TWEE RODE KOM
BONDSREPUBLIEK OPGEROLD
DOOI
Angola is gereed voor de
komst van ,iSanta Maria*'
EEMCO
WEERBERICHT
Oostduitse propaganda-oentrale
en een Poolse spionagering
Zal Portugees fregat het schip
morgenochtend reeds ontmoeten?
HAMMARSKJOLD BEZORGD
OVER VOORTBESTAAN VAN
VN-STRIJDMACHT IN KONGO
Nieuw kabinet
in El Salvador
(Slid Qlu
leiiivs
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 27 JANUARI 1961
No. 30265
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: A. E. vao Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze correspondent in Bonn)
Op het moment dat er in Bonn ernstig gesproken wordt over een
vriendelijker diplomatieke houding tegenover communistisch Polen,
rolde de Westduitse contra-spionagedienst, het Bureau tot Bescherming
van de Grondwet, in en rond Frankfort dinsdag en donderdag een
complete spionagering op, die werkzaam was voor de Poolse inlichtin
gendienst. Acht personen konden daarbij worden gearresteerd zoals de
Westduitse advocaat-generaal Güde gistermiddag in Karlsruhe mee
deelde.
Groot succes van
Westduitse
contra-spionage
Daarmee was de Westduitse
contra-spionage nog niet aan het
einde van haar Latijn. Zij is er
namelijk ook in geslaagd om een
propaganda-centrale van het Oost
duitse communistische vakverbond,
de F.D.G.B., in Hamburg te ont
dekken. De F.D.G.P. had deze
centrale „bemand" met twee spe
cialisten en vele manuscripten wel
ke in vier drukkerijen in Noord- en
West-Duitsland moesten worden
gedrukt.
Bij het oprollen van deze propagan
da-centrale zijn in totaal zestien per
sonen gearresteerd. Daarnaast konden
tienduizenden pamfletten, het materi
aal van de vier drukkerijen, enkele
auto's waarmee de pamfletten moesten
worden verspreid, en een geldsom in
beslag worden genomen.
In Karlsruhe sprak Güde gistermid
dag van een der grootste successen van
de laatste jaren van het Westduitse
Bureau tot Bescherming van de Grond
wet.
„Gevaarlijk vacuum"
Premier Macmillan heeft gisteren in
het Britse Lagerhuis verklaard, dat een
neutraal Duitsland „een gevaarlijk va
cuum in Midden-Europa zou kunnen
vormen".
Macmillan beantwoordde vragen van
de Labourafgevaardigde Emrys Hughes,
die had opgemerkt, dat de neutraliteit
van Oostenrijk goed was en dat „de
spanning zou verminderen en ontwape
ning en wereldvrede mogelijk zouden
worden" wanneer ook Duitsland zou
worden geneutraliseerd. De premier ver
klaarde dat Duitsland „in kracht, macht
en bevolking" niet is te vergelijken met
Oostenrijk".
Belangrijke wijzigingen in de lucht
drukverdeling zullen tot gevolg heb
ben, dat in ons land de dooi zal in
vallen. Het Scandinavische hoge-
drukgebied is namelijk tamelijk snel
in zuidoostelijke richting naar West-
Rusland weggetrokken, terwijl actie
ve Oceaandepressies zich geleidelijk
verder in oostelijke richting over de
Britse eilanden uitbreiden. In de af
gelopen nacht kwam tijdens het
passeren van een rug van hoge
luchtdruk in ons land hier en daar
nog strenge vorst voor. De laagste
temperatuur werd jemeld uit Zuid-
Limburg, maar reeds in de ochtend
begon de vorst af te nemen bij toe
nemende zuidelijke winden, welke
het warmte front van de Oceaande
pressies voorafgaan.
Boven de Britse eilanden bevindt
zich een uitgestrekt neerslaggebied,
dat zich in de nacht van het westen
uit over ons land zal uitbreiden. De
neerslag zal waarschijnlijk als
sneeuw beginnen, maar daarna
overgaan in regen, waarbij de tem
peraturen mogelijk nog niet tot bo
ven het vriespunt zijn gestegen. Na
het passeren van het front mag ech
ter toenemende dooi worden ver
wacht.
INVALLENDE DOOI
De Bilt verwacht van heden- lot
morgenavond: Overwegend zwaar be
wolkt met tijdelijk sneeuw of ijzel ge
volgd door regen en invallende dooi.
Matige tot krachtige, langs de kust tij
delijk stormachtige, wind tussen zuid
en zuidwest.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
28 JANUARI
Zon op: 8.27 uur; onder: 17.30 uur;
Maan op: 14.43 uur; onder: 5.50 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.17 en 13.39
uur, laagwater te 9.12 en 21.38 uur.
Dit nummers bestaat alt 18 pagina's
Gemakkelijk toegang
Men vergelijkt deze dubbele slag van
de Westduitse contraspionage met acties
als de arrestatie van de Bondsdagaf
gevaardigde Frenzel, die werkte voor
de Tsjechische spionagdienst, en met
het oprollen van een grote communis
tische centrale in 1959. Men conclu
deert er opnieuw uit welk een gemak
kelijk terrein de Bondsrepubliek vormt
voor alle mogelijke communistische spio-
nageacties. En wel voornamelijk omdat
de Oostduitsers zeer gemakkelijk de
Bondsrepubliek kunnen betreden en om
dat er in West-Duitsland nog altijd
tallozen rondlopen die gemakkelijk door
de knieën plegen te gaan voor de druk
van communistische agigatoren, die of
met geld of met dreigementen tegen
in Oost-Duitsland levende familieleden
van Westduitsers, te werk plegen te
gaan.
Daarnaast staat de ondermijnende
actie die de Oostduitse vakbond, de
F.D.G.B., al jarenlang bedrijft. De
P.D.G.B. steekt vrij veel geld in deze
propaganda, laat ook de manuscripten
daarvoor in Oost-Duitsland schrijven
en stuurt speciaal opgeleide personen
naar West-Duitsland. Zij bedient zich
ook van vele in de Bondsrepubliek le
vende vroegere bestursleden en plaat
selijke bestuurders van de K.P.D., de
vroegere, thans in de Bondsrepubliek
verboden communistische partij.
Aan de jacht op de „Santa Maria" wordt thans deelgenomen door
drie schepen van de Portugese Marine. Het Portugese fregat Pedro
Escobar zal het door rebellen overgenomen passagiersschip vermoe
delijk morgenochtend bij zonsopgang ontmoeten. De Santa Maria be
vond zich gistermiddag halverwege tussen Puerto Rico en Afrika..
Twee Amerikaanse torpedobootjagers zouden gelijktijdig met het
Portugese fregat bij de Santa Maria aankomen. Behalve deze twee
Amerikaanse schepen nemen nog twee andere torpedobootjagers, twee
tankboten, een atoomonderzeeër, een landingsvaartuig en achttien
vliegtuigen deel aan het schaduwen, zonder evenwel opdracht tot en
tering te hebben. De Amerikaanse Marine heeft de opstandelingen
leider aan boord van de Santa Maria, kapitein Galvao. gevraagd zijn
plannen bekend te maken om de 560 passagiers te ontschepen. De
Amerikanen zijn bereid schikkingen te treffen.
Passagiers aan boord
maken het goed
Intussen heeft Angola, het Portugese
gebied in West-Afrika, dat het doel
schijnt te zijn van de nieuwe bevelvoe
ring op de Santa Maria, zich voorbe
reid op een invasie van kapitein Galvao.
Soldaten, schepen en vliegtuigen wach
ten de komst van het schip af, hetgeen
overigens niet betekent, aldus gouver
neur Da Silva Tavares, dat er beslist
geschoten zal worden. „Wij wachten op
instructies uit Lissabon". Vijf Ameri
kaanse passagiers op de Santa Maria
hebben in een boodschap aan het Co
lumbia Broadcasting System medege
deeld, dat alles wel aan- boord is. Voedsel
en drinkwater zijn evenwel gerantsoe
neerd, maar worden in voldoende hoe
veelheden uitgereikt. De behandeling
van de passagiers is, gezien de omstan
digheden, bevredigend. Ook de medische
verzorging is voldoende.
Kapitein Galvao heeft aan het Britse
persbureau Reuter in antwoord op een
verzoek om inlichtingen over zyn be
doelingen medegedeeld: „Onze patriotti
sche plannen beogen ons in slavernij
verkerend land te bevrijden. Wij eisen
de erkenning door het buitenland van
ons revolutionair optreden, alsmede fa
ciliteiten voor het ontschepen van de
passagiers in een neutrale haven zonder
verlies van het schip, dat als eerste deel
van ons bevrijde grondgebied wordt be
schouwd".
Volgens het Spaanse monarchistische
blad „ABC" is het allerminst ondenk
baar, dat premier Fidel Castro van Cu
ba de piraten heeft geholpen. Zonder
Op Schiphol arriveerden gisteren
onze oud-stadgenoot mr. W. van
der Heyden en mr. R. Nye, beiden
werkzaam bij Philips, die vorige
week het vliegtuigongeluk met een
DC-8 in New York, hebben over
leefd. De overlevenden tijdens het
vertellen over hun ervaringen.
Churchill weer
in het Lagerhuis
(Van onze Londense correspondent)
Sir Winston Churchill, die de afge
lopen weken ter verdere genezing van
de bij een val opgelopen rugblessure
op zyn landgoed Chartwell in Kent
heeft doorgebracht, en woensdag naar
zijn Londense woning terugkeerde ver
scheen gisteren weer als van ouds in
het Lagerhuis. Hij kwam binnen toen
MacMillan bezig was vragen te beant
woorden. Er ging een gejuich op toen
Churchills forse gebogen gestalte zicht
baar werd. Toen hij zijn woning ver
liet, wandelde hij zonder hulp van de
voordeur naar zijn auto.
Amerikaans vliegtuig
vermist na explosie
Een Amerikaans militair vliegtuig met
28 personen aan boord is op weg van
de Azoren naar de basis Argentia, New
foundland, vermist. Gisterochtend vroeg
toen het toestel nog voor acht uur
brandstof aan boord had, bevond het
zich op ca. 700 km. ten zuidoosten van
Argentia. Kort voordat het toestel op
Argentia zou aankomen werd een luide
explosie gehoord. Nasporingen hebben
tot nu toe geen resultaat gehad.
De piloot van de C-118 had in zijn
laatste radiobericht melding gemaakt
van technische moeilijkheden met zijn
navigatieinstrumenten.
In aanwezigheid van Koningin
Juliana is gisteren in de Nicolai-
kerk te Utrecht het 500-jarig be
staan van de Willem Arntz-Stich-
ting herdacht. Gadegeslagen door
gasten in kostuums van de oprich-
tingstijd, bood de achtjarige leske
Loois de Koningin bij het betreden
van de kerk bloemen aan.
communist te zijn, aldus „ABC", spant
Castro zich in om het aanzien en de
materiële positie van de Westelijke
machten te ondermijnen. Het Spaanse
r.-k. blad „Ya" bericht, dat in Havanna
een commissie, bestaande uit aanhan
gers van Fidel Castro en Spaanse repu
blikeinen de clandestiene acties in
Spanje en Portugal coördineert. Santiago
Carrillo, een in Moskou verblijvende
Spaanse communist, zou in de lente een
algemene staking in Spanje willen orga
niseren. Het Portugese blad „A Voz'
schrijft o.m.: „Er kleeft bloed aan de
handen van Humberto Delgado. (De
man op de achtergrond van de actie
tegen de Santa Maria en voormalig op
positie kandidaat in Portugal).
Wij constateren dit zonder haat, zon
der wrok. Wij schrijven het met diepe
walging en grote droefheid.
Ziedaar waartoe hartstocht en spijt
mensen kunnen brengen die niet door
een ideaal worden verlicht, docht wor
den overheerst en geleid door ambitie
of het verlangen naar wraak.
De regeringsgezinde „Diario de Nori-
cias" beschouwt de actie van kapitein
Galvao als een onderdeel van pogingen
om de Westelijke landen te ondermijnen.
Het blad wijst op het deelnemen eraan
door de Spaanse opruier Fernando Quei-
roga, die tijdens de burgeroorlog de
schuilnaam „generaal Bayo" voerde en
van recente bezoeken aan Cuba, Tanger
en Genève gebruik heeft gemaakt om
gelden in te zamelen voor een gemeen
schappelijke opstand in Spanje en Por
tugal.
Onderhoud
Schürmann-
Haminarskjöld
De permanente vertegenwoordiger van
Nederland bij de VN, mr. C. W. A.
Sehürmann heeft gisteren te New York
met de secretaris-generaal van de VN
Hamtnarskjöld, gesproken over naar
aangenomen wordt de ontwikkelingen
ten aanzien van Ned. Nieuw-Guinea.
Een officiële verklaring over deze ont
moeting is niet uitgegeven.
Dato Nika Achmed Kamil van de Ma.
leise Federatie had eerder met Ham-
marskjöld over deze kwestie gesproken.
Zij zouden toen hebben gesproken over
plannen van de minister-president van
de Maleise Federatie. Toenkoe Abdoel
Rahman, tot vermindering van de Ne
derlands - Indonesische spanning over
Ned. Nieuw-Guinea.
Het vraagstuk-Nieuw-Guinea is ver
scheidene malen in de Algemene Verga
dering in behandeling geweest. Van In
donesische zijde is vernomen dat de re
gering te Djakarta niet van plan is deze
kwestie ter sprake te brengen op de zit
ting van de Algemene Vergadering die
op 7 maart begint.
Overval in Londen:
bewaker gedood
De Britse politie maakt jacht op vijf
bandieten, die gisteren in Londen een
dubbeldekker voor vrachtvervoer aan
hielden, de twee bewakers bewusteloos
sloegen en er vandoor gingen met
ruim 90.000 gulden. Dit geld was loon
dat morgen uitbetaald zou worden. Een
van de bewakers, die zwaar gewond
was, is inmiddels overleden.
In het Lagerhuis is gisteren gespro
ken over het grote aantal moorden dat
de laatste tyd in Engeland is gepleegd.
Volgens de conservatieve afgevaardig
de Osborne bedraagt dit aantal sinds
1 december j 1. 51. Volgens hem wint
de mening veld, dat alle toerekenings
vatbare moordenaars de doodstraf moe
ten krijgen.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Butler, zei dat er volgens de politie
in 1960 152 moorden zijn gepleegd, te
gen 141 in 1959 en 126 in 1958. HiJ
deelde mee, dat hij deskundigen had
opgedragen, de jongste reeks moor 'en
te analyseren om te zien, of er nit ve
maatregelen nodig zyn.
Een groep conservatieve afgevaardig
den diende een motie 'n. waarin wordt
gevraagd, de doodstraf uit te breiden
tot seksuele moorden.
Secretaris-generaal Hammarskjöld van de V.N. heeft gisteren ver
klaard. dat het besluit van Marokko, de V.A.R. en Indonesië om hun
troepen terug te trekken uit Kongo zo ernstig is. dat de aandacht vai^
de Veiligheidsraad erop gevestigd dient te worden. Hij zegt dit in een
nieuw rapport aan de Veiligheidsraad, waarin hij het onder meer heeft
over de gevolgen die dit besluit voor het voortbestaan van de V.N.-
strijdmacht in Kongo kan hebben.
„Zo spoedig mogelijk" zullen 1.150 Indonesiërs teruggetrokken worden, Marokko
zal 3.240 man repatriëren en de V.A.R. heeft bekendgemaakt, dat zij tegen 1
februari haar contingent van 510 man zal terugtrekken, aldus Hammarskjöld.
By dit verslag was de tekst gevoegd van de boodschap die hy woensdag aan de
regeringen van Indonesië, Marokko en de V.A.R. heeft gestuurd. Hierin zegt hij
het besluit van deze regeringen om hun troepen uit Kongo terug te trekken
„diep te betreuren".
VN helpen mee bij
evacuatie
De Verenigde Naties hebben gisteren
bekendgemaakt, dat zU zullen meehel
pen by de evacuatie van alle Fransen
en Belgen, die Oostprovincie en Kivoe
willen verlaten. Deze provincies worden
thans beheerst door Loemoemba-troe-
pen.
De woordvoerder van de VN zei, dat
de Franse regering haar burgers had
gelast de twee provincies te verlaten. De
Belgische regering had de Belgen in de
provincies „aangeraden" te vertrekken.
Ook de Nederlandse regering heeft dit
haar ongeveer honderd onderdanen daar
geadviseerd.
Volgens de woordvoerder zyn er onge
veer 2.000 Europeanen in Oostprovincie
en 700 in Kivoe, merendeels Belgen en
een vrij groot aantal Fransen.
Naar verluidt is de voorgenomen eva
cuatie niet het gevolg van een snel
slechter worden van de toestand in de
provincies maar van de vrees voor mas
sale vergeldingsmaatregelen tegen Euro
peanen, in het bijzonder tegen Belgen,
als Loemoemba niet spoedig wordt vrij
gelaten.
Volgens een woordvoerder van het
State Departement is in Kongo een
aantal Amerikanen mishandeld door
naar men aanneemt aanhangers van
Loemoemba. In Goma werden dertig
Amerikanen onder wie zeven missiona
rissen en zeven kinderen vastgehouden.
Aan de VN was om bescherming ge
vraagd.
Gift van Koningin Juliana
Naar de Rijksvoorlichtingsdienst me
dedeelt heeft Koningin Juliana een gift
beschikbaar gesteld ten bate van de ac-
die van het Nederlands Rode Kruis tot
leniging van de hongersnood in Kongo.
Vertrouw de levering van een RADIO of TELEVISIETOESTEL
toe aan een firma met:
Ervaring Vlotte service Ruime sortering
Aan deze eisen voldoet
Het adres voor PHILIPS RADIO <S TELEVISIE
NIEUWE RUN 30—32 TELEFOON 24244*
Gisterochtend is te San Carlos het
nieuwe kabinet van El Salvador beën-
digd.
Het regeringsdirectoraat heeft mee
gedeeld dat verscheidene communisti
sche agitators zyn aangehouden „ten
einde de ondermijnende activiteit te
voorkomen van mensen, die door het
buitenland worden beaald".
Tijdens de beëdiging hebben zich op
straat enkele ongeregeldheden voorge
daan.
Het directoraat zegt geen verbindin
gen met enige politieke partij te heb
ben. De leden zullen zich niet kandi
daat stellen bij de komende verkiezin
gen. Zij streven slechts naar herstel
van het vertrouwen van het volk in
de overheid.
Volgens het nieuwe regeringsdirecto
raat helde de vorige regering over naar
het communisme.
Twee leden van de vorige junta en
oud-president Osorio zyn gisteren het
land uitgezet.
t Uit Het Leidsch Dagblad van
29 Januari 1861:
De Middelburg sche Cou
rant schrijft opnieuw, dat de
Minister van Oorlog wel voorals
nog zijn ontslag niet heeft inge
diend, maar het toch zeker is,
dat de onderlinge verhouding
der leden van het kabinet van
dien aard is, dat van een lang
bijeenblijven niet te denken valt.
De Mémorial de la Loire wil
uit een goede bron weten, dat de
geheele Fransche armee wettigt
gewapend zal worden met revol
vers met zes loopen. De infante
rie zou dat geduchte wapen met
een ijzeren hark aan den gordel
dragen, terwijl z\j bij de kaval-
lerie in de rechter holsters zou-
den worden gestoken.
