DEAN RUSK: afkerig van mooie woorden en van retorische franje WEERBERICHT Naarstig en efficient leider die zich niet tot paniek of tot hoerastemming laat verleiden Hij is van plan stap voor stap vertier te gaan met de Russen Soebandrio weigert nota MONSTER-SPOETNIK TOCH GEEN VOLLEDIG SUCCES? Het Nederlands-Duitse verdrag komt spoedig in Tweede Kanier letiivs Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 7 FEBRUARI 1961 No. 30274 LEIDSCH m DAGBLAD Directeur: B. a. E, eau Disnoeclt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Slngel Lelden - Qlro n° 87055 Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze Amerikaanse correspondent) Dean Rusk, Amerika's minister van Buitenlandse Zaken, heeft giste ren op zijn eerste persconferentie reeds dadelijk getoond, wat voor soort man hij is. Een figuur, die afkeer heeft van mooie woorden en retorische franje. Hij praat, zoals hij er uitziet: correct, koel en helder. Rusk maakt de indruk van een ambtenaar in de beste zin van het woord, iemand die geen publiciteit zoekt en van wie men kan verwach ten dat hij zijn taak naarstig en efficient zal volvoeren zonder ooit in paniek of hoerastemming te geraken. Zijn eerste zorg geldt natuurlijk de betrekkingen tussen Amerika en de Sovjet-Unie. Denkt U met de Russen tot een werkelijke regeling te geraken, of wenst U alleen een modus vivendi (voorlopige schik king) te bereiken, zo werd hem gevraagd. Het antwoord was typerend: Rusk zou vanzelfsprekend graag wer kelijke overeenkomsten bereiken, doch hij kon niet meer doen dan stap voor stap verder gaan en waar mogelijk de spanning verminderen. Rusk zag geen reden al te optimistisch te zijn. Al waren er ook piloten vrijgelaten, fundamentele verschillen bleven toch bestaan. Hij voorzag dan ook ernstige dagen en veel serieus werk. aan de Verenigde Naties een rapport zal uitbrengen. Het is kennelijk de taak van Steven son om in de Verenigde Naties de Rus sen te polsen over een oplossing, waarbij Dit was in het algemeen de toon van zijn antwoorden: wij zullen er hard aan werken en zien wat we ervan kunnen maken, Hij zei dit ten aanzien van Laos, het verbod op kernexplosies en de toekomstige betrek kingen met commu- nistisch-China. Hoe moeilijk dat ook zou zijn, op den duur wordt het noodza kelijk China bü het ontwapeningspro- bleem te betrekken. Kongo ligt gedurende deze dagen in het centrum van de belangstelling. Amerika is in overleg getreden met de secretaris-generaal en een aantal leden der Verenigde Naties om het mandaat van Hammarskjöld te versterken. Rusk wenste niet te spreken over een Ameri kaans plan, doch hij zoekt een VN-plan, dat vrede zal brengen en het volk van Kongo de kans zal geven een eigen op lossing te vinden, zij het met internatio nale hulp. Rusk toonde enige sympathie voor de gedachte aan een federatieve samen stelling van Kongo, doch wenste zich in het openbaar niet uit te laten over de precaire kwestie van de vrijlating van Loemoemba. Amerika kan publiekelijk moeilijk te kennen geven, dat het een coalitieregering van diverse belangrijke groepen wenselijk acht. Officieel moet zulk een oplossing van Kongo zelf komen, eventueel op suggestie van een Afrikaanse studiecommissie die spoedig Overschot op de Franse exportbalans (Van onze Parijse correspondent) Voor het eerst sedert de oorlog ver toont de Franse staatsbalans een over schot aan vreemde deviezen in verge lijking met de momentele schuld aan het buitenland. Die deviezenreserves be droegen begin februari ruim 2100 mil joen dollars of wel ruim 73 miljoen meer dan einde vorig jaar. Die toename is voor de Franse regering nog te verheu gender waar in de maand januari juist ruim 17 miljoen dollars, vervroegd, aan buitenlandse schuldeisers (Oostenrijk, Denemarken en Noorwegen) werden ge restitueerd. Einde januari had Frankrijk op lange termen nog 2 miljard 130 miljoen dollars schuld aan de voormalige Euro pese Betalingsunie, de Internationale Bank en aan de Verenigde Staten, be dragen die resp. voor 1965, 1975, 1987 zullen moeten worden terugbetaald. Nu echter de Franse frank zich goed blijkt te houden en ook de handel met het buitenland zich ljjkt te hebben gesta biliseerd, toont men in officiële finan ciële kringen geen uitzonderlijke be zorgdheid meer over de nadering dier verschillende vervaldata. ONBESTENDIG De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Vannacht opklaringen en af nemende westelijke wind. Morgen veel bewolking, tijdelijk regen en weer tot krachtig of hard toenemende zuidwes telijke wind. Iets lagere temperaturen in de nacht en ochtend. (Opgemaakt te 11.15 uur) 8 FEBRUARI Zon op: 8.10 uur; onder: 17.40 uur. Maan op; 1.03 uur; onder: 11.24 uur. Hoogwater te Katwijk te 8.04 en 20.27 uur; laagwater te 3.34 en 16.03 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Kongo zou worden onttrokken aan de machtspolitiek van buitenlandse mo gendheden. Alle bijstand aan Kongo wil Rusk via de Verenigde Naties leiden. Typerend voor Kennedy's actieve in formele gedrag was, dat hij maandag ochtend plotseling kwam binnenvallen bij de stafbespreking, die Rusk met zijn belangrijkste medewerkers in het State- Department (ministerie van Buiten landse Zaken) had. De Indonesische minister van Buiten landse Zaken, dr. Soebandrio, heeft van daag geweigerd een nota van de Neder landse regering in ontvangst te nemen. Een woordvoerder van zijn ministerie zei dat de nota werd teruggegeven aan de Britse ambassadeur, Fry, die sedert het verbreken der betrekkingen tussen Indonesië en Nederland de Nederlandse belangen behartigt. „Wij hebben de nota teruggegeven omdat Indonesië geen betrekkingen van welke aard ook met Nederland meer heeft", zei hij. „De minister heeft deze nota zelfs niet gelezen." Het gesprek dat de Britse ambassadeur met minister Soebandrio had toen hij de nota wilde overhan digen, duurde een kwartier. Russen blijven zwijgen in alle talen Rusland heeft ook gisteren een geheimzinnig stilzwijgen bewaard over de nieuwe kunstmaan, de Ispolin van 6^ ton die zaterdag in een lage baan om de aarde werd gelanceerd. Alleen werd onofficieel ver klaard, dat de instrumenten naar wens functioneren, en „dat de kunst maan haar taak heeft volbracht". Dit zou er op kunnen wijzen, dat de Russen zelfs niet van plan zijn de kunstmaan geheel of gedeeltelijk terug te brengen naar de aarde. In dat laatste geval moet wel de conclusie worden getrokken, dat er iets niet naar wens is verlopen. Het is namelijk onvoorstelbaar, dat een instrumentenpakket van een dergelijk gewicht met opzet in een zodanige baan om de aarde wordt gebracht, dat het na enkele dagen in de bovenste lagen van de atmosfeer verbrandt, en dit is bij een baan tussen de 223 en 327 kilometer onvermijdelijk. Wel grote prestatie Het heeft weinig zin zich in specula ties te begeven, wat er in dit geval fout zou zijn gegaan, en wat de oor spronkelijke opzet van het experiment is geweest. Een aanwijzing voor het gedeeltelijk falen van de proef is ook gelegen in het grote tijdsverloop tussen de lance ring en de bekendmaking, waarschijn lijk ongeveer twaalf uur. Het is moge lijk dat de Russen in deze twaalf uur het niet volgens de plannen verlopende gedrag van de Ispolin bestudeerd heb ben, om in hun bekendmaking een zo danig doel van de lancering te kunnen geven, dat de gedeeltelijke mislukking werd gecamoufleerd. Overigens blijft het ook bij een ge deeltelijke mislukking en het niet berei ken van het beoogde doel een opmerke lijke prestatie, om een kunstmaan van een dergelijk gewicht in een baan om de aarde te brengen. Men kan uit deze prestatie de tijds- achterstand van Amerika in de con structie van zeer krachtige raketten af lezen. De Russen moeten thans over raketten beschikken die zo krachtig zijn als de eerste versie van de Saturnus, die in Amerika in ontwikkeling is en pas in 1963 of 1964 gereed zal komen, om zo zware kunstmanen te lanceren. Deze Saturnus C-l krijgt een lengte van 55 meter (de helft van de Domtoren in Utrecht) met een startgewicht van 530.000 kg waarvan 450.000 kg brandstof. Een dergelijk raket-monster moet za terdag de Ispolin in zijn baan hebben gebracht, ongeveer drie jaar voordat Amerika over een zo zware „vrachtwa gen van de ruimte" beschikken zal, wan neer daar in het huidige tempo wordt doorgewerkt. Hebben alleen big en hondje ramp in België overleefd? De pogingen om eventueel nog levende slachtoffers van de ramp in Moulin- sous-FIeron te redden, worden in onver minderde mate voortgezet, doch zonder succes. Wel werd een levende big ge vonden, die zestig uur, beschermd door een zware balk, gevangen had gezeten. Deze big en een hondje, dat op de avond van de ramp werd gered, zyn de enige levende wezens, die tot dusver in veilig heid konden worden gebracht. Intussen hebben plunderaars hun slag geslagen op de plaats van de ramp en geld .huishoudelijke voorwerpen en zelfs reddingmateriaal gestolen. Volgens een mededeling van de gou verneur van Luik heeft Koning Boude- wyn een gift geschonken aan het fonds dat, voor hulp aan de slachtoffers is op gericht. Niet alle problemen opgelost Globale vergoeding van 280 miljoen mark Het Nederlands-Duitse verdrag, dat op 8 april 1960 in Den Haag werd ondertekend, komt spoedig in de Tweede Kamer. De regering heeft thans een wetsontwerp ter goedkeuring van dit verdrag aan het parlement voorgelegd. „Niet alle problemen zijn tot een oplossing gekomen", zo merkt de regering in haar toelichting op. „Slechts de vraagstukken, die zich leenden voor een oplossing in een bespreking tussen de twee landen, zijn ter sprake gebracht. Van Nederlandse zijde kwam dus niet het totaal der jegens Duitsland be staande eisen en wensen aan de orde, doch slechts een deel daar- Dit houdt o.m. in, dat het verdrag niet alle uit de Duitse agressie en de Duitse bezetting voortgevloeide gevolgen voor ons land regelt. Een deel van deze ge volgen kan immers pas tijdens een vre desconferentie met geheel Duitsland worden afgewikkeld. Een voorbeeld hier van leveren de moeilijkheden betreffen de de Rijnvaart, waarvan slechts een enkel facet in het verdrag kon worden opgenomen. Ter ver uiteen Overigens stond reeds tevoren vast. dat de uitslag van de onderhandelingen geen volledige inwilliging van de Neder landse wensen zou kunnen zijn. Over en weer liepen de standpunten te ver uit een. Daarom is de Nederlandse regering ervan uitgegaan, dat van de Bondsrepu bliek een concrete bijdrage mocht wor den verwacht tot herstel der wederzijdse goede betrekkingen, die in de Hitlertijd, vooral door de oorlog, waren omgeslagen in 'n vijandschap, welke nog altijd haar sporen achterlaat. Zoals bekend heeft de Bondsrepubliek reeds 125 miljoen marken ter beschik king gesteld voor de nazislachtoffers. De uit bestaande en uit toekomstige Duitse voorschriften voortvloeiende aanspraken van Nederlanders blijven onverkort. ,,De netelige strijdvragen inzake de „Auslandsbond", de tredefina-kredieten enz. hebben zoal geen oplossing, dan toch een niet onbevredigende afdoening gevonden. Aanvankelijk werd van Duit se zijde een bedrag genoemd, dat voor Nederland onaanvaardbaar was. In vergelijking hiermede mag de uit eindelijk vastgestelde globale som van 280 miljoen marken, welke zonder na dere voorwaarden aan de Nederlandse regering zal worden voldaan, redelijk heten, temeer wanneer men in het oog houdt, dat volgens de Londense schul denovereenkomst de geleden oorlogs schade niet in de onderhandelingen kon worden betrokken. Grenscorrecties Tegenover de voornaamste Duitse wens, welke in ieder geval teruggave in hield van de bewoonde grenscorrectie- gebieden heeft de Nederlandse delegatie zich langdurig verzet. De uitslag was tenslotte, dat niet alle grenscorrecties zullen worden teruggegeven en dat de overdracht gepaard gaat met een aantal aan Nederlandse belangen gedane con cessies: enkele nieuwe correcties, on aantastbare Nederlandse soevereiniteit over gebieden, die bij Nederland blijven, de in 1949 beoogde technische voorde len blijven behouden en de belangen van de bij de overdracht betrokken Neder landers zullen worden ontzien. Ook de inzake de grenswateren en het grensoverschrijdend verkeer getroffen regelingen behelzen niet onbelangrijke Duitse tegemoetkomingen. Nieuwe basis „Beschouwt men aldus de hoofdele menten van het bereikte vergelijk,' zo besluit de samenvatting In de memorie van toelichting, dan geeft het algemeen verdrag zeker aanleiding voor de ver wachting, dat in de toekomst de Neder lands-Duitse betrekkingen zich op een nieuwe basis zullen kunnen ontwikkelen niet alleen bij de uitvoering en de uit werking van het overeengekomene of by de bilaterale samenwerking in het alge meen, doch ook binnen de Europese ge meenschappen, de Navo en andere orga nisaties. In dat licht bezien vormt het algemeen verdrag, behalve een krachtige impuls tot een harmonieus samengaan van beide staten, eveneens een construc tief element in de vereniging van de Westerse wereld". Gisteren reed een vrachtauto met Lijnbaansgracht. Voordat de kraan- melk[lessen in de Amsterdamse wagen zijn werk kon doen, moest de wagen op deze ongebruikelijke manier gelost worden Jonge vrouw stak aanrander niet nies Op de stille Passeer dersgracht in Amsterdam heeft gisteravond een 27-jarige ongehuwde vrouw, met een groot knipmes een 21-jarige loodgie ter tot twee maal toe in de borst ge stoken, toen deze haar wilde aanran den. De aanrander verloor zoveel bloed dat de, van een nabij gelegen café uit gewaarschuwde, GGD hem naar het Binnengasthuis moest over brengen. De vrouw was inmiddels naar het hoofdbureau van politie gerend waar zij vertelde wat er gebeurd was. Zij had zo veel gelezen van aanrandingen dat zij - „een sportief type", aldus de politie - zich een wapen had aangeschaft vooral omdat zij een avondcursus in manicuren volgt op de Keizersgracht en vier maal per week te voet de eerder genoemde stille gracht moet passeren. De zaak is intussen voor nader onder zoek aan de zedenpolitie overgedragen. Het slachtoffer kon nog niet worden ver hoord. Pastoor te Ede opgelicht (Van onze Arnhemse correspondent) Te Ede is een pastoor opgelicht voor een bedrag van f 200 door een man die zich uitgaf voor verwarmingmonteur van een firma, die de oliestookinstallatie in de pastorie geleverd had. Hij be weerde. na ae kachel onderzocht te heb ben, dat deze enkele mankementen ver- I toonde. Wanneer hem het geld bü voor uitbetaling ter hand werd gesteld, zou hü de volgende dag met de nodige on derdelen terugkomen voor de reparatie. I De pastoor gaf het geld, doch de man 1 liet zich niet meer zien en was ook by de firma, waarvoor hy zei te werken, niet bekend. Als verdacht is nu aange houden, een inwoner van Waalwyk, die reeds een groot aantal oplichtingen door het gehele land op zyn naam heeft staan. In de meeste gevallen waren pastoors en predikanten zün slachtof fers. In een plaatsje nabij Brussel werd een poliklinisch centrum in gebruik genomen, waarbij Prins Albert en Prinses Paola de eregasten waren. Prinses Paola in gesprek met een jonge moeder, die met haar twee ling een van de eerste bezoeksters van het centrum was. Liberale oppositie in Portugal vraagt om nieuwe regering Drie leden van de liberale oppositie hebben gisteren een beroep gedaan op president Americo Thomaz, om de „rech ten vastgelegd in de grondwet in ere te herstellen". Later hebben zij hun verzoek aan de president gepubliceerd in een „nota aan de democraten". De drie requestranten waren de voor malige minister van Landbouw profes sor Mario Dazevedo Gomes, en de ad vocaten Acacio Gouveia en Edvardo Fi- queiredo. De beide laatsten hebben on langs nog mensen verdedigd, die ervan werden verdacht een poging te hebben gedaan om de regering omver te wer pen. Naar de mening van de drie bestond er grote onrust onder de Portugese be volking. Een onrust die, ware het niet dat zij uit vrees niet werd geuit, anders duidelyk zichtbaar zou zyn. Zij deden voorts een beroep op de president om een regering te vormen die het vertrouwen van het volk waard zou zyn. „Zelfs het leger wil zich op een afstand houden van dit bewind," zo merken zy in hun schryven op. Ook maakten zy bezwaar tegen het ontbreken van de persvryheid. In de Portugese hoofdstad wees niets er op, dat de regering op het verzoek van de drie zou antwoorden. De correspondent van het Zuidafri- kaanse blad „Rand Daily Mail" te Loe- anda in Angola heeft gemeld dat er bij de ongeregeldheden te Loeanda 24 Afrikanen en drie blanken zijn omge komen. Tijdens de ongeregeldheden was Loeanda volgens hem in staat van grote verwarring. Bisschop op Haiti uit zijn diocees gevlucht Mgr. Paul Robert, bisschop van Gonaives, een havenstad aan de west kust van Haiti, is uit zyn diocees naar Port-au-Prince gevlucht. Vrydagavond hadden woedende be togers het bisschoppelijke paleis aange vallen en een opslagplaats voor levens middelen van een r.-k. liefdadigheids vereniging geplunderd. Een regerings woordvoerder heeft meegedeeld, dat de bevolking van Gonaives mgr. Robert verwyt, dat hü om niet bekendgemaakte redenen al twee jaar weigert bepaalde sacramenten toe te dienen. Volgens de woordvoerder meent de bevolking voorts dat de bisschop de levensmiddelen laat bederven. Mgr. Robert is Fransman van geboorte. Hü bevindt zich op het ogenblik in de woning van de nuntius in Port-au- Prince. Uit Het Leidsch Dagblad van 8 februari 1861: Voor ons ligt een gedrukt exemplaar van een open brief aan Mr. J. Heemskerk Az., lid van de Tweede Kamer der Sta- ten-Generaal, naar aanleiding van zijn redevoering uitgespro ken den 8en Nov. 1860 in de openbare zitting dier Kamer, namens de studenten in de rechten aan 's Lands Hooge- school te Leiden door een uit hun midden verkozen commis sie. Die open brief heeft betrek king op het hooger ondenoijs in het algemeen en op het onder wijs in de rechtsgeleerdheid aan de Leidsche Hoogeschool in het bijzonder. De eer en het belang der bur gerij staan er mee in verband, omdat de bloei der Academie en de deugdelijkheid van het Acad. onderwijs haar niet onverschil lig kan zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1