belangrijkste medewerkers in het State-
Department (ministerie van Buiten
landse Zaken) had.
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, dr. Soebandrio, heeft van
daag geweigerd een nota van de Neder
landse regering in ontvangst te nemen.
Een woordvoerder van zijn ministerie
zei dat de nota werd teruggegeven aan
de Britse ambassadeur, Fry, die sedert
het verbreken der betrekkingen tussen
Indonesië en Nederland de Nederlandse
belangen behartigt.
„Wij hebben de nota teruggegeven
omdat Indonesië geen betrekkingen van
welke aard ook met Nederland meer
heeft", zei hij.
„De minister heeft deze nota zelfs
niet gelezen." Het gesprek dat de Britse
ambassadeur met minister Soebandrio
had toen hij de nota wilde overhan
digen, duurde een kwartier.
Russen blijven zwijgen in alle talen
Rusland heeft ook gisteren een geheimzinnig stilzwijgen bewaard
over de nieuwe kunstmaan, de Ispolin van 6^ ton die zaterdag in een
lage baan om de aarde werd gelanceerd. Alleen werd onofficieel ver
klaard, dat de instrumenten naar wens functioneren, en „dat de kunst
maan haar taak heeft volbracht". Dit zou er op kunnen wijzen, dat de
Russen zelfs niet van plan zijn de kunstmaan geheel of gedeeltelijk terug
te brengen naar de aarde.
In dat laatste geval moet wel de conclusie worden getrokken, dat er
iets niet naar wens is verlopen. Het is namelijk onvoorstelbaar, dat een
instrumentenpakket van een dergelijk gewicht met opzet in een
zodanige baan om de aarde wordt gebracht, dat het na enkele dagen
in de bovenste lagen van de atmosfeer verbrandt, en dit is bij een baan
tussen de 223 en 327 kilometer onvermijdelijk.
Wel grote prestatie
Het heeft weinig zin zich in specula
ties te begeven, wat er in dit geval
fout zou zijn gegaan, en wat de oor
spronkelijke opzet van het experiment
is geweest.
Een aanwijzing voor het gedeeltelijk
falen van de proef is ook gelegen in
het grote tijdsverloop tussen de lance
ring en de bekendmaking, waarschijn
lijk ongeveer twaalf uur. Het is moge
lijk dat de Russen in deze twaalf uur
het niet volgens de plannen verlopende
gedrag van de Ispolin bestudeerd heb
ben, om in hun bekendmaking een zo
danig doel van de lancering te kunnen
geven, dat de gedeeltelijke mislukking
werd gecamoufleerd.
Overigens blijft het ook bij een ge
deeltelijke mislukking en het niet berei
ken van het beoogde doel een opmerke
lijke prestatie, om een kunstmaan van
een dergelijk gewicht in een baan om
de aarde te brengen.
Men kan uit deze prestatie de tijds-
achterstand van Amerika in de con
structie van zeer krachtige raketten af
lezen. De Russen moeten thans over
raketten beschikken die zo krachtig zijn
als de eerste versie van de Saturnus,
die in Amerika in ontwikkeling is en
pas in 1963 of 1964 gereed zal komen,
om zo zware kunstmanen te lanceren.
Deze Saturnus C-l krijgt een lengte van
55 meter (de helft van de Domtoren in
Utrecht) met een startgewicht van
530.000 kg waarvan 450.000 kg brandstof.
Een dergelijk raket-monster moet za
terdag de Ispolin in zijn baan hebben
gebracht, ongeveer drie jaar voordat
Amerika over een zo zware „vrachtwa
gen van de ruimte" beschikken zal, wan
neer daar in het huidige tempo wordt
doorgewerkt.
Hebben alleen big
en hondje ramp in
België overleefd?
De pogingen om eventueel nog levende
slachtoffers van de ramp in Moulin-
sous-FIeron te redden, worden in onver
minderde mate voortgezet, doch zonder
succes. Wel werd een levende big ge
vonden, die zestig uur, beschermd door
een zware balk, gevangen had gezeten.
Deze big en een hondje, dat op de avond
van de ramp werd gered, zyn de enige
levende wezens, die tot dusver in veilig
heid konden worden gebracht.
Intussen hebben plunderaars hun slag
geslagen op de plaats van de ramp en
geld .huishoudelijke voorwerpen en zelfs
reddingmateriaal gestolen.
Volgens een mededeling van de gou
verneur van Luik heeft Koning Boude-
wyn een gift geschonken aan het fonds
dat, voor hulp aan de slachtoffers is op
gericht.
Niet alle problemen opgelost
Globale vergoeding van 280 miljoen mark
Het Nederlands-Duitse verdrag,
dat op 8 april 1960 in Den Haag
werd ondertekend, komt spoedig in
de Tweede Kamer. De regering
heeft thans een wetsontwerp ter
goedkeuring van dit verdrag aan
het parlement voorgelegd.
„Niet alle problemen zijn tot een
oplossing gekomen", zo merkt de
regering in haar toelichting op.
„Slechts de vraagstukken, die zich
leenden voor een oplossing in een
bespreking tussen de twee landen,
zijn ter sprake gebracht. Van
Nederlandse zijde kwam dus niet
het totaal der jegens Duitsland be
staande eisen en wensen aan de
orde, doch slechts een deel daar-
Dit houdt o.m. in, dat het verdrag niet
alle uit de Duitse agressie en de Duitse
bezetting voortgevloeide gevolgen voor
ons land regelt. Een deel van deze ge
volgen kan immers pas tijdens een vre
desconferentie met geheel Duitsland
worden afgewikkeld. Een voorbeeld hier
van leveren de moeilijkheden betreffen
de de Rijnvaart, waarvan slechts een
enkel facet in het verdrag kon worden
opgenomen.
Ter ver uiteen
Overigens stond reeds tevoren vast.
dat de uitslag van de onderhandelingen
geen volledige inwilliging van de Neder
landse wensen zou kunnen zijn. Over en
weer liepen de standpunten te ver uit
een. Daarom is de Nederlandse regering
ervan uitgegaan, dat van de Bondsrepu
bliek een concrete bijdrage mocht wor
den verwacht tot herstel der wederzijdse
goede betrekkingen, die in de Hitlertijd,
vooral door de oorlog, waren omgeslagen
in 'n vijandschap, welke nog altijd haar
sporen achterlaat.
Zoals bekend heeft de Bondsrepubliek
reeds 125 miljoen marken ter beschik
king gesteld voor de nazislachtoffers. De
uit bestaande en uit toekomstige Duitse
voorschriften voortvloeiende aanspraken
van Nederlanders blijven onverkort.
,,De netelige strijdvragen inzake de
„Auslandsbond", de tredefina-kredieten
enz. hebben zoal geen oplossing, dan
toch een niet onbevredigende afdoening
gevonden. Aanvankelijk werd van Duit
se zijde een bedrag genoemd, dat voor
Nederland onaanvaardbaar was.
In vergelijking hiermede mag de uit
eindelijk vastgestelde globale som van
280 miljoen marken, welke zonder na
dere voorwaarden aan de Nederlandse
regering zal worden voldaan, redelijk
heten, temeer wanneer men in het oog
houdt, dat volgens de Londense schul
denovereenkomst de geleden oorlogs
schade niet in de onderhandelingen kon
worden betrokken.
Grenscorrecties
Tegenover de voornaamste Duitse
wens, welke in ieder geval teruggave in
hield van de bewoonde grenscorrectie-
gebieden heeft de Nederlandse delegatie
zich langdurig verzet. De uitslag was
tenslotte, dat niet alle grenscorrecties
zullen worden teruggegeven en dat de
overdracht gepaard gaat met een aantal
aan Nederlandse belangen gedane con
cessies: enkele nieuwe correcties, on
aantastbare Nederlandse soevereiniteit
over gebieden, die bij Nederland blijven,
de in 1949 beoogde technische voorde
len blijven behouden en de belangen van
de bij de overdracht betrokken Neder
landers zullen worden ontzien.
Ook de inzake de grenswateren en het
grensoverschrijdend verkeer getroffen
regelingen behelzen niet onbelangrijke
Duitse tegemoetkomingen.
Nieuwe basis
„Beschouwt men aldus de hoofdele
menten van het bereikte vergelijk,' zo
besluit de samenvatting In de memorie
van toelichting, dan geeft het algemeen
verdrag zeker aanleiding voor de ver
wachting, dat in de toekomst de Neder
lands-Duitse betrekkingen zich op een
nieuwe basis zullen kunnen ontwikkelen
niet alleen bij de uitvoering en de uit
werking van het overeengekomene of by
de bilaterale samenwerking in het alge
meen, doch ook binnen de Europese ge
meenschappen, de Navo en andere orga
nisaties. In dat licht bezien vormt het
algemeen verdrag, behalve een krachtige
impuls tot een harmonieus samengaan
van beide staten, eveneens een construc
tief element in de vereniging van de
Westerse wereld".
Gisteren reed een vrachtauto met Lijnbaansgracht. Voordat de kraan-
melk[lessen in de Amsterdamse wagen zijn werk kon doen, moest
de wagen op deze ongebruikelijke
manier gelost worden
Jonge vrouw stak
aanrander niet nies
Op de stille Passeer dersgracht in
Amsterdam heeft gisteravond een
27-jarige ongehuwde vrouw, met een
groot knipmes een 21-jarige loodgie
ter tot twee maal toe in de borst ge
stoken, toen deze haar wilde aanran
den. De aanrander verloor zoveel
bloed dat de, van een nabij gelegen
café uit gewaarschuwde, GGD hem
naar het Binnengasthuis moest over
brengen.
De vrouw was inmiddels naar het
hoofdbureau van politie gerend waar zij
vertelde wat er gebeurd was. Zij had zo
veel gelezen van aanrandingen dat zij -
„een sportief type", aldus de politie -
zich een wapen had aangeschaft vooral
omdat zij een avondcursus in manicuren
volgt op de Keizersgracht en vier maal
per week te voet de eerder genoemde
stille gracht moet passeren.
De zaak is intussen voor nader onder
zoek aan de zedenpolitie overgedragen.
Het slachtoffer kon nog niet worden ver
hoord.
Pastoor te Ede opgelicht
(Van onze Arnhemse correspondent)
Te Ede is een pastoor opgelicht voor
een bedrag van f 200 door een man die
zich uitgaf voor verwarmingmonteur
van een firma, die de oliestookinstallatie
in de pastorie geleverd had. Hij be
weerde. na ae kachel onderzocht te heb
ben, dat deze enkele mankementen ver-
I toonde. Wanneer hem het geld bü voor
uitbetaling ter hand werd gesteld, zou
hü de volgende dag met de nodige on
derdelen terugkomen voor de reparatie.
I De pastoor gaf het geld, doch de man
1 liet zich niet meer zien en was ook by
de firma, waarvoor hy zei te werken,
niet bekend. Als verdacht is nu aange
houden, een inwoner van Waalwyk, die
reeds een groot aantal oplichtingen door
het gehele land op zyn naam heeft
staan. In de meeste gevallen waren
pastoors en predikanten zün slachtof
fers.
In een plaatsje nabij Brussel werd
een poliklinisch centrum in gebruik
genomen, waarbij Prins Albert en
Prinses Paola de eregasten waren.
Prinses Paola in gesprek met een
jonge moeder, die met haar twee
ling een van de eerste bezoeksters
van het centrum was.
Liberale oppositie in
Portugal vraagt om
nieuwe regering
Drie leden van de liberale oppositie
hebben gisteren een beroep gedaan op
president Americo Thomaz, om de „rech
ten vastgelegd in de grondwet in ere
te herstellen".
Later hebben zij hun verzoek aan de
president gepubliceerd in een „nota aan
de democraten".
De drie requestranten waren de voor
malige minister van Landbouw profes
sor Mario Dazevedo Gomes, en de ad
vocaten Acacio Gouveia en Edvardo Fi-
queiredo. De beide laatsten hebben on
langs nog mensen verdedigd, die ervan
werden verdacht een poging te hebben
gedaan om de regering omver te wer
pen.
Naar de mening van de drie bestond
er grote onrust onder de Portugese be
volking. Een onrust die, ware het niet
dat zij uit vrees niet werd geuit, anders
duidelyk zichtbaar zou zyn.
Zij deden voorts een beroep op de
president om een regering te vormen
die het vertrouwen van het volk waard
zou zyn. „Zelfs het leger wil zich op
een afstand houden van dit bewind," zo
merken zy in hun schryven op.
Ook maakten zy bezwaar tegen het
ontbreken van de persvryheid. In de
Portugese hoofdstad wees niets er op,
dat de regering op het verzoek van de
drie zou antwoorden.
De correspondent van het Zuidafri-
kaanse blad „Rand Daily Mail" te Loe-
anda in Angola heeft gemeld dat er
bij de ongeregeldheden te Loeanda 24
Afrikanen en drie blanken zijn omge
komen. Tijdens de ongeregeldheden was
Loeanda volgens hem in staat van grote
verwarring.
Bisschop op Haiti uit zijn
diocees gevlucht
Mgr. Paul Robert, bisschop van
Gonaives, een havenstad aan de west
kust van Haiti, is uit zyn diocees naar
Port-au-Prince gevlucht.
Vrydagavond hadden woedende be
togers het bisschoppelijke paleis aange
vallen en een opslagplaats voor levens
middelen van een r.-k. liefdadigheids
vereniging geplunderd. Een regerings
woordvoerder heeft meegedeeld, dat de
bevolking van Gonaives mgr. Robert
verwyt, dat hü om niet bekendgemaakte
redenen al twee jaar weigert bepaalde
sacramenten toe te dienen. Volgens de
woordvoerder meent de bevolking voorts
dat de bisschop de levensmiddelen laat
bederven.
Mgr. Robert is Fransman van geboorte.
Hü bevindt zich op het ogenblik in de
woning van de nuntius in Port-au-
Prince.
Uit Het Leidsch Dagblad van
8 februari 1861:
Voor ons ligt een gedrukt
exemplaar van een open brief
aan Mr. J. Heemskerk Az., lid
van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, naar aanleiding
van zijn redevoering uitgespro
ken den 8en Nov. 1860 in de
openbare zitting dier Kamer,
namens de studenten in de
rechten aan 's Lands Hooge-
school te Leiden door een uit
hun midden verkozen commis
sie.
Die open brief heeft betrek
king op het hooger ondenoijs in
het algemeen en op het onder
wijs in de rechtsgeleerdheid aan
de Leidsche Hoogeschool in het
bijzonder.
De eer en het belang der bur
gerij staan er mee in verband,
omdat de bloei der Academie en
de deugdelijkheid van het Acad.
onderwijs haar niet onverschil
lig kan zijn.