GEVAAR VOOR BURGEROORLOG IN KONGO NADERBIJ GEKOMEN éw QTu WEERBERICHT Santa Maria" ligt nog voor haven van Recife Koningin installeerde culturele adviesraad Rede van Hammarskjöld in Veiligheidsraad Reorganisatie van Kongolese nationale leger is nodig Buitenlandse inmenging was funest Trein ontspoord in Italië: veertien doden Passagiers zouden op zee door Amerikanen ontscheept worden Drie Koniiikrijkslandeii zullen overleggen over samenwerking Niéuw tracé van provinciale weg in onderzoek lettivs Opgericht 1 maart 1860 DONDERDAG 2 FEBRUARI 1961 No. 30270 LEIDSCH DAGBLAD Directeur; A. E. vao Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f?.50 per kwartaal; f255 per maand; f0.59 per week Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De secretaris-generaal der V.N., Hammarskjöld, heeft gisteren de Veiligheidsraad gewaarschuwd, dat het gevaar voor een burgeroorlog in Kongo naderbij is gekomen. „Dit gevaar zou gemakkelijk werkelijkheid kunnen worden door incidenten, zoals deze zich kortgeleden ,door militaire initia tieven van de tegenover elkander staande partijen, hebben voorgedaan", verklaarde hij. Hammarskjöld vervolgde: „Naar mijn mening zou een burgeroorlog in Kongo onvermijdelijk worden, indien de V.N.-strijdmacht thans zou worden teruggetrokken. Zou er toch een burger oorlog uitbreken ondanks de beperkende in vloed die van de aanwezigheid der V.N. uitgaat dan ben ik van mening, dat de V.N.-strijd macht zou moeten worden teruggetrokken, daar zij niet tot een derde partij tussen de strijdenden zou kunnen worden". Hammarskjöld zei een beslissing van de Veiligheidsraad te verwel komen, waarin hem zou worden verzocht de nodige maatregelen te treffen voor een reorganisatie van het Kongolese nationale leger, ten einde te verhinderen, dat dit leger of eenheden ervan zich inlaten met de huidige politieke conflicten in Kongo. Hij deelde mee. dat de verzoeningscommissie der V.N., die zich thans in Kongo bevindt, rapport over haar bevindingen zal uitbrengen voor de hernieuwde opening van de zitting der Algemene Vergadering op 7 maart aanstaande. granaten en een hoeveelheid munitie voor lichte wapens getoond en gezegd, dat uit het vinden van dit soort wapens en munitie in Kongo blijkt, dat er bui tenlandse inmenging in Kongo is. Volgens Bomboko heeft de Verenigde Arabische Republiek dit materiaal naar Kongo gebracht. Het werd vorige week tijdens een gevecht tussen strijdkrach ten van generaal Moboetoe en aanhan gers van Loemoemba buitgemaakt. Volgens generaal Moboetoe hebben zijn soldaten honderd kisten met hand granaten, één ton geweer- en revolver munitie, drie geweren en een machine geweer, alles van Tsjechoslowaakse ma kelij, buitgemaakt. Bomboko zei nog, dat drie Tsjechen jongeren in de Oostprovincie oefenen in het hanteren van wapens en dat een majoor van de VAR militair adviseur van het Loemoemba-gezinde bewind in Stanleystad is. operatie van de Katangese gendarme in Noord-Katanga een rechtstreeks gevolg is geweest van de inval in dat gebied door Loemoemba-gezinde troepen. Hij merkte op, dat de Verenigde Naties vol doende tijd is gegeven om deze troepen te overreden het gebied te verlaten, en voegde eraan toe, dat Katanga geen vertrouwen heeft in het plan der Ver enigde Naties om daar een neutrale zone in te stellen. Hammarskjöld vervolgde met op te merken, dat de V.N. slechts tot taak had buitenlandse bemoeiing met Kongo te verhinderen en de orde en rust in het land zelf te handhaven. „Buiten deze punten kunnen wij niet gaan." „Het is echter mijn overtuiging, dat indien wij erin geslaagd waren op af doende wijze buitenlandse bemoeienis met Kongo te beletten en de orde en rust in het land zelf vollediger waren hersteld, de weg zou zijn gebaand voor een verzoening van de verschillende elkander bestrijdende Kongolese partijen en politieke leiders." Hij zei: „Het staat vast, dat zowel wat betreft wapens als personeel het militaire potentieel van de verschillende Kongo lese partijen van buitenaf is versterkt en dat huurlingen in steeds groter aantal worden aangeworven. De bombardemen ten van de laatste dagen spreken schok kende taal. Deze ontwikkeling kan in enkele gevallen tot stand zyn gekomen zonder de actieve medewerking van bui tenlandse regeringen, maar men moet aannemen, dat zij door deze regeringen tenminste zijn toegestaan. Lot van VN-strijdmacht Verdere inkrimping van de V.N.- strijdmacht door terugtrekking van con tingenten kan leiden tot een situatie, dat de Veiligheidsraad of de Algemene Ver gadering moet beslissen, of de interna tionale strijdmacht dient te worden ontbonden, omdat zij door verminderde sterkte toch niet bij machte is haar taak uit te voeren. Deze situatie is thans nog niet bereikt, maar het is wel reeds noodzakelijk om te onderzoeken onder welke voorwaarden deze beperkte strijd macht kan blijven functioneren, aldus Hammarskjöld. Afro-Aziatische resolutie? De voorzitter van de raad, Omar Loufti, verklaarde als afgevaardigde van de Verenigde Arabische Republiek, dat Loemoemba en andere gevangen geno> men politici moeten worden vrijgelaten, dat het parlement dient te worden bij eengeroepen en dat een einde moet wor den gemaakt aan de Belgische „inmen ging". Men neemt aan, dat de Afro-Aziati sche landen een resolutie van overeen komstige strekking zullen indienen. Maar de Veiligheidsraad heeft reeds eerder dergelijke resoluties verworpen. Belgische klacht De permanente Belgische vertegen woordiger bij de V.N., Loridan, heeft zich in een brief aan de voorzitter van de Veiligheidsraad beklaagd over het lot van de acht Belgische militairen, die sinds dertien januari „illegaal" in Stan leystad worden vastgehouden. Tsjechische wapens De Kongolese minister van Buiten landse Zaken, Bomboko, heeft gisteren op een persconferentie een kist met 25 in Tsjecho-Slowakjje gemaakte hand- IETS HOGERE TEMPERATUREN De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Half tot zwaar bewolkt met enkele buien. Iets hogere temperaturen. Aanvankelijk zwakke tot matige wind uit zuidelijke richtingen, later matige tot vrij krachtige wind uit westelijke Lrichtingen. (Opgemaakt te 11.15 uur) 3 februari Zon op: 8.18 uur; onder: 17.31 uur. Maan op: 20.34 uur; onder: 9.21 uur. Hoogwater te Katwijk te 5.00 en 17.08 uur, laagwater te 0.51 en 13.08 uur. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's Tsjombe: geen vertrouwen President Tsjombe van Katanga heeft gisteren verklaard, dat de jongste lucht- Veertien personen zijn om het leven gekomen en vijfentwintig ge wond, toen gistermiddag in Italië de sneltrein Parijs-Triëst ontspoor de. De ramp vond plaats bij Cas- sano Dadda, dertig kilometer ten oosten van Milaan. Het ongeluk gebeurde toen de trein een vaart had van 100 km. per uur. In een bocht liepen de achterste twee wagens uit het spoor. De rest van de trein reed daarna nog een kilometer verder. De ontspoorde wagens, een per sonenrijtuig en een goederenwagon, botsten tegen palen en kantelden hon derd nieter verder om. Het traject MilaanVenetië bleef lange tijd vol komen geblokkeerd. Familie Thompson verliet New Orleans De blanke familie Thompson, wier twee zoontjes, van acht en negen jaar, twee dagen de McDonogh school in New Orleans bezochten ondanks de boy cot van de andere blanken, heeft de stad thans verlaten en zich elders ge vestigd. De directie van de firma waar Thompson werkt, verklaarde dat hij „op eigen verzoek" is overgeplaatst naar een ander filiaal van de onderneming die over het gehele gebied van de V.S. „drug stores" heeft. De school, die enige tijd geleden voor leer lingen van alle rassen werd opengesteld, is sindsdien door de blanken geboycot. De afgelopen twee dagen bezochten al leen de kinderen Thompson samen met drie negermeisjes, onder bescherming van de politie en onder de vijandige blikken van blanken, de school. Woensdagochtend riepen blanke vrou wen bij aankomst van de drie neger meisjes bjj de school: „jullie blanke ge liefden komen vandaag niet". Thompson kreeg dinsdag van zijn huisbaas de aanzegging dat hij zijn wo ning moest verlaten omdat de huur ach terstallig zou zijn. Thompson verklaarde echter, dat hij tot 9 februari zou blij ven omdat hij tot die tijd had betaald. Brits koningspaar thans in Pakistan Koningin Elizabeth en Prins Philip zijn gisteren voor een bezoek van zes tien dagen aan Pakistan, in de hoofd stad Karatsji aangekomen. Tijdens de rit van het vliegveld naar de stad wer den de koninklijke bezoekers vanaf de daken en uit de ramen bestrooid met rode en gele rozeblaadjes. Langs de route had zich een menigte van naar schatting een miljoen mensen opgesteld, die de gasten luid toejuichten. Dr. J. H. van ROIJEN BEZOCHT MINISTER RUSK De Nederlandse ambassadeur te Washington, dr. J. H. van Roijen, heeft dinsdagmorgen te Washington veertig minuten lang met de Amerikaanse mi nister van Buitenlandse Zaken, Rusk, over de toestand in de wereld gespro ken. De heer van Roijen zei na afloop dat dit zijn eerste officiële bezoek aan de nieuwe minister van Buitenlandse Za ken is geweest en dat hij de heer Rusk reeds kende toen deze onderminister van Buitenlandse Zaken voor het Verre Oosten was. Ook later had hij de mi nister, die toen president van de Rocke- fellerstichting was, verscheidene malen gesproken. De zeshonderd passagiers aan boord van de „Santa Maria" hebben weer een nacht op zee doorgebracht op ongeveer drie mijl van de Braziliaanse haven Recife. Berichten over het binnenlopen van het schip in de haven bleken voorbarig te zijn en de onderhandelingen over ontscheping van de passagiers liepen op niets uit. Kapitein Galvao, de leider van de rebellen, hield namelijk vast aan zijn eis, dat hem zou worden toegestaan het schip en tenminste enige van zijn bemannings leden te houden nadat de passagiers van boord zouden zijn gegaan. Nu zullen de passagiers, inplaats van een loopplank af te wandelen, ver moedelijk op zee op schepen van de Amerikaanse Marine worden over gebracht, waaraan bezwaren zijn verbonden wegens het risico voor ouderen en kinderen. De jongste passagier is vier dagen en werd ge boren nadat Galvao elf dagen geleden het schip overnam. Galvao's eisen De mislukking van de poging om tot overeenstemming te komen over de ont scheping werd vannacht door schout-bij- nacht Fernandez Diaz, commandant van de Braziliaanse Marine op een perscon ferentie medegedeeld. Hij zei, dat zijn regering hem gemachtigd had de passa giers door de Amerikaanse Marine over te laten nemen, of dit nu in of buiten de Braziliaanse wateren zou geschieden, „Brazilië zal hen onmiddellijk opnemen". Admiraal Diaz zette de voorwaarden uiteen waarop kapitein Galvao bereid was de passagiers in Refice van boord te laten gaan. Deze waren: het schip blijft in zijn bezit en geen van zijn mensen wordt aangehouden; ontscheping van die bemanningsleden, die hij niet meer nodig heeft: toestemming water, brand stof en wat voedsel in te nemen; toe stemming wat lichte reparaties aan boord door zijn eigen mensen te laten uitvoeren. De rebellen-kapitein van de ..Santa Maria Galvao. gefotogra feerd tijdens een bespreking aan boord van het veelbesproken schip nadat het bij Recife de Braziliaanse territoriale wateren was binnenge lopen. Ned. schip hulpeloos in Stille Oeeaan Op de Stille Oceaan, op ongeveer 300 mijl uit de Japanse kust, is de Neder landse zeesleepboot „Oceaan" uit Rot terdam in de nacht van dinsdag op woensdag met haar sleep in ernstige moeilijkheden geraakt. De sleepboot, die onderweg was met de voor de sloop bestemde Canades» kruiser „Quebec" van Halifax (Canada) naar Osaka (Ja pan) heeft de sleepdraad in de schroef gekregen. Zowel de kruiser, die acht runners aan boord heeft, als de sleep boot „Oceaan", die 19 opvarenden heeft, drijven hulpeloos op de Stille Oceaan rond. De kruiser „Quebec" meet 26.000 ton dead weight en heeft een waterver plaatsing van 8.000 ton. Het sleeptrans- port was al drie maanden onderweg Op 3 november 1960 vertrok de sleep uit Halifax., eind november werd het Panamakanaal gepasseerd. Deze week werd de sleep in Osaka verwacht. Omtrent de hulpverlening aan de sleepboot en de kruiser zijn nog geen definitieve berichten bekend. De rede rij hoopt dat de bemanning van de „Oceaan" zelf de tros uit de schroef kan verwijderen. Inmiddels is de krui ser. die door haar hoge opbouw veel wind vangt en daardoor meer drift maakt dan de sleepboot, in de 24 uur De gemeente Wieringerwerf. welke reeds tweemaal door ernstige overstromingen is geteisterd, be stond gisteren een kwarteeuw. Ter gelegenheid daarvan werden aan de 35 personen, die van het begin af in Wieringerwerf woonden, taarten aangeboden. In de hal van het ministerie van O. K. en W. in Den Haag heeft H.M. Koningin Juliana vanochtend de culturele adviesraad voor het Koninkrijk geïnstalleerd, waarin de drie landen van het Koninkrijk op regeringsniveau overleg zullen plegen over de culturele samenwerking. Vanmiddag is de eerste vergadering begonnen van dit nieuwe orgaan, waarin dit jaar de minister van O. K. en W., mr. J. M. L. Th. Cals het voorzitterschap voert over de negen (3 uit elk deel van het Koninkrijk). Nadat de Koningin in de hal haar plaats had ingenomen tussen de leden van de adviesraad en de ministers Cals, Debrot en Morpurgo, sprak zij een korte installatierede uit. Hierop omschreef minister Cals de be tekenis van de raad in het licht van de gedachte van samenwerking, zoals in het statuut voor het Koninkrijk neergelegd. „Wij zijn er ons van bewust dat op de leden van de Raad en op de bewinds lieden, die in elk onzer landen de ver antwoordelijkheid voor de culturele samenwerking dragen, een gewichtige taak rust", zei mr. Cals. „Na de totstand koming van een staatkundige regeling, na vele afspraken op economisch en financieel gebied, wordt thans aan de samenwerking op cultureel gebied een aangepaste vorm gegeven". De adviezen van de Raad zullen wor den verstrekt op verzoek van een of meer van de betrokken regeringen of op eigen initiatief. Twee nederlagen voor Boen Oeni De troepen van de regering-Boen Oem hebben twee nederlagen geleden. De strijdkrachten van de communis tische Pathet Lao hebben dinsdag de stad Ha Thi, het laatste bolwerk van de Laotiaanse regering in de provincie Sam Neua, veroverd Het lot van de twee regerings-compagnieën, die de stad verdedigden, is niet bekend. Dinsdag viel voorts een regeringscom pagnie vlak ten noorden van Muong Kassi op de weg van Vientiane naar Loeang Prabang in een hinderlaag. Zes man van de compagnie sneuvelden en 36 werden gewond. In de provincie Kha- moene in Zuid-Laos zouden gevech ten zijn uitgebroken tussen regerings troepen en troepen van de Pathet-Lao. (Van onze Haagse redactie) Op het ogenblik wordt door de Rijks waterstaat, de Provinciale Waterstaat, het departement van Sociale Zaken en de Gemeente Den Haag onderzocht, of het mogelijk is. voor de provinciale weg no. 1 de weg, die zal leiden van Den Haag door het waterleidinggebied naar Noordwijk en verder naar de Noord- hollandse grens een nieuw tracé vast te stellen, teneinde nadelige gevolgen van het aanleggen van de weg in het waterleidinggebied te voorkomen. Dit heeft het lid van de Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, de heer A. C. A. Deerenberg gistermiddag meegedeeld tydens de begrotingsbehandeling door de Provinciale Staten. Hij voegde eraan toe. dat de daaromtrent gevoerde be sprekingen nog niet tot overeenstem ming hebben geleid. De gedeputeerde maakte dit bekend naar aanleiding van de opmerking van de heer F. J. G. Spieksma <KVP), dat er met betrek king tot die weg helaas nog weinig uitzicht is op een oplossing op korte termijn. dat zij ronddrijft, al 60 mijl van de sleepboot weggedreven. Er was gister avond echter nog radiocontact tussen de opvarenden van de .Oceaan" en de kruiser. Verder ligt het in de bedoeling dat de Raad voor wat het administratieve deel van zijn_ werkzaamheden betreft, zal worden bijgestaan door het secretariaat van de Sticusa. De secretaris van deze Stichting zal ook het secretariaat van de Raad waarnemen. Mr. Cals sprak er voorts zijn verheuge nis over uit. dat het initiatief tot oprich ting van de Adviesraad is uitgegaan van de regering der Ned. Antillen, in nauw overleg met die van Suriname. Hij ver klaarde, dat Nederland gaarne gevolg heeft gegeven aan de Statuut-plicht tot verlening van hulp en bijstand. Deze hulp en bijstand is echter slechts moge lijk, zei hij, wanneer de eigen cultuur in elk der drie landen wederzijds wordt er kend en aanvaard. Nog werd het woord gevoerd door de Surinaamse minister van Onderwijs en Cultuur en vice-premier, de heer A. J. Morpurgo en de minister van Cultuur en opvoeding van de Ned. Antillen mr. I. C. Debrot. Terwijl de Koningin en haar gevolg met degenen, die met haar aan de hoofd tafel hadden gezeten, naar de werkkamer van de minister ging voor een kleine ontvangst, werd muziek uit de Ned. An tillen via een grammofoon ten gehore gebracht. Toen de overige gasten in de werk kamer van Staatssecretaris mr. Y. Schol ten een dronk kregen aangeboden, maakte HM. de Koningin een rondgang door het ministeriegebouw. Daarna werd haar uitgeleide gedaan door de ministers Cals, Morpurgo en Debrot. Na de eerste werkvergadering van de Culturele Adviesraad, is in het ministerie een receptie gehouden, waarvoor meer dan 300 gasten waren uitgenodigd, onder wie talrijke personen uit de Nederlandse culturele wereld. Morgenavond zullen de leden van de Raad in de Amsterdamse stadsschouw burg de opvoering bijwonen van Verdi's opera ..Simone Boccanegra" als gasten van minister Cals en zijn echtgenote. Premier De Quay zal hierbij eveneens aanwezig zijn. Zaterdag a.s. biedt de vice-premier, de heer H. A. Korthals, de raadsleden en de hoge bezoekers uit Suriname en de An tillen een diner aan in het Vlaardingse „Delta hotel". f Uit Het Leidsch Da^ulad van 4 i Februari IC1j Naar men verneemt is de Minister van Binnenlandsche Zaken gunstig gezind, om de voortzetting der bewerkingen en uitgave van een Nederlandsch Woordenboek van 's Rijkswege te ondersteunen, voorlopig door de voortdurende toelage uit 's Rijks Schatkist, naar aanlei ding der daaromtrent in het vo rige jaar genomen Kon. beschik king en overigens door een nieu we voordragt aan de Tweede Kamer te doen. gesterkt door een krachtig ontwikkeld adres der Leidsche Maatsch. van Ne- derl. Letterkunde, waarin de gronden van noodzakelijkheid en onmisbaarheid van de onder steuning der Hooge Regeering zijn uiteengezet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1