Regeringsverklaring
in de Tweede Kamer
Dreigement van Waalse socialisten
„eenheid des lands is in gevaar"
WEERBERICHT
Concretisering van het in
1961 te voeren woningbeleicl
Niettemin pogingen om H uitweg
te vinden: geruchten over een
gesprek van vakbondsleiders
(Due/
tenivs
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 4 JANUARI 1961
No. 30245
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: EL A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f 2.55 per maand; f0.59 per week
f7.50
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
MET groeiende en gloeiende veront
waardiging hebben ongetwijfeld
velen met ons kennis genomen van
het meer dan misselijk en onverant
woordelijk gedrag van een aantal Haag
se nozems, dat zich niet heeft ontzien
om op de meest brute wijze de orde te
verstoren tijdens een in de Residentie
georganiseerde kerstboomverbranding.
Met ontsteltenis lazen wij hoe zij, op
hun knetterende bromfietsen gezeten,
met brandende kranten in de hand,
trachtten de in de stoet door kinderen
meegedragen kerstbomen in brand te
steken en hoe zij door henzelf buitge
maakte kerstbomen achter de rijen der
toeschouwers in vlam zetten om ze ver
volgens, over de hoofden der kijkers
heen, in de stoet te werpen.
Dit ergerlijke optreden bewijst eens te
meer hoe juist de Haagse burgemeester
handelde, toen hij aan de vooravond van
het scheidende jaar 1960 aankondigde,
dat de politie krachtdadig zou optreden
tegen de baldadigheden, welke de laat
ste jaren gepaard plegen te gaan met de
„viering" van de Oudejaarsavond door
een deel van de Haagse jeugd. Hiertegen
past slechts één verdediging: het kwaad
met hardhandigheid bestrijden!
VOOROPSTELLENDE, dat wij dus
niet het geringste medelijden koes
teren met onbezonnen elementen,
die tengevolge van hun optreden in con
flict komen met de bewaarders van het
wettig gezag en daarbij harde klappen
krijgen te incasseren - hetgeen in casu
leidde tot de dood van een 16-jarige
jongeling - vragen wij ons niettemin af
of, zélfs onder de gegeven omstandig
heden, een charge met blanke wapenen
de meest juiste methode is. Natuurlijk,
wij hebben volledig begrip voor de ge
moedstoestand, waarin de politionele ge
zagsdragers moeten hebben verkeerd,
toen zij zagen op welk een schandalige
manier de veiligheid en zelfs het leven
van een stoet kinderen in gevaar werd
gebracht door de meest ergerlijke gedra
gingen van een stel onverantwoordelijke
belhamels.
Wanneer wij ons onder die toeschou
wers zouden hebben bevonden - en dat
waren uiteraard vele ouders, die hun
kinderen naar de kerstboombrandstapel
zagen optrekken - dan zouden wij (een
vader is per slot van rekening een va
der!) het recht waarschijnlijk in eigen
hand hebben genomen (al mag dat ook
niet, maar een vader blijft een vader)
en de eerste, de beste nozem, die zich
aan deze wandaden schuldig maakte, een
trap onder zijn derrière hebben gegeven,
dat hij minstens drie dagen niet dan
met pijn kon zitten. Dat hadden wij dol
graag van de Haagse politie gezien. Zij
beschikt bovendien over middelen, welke
de doorsnee-burger niet ten dienste
staan (te weten een gummistok), die
minstens even doeltreffend en nóg pijn
lijker zijn dan het vaderlijke been.
MAAR wèArom nu direct gebruik ge
maakt van de blanke sabel? On-
zentwege waren alle by dit inci
dent betrokken Haagse nozems bont en
blauw geranseld tot zij drie weken niet
hadden kunnen zitten. Dat was hun
meer dan verdiende loon geweest. Een
dergelijk wangedrag moet met de meest
gevoelige middelen worden bestreden en
bestraft. Toen wij nog een piepjonge en
dus onervaren, journalist waren, hebben
wij met het doel onze ervaring te ver
rijken, een bevriende politieagent eens
uitgenodigd ons op een vriendschappe
lijke wijze te doen kennismaken met zijn
gummistok. Wij zijn er heden ten dage
nóg van overtuigd, dat de man overeen
komstig ons verzoek en onze bedoelingen
reageerde, maar de klap op onze linker
onderarm voelen wij, bij wijze van spre
ken, nu nóg.
Dat hadden wij die Haagse nozems
van ganser harte óók gegund. En in nog
veel sterkere mate.
VOLGENS de krantenberichten trof
de politie na afloop van haar
charge in de Segbroeklaan in
zwaargewonde toestand een 16-jarige
jongen aan, die tijdens het transport
naar een ziekenhuis is overleden. Zijn
vader is een evangelist
Met alle begrip voor de situatie van
het openblik en de emotionaliteit van
de hitte van het gevecht, vragen wij ons
andermaal af of dit nu nodig was ge
weest. Misschien - en wij kunnen dat
slechts hopen! - is dit tragisch gebeuren
voor alle nozems in Nederland een af
schrikwekkend voorbeeld.
Dat zou, naar ons gevoelen, winst be
tekenen, bij het verlies van een jong
mensenleven. Maar het verlies van een
mensenleven bij een dergelijk conflict
weegt bij ons zwaar! Zélfs al realiseren
wij ons dat het optreden van deze Haag
se nozems het leven van anderen in ern
stig gevaar bracht
Teneinde elk misverstand omtrent de
strekking van onze opmerking bij voor
baat uit te sluiten, zij nog even nadruk
kelijk gesteld, dat het bovenstaande géén
kritiek inhoudt op het feit, dat de po
litie krachtdadig tegen deze vlegels is
opgetreden - integendeel: wij juichen
dit van harte toe! - doch dat onze be
zwaren uitsluitend zijn gericht tegen het
gebruik daarbij van de blanke wapenen.
NOORDWESTEN WIND
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Nu en dan opklaringen, maar ook
plaatselijk enkele buien. Krachtige tot
matige noordwestelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
5 JANUARI
Zon op: 8.48 uur; onder: 16.43 uur.
Maan op: 20.35 uur; onder: 10.24 uur
Hoogwater te Katwijk te 5.20
17.30 uur.
Laagwater te 1.11 en 13.26 uur.
en
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
De minister-president, prof. De Quay, heeft vanmiddag in de Tweede
Kamer de aangekondigde regeringsverklaring afgelegd.
Daarin heeft hij een overzicht gegeven van de gebeurtenissen, die
tot de kabinetscrisis leiden en waarom het Kabinet tot de overtuiging
is gekomen, dat de gronden, die geleid hebben tot de ontslagaanvragen,
zijn vervallen.
Na deze uiteenzetting, gaf prof. De Quay een concretisering van het
in de toekomst terzake van de woningbouw te voeren beleid.
1. Het bouwprogramma 1961 wordt vastgesteld op minimaal 82.500
woningen, waarvan 33.750 premie-woningen en 33.750 woningwet
woningen. Het aantal woningwetwoningen, waarvoor een extratoeslag
gegeven wordt, wordt binnen het contingent van de 33.750 woningwet
woningen bepaald op 10.000, daarbij inbegrepen het restant van deze
woningen van 1960. Een en ander is neergelegd in een nota van
wijziging van hoofdstuk IXa van de Rijksbegroting voor het dienst
jaar 1961.
2. Uiterlijk 1 juni 1961 zal de regering aan de Kamer een nota
overleggen, waarin zij haar standpunt uiteenzet met betrekking tot de
vraag, of het aantal van 82.500 woningen alsnog kan worden verhoogd
met 1250 woningwet-woningen en 1250 premie-woningen. Deze nota
zal een uiteenzetting behelzen van de stand van zaken in de bouw
nijverheid, mede in verband met de dan bestaande conjuncturele
situatie.
Minimaal 82500
te Brussel voerde de politie de ene charge na de andere uit om de talloze demon
stranten te verspreiden.
woningen
Prof. De Quay sprak als volgt:
„Ik ben u erkentelijk, dat u mij in de
gelegenheid stelt uiteen te zetten, waar
om het Kabinet heeft, gemeend zijn
ontslagaanvrage te moeten intrekken".
Op 22 december 1960 heeft de minis
ter van Volkshuisvesting en bouwnij
verheid bij de behandeling van de motie-
Van Eibergen in deze kamer de volgende
verklaring afgelegd:
„Indien de motie van de heer Van
Eibergen cs. wordt aangenomen, ben ik
niet bereid deze motie uit te voeren en
Haagse jongen stierf
door prik met sabel
De Haagse gemeentepolitie meldt
omtrent de ongeregeldheden in de
Rozenstraat en omgeving, dat de
hoofdcommissaris van politie het
gebeurde ten zeerste betreurt. Ook
in het Haagse politiekorps heerst,
na de goede afloop van de oude
jaarsnachtviering, grote verslagen
heid over de treurige nasleep van
deze kerstboomverbranding.
Het onderzoek naar de doods
oorzaak van de 16-jarige W. H.
Scholte heeft aan het licht gebracht
dat hij is overleden tengevolge van
een inwendige verbloeding, ver
oorzaakt door een prik met een
sabel, waarbij de lichaamsslagader
werd geraakt.
Bij het verder onderzoek moeten
nog meerdere vraagpunten worden
opgelost. Dit wordt thans ir
samenwerking met de Rijksrecher
che verricht. Teneinde zelfs de
schijn van iedere partijdigheid te
vermijden was de procureur-gene
raal alhier verzocht de Rijksrecher
che assistentie bij dit onderzoek te
doen verlenen.
De nasporingen worden voort
gezet om zo spoedig mogelijk de
juiste toedracht van het gebeuren
te kunnen reconstrueren.
ik zal haar dup naast mij neerleggen. Ge
zien het feit, dat deze motie mede is in
gediend door mijn politieke geestver
wanten, moet ik daaraan toevoegen, dat
aanneming van deze motie tengevolge
zal hebben, dat ik mijn portefeuille ter
beschikking zal moeten stellen. Zelfs
indien de motie zou worden verworpen,
doch een belangrijke meerderheid van
de antirevolutionaire fractie vóór de
motie zou stemmen, zou het mij poli
tiek onmogelijk zijn, de verantwoorde
lijkheid verder te dragen.
Ik voeg hieraan toe, dat hetgeen ik
met betrekking tot mijn eigen verant
woordelijkheid heb gezegd, mede geldt
voor de andere antirevolutionaire be
windslieden."
„Tot zover citeerde ik de minister van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid.
Antwoordende op daarna door de ge
achte afgevaardigden de heren Andries-
sen en Oud gestelde vragen, heb ik ver
klaard dat, wanneer de door de minis
ter van Volkshuisvesting en Bouwnijver
heid gestelde situatie zou intreden, daar
mede de grondslag aan dit kabinet zou
zijn ontvallen en dat dit met zich zou
brengen - en ik zeide dit na oyerleg in
het kabinet - dat alle bewindslieden dan
hun portefeuilles ter beschikking zou
den stellen.
„Zoals ik U bij schrijven van 23 de
cember 1960 mededeelde, hebben de mi
nisters van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid en van Financiën, alsmede de
Staatssecretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid in de aanneming van
de motie-Van Eibergen aanleiding ge
vonden H. M. de Koningin te verzoeken
aan hen ontslag te verlenen uit hun
ambt en hebben de overige ministers en
Staatssecretarissen op grond hiervan
Hare Majesteit verzocht hun eveneens
ontslag uit hun ambt te verlenen.
9 Slot pag. 2
Morgen debat
Het voorlezen van de regeringsver
klaring werd. in een der loges bijge
woond door pror. ar. W. F. de Gaay
Fortman, die opgetreden is als informa
teur. De tribunes waren geheel bezet. De
wandverlichting was ontstoken, hetgeen
anders alleen geschiedt bij de behan
deling van de begroting van Buiten
landse Zaken. Achter de regeringstafel
hadden met de minister-president, de
heer De Quay, plaats genomen de vice-
minister-president de heer Korthals en
de ministers van Aartsen, Cals en
Beerman.
De voorzitter stelde voor het debat
over de regeringsverklaring morgen
middag te een uur te doen aanvangen.
De spreektijd zal niet worden gerant
soeneerd. Dit voorstel werd aanvaard.
(Vap onze Brusselse correspondent)
De toestand in België draagt thans het stempel van de socialistische
waarschuwing, dat de eenheid des lands in gevaar is. Dit zei de voor
zitter van de socialistische partij (BSP), Collard, gisteravond in een
radio-interview: „Gevreesd moet worden, dat, indien de regering haar
politiek in de huidige richting voortzet, de eenheid van België in gevaar
zal worden gebracht". Collard zei dit aan het einde van de vijftiende
stakingsdag, die in het gehele land gekenmerkt werd door botsingen
tussen stakers en veiligheidstroepen, waarbij enkele tientallen personen
min of meer ernstige verwondingen hebben opgelopen. Ondanks dit
alarmerende facet van de stakingsbeweging schijnen de socialistische
leiders naar een uitweg te zoeken. Zo zou Major, secretaris van het
socialistische A.B.V.V. (vakverbond), besprekingen hebben gevoerd
met de leiders van de katholieke vakbonden, aldus een bericht van
„Het Laatste Nieuws". Major zou hebben verklaard, dat hij bij machte
is hervatting van het werk in Vlaanderen te bevelen, wanneer aan
enige voorwaarden zou worden voldaan. Opmerkelijk is, dat hij zelfs
met nadruk zou hebben gezegd, dat hij niets zou kunnen bereiken in
Wallonië, waar het separatisme hoogtij viert.
verlopen. De socialisten hebben daar
vier nederlagen geleden: bij het begin
werd hun motie tot schrapping van de
behandeling van de eenheidswet met 121
tegen 83 stemmen verworpen en dat
zelfde gebeurde aan het einde van de
avond nog eens met drie andere moties,
o.a. een socialistisch verzoek het leger
terug te trekken.
Die rust in de Kamer was een gevolg
van het verzoek van Koning Boudewijn,
die hen dezer dagen nadrukkelijk ge
vraagd had incidenten, als die van een
week geleden, te vermijden en men had
hem dat beloofd. Vandaar dat het debat
zich in een rustige atmosfeer afspeelde,
totdat minister van Binnenlandse Zaken
Lefebre een uiterst gedetailleerd, maar
niet zeer briljant voorgedragen betoog
hield over de rechtmatigheid van de
maatregelen der regering. Hfj kon, na
enige minuten te hebben gesproken,
nauwelijks nog aan het woord komen.
De socialisten onderbraken hem om de
minuut, althans sommigen van hen;
Vier nederlagen voor
de socialisten bij
de Kamerdebatten
Van beide zjjden zijn die besprekingen
tussen A.B.V.V, en katholieken ontkend,
maar ingewijden zeggen, dat het bericht
van „Het Laatste Nieuws" in feite een
proefballon van de Vlaamse socialisten
is. De socialisten zjjn vooral bevreesd
voor een scheuring in de partij en in het
vakverbond. Ook de Walen, die het
streven naar afscheiding als een stok
achter de deur gebruiken, zien dit zeer
wel in, temeer omdat zjj duidelijk be
merkt hebben, dat hun Vlaamse geest
verwanten niet veel neiging meer heb
ben de staking voort te zetten.
De met spanning tegemoet geziene
debatten over de „eenheidswet" in de
Kamer zjjn gisteren zonder incidenten
Twintigduizend man
moeten de orde in
Algiers handhaven
Twintigduizend man Franse troepen
zullen in de periode van de volksstem
ming in Algiers belast zijn met het
handhaven van de veiligheid. De vei
ligheidstroepen in Oran, de op een na
grootste stad in Algerjje, zijn met nieu
we afdelingen valschermjagers versterkt.
De stad is in veiligheidssectoren ver
deeld, waarvan de grenzen dot»r mili
tairen en politie worden bewaakt, dit om
botsingen tussen Fransen en Algerijnen
te voorkomen.
Uit Toulon zijn vanmorgen vroeg de
eerste van de zestien Franse oorlogs
schepen vertrokken, die zullen deelne
men aan „oefeningen bij de Algerijnse
kust. In de loop van de ochtend zouden
de overige schepen zee kiezen. Aan boord
van de oorlogsbodems bevinden zich ver
scheidene nonderden leden van de com
mandotroepen van de marine.
Uit Frankrijk zijn intussen verschei
dene duizenden militairen nog op weg
naar Algerije. Er konden van officiële
zijde geen inlichtingen worden verkre
gen over deze troepenverplaatsingen,
vernomen wordt echter, dat het verlof
van militairen van eenheden van leger,
vloot en luchtmacht is ingetrokken.
Stakers in Antwerpen breken de
straten op om aan ammunitie te
komen voor de gevechten met de
politie, die krachtdadig optrad
want de raddraaiers, zoals Dejardin,
werden door anderen tot matiging ge
maand. wat overigens niets uithaalde.
De waardige Lefebre kreeg tenslotte een
luid applaus van de Kamermeerderheid,
omdat in feite geen enkele tegenstander
er een speld tussen kon krijgen. Wat de
socialisten bepaald niet zinde, was de
ministeriële mededeling, dat er sinds het
begin van de staking 540 daden van
sabotage zijn gepleegd.
Slot pag. 2
KONINGIN JULIANA
IN LECH AANGEKOMEN
Koningin Juliana is gistermiddag in
Oostenrijk aangekomen voor een korte
vakantie in het wintersportoord Lech.
De Koningin, die van Zürich af per
trein reisde, werd op het station van het
Oostenrijkse dorp Langen begroet door
de gouverneur van het district Bludenz,
dr. Langle, die haar een boeket bloemen
aanbood. Van Langen zette de Koningin
de reis per auto voort naar Lech am
Arlberg, waar zich in hotel Post reeds
Prins Bernhard en de Prinsessen Irene
en Marijke bevinden voor een skivakan
tie.
Stationsverlichting
te Utrecht viel uit
Soldaat door glazen deur
(Van onze Utrechtse correspondent)
Vanmorgen om drie minuten voor
acht kwam het Centraal Station van
Utrecht plotseling zonder licht te zit
ten. Drommen reizigers liepen over
duistere perrons, maar konden niette
min de bekende weg wel vinden. Behalve
een militair, die uitwijkend voor een
dame, op het eerste perron in de buurt
van de hoofduitgang door een glazen
deur liep. Deze soldaat kwam overigens
met wat schrammetjes en de schrik
van dit ongelukje af. De wachtkamers
waren van licht verstoken en bleven
daarom gesloten.
Het tafereel van een schuivelende rei
zigersstoet bjj de uitgangen, waar de
kaartjes met behulp van zaklantaarn
tjes gecontroleerd werden door schim
mige loketbeambten, riep herinneringen
aan verduisteringsperioden uit de voor
bije oorlog op. De oorzaak van de sto
ring moet vermoedelijk gezocht worden
in het uitvallen van een voedingskabel.
Treinen hebben van het wegvallen
van de verlichting over het gehele sta
tion geen last gehad. Zij konden nor
maal hun weg vervolgen.
V». half tien had men de lichtsitua
tie weer in de hand.
Uit Het Leidsch Dagblad van
5 Januari 1861:
In het tijdschrift ,J)e Eco
nomist' wordt een en ander
medegedeeld over het verbruik
van ijs en de vestiging van een
ijs-sociëteit te Batavia, om dat
artikel te ontbieden en in con-
sumptie te brengen, waarop men
laat volgen: Zoude het ook in
Nederland niet de moeite waard
j zijn, dergelijke ijsaanvoeren te
bevorderen? Goed room- en
vruchtenijs in den zomer is zeer 'f
weldadig, en zou tegen matige
prijs, bij 80 graden Fahrenheit
den vaderlandschen borrel met
voordeel kunnen vervangen.
