KRACHTIGE, BEZIELENDE REDE
VAN AMERIKAANSE PRESIDENT
Kennedy's rede overal
met instemming begroet
WEERBERICHT
Welsprekend man sprakzonder vals pathosde
ivoordenwaaraan deze wereld behoefte heeft
Eén thema; de betrekkingen van
Amerika en de overige landen
HANDLANGER VAN EECHMAKN
!ti WEHEN GEARRESTEERD
Amerika ivas gisteren gedurende
een klein uur zonder president
FLIM
(§uct Qïièuws*
Opgericht 1 maart 1860 ZATERDAG 21 JANUARI 1961 No. 30260
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: e i t »ar oisüoeot DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte Slngel l- Lelden - Glro 51055
Hooldredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f255 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amerikaanse correspondent, dr. P. Korteweg)
Sedert Franklin Roosevelt heeft geen Amerikaanse president zo
bezielend tot zijn land en tot de wereld gesproken als president Kennedy
in zijn korte, maar krachtige inaugurele rede. In de beste zin van het
woord was dit een literaire toespraak, want alleen een begaafd kunste
naar vermag zijn woorden zo te kiezen en zulk een krachtig ritme te
geven aan zijn zinnen, dat hoorders en lezers erdoor worden geraakt en
bezield. En dat woord „bezield" betekent niets meer en niets minder
dan dat men door deze taal in het hart wordt gegrepen. Kennedy die
tijdens zijn campagne zijn beroep op de kiezers vrij simpel heeft ge
houden, heeft zich thans geopenbaard als een welsprekend leider, die.
zonder pompeusheid en zonder vals pathos, de ernstige woorden heeft
gesproken, waar deze tijd zo dringend behoefte aan heeft.
Ontwapening als
centraal probleem
Amerika en de wereld kunnen zich
dit alles voor gezegd houden en als
er nog moed en vitaliteit in de vrij
heidslievende mensen aanwezig is, dan
moet hun reactie op deze rede wel krach
tig zijn en getuigen van nieuwe hoop.
De rede had slechts één thema: de re
laties tussen Amerika en de wereld! En
de rede had slechte één doel: vrede en
vrijheid! In één zin kenschetste Kenne
dy de fantastische macht ten goede en
ten kwade, die de mens in dit stadium
bezit.
De mensheid van thans is bij machte
alle vorm van menselijke armoede te
niet te doen doch tevens om elke vorm
van menselijk leven te vernietigen.
Kennedy sprak namens de nieuwe ge
neratie van Amerikanen, die gehard is
door oorlog en gedisciplineerd door kou
de en bittere vrede, en verklaarde, dat
Amerika elke prijs zal betalen en elke
last zal dragen teneinde de vrijheid in
stand te houden.
Hij richtte zich daarbij allereerst tot
de Westeuropese bondgenoten en deze
geste zal in de oude wereld stellig ge
waardeerd worden. Hij beloofde trouw
aan Amerika's culturele verwanten en
gaf uiting aan zijn overtuiging, dat Ame
rika en deze bondgenoten, mits verenigd,
tot vrijwel alles in staat zijn.
Van de nieuwe staten verwacht hij
niet op alles ja en amen doch wel een
inspanning om de eigen vrijheid te hand
haven.
Daarbij wil Amerika helpen evenals
bij de bestrijding van armoede. Hij
AF EN TOE MOTREGEN
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Tijdens het weekeinde blijft het weer
in ons land onder invloed, van lage druk.
storingen met af en toe wat regen. Met
zuidelijke winden wordt langzaam nog
iets zachtere lucht aangevoerd. De sto
ring, die morgen het weer zal bepalen
vormde zich ten westen van Ierland.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
22 JANUARI
Zon op: 8.35 uur; onder: 17.09 uur.
Maan op: 11.25 uur; onder: uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.20 en 19.42
uur. Laagwater te 2.57 en 15 27 uur.
(23/1 Hoogwater te 8.10 en 20.35 uur.
Laagwater te 3.49 en 16.19 uur).
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
cn een bijvoegsel.
knoopte daar de waarschuwing aan vast
dat zij, die macht hebben gezocht door
te rijden op de rug van een tijger, altijd
einde hebben gevonden in des tijgers
maag!
Kennedy's woorden tot Latijns Ame
rika betekenen een onderstreping van
de Monroeleer: het Westelijk halfrond
wenst meester te blijven in eigen huis.
De armoede moet gezamenlijk worden
bestreden evenals agressie en ondermij
ning. In de Verenigde Naties ziet Ken
nedy Amerika's beste hoop alsmede een
schild voor nieuwe en zwakke staten.
Wenk aan Moskou
Wat Kennedy tenslotte tot de commu
nisten zei, is wel het belangrijkste uit
deze indrukwekkende rede.
Zijn dringend verzoek luidde: laten
beide partijen opnieuw beginnen met het
zoeken naar vrede voordat de machten
der duisternis opzettelijk of per onge
luk de gehele mensheid ten gronde rich
ten. Kennelijk heeft hij kritiek op de
manier waarop beide partijen het ont
wapeningsprobleem hebben aangepakt.
Laten beide partijen Oost en West
dus voor de eerste keer eens ernstige
en preciese voorstellen doen voor in
spectie en controle der bewapening, zo
riep hij uit. Kennedy wekte daarbij de
indruk dat hij de bevoegdheid tot het
controleren wilde overdragen aan de Ver
enigde Naties, hetgeen stellig een sug
gestie is welke ernstige aandacht ver
dient.
Wat kunt gij doen!
Snel zal een betere wereld volgens
hem niet tot stand kunnen komen, doch
hij riep zijn landgenoten op er thans
een serieus begin mee te maken.
Kennedy toonde zich duidelijk een
man die met enthousiasme deze taak
aanvaardde, doch succes of mislukking
zal afhankelijk zijn van de reacties zij
ner landgenoten.
Tot hen zei hij: vraag niet wat het
land voor u zal doen, vraag wat gij
kunt doen voor uw land. Tot al zijn
medeburgers in de wereld zei hij: vraag
niet wat Amerika voor u zal doen, doch
wat zij tezamen kunnen doen voor de
vrijheid van de mens.
Zoals gebruikelijk riep hij aan het slot
van zijn rede God's zegen in, doch hij
voegde daar aan toe dat hier op aarde
Gods werk waarlijk 's mensen eigen
werk moet zijn.
Bemoedigend beleid
Zo eindigde deze gespierde en bezie
lende toespraak!
De president had op demonstratieve
wijze prioriteit verleend aan wat het
zwaarste weegt in deze tijd: Amerika's
buitenlandse betrekkingen en hun effect
op het handhaven van vrede en vrijheid.
Hij liet er geen twijfel over bestaan,
dat Amerika sterk moet blijven zolang
er geen bevredigende ontspanning en
ontwapening zijn bereikt, doch trachtte
de goede sfeer te scheppen voor serieus
Tijdens de inauguratieplechtig
heid in Amerika werd deze foto ge
maakt van de gaande en komende
president, Eisenhower en Kennedy.
en constructief overleg met de commu
nisten.
Het is bijzonder bemoedigend dat Ken
nedy's hoogste medewerkers voor het
buitenlands beloid: Rusk, Stevenson en
Bowles allen in de afgelopen weken ge
heel in de geest dezer inaugurele rede
hebben gesproken, hetzij in het open
baar, hetzij in besloten kring.
Kennedy en deze drie begaafde mede
werkers kunnen daarom een waarlijk
harmonieus team vormen waar de we
reld alle goeds van mag verwachten.
Indien een goed begin het halve werk
is dan heeft deze regering reeds veel
tot stand gebracht, doch de andere helft
van het grote werk moet ondernomen
worden door Kennedys gehoor van deze
dag: Amerika en de gehele wereld.
Sneeuwstormen in
Amerika: 17 (loden
De zware sneeuwstormen in ver
scheidene delen van de Verenigde
Staten hebben tal van slachtoffers
geëist: in Pennsylvania kwamen
negen mensen om het leven, in
New York vier en in de staten
New Jersey en Indiana elk twee,
in totaal totnutoe zeventien. In
Pough-Keepsie, in de staat New
York, werd de noodtoestand afge
kondigd. Uit Middletown, even
eens in deze staat gelegen, stuwde
de storm de sneeuw tot een hoogte
van 75 cm op. Elders waren hoog
ten van een halve meter normaal.
Gisteren hebben, zoals reeds gemeld,
in verscheidene delen van de Verenigde
Staten zware sneeuwstormen gewoed. In
de stad New York werd het luchtverkeer
op de vlieghavens stilgelegd, terwijl het
openbare vervoer, dat reeds door een
staking was ontwricht, verder werd ver
lamd. In de door snijdende winden op
gejaagde sneeuw lieten autobestuurders
hun wagens in de steek en voetgangers
schuifelden door de sneeuwjacht in de
bijkans verlaten straten. In de buiten
wijken van de stad stond het leven
nagenoeg stil. Scholen en winkels waren
gesloten, er werd geen melk en ook geen
post bezorgd en de sneeuwploegen stre
den een zware strijd om de hoofdver
keerswegen open te houden.
(Van onze Weense correspondent)
Franz Novak, 47 jaar oud en een
van de onmiddellijke medewerkers
van Adolf Eichmann, is in een
Weense drukkerij gearresteerd. De
officier van Justitie in Frankfort
am Main had hiervoor een premie
van 10.000 mark ter beschikking
gesteld.
Franz Novak was in 1938 in Eichmanns
„Zentralstelle für die Jüdische Auswan-
derung" in Wenen werkzaam en werd
beschouwd als een specialist voor alle
„technische vraagstukken" die in ver
band stonden met de deportatie van
joden. Vanaf 1944 was hij lid van Eich
manns speciale afdeling in Boedapest.
Novak wordt er voornamelijk van be
schuldigd dat hij Eichmann heeft ge
holpen bij zijn massamoorden. Hij is
tegenwoordig zetter in een Weense druk
kerij, is getrouwd en heeft twee kinde
ren. Tegelijkertijd zoekt de Oostenrijkse
politie naar twee andere medewerkers
van Eichmann, de gebroeders Hans en
Rolf Günther, waarvan vermoed wordt,
dat zij zich eveneens in Oostenrijk op
houden.
De inauguratie-rede van president Kennedy is over de gehele wereld
met instemming begroet. In Londen noemde men haar uiterst verzoe
nend van toon. Zij biedt goede vooruitzichten voor onderhandelingen
tussen Oost en West. Het Sovjetrussische persagentschap Tass gaf een
zeer uitgebreid verslag van de beëdigingsplechtigheid en de rede van
Kennedy werd veelvuldig geciteerd. Zowel Democraten als Republi
keinen in Amerika zelf toonden zich enthousiast, hetgeen eveneens het
geval was met de buitenlandse diplomaten, wie het opviel, dat er vrij
wel uitsluitend buitenlands-politieke kwesties in werden behandeld.
Binnenlandse aangelegenheden als het handhaven van de burgerrech
ten zijn ternauwernood aangeroerd. De Westduitse regering gaf een
officiële verklaring uit, waarin vooral aandacht werd gegeven aan de
passage, die sprak over de plicht van de Ver. Staten om de vrijheid te
handhaven. Ook elders waren de uitlatingen van vooraanstaande
woordvoerders enthousiast. De nieuwe president ontving tal van geluk
wensen, o.a. van president Brezjnef en premier Kroesjtsjef van de
Sovjet-Unie. Zelfs de Cubaanse premier Fidel Castro was van mening,
dat Kennedy's rede „enige positieve aspecten vertoonde".
Rookwolkjes uit de
lessenaar....
Het grote moment van de inauguratie-
dag in Amerika was Kennedy's rede,
welke omlijst was door de gemoedelijke,
bonte folklore, die traditioneel geworden
is bü een presidentswisseling in de Ver
enigde Staten. De nieuwe president, die
vlak voor zyn toespraak kennelijk ner
veus was, sprak zyn rede in volmaakte
beheersing uit en met een vaste stem.
Meer en meer wist hy zijn gehoor te
betrekken bij wat hij betoogde, en toen
hij tegen het slot de vraag stelde: „Wilt
gy deelnemen aan deze historische in
spanning?". antwoordde de menigte met
een overtuigd „ja". Herhaaldelijk werd
zyn toespraak door applaus onderbro
ken en de schoolkinderen zullen in de
komende jaren waarschynlyk hele pas
sages van deze rede uit het hoofd leren.
Woorden zoals „laten wy nooit onder
handelen uit vrees, doch laten wij nooit
vrezen te onderhandelen", waren be
roemd vanaf het moment dat zij uitge
sproken werden.
Hoewel de thermometer zes graden
onder nul aanwees en hoewel een straffe
noordwester het verblijf in de open lucht
alles behalve plezierig maakte, sprak de
jonge president zijn rede uit zonder dat
hy een jas aan had. De daklysten van
het Capitool waren feestelyk afgezet met
een laag verse sneeuw, de lucht was
strak blauw en de zon gaf aan het
tafereel een stralende vrolijkheid. Voor
dat de plechtigheid begon speelde een
militaire kapel .pittige marsmuziek. Om
warm te blijven stampte het publiek op
gewekt op de n\aat van de muziek mee.
De banken waren keurig schoongeveegd
doch op de grond lag nog een dikke laag
sneeuw.
(Men zie ook elders in dit nummer)
Nieuw excuus
Chinese mislukking:
bourgeois-sabotage
Een onder leiding van Mao Tse-toeng
gehouden voltallige vergadering van het
centraal comité der Chinese communis
tische partij heeft besloten dringende
maatregelen te nemen ter oplossing van
de tijdelijke moeilijkheden, ontstaan in
de voedselvoorziening van de bevolking
en de bevoorrading met grondstoffen
van de lichte industrie als gevolg van
de slechte oogst.
Het communiqué veroordeelt verder
de sabotagedaden, waaraan een zeker
aantal„Bourgeois-elementen en voor
malige grondbezitters, die in het party-
en staatsbestuur zyn geïnfiltreerd" zich
hebben schuldig gemaakt en die „profijt
hebben getrokken van de moeilijkheden,
welke zijn veroorzaakt door de jongste
natuurrampen en bepaalde andere te
kortkomingen in de werkzaamheden van
plaatselyke kaders, die aan het licht zyn
gekomen".
Verder blijkt uit het communiqué, dat
in overeenstemming met instructies van
het centraal comité, de partij organisa
ties een „zuivering" hebben uitgevoerd
in verschillende stads- en plattelands
gebieden. Volgens het communiqué
zouden ongeveer tien procent van de
ambtenaren bij deze zuivering zyn
betrokken.
Nehroe kondigt
aftreden aan
(Van onze Londense correspondent)
In een exclusief interview met
een speciale verslaggever van de
„Daily Herald" heeft Pandit
Nehroe, India's premier, vlak voor
de aankomst van het Britse
Koninklijke paar in Nieuw-Delhi.
verklaard, dat hij als hoofd van de
regering wenst af te treden. Hij
gelooft dat dit het beste voor hem
zelf en voor India zou zijn. Hij wil
de rest van zijn leven een normaler
bestaan leiden en heeft de Congres-
partij hiervan op de hoogte gesteld.
De party voelt niets voor Nehroe'
heengaan, maar hij zei, dat hy in staat
is zijn wil door te zetten. Nehroe vindt
dat India verandering nodig heeft en
zelf heeft hy er genoeg van nog langer
achter een bureau te zitten. Zijn ge
zondheid is uitstekend. Nehroe's vertrek
zou inderdaad een belangrijke terugslag
kunnen hebben, aangezien hy de be
langrijkste leider is van het neutralisme,
die zich zelf in het zenuwcentrum der
internationale politiek heeft geplaatst.
Brits Koningspaar
in Nieuw-Delhi
Koningin Elizabeth en haar gemaal,
de hertog van Edinburgh, zijn vandaag
in de Indische hoofdstad Nieuw-Delhi
aangekomen. Zij zullen van hieruit hun
reis van zes weken door India, Pakistan.
Nepal en Perzië beginnen.
Bij de aankomst werden 21 saluutscho
ten gelost. De 75-jarige president van
India, Radjendra Prasad, de vice-pre-
siodent. Radhakrisjan, en de minister
president. Nehroe, waren ter begroeting
op het vliegveld aanwezig.
Langs de route die de Koningin zou
volgen, stonden twee uur voor de aan
komst al een half miljoen mensen.
Prins Bernhard heeft gisteren in
gezelschap van zijn particulier
secretaris een bezoek gebracht aan
Gelderland. De Prins tijdens zijn
rondgang door een rijwielfabriek
in Dieren.
Insluiper overviel
verpleegster
Dc 27-jarige Amsterdamse ver
pleegster Nellie Dekkers is gister
avond tegen half negen in haar
kamer in een woning aan de Sta
tionkade 25 te Amsterdam, door
een vreemde man met een hard
voorwerp neergeslagen. Zij werd
met een bloedende hoofdwonde ter
observatie in het Wilhelminagast-
huis opgenomen. Haar toestand is
bevredigend. De insluiper koos het
hazenpad. De politie heeft hém nog
niet kunnen achterhalen.
De verpleegster, die op de vierde ver
dieping van het pand twee zolderkamers
bewoont, kreeg gisteravond de schrik van
haar leven. Ze had kort na acht uur
haar zitkamer een ogenblik verlaten om
op de tweede verdieping thee te halen.
Toen ze om tien voor half negen terug
keerde, zag ze dat de deur van haar
slaapkamer op een kier stond. Achter de
deur trof zij een vreemde man aan. „Ik
zit in geldnood", stamelde de ongeveer
20-jarige man, die zijn handen op de
rug hield.
Hoewel hevig geschrokken verloor de
verpleegster haar zelfbeheersing niet.
„Wat heb je daar op je rug", vroeg ze
de man, die in plaats van te antwoor
den, de verpleegster met een hard voor
werp op het hoofd sloeg en vervolgens
nog een tik tegen een harer armen gaf.
De insluiper rende daarop de trap af en
verliet het huis dat hij waarschynlyk op
dezelfde manier was binnengedrongen.
De verpleegster, die haar bewustzyn
niet verloor (haar verwondingen vielen
nogal mee) heeft de politie meegedeeld,
dat haar belager ongeveer 1.60 groot is,
blond krullend haar en een hoekig ge
zicht heeft. Hy was gekleed in een
blauwe trui en spykerbroek.
Advertentie
PHILIPS TELEVISIE
f 695.—.
persoonlijke
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betaling.
Uit Het Leidsch Dagblad van
23 Januari 1861:
Met leedwezen verneemt
men, dat de bekende Miss
Nightingale ernstig ongesteld is
en dagelijks in krachten af
neemt.
Te Nijmegen vreest men
voor den aandrang van het ijs
bij het losgaan van de rivier.
De chirurgijns bestaan aldaar
alleen va?i gebroken armen en
beenen, ten gevolge van de
gladheid der straten.
