Paniek uitgebroken in grote steden van Laos KABINET-DE QUAY (ongewijzigd) TERUG NA ELFDAAGSE CRISIS Marine-Dakota stortte neer bij Biak: 5 doden WEERBERICHT Na snelle successen van „links" Generaal Phoemi Nosavan zendt versterkingen naar belangrijke vlakte van de kruiken VLIEGRAMP NED-NIEUW-GUINEA (9ud 91 teuws INFORMATEUR BRACHT VERZOENING TOT STAND Oplossing gevonden op basis van de motie-Andriessen (KVP) Tweede Kamer morgen bijeen Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 3 JANUARI 1961 No. 30244 Directeur: E. A. E. van Dlshoecü DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Smgel Lelden Glro n0' 67055 Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De (rechtse) regeringstroepen van generaal Phoemi Nosavan zouden er gisteren in geslaagd zijn Xieng Khoeang in midden-Laos op de pro- communistische strijdkrachten van kapitein Kong Lae te heroveren, Overigens kon dit bericht nog niet officieel bevestigd worden. Wel staat vast, dat er weer paniek is ontstaan in de residentie van Laos, Loeang Prabang, waarop de parachutisten van Kong Lae een aanval hebben gedaan, in samenwerking met de communistische Pathet Lao- troepen. De aanval werd van twee kanten uitgevoerd: door de Pathet Lao in het noorden, door twee compagnieën van Kong Lae in het zuiden. De stad Paksane, tien km van Loeang Prabang gelegen, is nog in handen van de regeringstroepen, maar de telegrafische verbindingen met de hoofdstad Vientiane zijn verbroken. Paksane ligt onder vuur van Kong Lae's mortieren. Een groot deel van de burgerbevolking in Vientiane poogt opnieuw een goed heenkomen te zoeken naar elders; met gebruikmaking van allerlei voertuigen trekt men weer in zuidelijke richting. Washington huldigen uiteenlopende standpunten over de toestand en zijn thans op het hoogste niveau met elkaar in contact. Macmillan krijgt te lefonische rapporten uit de Verenigde Staten. Gisteren begaf de Amerikaan se ambassadeur in Londen zich naar Iljoesjins wierpen materiaal af Op het ogenblik zijn er versterkin gen voor de troepen van Phoemi Nosa van op weg naar midden-Laos. Men wil de pro-communistische strijdkrach ten verjagen van de strategische zo belangrijke „vlakte van de kruiken" en daarmee voorkomen dat Russische Il joesjins nog meer versterkingen voor de troepen van kapitein Kong Lae en de Pathet Lao aanvoeren. De regering van Prins Boen Oem heeft meegedeeld, dat zij haar vertegenwoordiger bij de V.N. opdracht heeft gegeven Rusland in de Veiligheidsraad ervan te beschul digen, dat het het grondgebied van Laos heeft geschonden en wapens ean de rebellen levert. Het formele protest zou binnen 24 uur bij de veiligheidsraad kunnen wor den ingediend. Men verwacht, dat de Laotiaanse minister van Openbare Wer ken, Khampan Paja, vandaag nog van Vientiane naar New York zou vertrek ken om de zaak van zijn land bij de V.N. te bepleiten. De vertegenwoordiger van de rege ring van Prins Boen Oem bil de V.N. Sisoek na Sjampassak, zei in New York, dat zijn regering bewijzen kan dat vijf Russische Iljoesjins in de afgelopen veertien dagen oorlogsmateriaal heb ben uitgegooid boven Poenhont, op 64 km ten noorden van Vientiane en bo ven Vangvieng op 104 km ten noorden van de hoofdstad. In Washington ver klaarde men echter dat men nog steeds geen definitieve bewijzen bezit voor een werkelijke communistische interventie in Laos. De bewijzen om de ZOAVO, de V.N. of een andere internationaal lichaam tot ingrijpen te dwingen, ont breken nog steeds, zo zei men. In Londen wordt beseft dat het be grijpelijk is, dat de Amerikanen de pro- Westerse regering van Prins Boen Oem steunen aangezien de V.S. in de af gelopen zes jaar in Laos een bedrag van één miljard gulden hebben gesto ken en hun prestige is gemoeid met de handhaving van het tegenwoordige regime. De moeilijkheid is dat de ZOAVO geen actie zal kunnen onder nemen zonder dat de regering van Laos daarom verzoekt. Londen is voorstan der van een neutralistisch regime of een ragime met neutralistische inslag in Laos, hoewel men hier erkent dat de neutralistische groep welke thans de strijd tegen de wettige regering heeft aangebonden meer anti-Amerikaans dan anti-Russisch is. In elk geval ac cepteert zij thans Russische steun. De Russen beschouwen de neutralisten als de wettige regering. In verband met de gebeurtenissen in Laos is de Britse minister van Buiten landse Zaken Lord Home een dag eer der van zijn vakantie in Schotland naar Londen teruggekeerd. Gisteravond be gaf hfj zich naar premie*- Macmillan, die zich nog op het landgoed Chequers bevindt, om met hem de crisis in Laos in details te bespreken. Londen en Gisteren kwam het kabinet in het ministerie van Algemene Zaken bij- een. Voordat de zaken aan de orde kwamenwerden de beste wensen voor het nieuwe jaar gewisseld Van links naar rechts de ministers Toxopeus, De QuayVisser en Korthals. het Foreign Office om overleg te ple gen met Lord Home. Later ontving Home oppositieleider Hugh Gaistskell en de deskundige op het gebied van de buitenlandse politiek van de Lagerhuisfractie van de Labour- partij Denis Healey. De labourleiders vroegen om de verzekering dat het par lement van zijn reces zal worden te ruggeroepen indien Britse strijdkrach ten betrokken mochten worden by Laos. INDO-CHINA THAILAND fSlAMj Twee Katwijkers en Rijnsburger behoren tot de slachtoffers Twee Katwijkers, een Rijnsbur ger en twee marinemannen uit Biak zijn gisteren om 20.17 uur plaatselijke tijd (omstreeks twaalf uur Nederlandse tijd) om het leven gekomen, toen een Dakota van de Marine Luchtvaartdienst vijf mijl ten zuiden van de waterbasis marinevliegkamp Biak in Neder lands Nieuw-Guinea verongelukte en in zee stortte. De stoffelijke resten van drie slachtoffers zijn inmiddels geborgen. Het tragische ongeval is vermoedelijk te wijten aan een voor een oefening afgeworpen parachutefakkel, welke in de staart van het vliegtuig verward moet zijn geraakt. Waarschijnlijk is daardoor de besturing onklaar geraakt en het toestel in zee gestort. Het onder zoek wordt nog voortgezet. Het veronge lukte vliegtuig was op nachtvlucht in de nabijheid van het marinevliegkamp Biak Aan boord van het toestel bevonden zich luitenant ter zee der 2de-klasse O. C. B. Smits, 29 jaar uit Biak (gehuwd); sergeant-vlieger R. Mulder, 30 jaar, uit Biak (gehuwd, twee kinderen) sergeant vliegtuigmaker algemeen G. II. Bontius, 32 jaar, uit Rynsburg (ge huwd, drie kinderen); korporaal-vliegtuigmaker constabel M. H. van de Wiel, 28 jaar, uit Katwijk (gehuwd) korporaal vliegtuigmaker vliegtuig- monteur G. F. G. Immers, 31 jaar, uit Katwijk (gehuwd, twee kinderen). De stoffelijk overschotten van luite nant ter zee Smits, sergeant Bontius en korporaal Van de Wiel zijn inmiddels geborgen De overige slachtoffers wor den nog steeds vermist. Het zoeken naar deze bemanningsleden is in de loop van vandaag echter gestaakt door de red- dingsgroep, welke onder leiding van de commandant van het Marinevliegkamp te Biak onmiddellijk na het ongeval is uitgerukt. De commandant der strijd krachten in Ned. Nieuw-Guinea is per vliegtuig uit Hollandia naar Biak ver trokken. Vooral te Blak is de verslagen heid groot. Overal hangen de vlaggen halfstok. De neergestorte Dakota is een van de vier toestellen, die de M.L.D. nog maar kort in dienst heeft. Ze werden aange schaft, toen de Martin Mariners mede naar aanleiding van de met dat type toestellen gebeurde ernstige onge lukken buiten gebruik werden gesteld. De Dakota's zijn in ce afgelopen zomer van de Verenigde Staten gekocht Ze waren echter al jaren in ons land. De Kon. Luchtmacht had ze in bruikleen voor transportdiensten. De Luchtmacht heeft ze in de afgelopen zomer aan Amerika teruggegeven, die ze aan de Koninklijke Marine verkocht. Dagblad van Uit Het Leidsch 4 Januari 1861: In den Volksvriend leest men: De jenever-rampen van i Nederland gedurende het jaar 1860 maandelijks door ons mee- gedeeld als een klein staaltje i van de tuerkelijkheid, geven: 78 i gevallen van gevangenneming en veroordeling: 67 van moord en manslag: 37 van verwonding i en mishandeling; 57 zelfmoor den. LEIDSCH DAGBLAD (Van onze Haagse correspondent) Het kabinet-De Quay keert ongewijzigd terug na een demissionaire periode van elf dagen, die de geschiedenis kan ingaan als de „kerst en nieuwjaarscrisis om 2500 huizen". Nadat informateur prof. De Gaay Fortman aan de Koningin verslag had uitgebracht over zijn verzoenend en bemiddelend werk, werd gisteravond laat prof. De Quay in het Paleis Soestdijk ontvangen. Hare majesteit gaf de minister-president in overweging terug te komen op de gezamenlijke ontslagaanvrage van de ministers en staatssecretarissen, waarop de premier deze ontslagaanvrage introk. middag op het antwoord van de vier fractieleiders. Achtereenvolgens kwa men de heren Andriessen (KVP), Tila- nus (CHU), Bruins Slot (AR) en Oud (VVD) hem meedelen, dat men met het compromis akkoord kon gaan. Dr. Bruins Slot begaf zich vervolgens naar premier De Quay, die gistermiddag nog een ministerraad had voorgezeten. De ministers en staatssecretarissen gingen 's avonds samen eten in Hotel Des Indes. Intussen voltooide prof. De Gaay Fortman zijn rapport aan de Koningin, waarmee hR zich om kwart over negen naar Soestdjjk begaf. Tevoren had de informateur nog een laatste gesprek met prof. De Quay in diens woning. Een half uur nadat de informateur vertrok ken was, begaf ook prof. De Quay zich naar Soestdijk. In ieder geval nu 2500 huizen meer De verzoening tussen het kabinet en de Anti-Revolutionaire Tweede Kamerfractie kreeg gisteravond haar beslag in een bezoek, dat de leider van deze fractie, dr. Bruins Slot, bracht aan de demissionaire minis ter-president. Op verzoek van prof. De Gaay Fortman ging de AR-frac- tieleider prof. De Quay opzoeken in het kabinet van de minister-presi dent. Tevoren had de AR-fractie, even als de fracties van KVP, VVD en CHU, het door prof. De Gaay Fort man uitgewerkte compromis bespro ken. Er kwamen geen bezwaren meer tegen dit woningbouwcompromis, dat in de vorm van een regerings verklaring deze week in de Tweede Kamer Kamer zal worden bekend gemaakt. Aangenomen wordt, dat de oplossing in hoofdzaak overeenkomt met de motie- Andriessen (KVP). Deze motie houdt in, dat het aantal in 1961 te bouwen wonin gen in elk geval wordt verhoogd tot 82.500 en dat voor 1 juli zal worden na gegaan of een verdere verhoging tot 85.000 verantwoord is. Bovendien zal volgens deze motie het aantal woning wetwoningen met een extra-subsidie van f. 2,— per week worden verhoogd tot 10.000. De motie-Van Eibergen (AR), die tot de kabinetscrisis leidde, wilde het totale aantal dit jaar te bouwen woningen al direct op 85.000 bepalen. Minister Van Aartsen had daartegen bezwaar in ver band met een mogelijke overspanning op de bouwmarkt. Allen akkoord In het gebouw der Eerste Kamer wachtte prof. De Gaay Fortman gister- Officiëel einde Laat in de avond meldde het kabinet van de Koningin het officiële einde van de crisis. Prof. De Gaay Fortman zo meldde het communiqué had de Ko ningin verslag uitgebracht van zijn on derzoekingen om tot een spoedige op lossing te geraken van de kabinetscrisis met handhaving van dezelfde politieke samenstelling als die van het huidige kabinet. Vervolgens had H.M. de mi nister-president ontvangen en hem op de hoogte gebracht. In aansluiting daar op gaf de Koningin prof. De Quay in overweging terug te komen op de geza menlijke ontslagaanvrage, en daarop had prof. De Quay, na overleg met de ministers en staatssecretarissen, de ont slagaanvrage ingetrokken. De oplossing van de 11-daagse crisis doet in vele opzichten denken aan een soortgelijk conflict, dat zich ruim vijf jaar geleden afspeelde. Toen viel het kabinet-Drees (op 17 mei 1955) over een wetsontwerp tot huurverhoging en be lastingverlaging, dat met 5048 stem men werd verworpen. Behalve de toen malige oppositie stemde de PvdA tegen. De „brokkenmaker", mr. Burger, kreeg toen opdracht tot „reconstructie" van het kabinet. Op 25 mei ging hij aan het werk, en op 2 juni kon worden gemeld, dat het kabinet-Drees aanbleef daar „overeenstemming over het huurbeleid alsnog waarschijnlijk moest worden ge acht". Er werden toen enkele kleine wijzigin gen aangebracht in het wetsontwerp, dat vervolgens door de beide Kamers werd aanvaard. Wijzigingen Ook nu zullen in het woningbouw programma wel enkele kleine wijzi gingen worden aangebracht om de Anti- Revolutionairen de terugtocht wat ge makkelijker te maken. Het voornaamste verschil tussen de crisis van 1955 en die van 1960—'61 is, dat ditmaal geen op dracht is verstrekt aan de „brokken maker". Na alle deining, die de AR- fractie in eigen kring had veroorzaakt, was dr. Bruins Slot niet de aangewe zen figuur om de breuk te lijmen. Prof. De Gaay Fortman heeft met veel tact en beleid de reparatie tot stand ge bracht. Het lijkt intussen al te optimistisch te veronderstellen, dat nu in protestants- christelijke kringen alles pais en vree zou zijn. Bij de Anti-Revolutionairen heeft de felle rede van het kamerlid Hazenbosch (voor de radio op donder dagavond) een onaangename nasmaak achtergelaten. En wat de CHU betreft: de dezer dagen tegenover Christelijk Historische journalisten door het Ka merlid mr. Beernink (voorzitter der CHU) gemaakte opmerking, dat hij hoopte dat de ministers bij hun terug keer ,,hun lesje zouden hebben geleerd", was nu niet direct bevorderlijk voor de onderlinge verhoudingen. De Tweede Kamer komt morgen middag om een uur bijeen voor het aanhoren van de regeringsverklaring waarmee het kabinet-De Quay zijn heroptreden zal beginnen. Deze ver klaring zal vermoedelijk alleen be trekking hebben op het woning bouwcompromis, waarmee prof. De Gaay Fortman de crisis heeft kun nen bezweren. Het is te verwachten, dat met het de bat over deze regeringsverklaring wel een middag- en een avondvergadering gemoeid zullen zijn. Daarna moet de begroting van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid nog worden afgehandeld, hetgeen dan wel niet veel tijd meer in beslag zal nemen. Vervolgens zal de Tweede Kamer de begroting van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen gaan behandelen. Vliegtuig stort neer in Finland: 25 doden Volgens in Bonn binnengekomen be richten is een toestel van de Finse lucht- vaatmaatschappij „Finair" hedenoch tend in een bos bij Vasa in Finland neergestort. Alle inzittenden 22 pas sagiers en drie bemanningsleden zyn om het leven gekomen. Het vliegtuig was op weg van Kronoby naar Vasa. KONINGIN NAAR LECH (OOSTENRIJK) (Van onze Haagse correspondent) H. M. de Koningin zal zich vandaag naar Lech (Oostenrijk) begeven, waar Prins Bernhard en de Prinsessen Irene en Marijke reeds sinds vorige week van de wintersport genieten. De Koningin stelde naar bekend haar vertrek vorige week uit in verband met de kabi netscrisis. Geschilderd portret Koningin voor Gen. Staf De Delftse schilder D. W. J. Bleyi, die in het dagelijkse leven chef-tekenaar is op de topografische dienst van 't leger, legt op het ogenblik de laatste hand aan een geschilderd portret van H. M. de Koningin dat omstreeks midden januari een plaats zal krijgen in het bureau van de Generale Staf in Den Haag. Hiermee gaat een lang gekoesterde wens van de legerautoriteiten in vervulling. De heer Bleyi, is voor dit werk uitver kozen. omdat hij reeds eerder een soort gelijk portret heeft vervaardigd. Het trok de aandacht op een receptie van de Generale Staf, waar ook Prins Bernhard het bewonderde. BUIEN De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond Wisselende bewolking met nu en dan buien, sommige met hagel of natte sneeuw. Aanvankelijk matige wind tus sen zuid en zuidwest, later krachtige en aan de kust mogelijk harde, naar noord west ruimende wind. Kouder. (Opgemaakt te 11.15 uur) 4 JANUARI Zon op: 8.48 uur; onder: 16.42 uur. Maan op: 19.33 uur; onder: 9.54 uur. Hoogwater te Katwijk te 4.46 en 16.57 uur. Laagwater te 0.36 en 12.53 uur. Dit nummer bestaat uit 10 pagina's. De restauratie van de ruim 700- jarige Oude Kerk te Delft vordert snel. Een exterieuropname van de zuidzijde van de kerkdie dit voor jaar gereed zal komen. De toren zal tot december in de steigers blijven staan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1