Burgerij Wassenaar huldigde liaar burgervader met muziek en cadeaus Vlaardingse schipper slachtoffer van zijn beroep: schip opgebracht Honderden namen op receptie van Baron van Wijnbergen afscheid Het goede heertje van Barneveld verduisterde in 1 Vz jaar f 54.000 BEHANDELING RAPPORT VET LEVERT MOEILIJKHEDEN OP Vissen in territoriale wateren werd met lage boete bestraft Spijtoptanten met de „Waterman" uit Indonesië teruggekomen VRIJDAG 30 D VRIJDAG 30 DECEMBER 1960 De heer K. ter Laan bood boekwerk aan In de raadszaal te Eenrum (Gr.) heeft fisteren de heer K. ter Laan, voorzitter van het „Grunneger Genootschop" aan het gemeentebestuur aangeboden een ge bonden exemplaar van het nagelaten werk van dr. J. F. Steenhuis (geoloog), getiteld: „De Groninger dialektlitera- tuur". Dit boekwerk, dat een overzicht geeft van wat in de loop der jaren in het Groninger dialect is geschreven, is uit gegeven door het Nederlands Volkskun dig Genootschap, in samenwerking met het „Grunneger Genootschop" met steun van het Prins Bernhardfonds. Deze uitreiking geschiedde in de ge meente Eenrum, omdat de schrijver werd geboren in het dorp Westernieland in deze gemeente, waar zgn vader onder wijzer was. Namens het Genootschap werd voorts het woord gevoerd door de secretaris de heer A. M. J. Deelman te 's-Graven- hage in het Gronings dialect, en door dr. J. J. W. R. de Haan, secretaris van het Volkskundig Genootschap te Was- Gisteren hebben burgemeester en mevrouw Van Wijnbergen van Wassenaar afscheid genomen van het personeel van de gemeente, terwijl 's middags in het raadhuis een drukbezochte afscheidsreceptie voor de burgerij werd gehouden. In de raadszaal, waar 's morgens amb tenaren van alle gemeentediensten bij eenkwamen, voerde dr. J. J. Wafelbak ker, directeur van de Gemeentelijke Ge neeskundige en Gezondheidsdienst het woord namens het gemeentepersoneel. Dr. Wafelbakker prees en dankte in wel gekozen bewoordingen de scheidende burgemeester voor de wijze, waarop hij met het ambtenarenkorps samenwerkte en voor de belangen van de leden van het personeel opkwam. Als voorzitter van het Georganiseerd Overleg in Amb tenarenzaken verbond de burgemeester aan zijn eis tot hoge plichtsbetrachting een diep sociaal gevoel. In de nieuw jaarstoespraken tot het gemeenteperso neel gaf baron Van Wijnbergen steeds blijk van een niet aflatend streven naar goede menselijke verhoudingen. Namens het gemeentepersoneel bood dr. Wafelbakker de burgemeester een fraaie siervaas voor de tuin aan. Burgemeester Van Wijnbergen sprak een hartelijk dankwoord. 's Middags werd in het raadhuis een drukbezochte receptie voor de burgerij gehouden, waar honderden persoonlijk de burgemeester en mevrouw Van Wijn- Rnimteplannen van de Verenigde Staten De directeur van het Amerikaanse Bureau voor Lucht- en ruimtevaart, Glennan. heeft in een rapport aan pre sident Eisenhower gezegd dat de Ver enigde Staten in 1961 een bemande ra ket zullen lanceren, die een ballistische baan zal beschrijven en daarna een bemande kunstmaan in een baan om de aarde zullen brengen. Het rapport was een bijlage van Glennans schriftelijke verzoek om ontslag aan de Amerikaanse president. Volgens dit rapport zullen Amerikaan se geleerden in 1962 een laboratorium lanceren dat op de oppervlakte van de maan moet landen. De eerste landing van een Amerikaan op de maan is voorzien voor 1970, aldus Glennans rapport. Eerder, in 1963, zal de eerste reuzenraket van het type „sa- tumus" worden gelanceerd. De andere plannen omvatten: in 1964 de lancering van een sterrenwacht die in een ruime baan zal moeten komen en een verkenningstocht in de richting van Mars of Venus door een onbemand ruimtevaartuig, in 1966 of '1967 de eerste lancering van een raket met atoomvoort stuwing en in 1968, 1969 of 1970 een poging om een ruimteschip in een baan om een andere planeet te brengen. Afschuwelijk drama in Canadees dorp Bij een brand in een houten woning in het Canadese dorp Noyan zgn in de nacht van woensdag op donderdag een moeder en elf van haar zestien kinde ren, van zes maanden tot twintig jaar oud, in de vlammen omgekomen. Slechts de vader en een twaalfde kind die in het huis waren, wisten aan het vuur te ontsnappen. Stenen bulletin Bij graafwerkzaamheden in het dal van Jizreel in Israël is een „ste nen bulletin" aan het licht gekomen, de eerste vondst van deze soort in Israël. Het is een steen van 80 bij 45 bij 15 cm waarop 38 regels zorgvul dig gegraveerd Grieks schrift, ken nelijk een kopie van briefwisseling tussen de Griekse heerser Antiochus de Grote en zijn militaire gouver neur in Palestina van 2.160 jaar ge leden. De tekst gaat over een klacht van de gouverneur en de hoge-pries- ter Ptolemaeus tegen het met ge loeid ronselen van soldaten, het ver lenen van voorrechten aan Jeruza lem en de tempel en bevat ook een order van Antiochus om de betrok ken teksten ter kennis van het pu bliek te brengen door ze te kerven op stenen die op openbare plaatsen moesten worden opgesteld. De ge- vonden steen zelf zou een dergelijk bulletin" geweest zijn. bergen de hand ten afscheid kwamen drukken. Onder de vele bezoekers bevon den zich tal van vertegenwoordigers van het plaatselijk verenigingsleven. Tijdens deze receptie werd door de heer H. W. Dunnewolt, voorzitter van een comité uit de burgerij een tweetal afscheidsgeschenken .aan baron Van Wijnbergen aangeboden: een kostbare antieke zilveren kandelaber en een bei- langrijke bijdrage voor een reis, die de burgemeester en zijn echtgenote zich voorstellen te gaan maken naar het Hei lige Land. Feu sacré De heer Dunnewolt, zei dat baron Van Wijnbergen geen burgemeester ge weest is, die alleen het materiële welzijn van de bevolking behartigde, maar een burgemeester, die men heeft leren ken nen als een wijsgerig en diep religieus mens, die vooral ook aan de morele en geestelijke ontwikkeling meewerkte en hierdoor een binding tussen de ingezete nen bewerkstelligde. De zilveren kande- De burgemeester en zijn echtge note omgeven door een aarital voor aanstaande burgers. Nog is de bur gemeester er. Daarom moet er feest worden gevierd. (Foto L.D./Holvast) laber met de brandende kaars wilde spr. zien als een symbool van het „feu sacré" dat het hart van de burgemeester heeft vervuld. Een kleinzoontje van de spreker over handigde mevrouw Van Wijnbergen een boeket bloemen. Na de receptie kwam de muziekver eniging Excelsior, vergezeld van ruiters van de landelijke rgvereniging „Konin gin Emma" en van kinderen met lam pionnetjes de burgemeester en zijn echt genote voor het raadhuis een serenade brengen, die met het Wilhelmus en een driewerf hoera werd besloten. Advertentie VLEKJE gevitcfniseërd een echt opkikkertje Cen ;Kr^ag .uw sfijt^r naar öe-'VleWvrtêndfenKring) De burgemeester van Eenrum de heer A. M. Amerika, dankte voor het aan geboden boekwerk en het gesprokene, 's Morgens had de bijna 90-jarige voor zitter van het .Grunneger Genootschop' hetzelfde boekwerk aangeboden aan de Commissaris der Koningin der provin cie Groningen. Manipulaties met geld van zijn werkgever (Van onze Arnhemse correspondent) Zgn de onvoldoende controle btf de boekhouding en het hongerloontje van f. 260.netto per maand, waarvan hij een gezin met vier kinderen moest onder houden, wellicht belangrijke factoren geweest die hebben geleid tot de oorzaak van de verduisteringsaffaire van een 42-jarige vertegenwoordiger uit Terschuur in de gemeente Barneveld? Vragen die voorlopig nog wel onbeantwoord zullen blijven. Maar vast staat, dat de man tegen de lamp is gevlogen en een volledige bekentenis heeft afgelegd. Na een minutieus onderzoek is de Barneveldse gemeen tepolitie er thans in geslaagd hem aan te houden en te arresteren. Naar wij uit welingelichte bron vernemen is het rapport van de heer Vet in een aantal van dertig exemplaren aan het bestuur van de Stichting V.V.V. Noordwgk toegezonden. Zoals bekend betreft dit rapport een onderzoek, dat door de heer Vet, provin ciaal directeur van de V.V.V. Gelderland op verzoek van het stichtingsbestuur werd ingesteld met betrekking tot de gang van zaken in de Stichting V.V.V. Tfjdens het jongste begrotingsdebat informeerde een van de raadsleden wanneer het rapport ter beschikking van de raad zou worden gesteld. Uit het antwoord bleek, dat het rapport was doorgezonden naar de provinciale VVV en de ANVV en dat het daarna de gemeente raad zou worden aangeboden. Niet alle deelgenoten in de Stichting blijken het met deze werkwijze eens te zijn. Daar het rapport op verzoek van het stichtingsbestuur is samengesteld en derhalve aan het bestuur is gericht, meent men dat de bestuursleden eerst van de inhoud hadden moeten kunnen kennisnemen voor het naar de landelijke en provinciale VVV-instanties werd doorgezonden. De vertegenwoordiger was sinds an derhalf jaar werkzaam als zodanig, in dienst van de meelhandel en veevoeder fabriek Hooghiemstra in Utrecht. In die periode heeft hij kans gezien f54.000 te verduisteren, doordat hij naast zijn werk als vertegenwoordiger, het aan de man brengen van pluimveevoeders bij de talrijke kippenboeren in deze streek, zonder dat zijn werkgever daarvan wist, nog een eigen kippenhandeltje had op gezet. Bij zijn afnemers van voeder ver kocht hij jonge kuikens, die moesten worden opgefokt. Hij verkocht de dieren op contractprijs, hetgeen inhield, dat hij zijn afnemers garandeerde dat deze kui kens na een aantal weken de bepaalde prijs zouden opbrengen. In het begin floreerde deze transactie redelijk goed. Maar toen de prijzen van kuikens daal den, moest hij met verlies werken om dat de boeren, aan wie hij de kuikens had geleverd, aanspraak maakten op de gegarandeerde prijs. Hij betaalde die pluimveehouders evenwel vlot uit, maar zulks deed hij met het geld van zijn werkgever, dat hij ontving bij het in casseren van de voerrekeningen. Onder de pluimveehouders kreeg de man de naam van „het goede heertje van Barneveld" omdat hg heel gemak kelijk was te beïnvloeden. Velen maak ten hiervan gebruik en trachtten mede lijden bij hem op te wekken door te vertellen dat hun kuikens waren dood gegaan. Intussen hadden zg hun dieren al elders verkocht. Bij zo'n bericht ver goedde „het goede heertje" de gedupeer de boeren de aanschaffingsprijs van de kuikens en het voer, dat zg in de op- fokperiode hadden gebruikt. Voorts leverde hij bij boeren, die ver klaarden met ziekten onder hun pluim veestapel te kampen te hebben, gratis bestrijdingsmiddelen voor pluimveeziek ten, die hij elders kocht met geld van zijn werkgever. Veevoeder is tamelijk prijzig, zodat het geld, dat hij voor ge leverd voer ontving, soms in de duizen den liep. Voorts leefde hij anderhalf jaar lang tamelijk royaal en huurde hij veel auto's. Hij betaalde al zijn schulden Ierse vissers zijn tie ware boosdoeners (Van onze IJmuidense correspondent) Schipper Nicolaas Pronk van de VI. 121 Willem, die dezer dagen in IJmuiden terugkeerde, zal de avond van de negentiende decem ber 1960, de dag waarop hij 55 jaar werd, niet licht vergeten. De treiler viste die avond onder de Ierse kust. Te dicht onder de Ierse kust. Namelijk anderhalve mijl bin nen de territoriale wateren. Om half zeven, terwijl de buit net bin nen werd gehaald, floepte een zoeklicht aan, dat de Vlaardingse treiler vasthield. De Ierse marine was waakzaam. Een politievaar- tuig was in het duister naderbij geslopen, zonder lichten en onop gemerkt door de mannen van de Willem. „We zijn erbij" zei schipper Pronk toen het schijnwerperlicht in de stuur hut viel. Hg schrok niet, maar probeer de te redden wat er nog te redden viel.. Dat was niets. Het zoeklicht bleef op de VL 121 gericht. Onmogelijk om nog te ontsnappen. „Opstomen naar Dunmore" beval de Ierse patrouilleboot. Daar gingen beide schepen voor anker. Een Ierse Marine officier en een matroos kwamen gewa pend aan boord van de Nederlandse treiler. Schipper Pronk stond onder scherpe bewaking. Geen voet kon hij verzetten of de officier links van hem en de matroos aan zijn andere zijde deden dit ook. Overigens waren de Ieren zeer correct in hun optreden. Schipper Nicolaas Pronk werd onder arrest ge steld. Op zijn verjaardag. Geweldig escorte De VL 121 kreeg vervolgens order naar Waterford te varen, vijf kwartier stomen de rivier Suir op. Daar stonden al een stuk of tien politieagenten de treiler op te wachten. Ook stond daar een grote auto gereed waarin schipper Pronk, omringd door twee Marine-offi cieren, een matroos en drie agenten, moest plaatsnemen. „Zo'n escorte, wie had dat ooit kunnen denken", zegt Ni colaas Pronk. In het politiebureau werd de schipper anderhalf uur lang verhoord. Hij gaf alles toe, wat viel er te ontkennen? Daarna werd hij teruggebracht naar zijn schip. Steun hielp niet De volgende ochtend kwam de zaak voor de rechter. Tevoren begaf schipper Pronk zich naar een Iers advocaat voor rechtskundige bgstand. Een Nederlandse vishandelaar trad op als tolk. Een deel van de bemanning van de VL 121 woon de de rechtszaak bij. Alle morele en praktische steun hielp schipper Pronk echter niets. „Heeft u binnen de limiet gevist?" vroeg men hem. „Ja", antwoordde hij. Met dit antwoord verdiende hij zeventig pond, want de rechter veroordeelde hem tot de laagste straf die voor een derge lijke overtreding kan worden opgelegd, namelijk vijf pond boete. Gewoonlijk worden schippers in Ierland voor het vissen binnen de territoriale wateren veroordeeld tot een boete van 75 pond. De rechter liet echter de overweging zwaar gelden dat schipper Pronk de overtreding zo grif had toegegeven. Hij betuigde trouwens zijn spijt dat hij tot een veroordeling had moeten overgaan. Toch flinke schadepost Persoonlijk kwam de schipper er dus goed af, maar zowel het vistuig als de lading van de treiler, pasgevangen kos telijke haring, werden in beslag geno men. Een schadepost van bij elkaar een dikke 20.000 gulden. Woensdag de 21ste kon de VL 121 weer vertrekken. Echter pas nadat schipper Pronk de gezagvoerder van het Ierse marinevoertuig voor een bezoek had uit genodigd. Ook deze Ier speet het gebeur de zeer. Hij had zgn plicht gedaan. Dat vond schipper Pronk ook, zodat zg als de beste vrienden scheidden. De Marine-officier verklaarde nog dat het opbrengen van de Nederlandse trei ler was geschied nadat Ierse vissers tal van klachten bij hun Marine hadden ingediend over het vissen van Neder landse schepen binnen de limiet. Kwalijk genomen En dat nu neemt schipper Pronk de Ierse vissers kwalijk. „Een paar jaar terug waren zg doodarm. De vismeel- fabrieken betaalden hun maar een shil ling per „crane". Wij Hollanders betaal den hun zes tot zeven pond per crane. Daar zijn zij rijk van geworden. Maar na dit geval is het afgelopen met het kopen van Ierse haring", zegt schipper Pronk. „Krijg anders geen al te hoge dunk van mijn ruiterlijke erkenning voor de rechter", zei hij, „als ik de kans had gekregen er tussen uit te knijpen had ik het gedaan. Het lukte niet en de Ieren moesten een voorbeeld stellen. Zo doende. Overigens voor de Ierse Marine niets dan lof." Schipper Nicolaas Pronk zit nu in zijn huis aan de Roerstraat in Scheveningen te bekomen van zijn a\ nt'mr. Hij troost zich met een uitspraak van de Ierse rechter, die zei: „u bent het slachtoffer geworden van uw beroep. af en had zonder gekke dingen te doen een tamelijk goed leven. Veel beter is hg zelf echter niet geworden van de ruim een halve ton, die hg verduisterde. De omstandigheden hebben er veel toe bijgedragen dat de man in deze affaire werd gewikkeld. Als vertegenwoordiger verdiende hij gelijk ieder voor zijn gezin, man, vrouw en vier grote kinderen, slechts netto f 260,per maand. Hij ontving geen provisie voor hetgeen hij verkocht. Daarvan kon hij natuurlijk niet best rondkomen. Bovendien was er onvol doende controle door de boekhouding op zijn werk. De boekhouding werd gevoerd naar gegevens die de man zelf ver strekte aan deze afdeling. Zodoende kon het gebeuren, dat hij een bepaalde hoe veelheid veevoeder afleverde, het geld ervoor inde en de helft afdroeg aan zijn werkgever, daarbij opgevend dat hij de helft van het voer had afgeleverd. Ook was hij, in het bijzonder bij kin deren, niet karig met een fooi, wanneer hun vaders de veevoederrekeningen be taalden. Ook gaf hij flinke kortingen op het voer, zonder dat zijn werkgever daarvan wist. De zaak kwam aan het rollen toen de politie een onderzoek instelde, naar aanleiding van hardnekkige geruchten die over de man de ronde deden. De vertegenwoordiger is vandaag voor de officier van justitie te Utrecht geleid. Volksmisleiding Amsterdam heeft geen „atoomfabriek" De Amsterdamse gemeenteraad zal geen onderzoek laten instellen naar het karakter der wetenschappelijke werk zaamheden, die verricht worden in het F.O.M.-laboratorium voor massaspectro- grafie aan de Kruislaan in Amsterdam. De raad verwierp gisteravond laat met alleen de stemmen van de zes communis ten voor, de door de C.P.N. ingediende desbetreffende motie en nam een door dezelfde partij ingediende nota voor ken nisgeving aan. In deze nota wordt onder meer be zorgdheid geuit over het feit dat men in bedoeld laboratorium erin geslaagd is een theoretische hoeveelheid Uranium 235 af te scheiden. Tevens wordt de vrees uitgesproken, dat hierdoor de mo gelijkheid is geschapen voor een eigen atoombomproduktie is samenwerking met West-Duitsland. B. en W. hadden hierop eveneens een nota bij de raad ingediend, waarin gezegd wordt dat er in het laborato rium gezocht wordt naar zwakverrijkt uranium, dat uitsluitend kan worden gebruikt voor onderscheidene weten schappelijke en industriële doeleinden. Voor de produktie van de atoombom is zwaarverrijkt uranium nodig van meer dan 95%,, zo zei de wethouder voor Onderwijs, mr. A. de Roos donderdag avond in zijn toelichting. Men heeft het percentage voor zwakverrijkt ura nium van 2 3% nog niet eens bereikt en men staat nog aan het begin van een omvangrijk onderzoek. Van een „atoomfabriek in Amsterdam" is vol gens de wethouder derhalve geen sprake. „De grootste volksmisleiding, welke men zich denken kan", zo meende hij. VIJF APRIL OFFICIËLE OPENING N.-GUINEA RAAD Het gouvernements-voorllchtingsbu- reau in Hollandia heeft vandaag mee gedeeld, dat de datum van de officiële opening van de Nieuw-Guinea Raad thans definitief is vastgesteld op vgf april 1961. Niet verbitterd over hun behandeling Minister Beerman heeft gistermorgen de spijtoptanten, die met de Waterman uit Indonesië kwamen, aan boord gesproken. Een viertal gezinnen heeft hun levensgeschiedenis aan de bewindsman verteld. Volgens de minister ztjn de zojuist in ons land gearriveerde spgtoptanten beslist niet verbitterd over hun behande ling in Indonesië. Over het algemeen konden zg ook goed met hun collega's en buren in Indonesië opschieten. Alleen wanneer het bij de werkgevers bekend werd, dat de optant een visum voor Nederland had aangevraagd, ontstond er wel eens wrijving. Op deze grond werden ook wel eens ontslagen gegeven. Zg. die gisteren in Vlissingen met de Waterman debarkeerden, kregen al len hun uitreispapieren pas drie dagen voor het vertrek van de Waterman. De minister kon zich ook niet indenken, waarom dit gebeurd was. In ieder ge val heeft deze groep spgtoptanten drie dagen de tijd gehad om alles halsover kop te regelen voor het vertrek naar het moederland, dat evengoed voor bij na allen een nieuw vaderland zal worden. De meesten zijn nog nooit in Nederland geweest. De spijtoptanten, die met de volgen de boot, de Zuiderkruis, naar Neder- Baron Van Voorst tot Voorst gehuldigd Oud-commandant van het Veldleger H.IVL de Koningin heeft de oud-com mandant van het veldleger, luitenant- generaal b/d J. J. G. barom van Voorst tot Voorst, titulair de rang van generaal verleend. Baron van Voorst tot Voorst is tevens aangewezen tot adjudant in buitengewone dienst. Dit deelde staats secretaris M. R. H. Calmeyer gistermid dag aan baron van Voorst tot Voorst mede, die zijn 80e verjaardag vierde. 'sMorgens is de oud-commandant vels- leger in zgn kasteel „Suiverast" in Vierakker (gem. Warnsveld) in verband met zijn 80e verjaardag gehuldigd. De K.M.K. presteerde zich voor het kasteel, daarna werd oud-commandant veldleger in het kasteel toegesproken door luite nant-generaal P. Gips, commandant van het eerste legerkorps. Hij voerde het woord namens de chef van de Generale Staf luitenant-generaal G. J. Le Fèvre de Montigny. Luitenant-generaal Gips voerde tevens het uit naam van het eerste legerkorps. Namens H.M. de Koningin luitenant- generaal Le Fèvre de Montigny werden bloemstukken aangeboden. De gelukwen sen van Koningin Juliana en Prins Bemhard werden overgebracht door lui tenant-generaal C. F. Pahud de Mor- tanges chef van het militaire huis van H.M. de Koningin. Korporaal f. van Enschot bood namens de grenadiers een wandboord aan. land zullen komen, hebben hun uit reispapieren wel op tijd gekregen, zodat zjj niet zo overhaast behoeven to ver trekken. Op de vraag waarom de mi nister tegenwoordig makkelijker visa voor spgtoptanten verstrekt, antwoord de minister: „Mijn voorgangers waren strenger dan ik, maar ik krijg dan ook veel meer slaag, zoals u wel zult weten". Bjj de groep spijtoptanten, die gisteren in Vlissingen debarkeerden, was ook de 16-jarige K. van Damwijk. die enige jaren geleden als verstekeling met de Oranje probeerde naar Nederland te komen. In Singapore werd hij echter gesnapt, waarna hij nog 2 maanden in de gevangenis heeft gezeten, eer hij weer teruggestuurd werd naar Indo nesië. In totaal debarkeerden er van daag 126 spijtoptanten. Britse bioscopen hebben nog steeds zware dobber (Van onze Londense correspondent) De voortdurende achteruitgang van het bioscoopbezoek in Engeland, als gevolg van de televisie, gaat nog steeds door, hoewel het tempo daar van in 1960 kleiner is geweest dan in de voorafgaande jaren. Dit jaar gingen er 14 procent minder mensen naar de film dan in 1959. Vorig jaar bedroeg de afneming van het bio scoopbezoek 20 procent. In het afge lopen jaar moesten 350 bioscopen sluiten, vergeleken met 440 in 1959 De opbrengst liep zes procent terug, niet zo veel als het bezoek. Dit kwam door de hogere toegangsprijzen en ook doordat er meer vraag ivas naar duurdere plaatsen. De filmindustrie blijft echter hoopvol. Men zal in de toekomst meer rekening moeten houden met de behoefte aan kwali teitsfilms. In het verleden waren er miljoenen die blindelings naar dc bioscoop gingen, of de films goed waren of slecht. Aan deze gewoonte heeft de televisie een einde gemaakt Het publiek is kieskeuriger geioor den, hetgeen in cultureel opzick winst betekent.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1960 | | pagina 5