FRANSE PRESIDENT KREEG EEN
ROYALE MEERDERHEID 75%
Regering-Eyskens lioudt
krachtig voet hij stuk
éw êffu
Tegen atoomwapens
der V.S. in Nederland
WEERBERICHT
NA HET REFERENDUM VAN GISTEREN
In het moederland geen incidentenin Algerije
twintig doden bij een aanval op een stembureau
Verhoudingen opgeklaard, maar
partijen dichter bij elkaar?
Kalm weekeinde in België
De rebel met hét gebroken Kart
„Veiligheid en vrede in gevaar"
lernvs
Opgericht 1 maart I860
MAANDAG 9 JANUARI 1961
No. 30249
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoecfc
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f750 per kwartaal; f255 per maand; f059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507
(Van onze Parijse correspondent)
Frankrijk heeft president Charles de Gaulle opnieuw met een ruime
meerderheid van 75 procent der uitgebrachte stemmen zijn vertrouwen
geschonken. Wanneer men echter ook het vrij gebruikelijke percentage
van 25 procent der stemonthoudingen in de berekening betrekt, dan
daalt De Gaulles meerderheid tot 57 procent van het totale aantal der
circa 23 miljoen stemmen in het Franse moederland. Zoals men weet
hadden de uiterst linkse en rechtse vleugels geadviseerd zich aan de
volksstemming te onttrekken, maar heel veel effect heeft dit advies dus
niet opgeleverd. Over Algerije waren hedenochtend de volledige uit
slagen nog niet bekend; het was echter wel zeker, dat in dat land, dat
de inzet van het referendum vormt, de stemming voor de generaal veel
minder bemoedigend is uitgevallen. Niettemin zou er toch een ja-woord
uit de bus zijn gekomen, doch dat resultaat heeft, politiek en moreel
gesproken, ontegenzeggelijk een zeer aanvechtbaar karakter.
Vragen muntten niet
uit door helderheid
Overal en in het bijzonder in de grote
steden waar de moslims hun eigen gang
konden gaan, is de onthouding van hun
kant overweldigend groot geweest, waar
mee het FLN, dat een parool in die zin
had uitgegeven, opnieuw de greep op de
Algerijnse massa heeft gedemonstreerd.
De Europeanen moeten in grote meer
derheid „neen" hebben gezegd tegen de
voorstellen van de generaal. Doordat op
het platteland of in de bleds het leger
zijn vinger in de pap wist te houden,
moest zich daar een massale meerder
heid voor het ja -woord hebben uitge
sproken. Over de gehele linie beschouwd
zouden die laatste stemmen de weeg
schaal over Algerije toch ten gunste van
een positieve uitspraak van omstreeks
zestig procent der uitgebrachte stemmen
kunnen doen doorslaan.
Terwijl in heel Frankrijk de
stemming zeer rustig en zonder in
cidenten is verlopen, ging het refe
rendum in Algerije met verschei
dene ernstige en bloedige botsin
gen gepaard. Bij een aanval van
mannen van het FLN op het stem
bureau in de buurt van Oran werd
door het Franse leger het vuur
geopend. Er vielen twintig doden
en 85 gewonden.
Het was de zesde keer, dat de Fransen
sedert de laatste oorlog in 1945 werden
opgeroepen aan een referendum deel te
nemen. Het was echter de eerste keer,
dat aan dit referendum een probleem
van politieke en niet van constitutionele
aard ten grondslag was gelegen. Om
streeks twee uur in de nacht maakte, in
het ministerie van Binnenlandse Zaken
waar zich de Franse en buitenlandse
journalisten hadden verschanst, de voor
zitter van de constitutionele raad Leon
Noel de cijfers over de stemming in
Frankrijk bekend. Het referendum was
door het staatshoofd met zijn drie
VEEL WIND
De Bilt verwacht van heden tot mor
genavond, half tot zwaarbewolkt met
tijdelijk regen nu en dan buien, matige
tot krachtige, tijdelijk stormachtige
wind. aanvankelijk tussen zuid en zuid
west, later ruimend naar west tot noord,
west. Weinig verandering in tempera
tuur. Opgemaakt te 11.15 uur.
10 JANUARI
Zon op; 8.46 uur; onder; 16.50 uur.
Maan op: 0.56 uur; onder: 12.25 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.39 uur en
21.07 uur.
Laagwater te 4.07 uur en 16.37 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
De opkomst voor de stemming in
Frankrijk was naar de Franse maat
staven groot. Voor de meeste stem
bureaus stonden lange rijen kiezers
geduldig op hun beurt te wachten
om hun stem uit te brengen.
jongste boodschappen voorgesteld als een
persoonlijk vertrouwensvotum of
andere gezegd een plebisciet en in die
geest heeft het Franse volk dan ook „ja"
geantwoord op vragen, die overigens op
Meerderheid van een
miljoen in Algerije
De officiële einduitslag van de
„volksraadpleging in Algerije is:
1.747.529 „ja" en 782.056 „neen"-
stemmers.
zich zelf niet uitmuntten door duidelijk
heid en zelfs aan elkander tegenstrijdig
waren. Om die reden is het op dit
moment dan ook nog moeilijk al een
concrete conclusie uit de uitslag te trek
ken wat betreft de oplossing van het
Algerijnse probleem. De Gaulle heeft zijn
handen volledig vrij weten te houden.
Hij vroeg een oordeel over het zelfbe
schikkingsrecht voor Algerije, dat door
vrijwel niemand meer omstreden wordt.
Maar hij verzocht ook een algemeen
akkoord voor zijn voornemen om reeds
nu in Algerije voorlopig bestuursorga
nen in te richten, die dus vooruit zouden
lopen op de gaullistische formule voor
de organisatie van het land, een formule
waarvan het FLN (het Algerijnse Be
vrijdingsfront) tot dusver echter niet
heeft willen weten.
Voetangels en klemmen
De weg blijft dus duister of tenminste
bezaaid met voetangels en klemmen en
er is niemand, die nu al met stelligheid
zeggen kan of de vrede door deze uitslag
dichter bij is gekomen dan wel zich juist
verder heeft verwijderd. Het is, nog
maals, een vraag van persoonlijk ver
trouwen in de generaal. Zal De Gaulle,
gesteund door zijn hernieuwde meerder
heid nu pogen het gesprek met het
FLN te heropenen? Of is het referen
dum, zoals de linkse oppositie insinueert,
slechts een afleidingsmanoeuvre geweest
om, ten einde de legerleiding te ontzien,
een oplossing van het Algerijnse drama
opnieuw op de langebaan te verschuiven?
Misschien zullen de volgende weken een
antwoord geven op deze vragen. Woens
dag komt de regering bijeen om de
slotsom uit de referendumcijfers te trek
ken. Er wordt in politieke kringen in
Parijs opnieuw gesproken van een bevel
„staakt het vuren", dat door De Gaulle
binnenkort en zonder voorafgaand over
leg met de Algerijnse nationalisten zou
kunnen worden gegeven.
Er zouden uit naam van het Elysée de
laatste weken, zoals we reeds eerder be
richtten, ook nieuwe en geheime stappen
bij het FLN in Tunis zijn ondernomen
om de draad van het gesprek, die afge
lopen zomer in Melun werd afgebroken,
weer op te nemen. De situatie is nu, kan
men zeggen, dus zo, dat De Gaulle in
Frankrijk zijn positie ontegenzeggelijk
aanzienlijk heeft versterkt, terwijl van
zijn kant het FLN nu eveneens opnieuw
heeft aangetoond, dat het op een mas
sale meerderheid van de Algerijnen kan
rekenen De verhoudingen zijn nu
wederzijds opgeklaard, zonder dat men
evenwel zeggen mag, dat de partijen
ook dichter tot elkaar zijn gekomen.
De Gaulle brengt zijn stem uit in
het raadhuis van Colomby-les-deux-
Eglises.
Radio-propaganda in
de koude oorlog
Het totaal aantal zenduren van
de communistische radiostations is
tussen 1947 en 1959 met vijfhon
derd procent toegenomen. Er
wordt thans per week bijna drie
duizend uur in 55 talen uitgezon
den, aldus het Amerikaanse voor
lichtingsagentschap (,,The United
States Information Agency").
In deze periode is het aantal
zenduren van de USIA gestegen
van 231 tot 565 uur per week.
waarbij in 36 talen wordt uitgezon
den. Hierbij komen nog 2.400 uur
per week aan amusementspro
gramma's.
Het aantal Russische zenduren ls ln
deze twaalf jaar bijna verdriedubbeld;
het bedraagt thans 975 uur per week.
De communistische vazalstaten in
Europa verzesvoudigden in hun zend
uren: 178 uur per week in 1949, tegen
1.060 in 1959.
Zij nemen hiermede 36 procent van
het communistische totaal voor hun
rekening en hun gezamenlijke zendtijd
ligt hoger dan die van de Sovjet-Unie.
De meest opvallende ontwikkeling was
echter in communistisch-China te be
speuren. De Chinese volksrepubliek zond,
na ongeveer uit het niets te zijn begon
nen, eind 1959 512 uur per week uit. Dit
komt neer op achttien procent van het
totaal aantal zenduren der communis
tische radiostations en het houdt in, dat
de Chinese volksrepubliek op dit gebied
in de communistische wereld de tweede
plaats, na de Sovjet-Unie, heeft inge
nomen.
WERKTIJDVERKORTING
IN DE TEXTIELINDUSTRIE
Het bureau van de vakraad voor de
textielindustrie te Tilburg deelt mede,
dat partijen bij de C.A.O. voor de tex
tielindustrie met het College van Rijks
bemiddelaars volledige overeenstemming
hebben bereikt over de ondernemingsge
wijze invoering van de 45-urige arbeids
week voor de niet-in-ploegendienst-wer-
Icende werknemers.
De vakraad is gemachtigd om desbe
treffende vergunningen te verlenen voor
de ondernemingen, die hebben aange
toond, dat voldoende waarborgen aan
wezig zijn, dat arbeidstijdverkorting niet
tot een noemenswaardig produktiever-
lies zal leiden. Gelet op de voorberei
dingen, die de textielondernemingen in
de afgelopen maanden reeds hebben ge
troffen, mag worden verwacht, dat de
ondernemingsgewijze invoering van de
arbeidstijdverkorting in deze bedrijfstak
thans vlot zal verlopen.
(Van onze Brusselse correspondent)
Bij onze zuiderburen geldt de werkweek van vijf dagen en daarom
was het moeilijk tijdens het weekeinde te constateren of er gewerkt
werd of niet. Wie bijv. zaterdag of zondag door Brussel wandelde
bemerkte eigenlijk niets van de staking. Trams en autobussen reden als
normaal. Van de Brusselse stations vertrokken treinen als gewoonlijk
en ze kwamen aan als gewoonlijk. Winkels en warenhuizen waren
geopend. Café's en restaurants zaten vol publiek. Zondag werd in
Anderlecht de grote voetbalwedstrijd Anderlecht-Charleroi gehouden.
Alleen des avonds brandden de lichtreclames niet, maar dat was dan
ook alles wat aan de staking herinnerde.
Toch duurden zij voort en betuigden de socialistische vakbonden
eens te meer, dat zij ze tot het bittere einde zouden voortzetten.
Advertentie
Hebt u de boeiende levensbeschrijving van.de Algerijnse
opstandelingenleider, Ferhat, Abbas, gemist? Jammer!
r A 7 4 v, V. v,
Nota der Sovjet-regering
De minister van Buitenlandse Zaken van de Sovjet-Unie, A. Sobolev
heeft aan de Nederlandse ambassadeur in Moskou, de heer H. A. Helb,
een nota overhandigd waarin gewaarschuwd wordt tegen de aanwe
zigheid van Amerikaanse atoomwapens in Nederland, aldus meldt het
persbureau Tass.
„Door toe te laten, dat Amerikaanse atoomwapens worden opgesla
gen, stelt de Nederlandse regering het Nederlandse volk voor een
geweldig risico en brengt zij de veiligheid van het Nedrlandse volk
en de zaak van de vrede in gevaar", aldus wordt in de nota o.m. opge
merkt. In de nota wordt voorts gezegd, dat, wanneer Nederland in een
eventuele atoomoorlog als atoombasis fungeert vergeldingsaanvallen
met atoomwapens niet kunnen worden ontgaan.
Volgens berichten in de pers zijn reeds
atoomkoppen voor de „Honest John" en
de „side-winder" raketten aan Neder
land geleverd, tezamen met atoombom
men voor de tactische oorlogsvoering, en
zullen atoomkoppen voor de „sergeant"-
raket in 1961 aan Nederland geleverd
worden.
Het feit dat Amerikaanse atoomwa
pens op Nederlands grondgebied zijn
opgeslagen wordt bevestigd door de ver
klaring van het Nederlandse minister
van Defensie, die op 30 november 1960
is gepubliceerd en waarin ronduit ge
zegd wordt dat Nederland deze moderne
wapenen, heef t aanvaard.
Hieruit volgt dat de Nederlandse re
gering, zwichtend voor de druk van de
V.S., de eerste regering van de landen
op het Europese continent is, dat er in
toestemt dat haar land als een Ameri
kaanse atoombasis wordt gebruikt.
„Grote vergissing"
Er is geen grotere vergissing, aldus de
nota o.a. verder, dan te geloven dat het
opslaan van Amerikaanse atoomwapens
op Nederlands grondgebied tot op zekere
hoogte de veiligheid van Nederland
waarborgt. Integendeel, de veiligheid
van Nederland loopt groot gevaar door
zulke daden, omdat door het nemen
van deze stap de Nederlandse regering
het lot van haar land in handen van
de militaire leiding van een vreemd
land legt de V.S. dat is van hen,
die hun toevlucht kunnen nemen tot
het gebruik van kernwapens voor doel
einden die niets te maken hebben met
de nationale belangen van Nederland.
Het is absoluut duidelijk voor ieder
die ook maar enigszins met de toestand
op de hoogte is, dat als de agressieve
krachten van de V.S. van Amerika een
raket-atoomoorlog ontketent, of door
hun medeplichtigen doen ontketenen,
Nederland, fungerend als atoombasis,
niet zal kunnen ontsnappen aan vergel
dende atoomaanvallen.
De Sovjet-regering herinnert de Ne
derlandse regering hieraan geenszins
met het oogmerk Nederland te bedreigen
of te intimideren.
De Sovjet-regering heeft algemene en
algehele ontwapening der landen voor
gesteld, alsmede het verbieden en ver
nietigen van kern en raketwapens, en
werkt actief voor het verkrijgen van een
spoedige overeenstemming over deze
vraagstukken.
Waarschuwing
Uitsluitend geleid door deze overwe
gingen en ook om de vrede en de inter
nationale veiligheid te waarborgen,
acht de Sovjet-regering het noodzake
lijk de Nederlandse regering te waar
schuwen tegen stappen waaraan zeer
ernstige gevolgen zijn verbonden voor
het bestaan van Nederland zelf en voor
de veiligheid van andere landen.
De Sovjet-regering spreekt de hoop
uit dat de Nederlandse regering de ver
antwoordelijkheid die het door boven
vermelde acties op zich heeft genomen
ernstig zal overwegen en de noodzake
lijke gevolgtrekkingen hieruit zal maken.
Vijf spionnen in
Engeland gepakt
(Van onze
Lon3<
ense correspondent)
Scotland Yard heeft zondag drie man
nen en twee vrouwen, verdacht van
spionage, gearresteerd. Een man en een
vrouw zijn ambtenaren van de admira
liteit, die werken op de duikbootbasis
van Portland nabij Weymouth.
In 1958 bracht de Amerikaanse door
atoomkracht gedreven onderzeeër „Nau
tilus" daar een bezoek. De anderen zijn
een boekhandelaar en zijn vrouw en een
directeur van een handelsonderneming.
Hun spionage-activiteit geschiedde
tussen juni 1960 en januari 1961. Spiona
ge kan in Engeland worden gestraft met
gevangenisstraf van drie tot 14 jaar.
Uit Het Leidsch Dagblad van
10 Januari 1861:
Watersnood Aan het Bu-
reau van dit blad is een bus ge
plaatst tot ontvangst van giften
voor de noodlijdenden door den
Watersnood, opdat de liefdadig
heid onzer stadgenooten, wier 1
vaders 54 jaren geleden, bij de
ramp die Leiden trof, zooveel
genoten, al is het niet in dien
overvloed, zich toch schitterend
openbare. Reeds is ontvangen t
van L.D. een bankbillet van f. 25
Sabotagedaden
in het zuiden
Tegelijkertijd liet de regering weten
dat er weer meer treinen reden, vooral
in het noorden van het land, dat de
postbestellingen normaal waren en dat
de toestand verder onveranderd was ge
bleven. Zij moest echter ook toegeven,
dat er sabotagedaden waren gepleegd.
In de nacht van zaterdag op zondag om
twee uur is tussen Luik en Namen de
spoorbaan opgeblazen. Tussen Verviers
en Eupen werd een autobus van een
voorbijrijdende auto uit beschoten. Ge
lukkig waren er geen gewonden. In
Bergen (Henegouwen) zijn er ruiten in
geworpen van een middelbare school en
van bankgebouwen. In Luik stierf in het
ziekenhuis één van de betogers van
vrijdag, een 32-jarige betonwerker, die
was gewond tijdens de relletjes. Voorts
zijn er tal van arrestaties verricht. De
schade aan het station Guillemins in
Luik bedraagt 75.000 gulden! Er liggen
nog 75 gewonden in de ziekenhuizen.
In Antwerpen vergaderden de socialis
ten: drieduizend waren er bijeengeko
men, voornamelijk onderwijzers van de
Antwerpse scholen, die besloten de sta
king voort te zetten. Een van de woord
voerders zei, dat er in Antwerpen 55.000
stakers waren. Het socialistische parle
mentslid Detiège hield een rede, waarin
hij betoogde, dat Eyskens op inflatie
aanstuurde. Wie de vorige week de di
lettantische beschouwingen op econo
misch gebied van de heer Detiège in de
Kamer heeft gehoord, weet dat hij er
weinig van begrijpt. Maar 3000 man
juichten hem toch maar hartelijk toe.
Wat gebeurde er verder achter de
schermen om een einde aan de huidige
toestand te maken? De Christelijke (ka
tholieke) Volkspartij heeft nog eens te
meer met nadruk verklaard dat er geen
onderhandelingen worden gevoerd met
de socialisten. Deze laatsten laten tel
kens weer weten, dat er tot het zo ge
heten bittere einde zal worden gestaakt.
De regering heeft op het ogenblik hele
maal geen plannen meer toenadering te
zoeken, omdat zij ervan overtuigd is dat
haar meerderheid hechter is dan ooit.
0 Slot pag. 2
Soebandrio naar Z.-Slavië
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken Soebandrio komt vandaag
in Belgrado aan voor een bezoek van
vijf dagen. Hij is de gast van zijn Zuid-
slavische ambtgenoot Koca Popovic.
